Pōdź kaj inhalt

Chymijŏ: Porōwnanie wersyji

Edytuj linki
Ze Wikipedia
Przeglądaj historię interaktywnie
← Starszŏ edycyjŏ
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
m r2.7.1) (Bot zmjyńo: tl:Kimika
Kasowanie linku do zbioru Henrika_Šantel_-_Kemičarka.jpg, bo używŏcz Fitindia skasowoł go ze Commons
Ôznaczynie: Ręczne wycofanie zmian
 
(Niy je pokŏzane 11 postrzednich wersyji ôd 6 inkszych używŏczōw)
Linijŏ 1: Linijŏ 1:
{{ort}}
{{NowOrt}}
[[Plik:Chemicals in flasks.jpg|thumb|Kłōty substancyje we laboratoryjnych flaszkach, we tym wodorotlenek amonu i azotowŏ zojra, podświytlōne na roztōmajte farby]]
'''Chymijo''' ([[Grecko godka|gr.]]: ''χημεία'' – ''chemeia'') to je [[nauka]], kero bado natura i wuasnośći [[Substancja|substancyji]], a zwuašča přymjany tych substancyji, kej śe je cuzamyn zmješo<ref>[http://www.chem.mq.edu.au/ugrad/gen.html Definicyjo chymji na zajće Macquarie University] ([[Angielsko godka|en.]])</ref>. Terozki wjadůmo, co přymjany substancyji wyńikajům s prow, wedle kerych [[Atům|atůmy]] uůnčům śe bez [[Wjůnzańe chymične|wjůnzańo chymične]] w myńi abo baři trwoue [[Zwjůnzek chymičny|zwjůnzki chymične]], a tyž prow wedug kerych wjůnzańo pynkajům i twořům śe půnowńy prowadzůnc do přymjan jydnych zwjůnzkůw we drůge, co śe mjanuje [[Reakcjo chymično|reakcyjůma chymičnymi]]. Chymijo zajmuje śe tyž roztůmajtymi wasnośćiůma substancyji wyńikajůncymi bezpośredńo s jejich budowy atůmowyj.
[[Plik:Lab bench.jpg|thumb|Ajnfachowe stanowisko roboty chymika zajmujōncego sie syntezōm chymicznych zwiōnzkōw]]
'''Chymijŏ''' ([[Grecko godka|gr.]]: ''χημεία'' – ''chemeia''<ref>{{Cytuj |tytuł = alchemy - Origin and meaning of alchemy by Online Etymology Dictionary |data dostympu = 2021-03-03 |ôpublikowany = www.etymonline.com |url = https://www.etymonline.com/word/alchemy |jynzyk = en}}</ref>) – [[nauka]] zajmujōncŏ sie prawami, podle kerych [[Atům|atōmy]] łōnczōm sie we trwałe struktury powiōnzane chymicznymi wiōnzaniami zwane chymicznymi zwiōnzkami jak tyż pōmianami jednych zwiōnzkōw we druge na drōdze chymicznych ryakcyji<ref>{{Cytuj |autōr = Administration |tytuł = Science |data dostympu = 2021-03-03 |ôpublikowany = Macquarie University |url = https://www.mq.edu.au/study/find-a-course/science |jynzyk = en}}</ref>. Chymijŏ zajmuje sie tyż roztōmajtymi włŏsnościami substancyje wynikajōncymi dyrekt z jejich atōmowyj budowy.


Chymijŏ i [[fizyka]] wzajym sie przenikajōm i czynsto ciynżko je precyzyjnie ôbsztalować, kaj kōńczy sie jedna dōmyna i zaczynŏ drugŏ. Podanŏ niyprzileżytość wystympuje na granicy chymije a [[Biologijŏ|biologije]].
== Zoboč tyž ==

== Bazowe chymiczne anōngi ==
* [[Atům|atōm]]
* [[tajleczka]]
* [[czystota substancyje]]
* [[funkcyjnŏ grupa]]
* [[jōn]]
* [[protōn]]
* [[ôrbital]]
* [[elymynt chymiczny]]
* [[chymicznŏ ryakcyjŏ]]
* [[chymicznŏ symbolika]]
* [[ôkresowy ukłŏd elymyntōw]]
* [[chymiczne wiōnzanie]]
* [[swobodny rodnik]]
* [[chymiczny zwiōnzek]]

