อุดมศึกษา หมายถึง ระดับการศึกษาต่อเนื่องจากระดับมัธยมศึกษา คำว่า อุดมศึกษา มีรากศัพท์มาจากศัพท์ภาษาบาลี "อุตม" หมายถึง สูงสุด และศัพท์ภาษาสันสกฤต ศิกฺษา หมายถึง การเล่าเรียน ดังนั้น คำว่า "อุดมศึกษา" จึงหมายถึง การเรียนขั้นสูงสุด

การอุดมศึกษาในประเทศไทย

แก้

การจัดการศึกษาในระดับอุดมศึกษาในประเทศไทยนั้น เริ่มขึ้นตั้งแต่รัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งได้ก่อตั้งโรงเรียนกฎหมาย โรงเรียนแพทย์ โรงเรียนช่างไหม รวมถึงโรงเรียนมหาดเล็ก แต่ยังไม่สามารถให้การศึกษาถึงขั้นปริญญาได้ ในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวได้ทรงประดิษฐานโรงเรียนข้าราชการพลเรือนของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเป็นมหาวิทยาลัย และพระราชทานนามว่า "จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย" ซึ่งเป็นสถาบันอุดมศึกษาแห่งแรกของประเทศไทย ในปัจจุบัน การจัดการศึกษาระดับอุดมศึกษาของประเทศไทยอยู่ภายใต้การกำกับดูแลของสำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา หรือ สกอ. กระทรวงศึกษาธิการ ซึ่งมีสถาบันอุดมศึกษาในสังกัด 157 แห่งทั่วประเทศ (พ.ศ. 2553)[1] โดยแบ่งเป็น

นอกจากนี้ ยังมีการจัดการศึกษาโดย มหาวิทยาลัย วิทยาลัย หรือ บัณฑิตวิทยาลัย ที่อาจจะไม่ได้อยู่ในสังกัดของสำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา เช่น วิทยาลัยพยาบาลกองทัพบก ซึ่งอยู่ภายใต้การดูแลของ กระทรวงกลาโหม นอกจากนี้โรงเรียนสาธิตก็ยังสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษาอีกด้วย

รูปแบบสถาบันอุดมศึกษาในประเทศไทย

แก้

รูปแบบสถาบันอุดมศึกษาของไทยนั้น มีหลากหลายชื่อเรียกขาน แต่หากเปรียบเทียบแล้วมีฐานะเดียวกันหากแตกต่างเฉพาะชื่อเรียกและตำแหน่งบริหารเท่านั้น อธิบายได้ดังนี้

เทียบเท่ามหาวิทยาลัย

แก้
หน่วยงาน ตำแหน่งหัวหน้าบริหาร ตำแหน่งหัวหน้าวิชาการ หมายเหตุ
มหาวิทยาลัย อธิการบดี นายกสภามหาวิทยาลัย มหาวิทยาลัย ส่วนใหญ่เปิดส่วนในหลักสูตรระดับปริญญาตรี โท เอก
สถาบัน อธิการบดี/ผู้อำนวยการสถาบัน นายกสภาสถาบัน สถาบันมีฐานะเที่ยบกับมหาวิทยาลัย โดยมีศักดิ์ละสิทธิให้ปริญญาบัตรตามกฎหมายเช่นกัน สถานศึกษาที่ใช้ชื่อ "สถาบัน" เช่น สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง, สถาบันการอาชีวศึกษา 23 แห่ง
วิทยาลัย อธิการบดี/ผู้อำนวยการวิทยาลัย นายกสภาวิทยาลัย วิทยลัย มีฐานะเที่ยบกับคำว่า สถาบัน, มหาวิทยาลัย โดยมีศักดิ์ละสิทธิให้ปริญญาบัตรตามกฎหมายเช่นกัน สถานศึกษาที่ใช้ชื่อ "วิทยาลัย" เช่น วิทยาลัยพยาบาลกองทัพบก, วิทยาลัยดุสิตธานี เป็นต้น โดยวิทยาลัยเหล่านี้มีความเป็นเอกเทศ (ระวังสับสนกับ วิทยาลัยที่มีฐานะเป็นหน่วยงานของสถาบันอุดมศึกษาหรือเรียกว่าเทียบเท่า คณะวิชาหนี่ง)

เทียบเท่าคณะ

แก้

อ้างอิง

แก้
  1. "รายชื่อสถาบันต่าง ๆ ที่อยู่สังกัด สกอ". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2009-05-21. สืบค้นเมื่อ 2009-11-28.

ดูเพิ่ม

แก้

แหล่งข้อมูลอื่น

แก้