ข้ามไปเนื้อหา

ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ภาษาแอลเบเนีย"

แก้ไขลิงก์
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
เรียกดูประวัติแบบโต้ตอบ
← การแก้ไขก่อนหน้า
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
เห็นภาพข้อความวิกิ
Luckas-bot (คุย | ส่วนร่วม)
บอต
การแก้ไข 114,185 ครั้ง
ล r2.7.1) (โรบอต เพิ่ม: ia:Lingua albanese
JasperBot (คุย | ส่วนร่วม)
บอต
การแก้ไข 85,635 ครั้ง
ล →top: แทนที่แม่แบบ, replaced: {{lang-sq| → {{langx|sq|
 
(ไม่แสดง 40 รุ่นระหว่างกลางโดยผู้ใช้ 20 คน)
บรรทัด 1: บรรทัด 1:
{{Infobox language
{{ต้องการอ้างอิง}}
| name = ภาษาแอลเบเนีย
{{รอการตรวจสอบ}}
| nativename = {{ubl|{{lang|sq|shqip}}|{{lang|sq|gjuha shqipe}}}}
{{ลิงก์ไปภาษาอื่น}}
| pronunciation = {{IPA-sq|ʃcip||sq-shqip.oga}}<br/>{{IPA-sq|ˈɟuha ˈʃcipɛ|}}
{{Infobox Language
| states = {{Plainlist|
| name = แอลเบเนีย
* [[แอลเบเนีย]]
| nativename = ''Shqip''
* [[คอซอวอ]]
| pronunciation = /ʃcip/ ชจีป
* [[กรีซ]]
|states{{ALB}}<br />{{SRB}}<br />{{MNE}}<br />{{MKD}}<br />{{GRE}}<br />{{TUR}}<br />{{ITA}}<br />และประเทศอื่น ๆ
* [[อิตาลี]]
| speakers = 6,169,000 (Ethnologue, พ.ศ. 2543)
* [[มอนเตเนโกร]]
| familycolor = Indo-European
* [[มาซิโดเนียเหนือ]]
| script = [[อักษรละติน]] ([[:en:Albanian alphabet|ชนิดแอลเบเนีย]])
* [[เซอร์เบีย]]
| nation = [[ประเทศแอลเบเนีย]] [[คอซอวอ]] บางส่วนของ[[ประเทศเซอร์เบีย]] บางส่วนของ[[ประเทศมอนเตเนโกร]] บางส่วนของ[[ประเทศมาซิโดเนีย]]
* [[ยูเครน]]
| iso1 = sq|iso2b=alb|iso2t=sqi
}}
| lc1 = sqi|ld1=ภาษาแอลเบเนีย (ทั่วไป)|ll1=none
| ethnicity = [[ชาวแอลเบเนีย]]
| lc2 = aln|ld2=ภาษาเกก|ll2=ภาษาเกก
| speakers = 7.5 ล้านคน
| lc3 = aae|ld3=ภาษาอาร์เบอร์เรเชอ|ll3=อาร์เบอร์เรเชอ#ภาษา
| date = 2017
| lc4 = aat|ld4=ภาษาอาร์วานิติก|ll4=ภาษาอาร์วานิติก
| ref = {{sfn|Rusakov|2017|p=552}}<ref name="KlBrFr1800"/>
| lc5 = als|ld5=ภาษาทอสก์|ll5=ภาษาทอสก์}}
| familycolor = Indo-European
| protoname = [[ภาษาแอลเบเนียดั้งเดิม|แอลเบเนียดั้งเดิม]]
| dia1 = [[Gheg Albanian|เกก]]
| dia2 = [[Tosk Albanian|ตอสก์]]
| dia3 = [[Arbëresh language|Arbëresh]]
| dia4 = [[Arvanitika|อาร์วานิติกา]]
| dia5 = [[Upper Reka dialect|เรกาตอนบน]]
| dia6 = [[Arbanasi dialect|อาร์บานาซี]]
| dia7 = [[Istrian Albanian|อิสเตรียน]] {{extinct}}
| script = {{ubl|[[อักษรละติน]] ([[ชึดตัวอักษรแอลเบเนีย]])|[[อักษรเบรลล์แอลเบเนีย]]}}
| nation = {{ubl|{{flag|Albania}}|{{flag|Kosovo}}|{{flag|North Macedonia}} <small>(ราชการร่วม)</small>|{{flag|Montenegro}} <small>(ราชการร่วม)</small><ref>{{cite book |url=http://www.wipo.int/wipolex/en/text.jsp?file_id=187544 |title=Constitution of Montenegro |chapter-url=http://www.wipo.int/wipolex/en/text.jsp?file_id=187544#LinkTarget_1506 |chapter=Language and alphabet Article 13 |publisher=[[WIPO]] |date=19 October 2007 |quote=Serbian, Bosnian, Albanian and Croatian shall also be in the official use.}}</ref>}}
| minority = {{ubl|{{flag|Italy}}<ref name="Franceschini533534">{{harvnb|Franceschini|2014|pp=533–534 [https://books.google.com/books?id=wKnnBQAAQBAJ&pg=PT536]}}</ref>|{{flag|Serbia}}<ref>{{cite web|url=http://www.coe.int/t/dg4/education/minlang/Report/EvaluationReports/SerbiaECRML2_en.pdf |title=Application of the Charter in Serbia |publisher=European Charter for Regional or Minority Languages |date=11 June 2013 |pages=4–5, 9}}</ref>|{{flag|Croatia}}<ref name="Franceschini546">{{cite book|last=Franceschini|first=Rita|chapter=Italy and the Italian-Speaking Regions|editor-last=Fäcke|editor-first=Christiane|title=Manual