ข้ามไปเนื้อหา

สเตพานาแกร์ต

พิกัด: 39°48′55″N 46°45′7″E / 39.81528°N 46.75194°E / 39.81528; 46.75194
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
(เปลี่ยนทางจาก คานแกนดี)
สเตพานาแกร์ต

Ստեփանակերտ

ฮันแกนดี / Xankəndi
จากบนซ้าย: อาสนวิหาร Holy Mother of God จัตุรัสเรอแนซ็องส์ • ใจกลางนครสเตพานาแกร์ต ท่าอากาศยานสเตพานาแกร์ต • ตึกระฟ้าสเตพานาแกร์ต พาร์กโฮเท็ลอาร์ทซัค  • We Are Our Mountains มหาวิทยาลัยอาร์ทซัค  • อนุสรณสเตพานาแกร์ต
จากบนซ้าย:
อาสนวิหาร Holy Mother of God
จัตุรัสเรอแนซ็องส์ • ใจกลางนครสเตพานาแกร์ต
ท่าอากาศยานสเตพานาแกร์ต • ตึกระฟ้าสเตพานาแกร์ต
พาร์กโฮเท็ลอาร์ทซัค  • We Are Our Mountains
มหาวิทยาลัยอาร์ทซัค  • อนุสรณสเตพานาแกร์ต
สเตพานาแกร์ตตั้งอยู่ในประเทศอาเซอร์ไบจาน
สเตพานาแกร์ต
สเตพานาแกร์ต
ที่ตั้งของสเตพานาแกร์ต/ฮันแกนดีในประเทศอาเซอร์ไบจานและภูมิภาคเศรษฐกิจคาราบัค
สเตพานาแกร์ตตั้งอยู่ในภูมิภาคเศรษฐกิจคาราบัค
สเตพานาแกร์ต
สเตพานาแกร์ต
สเตพานาแกร์ต (ภูมิภาคเศรษฐกิจคาราบัค)
พิกัด: 39°48′55″N 46°45′7″E / 39.81528°N 46.75194°E / 39.81528; 46.75194
ประเทศ อาเซอร์ไบจาน
ภูมิภาคคาราบัค
สถานะนคร1940[1]
พื้นที่
 • ทั้งหมด29.12 ตร.กม. (11.24 ตร.ไมล์)
ความสูง813 เมตร (2,667 ฟุต)
ประชากร
 (2021)[2]
 • ทั้งหมด75,000 คน
 • ความหนาแน่น2,600 คน/ตร.กม. (6,700 คน/ตร.ไมล์)
เขตเวลาUTC+4 (GMT+4)
รหัสพื้นที่+994 26
ข้อมูล: Stepanakert city area and population[3]

สเตพานาแกร์ต (อาร์มีเนีย: Ստեփանակերտ, อักษรโรมัน: Step'anakert, รูปสะกดแบบตะวันออก เสียงอ่านภาษาอาร์มีเนีย: [stɛpʰɑnɑˈkɛɾt]) หรือ ฮันแกนดี (อาเซอร์ไบจาน: Xankəndi, ออกเสียง [xɑnkænˈdi] ( ฟังเสียง)) เป็นนครร้าง[a]ในภูมิภาคนากอร์โน-คาราบัคของอาเซอร์ไบจาน นครนี้เคยเป็นเมืองหลวงและอยู่ภายใต้การควบคุมของสาธารณรัฐอาร์ตซัคก่อนการรุกรานของอาเซอร์ไบจานใน ค.ศ. 2023 นครนี้ตั้งอยู่ในหุบเขาบนพื้นที่ชันฝั่งตะวันออกของทิวเขาคาราบัค ที่ฝั่งซ้ายของแม่น้ำการ์การชัย (การ์การ์)[8]

บริเวณที่กลายเป็นสเตพานาแกร์ตเดิมเป็นที่อยู่อาศัยของชาวอาร์มีเนียชื่อ วารารักน์.[9] จากนั้นในสมัยโซเวียต นครนี้ได้รับสถานะเมืองหลักของแคว้นปกครองตนเองนากอร์โน-คาราบัค กลายเป็นศูนย์กลางกิจกรรมทางเศรษฐกิตและอุตสาหกรรม[1]

ในช่วงที่อาร์มีเนียควบคุม นครนี้เป็นศูนย์กลางการศึกษาและวัฒนธรรมระดับภูมิภาค เป็นที่ตั้งของมหาวิทยาลัยอาร์ตซัค และทำเนียบวัฒนธรรม ณ ค.ศ. 2021 สเตพานาแกร์ตมีประชากร 75,000 คน[10]

