Viktor Korchnoi
| Viktor Korchnoi | |
|---|---|
 Korchnoi në vitin 1972 | |
| Emri i plotë | Viktor Lvovich Korchnoi |
| Shteti | Bashkimi Sovjetik (deri më 1977) Pa shtetësi (1977-1979) Zvicra (nga viti 1979)[1] |
| Lindi më | 23 mars 1931 Leningrad, RSFS Rusia, Bashkimi Sovjetik |
| Vdiq më | 6 qershor 2016 (85 vjet) Wohlen, Aargau, Zvicër |
| Titulli | Mjeshtër i madh (1956) |
| Vlerësimi më i lartë | 2695 (janar 1979)[2] |
| Renditja më e lartë | Nr. 2 (janar 1976) |
Viktor Lvovich Korchnoi[3] (Rusisht: Виктор Львович Корчной IPA: [vʲiktər lʲvovʲɪtɕ kɐrtɕˈnoj]; 23 mars 1931 – 6 qershor 2016) ishte një mjeshtër i madh shahu sovjetik (para 1976) dhe zviceran (pas 1980). Ai konsiderohet si një nga lojtarët më të fortë që nuk është bërë kurrë Kampion Botëror i Shahut.[4]
I lindur në Leningrad, Bashkimi Sovjetik (BRSS), Korchnoi dezertoi në Holandë në vitin 1976 dhe banoi në Zvicër nga viti 1978, duke u bërë shtetas zviceran. Korchnoi luajti katër ndeshje, tre prej të cilave zyrtare, kundër Anatoli Karpov. Në vitin 1974, Korchnoi humbi finalen e Turneut të Kandidatëve nga Karpov. Karpov u shpall Kampion Bote në vitin 1975 kur Bobby Fischer refuzoi të mbronte titullin e tij. Korchnoi më pas fitoi dy cikle radhazi të kandidatëve për t'u kualifikuar në ndeshjet e Kampionatit Botëror të Shahut me Karpov në 1978 dhe 1981, por i humbi të dyja. Dy lojtarët luajtën gjithashtu një ndeshje stërvitore barazuese prej gjashtë ndeshjesh në vitin 1971.
Korchnoi ka qenë kandidat për Kampionatin Botëror në dhjetë raste (1962, 1968, 1971, 1974 1977, 1980, 1983, 1985, 1988 dhe 1991). Ai ishte gjithashtu katër herë Kampion i Shahut BRSS, pesë herë anëtar i ekipeve sovjetike që fituan kampionatin evropian dhe gjashtë herë anëtar i ekipeve sovjetike që fituan Olimpiadën e Shahut. Ai luajti shah konkurrues deri në pleqëri. Në moshën 75-vjeçare, ai fitoi Kampionatin Botëror të Shahut për Senior 2006[5] dhe u bë personi më i vjetër ndonjëherë që u rendit në mesin e 100 lojtarëve më të mirë në botë.[6]
Jeta e hershme
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Korchnoi lindi më 23 mars 1931 në Leningrad, BRSS, nga një nënë jehude dhe një baba polako-katolik.[7][8][9] Nëna e tij, Zelda Gershevna Azbel (1910—?), e bija e shkrimtarit jidish Hersh Azbel, ishte pianiste dhe studente e Konservatorit të Muzikës në Leningrad; babai i tij, Lev Merkuryevich Korchnoi (1910–1941), ishte një inxhinier, i cili punonte në një fabrikë ëmbëlsirash.[10]
Të dy prindërit erdhën në Leningrad me familjet e tyre nga Ukraina në vitin 1928: nëna nga Borispol dhe babai nga Melitopol. Pas divorcit të tyre, Victor jetoi me nënën e tij deri në vitin 1935, më pas me të atin, gjyshen nga babai dhe më vonë nënën birësuese Roza Abramovna Fridman (e cila mori përgjegjësinë për rritjen e tij kur babai i tij u vra gjatë rrethimit të Leningradit më 1941, dhe më vonë jetoi me të në Zvicër).[11][12]
Ai u diplomua në Universitetin Shtetëror të Leningradit me degën e historisë.[13]
Trashëgimia
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Presidenti i FIDE-s Kirsan Ilyumzhinov tha se Korchnoi "ka kontribuar në mënyrë thelbësore në popullarizimin e sportit tonë dhe konsiderohet me të drejtë si një nga lojtarët më të fortë dhe karizmatikë në të gjithë historinë e shahut botëror".[14] Një nekrologji, shkruar nga Leonard Barden, e quajti atë "lojtari më i madh që nuk ka qenë kurrë kampion bote".[6]
Korchnoi ndihej rehat duke luajtur me ose pa iniciativë. Ai mund të sulmonte, të kundërsulmonte, të luante në pozicion dhe ishte mjeshtër i fundlojës. Ai u bë i njohur si mjeshtër i kundërsulmit dhe ishte kundërshtari më i vështirë i Mikhail Tal, një sulmues i jashtëzakonshëm. Ai pati një rezultat të madh plus gjatë gjithë jetës kundër Talit (+13−4=17), dhe gjithashtu pati rezultate plus kundër kampionëve të botës Petrosian dhe Spassky. Ai kishte rekorde të barabarta kundër Botvinnik (+1−1=2) dhe Fischer (+2−2=4). Ai mundi nëntë kampionë të padiskutueshëm botëror nga Botvinnik deri te Garry Kasparov, dhe Magnus Carlsen.[15]