of Language Acquisition|year=2014|publisher=Walter de Gruyter GmbH|isbn=9783110394146|url=https://books.google.com/books?id=zM_mBQAAQBAJ&q=Manual+of+Language+Acquisition&pg=PA1|pages=546}}</ref>|{{flag|Romania}}<ref>{{cite web|title=Reservations and Declarations for Treaty No.148 – European Charter for Regional or Minority Languages|url=http://www.coe.int/en/web/conventions/full-list/-/conventions/treaty/148/declarations?p_auth=63PpH3zN|website=Council of Europe|access-date=3 December 2015|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20151208122308/http://www.coe.int/en/web/conventions/full-list/-/conventions/treaty/148/declarations?p_auth=63PpH3zN|archive-date=8 December 2015}}</ref>}}
| agency = {{ubl|[[Academy of Sciences of Albania]] | [[Academy of Sciences and Arts of Kosovo]]}}
| iso1 = sq
| iso2b = alb
| iso2t = sqi
| lingua = 55-AAA-aaa to 55-AAA-ahe (25 วิธภาษา)
| iso3 = sqi
| lc1 = aae
| ld1 = [[Arbëresh language|Arbëresh]]
| lc2 = aat
| ld2 = [[Arvanitika]]
| lc3 = aln
| ld3 = [[Gheg Albanian|Gheg]]
| lc4 = als
| ld4 = [[Tosk Albanian|Tosk]]
| glotto = alba1267
| glottorefname = Albanian
| map = Albanian language map en.svg
| mapcaption = ภาษาย่อยของภาษาแอลเบเนียในยุโรปใต้<ref name="Northern Tosk Albanian">{{Cite journal |last1=Coretta |first1=Stefano |title=Northern Tosk Albanian |last2=Riverin-Coutlée |first2=Josiane |last3=Kapia |first3=Enkeleida |last4=Nichols |first4=Stephen |journal=Journal of the International Phonetic Association |year=2022 |location=Illustration of the IPA |pages=1–23 |doi=10.1017/S0025100322000044 |url=https://www.cambridge.org/core/journals/journal-of-the-international-phonetic-association/article/northern-tosk-albanian/D27484BD90369B3BC0FBA9479074ED88|doi-access=free |hdl=20.500.11820/ebce2ea3-f955-4fa5-9178-e1626fbae15f |hdl-access=free }}</ref>{{small|(แผนที่นี้ไม่ได้ระบุว่าภาษาใดเป้นภาษาชนกลุ่มใหญ่หรือชนกลุ่มน้อย)}}
| notice = IPA
}}
'''ภาษาแอลเบเนีย''' ({{langx|sq|shqip}}, {{IPA-sq|ʃcip|pron|sq-shqip.oga}}; หรือ {{lang|sq|gjuha shqipe}}, {{IPA-sq|ˈɟuha ˈʃcipɛ|pron}}) เป็นภาษาและสาขาใน[[ตระกูลภาษาอินโด-ยูโรเปียน]] ซึ่งอยู่ใน[[Paleo-Balkan languages|กลุ่มพาเลโอ-บอลข่าน]]<ref>{{harvnb|Orel|2000|p=12}}; {{harvnb|Matzinger|2018|p=1790}}; {{harvnb|Matasović|2019|p=39}}; {{harvnb|Hamp|1963|p=104}}; {{harvnb|Katicic|2012|p=184|ps=: "And yet we know that it is the continuation of a language spoken in the Balkans already in ancient times. This has been proved by the fact that there are Ancient Greek loan words in Albanian".}}</ref> ภาษาแอลเบเนียมาตรฐานเป็น[[ภาษาราชการ]]ใน[[ประเทศแอลเบเนีย]]กับ[[คอซอวอ]] และภาษาราชการร่วมใน[[ประเทศมาซิโดเนียเหนือ]]กับ[[มอนเตเนโกร]] เช่นเดียวกันสถานะ[[ภาษาชนกลุ่มน้อย]]ใน[[อิตาลี]], [[โครเอเชีย]], [[โรมาเนีย]] และ[[เซอร์เบีย]] และยังมีผู้พูดใน[[ประเทศกรีซ]]และ[[ชาวแอลเบเนียพลัดถิ่น]]ที่อาศัยอยู่ใน[[ทวีปอเมริกา]], [[ยุโรป]] และ[[โอเชียเนีย]]<ref name="KlBrFr1800"/><ref>{{cite web|author=Fatjona Mejdini |url=http://www.balkaninsight.com/en/article/albania-registers-diaspora-after-more-than-two-decade-12-14-2015 |title=Albania Aims to Register its Huge Diaspora |publisher=Balkan Insight |date=3 May 2013 |access-date=17 January 2017}}</ref> ทั้งหมดอาจมีผู้พูดมากถึง 7.5 ล้านคน<ref name="KlBrFr1800"/> ภาษานี้ประกอบด้วยสาขาต่างหากภายในตระกูลภาษาอินโด-ยูโรเปียน และไม่มีความเกี่ยวข้องอย่างใกล้ชิดกับภาษาสมัยใหม่อื่น ๆ<ref name="Fortson2010–446">{{harvnb|Fortson|2010|p=446}}</ref>