ณ วันที่ 29 กันยายน ค.ศ. 2023 เจ้าหน้าที่อาเซอร์ไบจานเข้าควบคุมนครนี้ ซึ่งมีประชากรอาร์มีเนียเกือบทั้งหมดหลบหนีไปอาร์มีเนียนำหน้ากองกำลังที่กำลังรุกคืบ[11]

ศัพทมูลวิทยา

[แก้]

ข้อมูลอาร์มีเนียสมัยกลางระบุที่อยู่อาศัยในบริเวณนี้ว่า วารารักน์ (อาร์มีเนีย: Վարարակն, แปลตรงตัว'ตาน้ำพุ่งเร็ว')[12][1] ใน ค.ศ. 1847 เจ้าหน้าที่รัสเซียเปลี่ยนชื่อหมู่บ้านนี้จากวารารักน์ไปเป็นคันเกนดี[13] อย่างไรก็ตาม วารารักน์ยังคงเป็นชื่อเมืองในภาษาอาร์มีเนียจนกระทั่ง ค.ศ. 1923[14]

ข้อมูลอาเซอร์ไบจานส่วนใหญ่อ้างว่าที่อยู่อาศัยนี้สถาปนาขึ้นในช่วงปลายคริสต์ศตวรรษที่ 18 ในฐานะที่พำนักของประมุขรัฐข่านคาราบัค ในช่วงปีแรก บริเวณนี้เป็นที่รู้จักกันในชื่อ "หมู่บ้านข่าน" (อาเซอร์ไบจาน: Xanın kəndi) เนื่องจากมีเพีนงแค่ครอบครัวและญาติของข่านเท่านั้นที่อาศัยอยู่ในบริเวณนี้ จากนั้นในคริสต์ศตวรรษที่ 19 บริเวณนี้จึงมีการเปลี่ยนชื่อเป็น คันเกนดี ("หมู่บ้านข่าน" ในภาษาอาเซอร์ไบจาน)[15]

เมืองนี้ได้รับการเปลี่ยนชื่อเป็น สเตพานาแกร์ต ("นครสเตปัน") ใน ค.ศ. 1923 ตามสเตปัน ชาฮูเมียน นักปฏิวัติบอลเชวิคชาวอาร์มีเนีย ชื่อนี้มาจากการประสมคำว่า Stepan (อาร์มีเนีย: Ստեփան) กับ kert (อาร์มีเนีย: կերտ, แปลตรงตัว'ถูกสร้าง')[1]

ประวัติ

[แก้]

ภูมิศาสตร์และภูมิอากาศ

[แก้]

สเตพานาแกร์ตตั้งอยู่บนที่ราบสูงคาราบัคที่ระดับความสูงเหนือน้ำทะเลเฉลี่ย 813 เมตร (2,667 ฟุต)[16]

นครนี้มีสภาพภูมิอากาศแบบอบอุ่นชื้นกึ่งเขตร้อน (Cfa) ตามการแบ่งเขตภูมิอากาศแบบเคิพเพิน[17]

ข้อมูลภูมิอากาศของสเตพานาแกร์ต (ปกติ ค.ศ. 1961–1990, สูงสุด ค.ศ. 1959–1991)
เดือน ม.ค. ก.พ. มี.ค. เม.ย. พ.ค. มิ.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค. ทั้งปี
อุณหภูมิสูงสุดที่เคยบันทึก °C (°F) 16.1
(61)
19.0
(66.2)
22.8
(73)
30.3
(86.5)
30.0
(86)
37.0
(98.6)
37.0
(98.6)
36.0
(96.8)
31.0
(87.8)
25.0
(77)
21.2
(70.2)
21.0
(69.8)
37
(98.6)
อุณหภูมิสูงสุดเฉลี่ย °C (°F) 4.7
(40.5)
5.2
(41.4)
9.0
(48.2)
16.1
(61)
19.5
(67.1)
24.5
(76.1)
28.1
(82.6)
27.1
(80.8)
23.2
(73.8)
16.4
(61.5)
11.4
(52.5)
7.3
(45.1)
16.04
(60.88)
อุณหภูมิเฉลี่ยแต่ละวัน °C (°F) 1.1
(34)
1.4
(34.5)
5.1
(41.2)
11.6
(52.9)
15.3
(59.5)
19.8
(67.6)
23.3
(73.9)
22.3
(72.1)
18.7
(65.7)
12.6
(54.7)
7.7
(45.9)
3.7
(38.7)
11.88
(53.39)
อุณหภูมิต่ำสุดเฉลี่ย °C (°F) -2.6
(27.3)
-2.5
(27.5)
1.1
(34)
7.0
(44.6)
11.0
(51.8)
15.1
(59.2)
18.4
(65.1)
17.4
(63.3)
14.2
(57.6)
8.7
(47.7)
4.0
(39.2)
0.1
(32.2)
7.66
(45.79)
อุณหภูมิต่ำสุดที่เคยบันทึก °C (°F) -15.0
(5)
-11.0
(12.2)
-12.7
(9.1)
-1.0
(30.2)
4.0
(39.2)
6.6
(43.9)
11.3
(52.3)
10.9
(51.6)
6.0
(42.8)
-2.0
(28.4)
-6.0
(21.2)
-8.6
(16.5)
−15
(5)
หยาดน้ำฟ้า มม (นิ้ว) 19
(0.75)
25
(0.98)
42
(1.65)
49
(1.93)
102
(4.02)
79
(3.11)
41
(1.61)
27
(1.06)
34
(1.34)
39
(1.54)
35
(1.38)
13
(0.51)
505
(19.88)
วันที่มีหยาดน้ำฟ้าโดยเฉลี่ย 6 6 10 10 14 10 4 4 6 6 5 4 85
แหล่งที่มา: NOAA[18][19]