== Dzioły chymije ==
* [[analitycznŏ chymijŏ]]
* [[biochymijŏ]]
* [[chymicznŏ inżynieryjŏ]]
* [[chymijŏ strzodowiska]]
* [[chymicznŏ technologijŏ]]
* [[chymometrijŏ]]
* [[fonochymijŏ]]
* [[fizycznŏ chymijŏ]]
* [[jōndrowŏ chymijŏ]]
* [[niyorganicznŏ chymijŏ]]
* [[ôrganicznŏ chymijŏ]]
* [[radiochymijŏ]]

== Zobŏcz tyż ==
* [[Hydrokraking]]
* [[Hydrokraking]]
* [[Woda]]
* [[Woda]]
* [[Dwutlynek wůngla]]
* [[Dwutlynek wůngla]]


{{Przipisy}}
=== Připisy ===
<references />
{{Link FA|fo}}
{{Link FA|lmo}}
{{Link FA|sl}}
{{Link FA|tl}}
{{Link FA|zh-yue}}
{{Link GA|sr}}

[[Kategoria:Chymijo]]


[[af:Chemie]]
[[Kategoryjo:Chymijo| ]]
[[als:Chemie]]
[[am:የጥንተ ንጥር ጥናት]]
[[an:Quimica]]
[[ar:كيمياء]]
[[arc:ܟܝܡܝܐ]]
[[arz:كيميا]]
[[as:ৰসায়ন বিজ্ঞান]]
[[ast:Química]]
[[az:Kimya]]
[[ba:Химия]]
[[bar:Chemie]]
[[bat-smg:Kemėjė]]
[[be:Хімія]]
[[be-x-old:Хімія]]
[[bg:Химия]]
[[bjn:Kimia]]
[[bn:রসায়ন]]
[[bo:རྫས་འགྱུར་རིག་པ།]]
[[br:Kimiezh]]
[[bs:Hemija]]
[[ca:Química]]
[[cdo:Huá-hŏk]]
[[ce:Хьимийа]]
[[ceb:Kimika]]
[[ckb:کیمیا]]
[[co:Chimica]]
[[cs:Chemie]]
[[csb:Chemijô]]
[[cv:Хими]]
[[cy:Cemeg]]
[[da:Kemi]]
[[de:Chemie]]
[[diq:Kimya]]
[[dv:ކީމިއާއީ އިލްމު]]
[[el:Χημεία]]
[[en:Chemistry]]
[[eo:Kemio]]
[[es:Química]]
[[et:Keemia]]
[[eu:Kimika]]
[[ext:Química]]
[[fa:شیمی]]
[[fi:Kemia]]
[[fiu-vro:Keemiä]]
[[fo:Evnafrøði]]
[[fr:Chimie]]
[[frp:Ch·imie]]
[[frr:Kemii]]
[[fur:Chimiche]]
[[fy:Skiekunde]]
[[ga:Ceimic]]
[[gan:化學]]
[[gd:Ceimigeachd]]
[[gl:Química]]
[[gn:Kimikuaa]]
[[gu:રસાયણ શાસ્ત્ર]]
[[gv:Kemmig]]
[[ha:Kimiya]]
[[hak:Fa-ho̍k]]
[[haw:Kemika]]
[[he:כימיה]]
[[hi:रसायन शास्त्र]]
[[hif:Rasayan vigyan]]
[[hr:Kemija]]
[[ht:Chimi]]
[[hu:Kémia]]
[[hy:Քիմիա]]
[[ia:Chimia]]
[[id:Kimia]]
[[ie:Chimie]]
[[ilo:Kímika]]
[[io:Kemio]]
[[is:Efnafræði]]
[[it:Chimica]]
[[ja:化学]]
[[jbo:xumske]]
[[jv:Kimia]]
[[ka:ქიმია]]
[[ki:Kemu]]
[[kk:Химия]]
[[km:គីមីវិទ្យា]]
[[kn:ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ]]
[[ko:화학]]
[[ku:Kîmya]]
[[kw:Kymystry]]
[[ky:Химия]]
[[la:Chemia]]
[[lad:Kemika]]
[[lb:Chimie]]
[[lez:Химия]]
[[li:Chemie]]
[[lmo:Chímica]]
[[ln:Kémi]]
[[lo:ເຄມີສາດ]]
[[lt:Chemija]]
[[lv:Ķīmija]]
[[map-bms:Kimia]]
[[mdf:Кимиесь]]
[[mg:Simia]]
[[mi:Mātauranga matū]]
[[mk:Хемија]]
[[ml:രസതന്ത്രം]]
[[mn:Хими]]
[[mr:रसायनशास्त्र]]
[[ms:Kimia]]
[[mt:Kimika]]
[[mwl:Química]]
[[my:ဓာတုဗေဒ]]
[[nds:Chemie]]
[[nds-nl:Scheikunde]]
[[ne:रसायनशास्त्र]]
[[new:रसायनशास्त्र]]
[[nl:Scheikunde]]
[[nn:Kjemi]]
[[no:Kjemi]]
[[nov:Kemie]]
[[nrm:Chimie]]
[[nso:Khemise]]
[[oc:Quimia]]
[[or:ରସାୟନ ବିଜ୍ଞାନ]]
[[os:Хими]]
[[pa:ਰਸਾਇਣ ਵਿਗਿਆਨ]]
[[pcd:Kémie]]
[[pih:Kemistrii]]
[[pl:Chemia]]
[[pnb:کیمسٹری]]
[[ps:کيميا]]
[[pt:Química]]
[[qu:Chaqllisinchi]]
[[ro:Chimie]]
[[ru:Химия]]
[[rue:Хемія]]
[[sa:रसतन्त्रम्]]
[[sah:Химия]]
[[sc:Chìmica]]
[[scn:Chìmica]]
[[sco:Chemistrie]]
[[sd:ڪيمياءي علم]]
[[sh:Kemija]]
[[si:රසායන විද්‍යාව]]
[[simple:Chemistry]]
[[sk:Chémia]]
[[sl:Kemija]]
[[sm:Kemisi]]
[[sn:Chemishonga]]
[[so:Kimisteri]]
[[sq:Kimia]]
[[sr:Хемија]]
[[ss:Ikhemisi]]
[[stq:Chemie]]
[[su:Kimia]]
[[sv:Kemi]]
[[sw:Kemia]]
[[ta:வேதியியல்]]
[[te:రసాయన శాస్త్రము]]
[[tg:Кимё]]
[[th:เคมี]]
[[tk:Himiýa]]
[[tl:Kimika]]
[[tr:Kimya]]
[[tt:Ximiä]]
[[uk:Хімія]]
[[ur:کیمیاء]]
[[vec:Chìmega]]
[[vi:Hóa học]]
[[vo:Kiemav]]
[[war:Kímika]]
[[xh:IKhemistri]]
[[yi:כעמיע]]
[[zea:Scheikunde]]
[[zh:化學]]
[[zh-classical:化學]]
[[zh-min-nan:Hoà-ha̍k]]
[[zh-yue:化學]]