== การกระจายตามเขตภูมิศาสตร์ ==
'''ภาษาแอลเบเนีย''' (Shqip; {{lang-en|Albanian language}}) เป็นภาษาที่พูดโดยมากกว่า 6 ล้านคน ส่วนใหญ่ใน[[ประเทศแอลเบเนีย]] รวมถึงประเทศอื่น ๆ ใน ภูมิภาค[[บอลข่าน]]ด้วย โดยพวกผู้อพยพใน[[ประเทศอิตาลี]]และ[[ประเทศตุรกี]] เป็นสาขาของตัวเองใน[[ภาษากลุ่มอินโด-ยูโรเปียน]]
ภาษาแอลเบเนียมีผู้พูดประมาณหกล้านคนในภูมิภาค[[บอลข่าน]] ส่วนมากใน[[ประเทศแอลเบเนีย]] [[ประเทศคอซอวอ|คอซอวอ]] [[ประเทศมาซิโดเนียเหนือ|มาซิโดเนียเหนือ]] [[ประเทศเซอร์เบีย|เซอร์เบีย]] [[ประเทศมอนเตเนโกร|มอนเตเนโกร]] และ[[ประเทศกรีซ|กรีซ]]{{sfn|Rusakov|2017|p=552}} อย่างไรก็ตาม การที่มีชุมชนเก่าแก่ในอิตาลีและชาวชาวแอลเบเนียพลัดถิ่นเลยทำให้จำนวนผู้พูดภาษาแอลเบเนียทั่วโลกมากกว่าที่มีอยู่ในยุโรปตอนใต้และจำนวนผู้พูดคิดเป็นประมาณ 7.5 ล้านคน{{sfn|Rusakov|2017|p=552}}<ref name="KlBrFr1800">{{cite book|last1=Klein|first1=Jared|last2=Brian|first2=Joseph|last3=Fritz|first3=Matthias|title=Handbook of Comparative and Historical Indo-European Linguistics|year=2018|publisher=Walter de Gruyter|isbn=9783110542431|url=https://books.google.com/books?id=SuR8DwAAQBAJ&pg=PA1800|pages=1800}}</ref>


=== ในทวีปยุโรป ===
<br clear="all">
[[File:Recognized Albanian Language Map.png|thumb|แผนที่ประเทศที่ภาษาแอลเบเนียมีสถานะทางการ: {{legend|#ff0000|ภาษาราชการ}}
{{legend|#ff8080|ภาษาชนกลุ่มน้อยที่ได้รับการรับรอง}}]]
ภาษาแอลเบเนียเป็นภาษาราชการใน[[ประเทศแอลเบเนีย]]กับ[[คอซอวอ]] และเป็นภาษาราชการร่วมใน[[ประเทศมาซิโดเนียเหนือ]]กับ[[มอนเตเนโกร]]<ref>{{Cite web |orig-date=September 2020 |title=Constitution of the Republic of Kosovo (with amendments I-XXVI) |url=https://guides.loc.gov/law-kosovo/constitution |website=[[Library of Congress]] |quote=Article 5 [Languages] 1. The official languages in the Republic of Kosovo are Albanian and Serbian.{{nbsp}}...}}</ref><ref>{{Cite book |last1=Trandafili |first1=Evis |last2=Meçe |first2=Elinda Kajo |last3=Duka |first3=Enea |url=https://books.google.com/books?id=li3KDwAAQBAJ |title=Complex Pattern Mining: New Challenges, Methods and Applications |date=2020 |publisher=[[Springer Nature]] |isbn=978-3-030-36617-9 |page=89 |language=en |quote=It [Albanian] is the official language of Albania, the co-official language of Kosovo, and the co-official language of many western municipalities of the Republic of Macedonia. Albanian is also spoken widely in some areas in Greece, southern Montenegro, southern Serbia, and in some towns in southern Italy and Sicily. |editor-last=Appice |editor-first=Annalisa |editor-last2=Ceci |editor-first2=Michelangelo |editor-last3=Loglisci |editor-first3=Corrado |editor-last4=Manco |editor-first4=Giuseppe |editor-last5=Masciari |editor-first5=Elio |editor-last6=Ras |editor-first6=Zbigniew W.}}</ref> ภาษาแอลเบเนียเป็นภาษาชนกลุ่มน้อยที่ได้รับการรับรองใน[[ประเทศโครเอเชีย]], [[อิตาลี]], [[โรมาเนีย]] และ[[เซอร์เบีย]] นอกจากนี้ยังมีผู้พูดภาษานี้โดย[[Albanian communities in Greece|ชนกลุ่มน้อยในประเทศกรีซ]] โดยเฉพาะในหน่วยภูมิภาค [[Thesprotia]] กับ [[Preveza (regional unit)|Preveza]] และในบางหมู่บ้านในหน่วยภูมิภาค [[Ioannina (regional unit)|Ioannina]] กับ [[Florina (regional unit)|Florina]]<ref name = Euromosaic>{{cite web| url = http://www.uoc.edu/euromosaic/web/document/albanes/fr/i2/i2.html| title = L'arvanite/albanais en Grèce| access-date = 5 December 2016| author = Euromosaic project| year = 2006| publisher = [[European Commission]]| location = Brussels| language = fr}}</ref>