หมายเหตุ

[แก้]
  1. ข้อมูลหลายแห่งระบุนครนี้เป็น 'เมืองร้าง' หลังการเข้าครอบครองของอาเซอร์ไบจาน[4][5][6][7]

อ้างอิง

[แก้]
  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 Hewsen 2001, p. 265
  2. "Figures" (PDF). stat-nkr.am. 2015. เก็บ (PDF)จากแหล่งเดิมเมื่อ 12 September 2020. สืบค้นเมื่อ 12 April 2016.
  3. "General Characteristics of the NKR" (PDF). เก็บ (PDF)จากแหล่งเดิมเมื่อ 29 September 2015. สืบค้นเมื่อ 16 September 2015.
  4. "Nagorno-Karabakh's abandoned capital transforms under Azerbaijani rule". Eurasianet. January 11, 2024. สืบค้นเมื่อ February 2, 2024. It was once the seat of a de facto government. Now it's a ghost town that plays host to projections of its conquerors' power
  5. Nechepurenko, Ivan (November 17, 2023). "What's Left When a Long War Suddenly Ends". The New York Times. ISSN 1553-8095. …the Nagorno-Karabakh city of Stepanakert, also known as Khankendi, a ghost town after its ethnic Armenian residents fled in fear as Azerbaijani troops captured the area.
  6. Barseghyan, Arshaluys; Aghayev, Ismi (October 2, 2023). "UN mission arrives to empty streets in Nagorno-Karabakh". OC Media. Reporting from the regional capital Stepanakert, Al Jazeera describes a 'ghost town' with no one left.
  7. Gunter, Joel (October 3, 2023). "Deserted Nagorno-Karabakh reveals aftermath of lightning-fast Armenian defeat". BBC. The few images that have emerged from Khankendi since the takeover show a ghost town, where possessions appear to have been abandoned in the streets as residents fled.
  8. Baranchikov 2016, p. 225
  9. Everett-Heath 2019, p. X; Hewsen 2001, p. 265; Adalian 2010, p. 553; Mkrtchyan 1985, pp. 124–125; Mutafian, Chorbajian & Donabédian 1994, p. 139; Kuciukian 2003; Baranchikov 2016, p. 225
  10. Khachatryan, Karen (13 August 2021). Stepan Kocharyan (บ.ก.). "Drought leads to "unprecedented" water crisis in Stepanakert city". armenpress.am. Stepanakert: Armenpress. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2 July 2022. สืบค้นเมื่อ 18 December 2021.
  11. "Armenians describe journey to safety after fall of their homeland". The Independent (ภาษาอังกฤษ). 2023-09-29. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 30 September 2023. สืบค้นเมื่อ 2023-09-30.
  12. Mkrtchyan 1985, pp. 124–125
  13. Everett-Heath 2019, p. X; Hewsen 2001, p. 265
  14. Davies 2017; Payaslian 2008, p. 174; Saparov 2017, p. 539
  15. Kuliev 1987, p. 49
  16. King & Nevins 2020, p. 7
  17. Peel, M. C.; Finlayson, B. L.; McMahon, T. A (2016). "World Köppen Classification". University of Melbourne. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 10 January 2022. สืบค้นเมื่อ 22 December 2021.
  18. "Xankandi (Stepanakert) Climate Normals 1961–1990". National Oceanic and Atmospheric Administration. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2023-05-13. สืบค้นเมื่อ 22 March 2015.
  19. "Global Surface Summary of the Day – GSOD". National Oceanic and Atmospheric Administration. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2023-05-13. สืบค้นเมื่อ 13 May 2023.

บรรณานุกรม

[แก้]

แหล่งข้อมูลอื่น

[แก้]