Kathmandu
Kathmandu
काठमाडौँ | |
|---|---|
Qytet | |
Sipas akrepave të orës nga lart: Pamje nga Kathmandu, Tundikhel,Soyambhunath, Tempulli Pashupatinath, Ghantaghar | |
| Parimet: Zotësia ime, krenaria ime, Kathmandu im | |
| Popullsia | |
| • Gjithsej | 1.442.300 |
| Faqja zyrtare | kathmandu |
.jpg)
Kathmandu (Nepalisht: काठमाडौँ, shqiptimi në nepalisht: ˈkaʈʰmaɳɖu) është kryeqyteti dhe qyteti më i madh i Nepalit, me një popullsi prej rreth 1 milion. Njihet gjithashtu si qyteti i tempujve. Qyteti qëndron në një lartësi prej afërsisht 1,400 metrash mbi nivelin e detit në Luginën Kathmandu në formë tasi në Nepalin qendror. Lugina u quajt historikisht "Nepala Mandala" dhe ka qenë shtëpia e Neuarëve, një civilizim urban kozmopolit në ultësirën e Himalajeve. Qyteti ishte kryeqyteti mbretëror i Mbretërisë së Nepalit dhe pret pallate, mansione dhe kopshte të aristokracisë nepaleze. Ajo ka qenë shtëpia e selisë qendrore të Shoqatës së Azisë Jugore për Bashkëpunim Rajonal (SAARC) që nga viti 1985. Sot, është selia e qeverisë së republikës nepaleze, e themeluar në vitin 2008, dhe është pjesë e Provincës Bagmati.
Kathmandu është dhe ka qenë për shumë vite qendra e historisë, artit, kulturës dhe ekonomisë së Nepalit. Ka një popullsi multi-etnike brenda një shumice Hindu dhe Budiste. Festat fetare dhe kulturore përbëjnë një pjesë kryesore të jetës së njerëzve që banojnë në Kathmandu. Turizmi është një pjesë e rëndësishme e ekonomisë në qytet. Qyteti konsiderohet si portë hyrëse në Himalajet Nepaleze dhe është shtëpia e disa vendeve të [[Vende të trashëgimisë botërore|Trashëgimisë Botërore[[: Sheshi Durbar, Swayambhunath, Boudhanath dhe Pashupatinath.
Zonat historike të Kathmandu u dëmtuan rëndë nga një tërmet me madhësi 7.8 në prill 2015. Disa nga ndërtesat janë restauruar ndërsa disa mbeten në procesin e rindërtimit.
Gjeografia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Kathmandu është në pjesën veriperëndimore të Luginës së Kathmandu në veri të lumit Bagmati dhe mbulon një sipërfaqe prej 50.7 km<sup2. Lartësia mesatare është 1,400 metra mbi nivelin e detit.[1] Kathmandu ndahet nga tetë lumenj, lumi kryesor i luginës, Bagmati dhe degët e tij, nga të cilat mbizotërojnë Bishnumati, Dhobi Khola, Manohara Khola, Hanumante Khola dhe Tukucha Khola. Malet nga burojnë këta lumenj janë në kufijtë e lartësive prej 1,500–3,000 metra, dhe kanë kalime që sigurojnë hyrje nga dhe në Kathmandu dhe luginën e saj. Një kanal antik rrodhi dikur nga kodra Nagarjuna përmes Balaju në Kathmandu; ky kanal tani është zhdukur.
Kathmandu dhe qytetet fqinje përbëhen nga lagje, të cilat përdoren mjaft gjerësisht dhe më të njohura midis vendasve. Sidoqoftë, administrativisht qyteti është i ndarë në 32 lagje, të numëruara nga 1 në 32. Më parë, kishte 35 lagje që e bënin atë qytet metropolitane me numrin më të madh të lagjeve.[2]
Binjakëzimet
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Kathmandu binjakëzohet me:
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ "Kathmandu Metropolitan City Office – Introduction" (në anglisht). Kathmandu Metropolitan City Office. Arkivuar nga origjinali më 23 qershor 2012. Marrë më 14 gusht 2014.
- ^ "Kathmandu Metropolitan City Office - Ward No. 16" (në anglisht). 22 qershor 2012. Arkivuar nga origjinali më 22 qershor 2012.