ภาษาแอลเบเนียยังเป็นภาษาแม่ที่มีผู้พูดแพร่หลายมากเป็นอันดับสองจากบรรดาพลเมืองต่างชาติใน[[ประเทศอิตาลี]]<ref>{{cite web|title=Linguistic diversity among foreign citizens in Italy|url=http://www.istat.it/en/archive/129304|publisher=Statistics of Italy|access-date=1 April 2015|date=25 July 2014}}</ref> เนื่องด้วยการอพยพเข้าอิตาลีของชาวแอลเบเนีย
== ตัวอักษร ==
ตัวอักษรในภาษาแอลเบเนีย มีอยู่ 36 ตัวอักษร ดังนี้
<center>
{|border="0"
|-align="center"
| align = "right"|ตัวอักษร: || '''[[A]]''' || [[B]] || [[C]] || [[Ç]] || [[D]] || [[Dh]] || '''[[E]]''' || '''[[Ë]]''' || [[F]] || [[G]] || [[Gj]] || [[H]] || '''[[I]]''' || [[J]] || [[K]] || [[L]] || [[Ll]] || [[M]] || [[N]] || [[Nj (ภาษาศาสตร์)|Nj]] || '''[[O]]''' || [[P]] || [[Q]] || [[R]] || [[Rr]] || [[S]] || [[sh (ภาษาศาสตร์)|Sh]] || [[T]] || [[th (ภาษาศาสตร์)|Th]] || '''[[U]]''' || [[V]] || [[X]] || [[Xh]] || '''[[Y]]''' || [[Z]] || [[Zh (ภาษาศาสตร์)|Zh]]
|-align="center"
| align = "right"|[[สัทอักษรสากล|IPA]]: || {{IPA|a}} || {{IPA|b}} || {{IPA|ts}} || {{IPA|tʃ}} || {{IPA|d}} || {{IPA|ð}} || {{IPA|ɛ}} || {{IPA|ə}} || {{IPA|f}} || {{IPA|g}} || {{IPA|ɟ}} || {{IPA|h}} || {{IPA|i}} || {{IPA|j}} || {{IPA|k}} || {{IPA|l}} || {{IPA|ɫ}} || {{IPA|m}} || {{IPA|n}} || {{IPA|ɲ}} || {{IPA|ɔ}} || {{IPA|p}} || {{IPA|c}} || {{IPA|ɾ}} || {{IPA|r}} || {{IPA|s}} || {{IPA|ʃ}} || {{IPA|t}} || {{IPA|θ}} || {{IPA|u}} || {{IPA|v}} || {{IPA|dz}} || {{IPA|dʒ}} || {{IPA|y}} || {{IPA|z}} || {{IPA|ʒ}}
|}
</center>
{{โครงภาษา}}


ภาษาแอลเบเนียกลายเป็ยภาษาราชการในประเทศาซิโดเนียเหนือในวันที่ 15 มกราคม ค.ศ. 2019<ref>{{Cite news | url=https://www.rferl.org/a/macedonia-s-albanian-language-bill-becomes-law/29711502.html | title=Macedonia's Albanian-Language Bill Becomes Law| newspaper=Radio Free Europe/Radio Liberty| date=15 January 2019}}</ref>
[[หมวดหมู่:ตระกูลภาษาอินโด-ยูโรเปียน|อแลบเนเอีย]]


=== ในทวีปอเมริกา ===
[[af:Albanees]]
{{โครงส่วน}}
[[als:Albanische Sprache]]

[[an:Idioma albanés]]
=== ในทวีปโอเชียเนีย ===
[[ang:Albanisc sprǣc]]
{{โครงส่วน}}
[[ar:لغة ألبانية]]

[[arc:ܠܫܢܐ ܐܠܒܢܝܐ]]
== ภาษาย่อย ==
[[ast:Albanés]]
{{Main|ภาษาย่อยแอลเบเนีย}}
[[az:Alban dili]]
[[File:Albanian-dialects.svg|thumb|upright=0.9|ภาษาย่อยในภาษาแอลเบเนีย]]
[[be:Албанская мова]]

[[be-x-old:Альбанская мова]]
ภาษาแอลเบเนียมีภาษาย่อยที่ชัดเจน 2 ภาษา คือ [[Tosk Albanian|ตอสก์]]ที่พูดในภาคใต้ กับ[[Gheg Albanian|เกก]]ที่พูดในภาคเหนือ<ref>Gjinari, Jorgji. Dialektologjia shqiptare</ref> ภาษาแอลเบเนียมาตรฐานอิงจากภาษาย่อยตอสก์ โดยมี[[แม่น้ำชกุมบิน]]เป็นเส้นแบ่งหยาบ ๆ ระหว่าง 2 ภาษาย่อย<ref name=brown23>''The river Shkumbin in central Albania historically forms the boundary between those two dialects, with the population on the north speaking varieties of Geg and the population on the south varieties of Tosk.'' (page 23) [https://books.google.com/books?id=F2SRqDzB50wC&pg=PA23 Concise Encyclopedia of Languages of the World] By Keith Brown, Sarah Ogilvie Contributor Keith Brown, Sarah Ogilvie Edition: illustrated Published by Elsevier, 2008 {{ISBN|0-08-087774-5}}, {{ISBN|978-0-08-087774-7}}</ref>
[[bg:Албански език]]