Teroźnŏ wersyjŏ na dziyń 10:07, 27 lut 2023

 Ślabikŏrzowe abecadło
Tyn artikel je narychtowany we ślabikŏrzowym zŏpisie ślōnskij gŏdki. Coby sie przewiedzieć wiyncyj, wejzdrzij do artikla ô nim.
Kłōty substancyje we laboratoryjnych flaszkach, we tym wodorotlenek amonu i azotowŏ zojra, podświytlōne na roztōmajte farby
Ajnfachowe stanowisko roboty chymika zajmujōncego sie syntezōm chymicznych zwiōnzkōw

Chymijŏ (gr.: χημεία – chemeia[1]) – nauka zajmujōncŏ sie prawami, podle kerych atōmy łōnczōm sie we trwałe struktury powiōnzane chymicznymi wiōnzaniami zwane chymicznymi zwiōnzkami jak tyż pōmianami jednych zwiōnzkōw we druge na drōdze chymicznych ryakcyji[2]. Chymijŏ zajmuje sie tyż roztōmajtymi włŏsnościami substancyje wynikajōncymi dyrekt z jejich atōmowyj budowy.

Chymijŏ i fizyka wzajym sie przenikajōm i czynsto ciynżko je precyzyjnie ôbsztalować, kaj kōńczy sie jedna dōmyna i zaczynŏ drugŏ. Podanŏ niyprzileżytość wystympuje na granicy chymije a biologije.

Bazowe chymiczne anōngi

[edytuj | edytuj zdrzōdło]

Dzioły chymije

[edytuj | edytuj zdrzōdło]

Zobŏcz tyż

[edytuj | edytuj zdrzōdło]

Przipisy

  1. ↑ alchemy - Origin and meaning of alchemy by Online Etymology Dictionary, www.etymonline.com [dostymp 2021-03-03] (angelski).
  2. ↑ Administration, Science, Macquarie University [dostymp 2021-03-03] (angelski).
Zdrzōdło "https://szl.wikipedia.org/w/index.php?title=Chymijŏ&oldid=353155"