[[bn:আলবেনীয় ভাষা]]
== อักขรวิธี ==
[[br:Albaneg]]
[[File:Albanian keyboard layout.jpg|thumb|upright=0.9|[[รูปแบบแป้นพิมพ์]]ภาษาแอลเบเนีย]]
[[bs:Albanski jezik]]

[[ca:Albanès]]
ภาษาแอลเบเนียใช้ชุดตัวอักษรหลายแบบตั้งแต่มีบันทึกการเขียนแรกสุดในคริสต์ศตวรรษที่ 15 ประวัติอักขรวิธีภาษาแอลเบเนียมีความสัมพันธ์อย่างใกล้ชิดกับการมุ่งเน้นด้านวัฒนธรรมและความรู้ภาษาต่างประเทศบางภาษาในหมู่นักเขียนชาวแอลเบเนีย{{sfn|Lloshi|2008|p=12}} ชุดตัวอักษรแอลเบเนียเป็นชุดตัวอักษรละตินที่มีการเพิ่มอักษร <[[ë]]>, <[[ç]]> และ[[ทวิอักษร]] 10 ตัว คือ: ''dh'', ''th'', ''xh'', ''gj'', ''nj'', ''ng'', ''ll'', ''rr'', ''zh'' และ ''sh''
[[ceb:Pinulongang Albanes]]

[[co:Lingua albanese]]
== หมายเหตุ ==
[[cs:Albánština]]
{{รายการหมายเหตุ}}
[[cv:Албан чĕлхи]]

[[cy:Albaneg]]
==อ้างอิง==
[[da:Albansk (sprog)]]
{{รายการอ้างอิง}}
[[de:Albanische Sprache]]

[[el:Αλβανική γλώσσα]]
== บรรณานุกรม ==
[[en:Albanian language]]
{{Refbegin|colwidth=30em}}
[[eo:Albana lingvo]]
* {{Cite book |last=Fortson |first=Benjamin Wynn IV |url=https://books.google.com/books?id=bSxHgej4tKMC |title=Indo-European Language and Culture: An Introduction |date=2010 |publisher=[[Wiley-Blackwell]] |isbn=978-1-4443-5968-8 |edition=2nd |language=en |author-link=Benjamin W. Fortson IV}}
[[es:Idioma albanés]]
*{{cite conference |last=Hamp |first=Eric P. |author-link=Eric P. Hamp |editor-first1=Henrik |editor-last1=Birnbaum |editor-first2=Jaan |editor-last2=Puhvel |date=1963 |url=http://members.tripod.com/~Groznijat/balkan/ehamp.html |conference= |title=The Position of Albanian, Ancient IE dialects |book-title=Proceedings of the Conference on IE linguistics held at the University of California, Los Angeles, April 25–27, 1963}}
[[et:Albaania keel]]
* {{cite book |last=Katicic |first=Radoslav |author-link=Radoslav Katičić |title=Ancient Languages of the Balkans |date=2012 |publisher=Walter de Gruyter |isbn=978-3111568874}}
[[eu:Albaniera]]
* {{cite book |last=Lloshi |first=Xhevat |url=https://books.google.com/books?id=9_gXTda0HS8C&q=gjuha+letrare+dhe+gjuha+standarde&pg=PA191 |title=Rreth alfabetit të shqipes: me rastin e 100-vjetorit të Kongresit të Manastirit |location=Skopje–Pristina–Tirana |publisher=Logos-A |year=2008 |isbn=9789989582684}}
[[fa:زبان آلبانیایی]]
* {{Cite book |last=Matzinger |first=Joachim |url=https://books.google.com/books?id=SuR8DwAAQBAJ |title=Handbook of Comparative and Historical Indo-European Linguistics |date=2018 |publisher=Walter de Gruyter |isbn=978-3-11-054243-1 |editor-last=Klein |editor-first=Jared |volume=3 |language=en |chapter=The Lexicon of Albanian |editor-last2=Joseph |editor-first2=Brian |editor-last3=Fritz |editor-first3=Matthias}}
[[fi:Albanian kieli]]
* {{cite book |title=The Indo-European Languages |last=Rusakov |first=Alexander |publisher=Routledge |year=2017 |isbn=9781317391531 |editor1-last=Kapović |editor1-first=Mate |chapter=Albanian |editor2-last=Giacalone Ramat |editor2-first=Anna |editor3-last=Ramat |editor3-first=Paolo |chapter-url=https://books.google.com/books?id=8i0lDwAAQBAJ}}
[[fo:Albanskt mál]]
{{Refend}}
[[fr:Albanais]]

[[ga:An Albáinis]]
== แหล่งข้อมูลอื่น ==
[[gag:Alban dili]]
{{InterWiki|code=sq}}
[[gd:Albàinis]]
{{Wikibooks}}
[[gl:Lingua albanesa]]
{{Wiktionary category}}
[[glk:آلبانیکی زوانؤن]]
{{Commons category|Albanian language}}
[[he:אלבנית]]
{{Wikivoyage|Albanian phrasebook|Albanian|a phrasebook}}
[[hi:अल्बेनियन भाषा]]

[[hr:Albanski jezik]]
* [https://lrc.la.utexas.edu/eieol/albol Albanian Online] by Brian Joseph, Angelo Costanzo, and Jonathan Slocum, free online lessons at the [https://liberalarts.utexas.edu/lrc Linguistics Research Center] at the [[University of Texas at Austin]]
[[hsb:Albanšćina]]
* [https://spw.uni-goettingen.de/projects/aig/lng-sqi.html glottothèque – Ancient Indo-European Grammars online], an online collection of introductory videos to Ancient Indo-European languages produced by the University of Göttingen
[[hu:Albán nyelv]]

[[hy:Ալբաներեն]]
{{Authority control}}
[[ia:Lingua albanese]]

[[id:Bahasa Albania]]
[[หมวดหมู่:ตระกูลภาษาอินโด-ยูโรเปียน|แอลเบเนีย]]
[[io:Albaniana linguo]]
[[หมวดหมู่:กลุ่มภาษาอิลลีเรีย]]
[[is:Albanska]]
[[หมวดหมู่:ภาษาในประเทศแอลเบเนีย|แอลเบเนีย]]
[[it:Lingua albanese]]
[[หมวดหมู่:ภาษาในประเทศกรีซ|แอลเบเนีย]]
[[ja:アルバニア語]]
[[หมวดหมู่:ภาษาในประเทศอิตาลี|แอลเบเนีย]]
[[jv:Basa Albania]]
[[หมวดหมู่:ภาษาในประเทศคอซอวอ|แอลเบเนีย]]
[[ka:ალბანური ენა]]
[[หมวดหมู่:ภาษาในประเทศมาซิโดเนียเหนือ|แอลเบเนีย]]
[[kk:Албан тілі]]
[[หมวดหมู่:ภาษาในประเทศโรมาเนีย|แอลเบเนีย]]
[[ko:알바니아어]]
[[หมวดหมู่:ภาษาในประเทศมอนเตเนโกร|แอลเบเนีย]]
[[koi:Штиптар кыв]]
[[หมวดหมู่:ภาษาในประเทศเซอร์เบีย|แอลเบเนีย]]
[[ku:Zimanê albanî]]
[[หมวดหมู่:ภาษาในเกาะซิซิลี|แอลเบเนีย]]
[[kw:Albaynek]]
[[หมวดหมู่:ภาษาในประเทศตุรกี|แอลเบเนีย]]
[[la:Lingua Albanica]]
[[หมวดหมู่:ภาษาประธาน–กริยา–กรรม|แอลเบเนีย]]
[[li:Albanees]]

[[lmo:Albanés]]
{{โครงภาษา}}
[[lt:Albanų kalba]]
[[lv:Albāņu valoda]]
[[mk:Албански јазик]]
[[mr:आल्बेनियन भाषा]]
[[ms:Bahasa Albania]]
[[nds:Albaansche Spraak]]
[[new:अल्बेनियन भाषा]]
[[nl:Albanees]]
[[nn:Albansk]]
[[no:Albansk]]
[[oc:Albanés]]
[[pih:Elbanyan]]
[[pl:Język albański]]
[[pnb:البانوی]]
[[pt:Língua albanesa]]
[[qu:Albanya simi]]
[[ro:Limba albaneză]]
[[ru:Албанский язык]]
[[rw:Icyalubaniya]]
[[scn:Lingua arbanisa]]
[[sco:Albanie leid]]
[[se:Albánagiella]]
[[sh:Albanski jezik]]
[[simple:Albanian language]]
[[sk:Albánčina]]
[[sl:Albanščina]]
[[sm:Gagana Kosovo]]
[[sq:Gjuha shqipe]]
[[sr:Албански језик]]
[[sv:Albanska]]
[[ta:அல்பானிய மொழி]]
[[tg:Забони албанӣ]]
[[tpi:Tokples long Albenia]]
[[tr:Arnavutça]]
[[ug:ئالبان تىلى]]
[[uk:Албанська мова]]
[[ur:البانوی]]
[[vi:Tiếng Albania]]
[[yo:Èdè Albáníà]]
[[zh:阿尔巴尼亚语]]

รุ่นแก้ไขปัจจุบันเมื่อ 13:22, 6 พฤศจิกายน 2567

ภาษาแอลเบเนีย
  • shqip
  • gjuha shqipe
ออกเสียง[ʃcip] ⓘ
[ˈɟuha ˈʃcipɛ]
ประเทศที่มีการพูด
ชาติพันธุ์ชาวแอลเบเนีย
จำนวนผู้พูด7.5 ล้านคน  (2017)[1][2]
ตระกูลภาษา
อินโด-ยูโรเปียน
  • ภาษาแอลเบเนีย
รูปแบบก่อนหน้า
แอลเบเนียดั้งเดิม
  • ภาษาแอลเบเนีย
ภาษาถิ่น
ระบบการเขียน
สถานภาพทางการ
ภาษาทางการ
ภาษาชนกลุ่มน้อยที่รับรองใน
ผู้วางระเบียบ
รหัสภาษา
ISO 639-1sq
ISO 639-2alb (B)
sqi (T)
ISO 639-3sqi – รหัสรวม
รหัสเอกเทศ:
aae – Arbëresh
aat – Arvanitika
aln – Gheg
als – Tosk
Linguasphere55-AAA-aaa to 55-AAA-ahe (25 วิธภาษา)
ภาษาย่อยของภาษาแอลเบเนียในยุโรปใต้[8](แผนที่นี้ไม่ได้ระบุว่าภาษาใดเป้นภาษาชนกลุ่มใหญ่หรือชนกลุ่มน้อย)
บทความนี้มีสัญลักษณ์สัทอักษรสากล หากระบบของคุณไม่รองรับการแสดงผลที่ถูกต้อง คุณอาจเห็นปรัศนี กล่อง หรือสัญลักษณ์อย่างอื่นแทนที่อักขระยูนิโคด

ภาษาแอลเบเนีย (แอลเบเนีย: shqip, ออกเสียง [ʃcip] ⓘ; หรือ gjuha shqipe, ออกเสียง [ˈɟuha ˈʃcipɛ]) เป็นภาษาและสาขาในตระกูลภาษาอินโด-ยูโรเปียน ซึ่งอยู่ในกลุ่มพาเลโอ-บอลข่าน[9] ภาษาแอลเบเนียมาตรฐานเป็นภาษาราชการในประเทศแอลเบเนียกับคอซอวอ และภาษาราชการร่วมในประเทศมาซิโดเนียเหนือกับมอนเตเนโกร เช่นเดียวกันสถานะภาษาชนกลุ่มน้อยในอิตาลี, โครเอเชีย, โรมาเนีย และเซอร์เบีย และยังมีผู้พูดในประเทศกรีซและชาวแอลเบเนียพลัดถิ่นที่อาศัยอยู่ในทวีปอเมริกา, ยุโรป และโอเชียเนีย[2][10] ทั้งหมดอาจมีผู้พูดมากถึง 7.5 ล้านคน[2] ภาษานี้ประกอบด้วยสาขาต่างหากภายในตระกูลภาษาอินโด-ยูโรเปียน และไม่มีความเกี่ยวข้องอย่างใกล้ชิดกับภาษาสมัยใหม่อื่น ๆ[11]

การกระจายตามเขตภูมิศาสตร์

[แก้]

ภาษาแอลเบเนียมีผู้พูดประมาณหกล้านคนในภูมิภาคบอลข่าน ส่วนมากในประเทศแอลเบเนีย คอซอวอ มาซิโดเนียเหนือ เซอร์เบีย มอนเตเนโกร และกรีซ[1] อย่างไรก็ตาม การที่มีชุมชนเก่าแก่ในอิตาลีและชาวชาวแอลเบเนียพลัดถิ่นเลยทำให้จำนวนผู้พูดภาษาแอลเบเนียทั่วโลกมากกว่าที่มีอยู่ในยุโรปตอนใต้และจำนวนผู้พูดคิดเป็นประมาณ 7.5 ล้านคน[1][2]

ในทวีปยุโรป

[แก้]
แผนที่ประเทศที่ภาษาแอลเบเนียมีสถานะทางการ:
  ภาษาราชการ
  ภาษาชนกลุ่มน้อยที่ได้รับการรับรอง

ภาษาแอลเบเนียเป็นภาษาราชการในประเทศแอลเบเนียกับคอซอวอ และเป็นภาษาราชการร่วมในประเทศมาซิโดเนียเหนือกับมอนเตเนโกร[12][13] ภาษาแอลเบเนียเป็นภาษาชนกลุ่มน้อยที่ได้รับการรับรองในประเทศโครเอเชีย, อิตาลี, โรมาเนีย และเซอร์เบีย นอกจากนี้ยังมีผู้พูดภาษานี้โดยชนกลุ่มน้อยในประเทศกรีซ โดยเฉพาะในหน่วยภูมิภาค Thesprotia กับ Preveza และในบางหมู่บ้านในหน่วยภูมิภาค Ioannina กับ Florina[14]

ภาษาแอลเบเนียยังเป็นภาษาแม่ที่มีผู้พูดแพร่หลายมากเป็นอันดับสองจากบรรดาพลเมืองต่างชาติในประเทศอิตาลี[15] เนื่องด้วยการอพยพเข้าอิตาลีของชาวแอลเบเนีย

ภาษาแอลเบเนียกลายเป็ยภาษาราชการในประเทศาซิโดเนียเหนือในวันที่ 15 มกราคม ค.ศ. 2019[16]

ในทวีปอเมริกา

[แก้]

ในทวีปโอเชียเนีย

[แก้]

ภาษาย่อย

[แก้]
บทความหลัก: ภาษาย่อยแอลเบเนีย
ภาษาย่อยในภาษาแอลเบเนีย

ภาษาแอลเบเนียมีภาษาย่อยที่ชัดเจน 2 ภาษา คือ ตอสก์ที่พูดในภาคใต้ กับเกกที่พูดในภาคเหนือ[17] ภาษาแอลเบเนียมาตรฐานอิงจากภาษาย่อยตอสก์ โดยมีแม่น้ำชกุมบินเป็นเส้นแบ่งหยาบ ๆ ระหว่าง 2 ภาษาย่อย[18]

อักขรวิธี

[แก้]
รูปแบบแป้นพิมพ์ภาษาแอลเบเนีย

ภาษาแอลเบเนียใช้ชุดตัวอักษรหลายแบบตั้งแต่มีบันทึกการเขียนแรกสุดในคริสต์ศตวรรษที่ 15 ประวัติอักขรวิธีภาษาแอลเบเนียมีความสัมพันธ์อย่างใกล้ชิดกับการมุ่งเน้นด้านวัฒนธรรมและความรู้ภาษาต่างประเทศบางภาษาในหมู่นักเขียนชาวแอลเบเนีย[19] ชุดตัวอักษรแอลเบเนียเป็นชุดตัวอักษรละตินที่มีการเพิ่มอักษร <ë>, <ç> และทวิอักษร 10 ตัว คือ: dh, th, xh, gj, nj, ng, ll, rr, zh และ sh

หมายเหตุ

[แก้]

อ้างอิง

[แก้]
  1. ↑ 1.0 1.1 1.2 Rusakov 2017, p. 552.
  2. ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 Klein, Jared; Brian, Joseph; Fritz, Matthias (2018). Handbook of Comparative and Historical Indo-European Linguistics. Walter de Gruyter. p. 1800. ISBN 9783110542431.
  3. ↑ "Language and alphabet Article 13". Constitution of Montenegro. WIPO. 19 October 2007. Serbian, Bosnian, Albanian and Croatian shall also be in the official use.
  4. ↑ Franceschini 2014, pp. 533–534 [1]
  5. ↑ "Application of the Charter in Serbia" (PDF). European Charter for Regional or Minority Languages. 11 June 2013. pp. 4–5, 9.
  6. ↑ Franceschini, Rita (2014). "Italy and the Italian-Speaking Regions". ใน Fäcke, Christiane (บ.ก.). Manual of Language Acquisition. Walter de Gruyter GmbH. p. 546. ISBN 9783110394146.
  7. ↑ "Reservations and Declarations for Treaty No.148 – European Charter for Regional or Minority Languages". Council of Europe. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 8 December 2015. สืบค้นเมื่อ 3 December 2015.
  8. ↑ Coretta, Stefano; Riverin-Coutlée, Josiane; Kapia, Enkeleida; Nichols, Stephen (2022). "Northern Tosk Albanian". Journal of the International Phonetic Association. Illustration of the IPA: 1–23. doi:10.1017/S0025100322000044. hdl:20.500.11820/ebce2ea3-f955-4fa5-9178-e1626fbae15f.
  9. ↑ Orel 2000, p. 12; Matzinger 2018, p. 1790; Matasović 2019, p. 39; Hamp 1963, p. 104; Katicic 2012, p. 184: "And yet we know that it is the continuation of a language spoken in the Balkans already in ancient times. This has been proved by the fact that there are Ancient Greek loan words in Albanian".
  10. ↑ Fatjona Mejdini (3 May 2013). "Albania Aims to Register its Huge Diaspora". Balkan Insight. สืบค้นเมื่อ 17 January 2017.
  11. ↑ Fortson 2010, p. 446
  12. ↑ "Constitution of the Republic of Kosovo (with amendments I-XXVI)". Library of Congress. Article 5 [Languages] 1. The official languages in the Republic of Kosovo are Albanian and Serbian. ...
  13. ↑ Trandafili, Evis; Meçe, Elinda Kajo; Duka, Enea (2020). Appice, Annalisa; Ceci, Michelangelo; Loglisci, Corrado; Manco, Giuseppe; Masciari, Elio; Ras, Zbigniew W. (บ.ก.). Complex Pattern Mining: New Challenges, Methods and Applications (ภาษาอังกฤษ). Springer Nature. p. 89. ISBN 978-3-030-36617-9. It [Albanian] is the official language of Albania, the co-official language of Kosovo, and the co-official language of many western municipalities of the Republic of Macedonia. Albanian is also spoken widely in some areas in Greece, southern Montenegro, southern Serbia, and in some towns in southern Italy and Sicily.
  14. ↑ Euromosaic project (2006). "L'arvanite/albanais en Grèce" (ภาษาฝรั่งเศส). Brussels: European Commission. สืบค้นเมื่อ 5 December 2016.
  15. ↑ "Linguistic diversity among foreign citizens in Italy". Statistics of Italy. 25 July 2014. สืบค้นเมื่อ 1 April 2015.
  16. ↑ "Macedonia's Albanian-Language Bill Becomes Law". Radio Free Europe/Radio Liberty. 15 January 2019.
  17. ↑ Gjinari, Jorgji. Dialektologjia shqiptare
  18. ↑ The river Shkumbin in central Albania historically forms the boundary between those two dialects, with the population on the north speaking varieties of Geg and the population on the south varieties of Tosk. (page 23) Concise Encyclopedia of Languages of the World By Keith Brown, Sarah Ogilvie Contributor Keith Brown, Sarah Ogilvie Edition: illustrated Published by Elsevier, 2008 ISBN 0-08-087774-5, ISBN 978-0-08-087774-7
  19. ↑ Lloshi 2008, p. 12.

บรรณานุกรม

[แก้]

แหล่งข้อมูลอื่น

[แก้]
วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี ในภาษาแอลเบเนีย
วิกิตำรามีคู่มือในหัวข้อ ภาษาแอลเบเนีย
สำหรับรายการคำที่เกี่ยวข้องกับ ภาษาแอลเบเนีย ดูที่หมวดหมู่ของ ภาษาแอลเบเนีย ในวิกิพจนานุกรม อภิธานศัพท์เสรี
วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ ภาษาแอลเบเนีย
วิกิท่องเที่ยว มีa phrasebookสำหรับ Albanian
Stub icon

บทความภาษานี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล

เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=ภาษาแอลเบเนีย&oldid=11876580"