Korchnoi nuk ia doli kurrë të bëhej kampion bote në shah, por shumë njerëz e konsiderojnë atë lojtarin më të fortë që nuk e ka bërë kurrë këtë, një dallim që shpesh i atribuohet Akiba Rubinstein dhe Paul Keres.[16][17] Nga ana tjetër, kampioni i 10-të i botës Boris Spassky argumentoi se Korchnoi nuk e meritonte të ishte kampion, si sepse nuk luajti lëvizjet më të mira (ndonjëherë merrte 140 lëvizje për të fituar një lojë që mund të ishte fituar në 40), dhe sepse ai nuk kishte ndonjë individualitet.[18]
Një nga variacionet e Hapjes Angleze quhet Variacioni Korchnoi,[19] një variant për Bardhë kundër Mbrojtjes Franceze quhet Korchnoi Gambit[20] dhe një variacion i mbyllur i Mbrojtjes Siçiliane quhet Mbrojtja Korchnoi.[21]
Rekordet
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Korchnoi mundi nëntë kampionë të padiskutueshëm të botës (Botvinnik, Smyslov, Tal, Petrosian, Spassky, Fischer, Karpov, Kasparov dhe Carlsen), një rekord që ai ndan me Paul Keres dhe Alexander Beliavsky.
Ai ishte i vetmi lojtar që kishte fituar ose barazuar - në lojë(ra) individuale - kundër çdo kampioni botëror të shahut, i diskutueshëm ose i padiskutueshëm, në periudhën midis Kampionatit Botëror të Shahut të Luftës së Dytë Botërore dhe vdekjes së tij.[22]
Vdekja
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]Korchnoi vdiq në moshën 85-vjeçare më 6 qershor 2016 në qytetin zviceran të Wohlen.[23]
Librat
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Genna Sosonko (2018). Evil-Doer: Half a Century with Viktor Korchnoi. LLC Elk and Ruby Publishing House. ISBN 978-5-9500-4338-3.
- Victor Korchnoi; V. G. Zak (1974). King's Gambit. Batsford. ISBN 978-0-7134-2914-5.
- Victor Korchnoi (1977). Chess is My Life. Batsford. ISBN 0-7134-1025-6.
- Victor Korchnoi; Lenny Cavallaro (1981). Persona non grata. Thinkers' Press. ISBN 0-938650-15-7.
- Victor Korchnoi (2001). My Best Games, Vol 1: Games with White. Trafalgar Square. ISBN 978-3-283-00404-0.
- Victor Korchnoi (2002). My Best Games, Vol 2: Games with Black. Trafalgar Square. ISBN 978-3-283-00405-7.
- Victor Korchnoi (2002). Practical Rook Endings. Olms. ISBN 3-283-00401-3.
- Victor Korchnoi (2005). Chess is My Life, Vol 3: Biography. Trafalgar Square. ISBN 978-3-283-00406-4.
- Victor Korchnoi; Boris Gulko; Yuri Felshtinsky; Vladimir Popov (2011). The KGB Plays Chess: The Soviet Secret Police and the Fight for the World Chess Crown. Russell Enterprises. ISBN 978-1-888690-75-0.
- Andrew Soltis (2020). Tal, Petrosian, Spassky and Korchnoi: A Chess Multibiography with 207 Games. McFarland. ISBN 978-1476683645.
Në kulturën popullore
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Dezertimi i Korchnoi i vitit 1976 mendohet të ketë frymëzuar pjesërisht komplotin e muzikalit të vitit 1986 Chess.[24]
- Në Dangerous Moves, një film i vitit 1984, "ndeshja dhe personazhet të kujtojnë ndeshjen reale të vitit 1981 midis Viktor Korchnoi dhe Anatoly Karpov".[25][26]
- Në vitin 2018 u publikua një film dokumentar, Closing Gambit, i cili "tregon historinë e plotë të ndeshjes famëkeqe 1978 Karpov–Korchnoi".[27]
Referime
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- ^ "Kortschnoj, Viktor". OlimpBase (në anglisht). Marrë më 3 gusht 2021.
- ^ Viktor Korchnoi FIDE rating history, 1967–2001 at OlimpBase.org
- ^ Të romanizuar ndryshe si Korchnoy, Kortchnoy, Kortschnoj
- ^ "Zurich Chess Challenge – Aronian wins blitz!". chess24.com (në anglisht).
- ^ "Viktor Korchnoi wins World Senior Championship" (në anglisht). Chessbase.com News. 23 shtator 2006.
- ^ a b Barden, Leonard (6 qershor 2016). "Viktor Korchnoi obituary". The Guardian (në anglisht). Marrë më 6 qershor 2016.
- ^ Виктор Корчной «Шахматы без пощады» (memoires of Victor Kotchnoi)
- ^ Ivry, Benjamin (2016-06-08). "Recalling Viktor Korchnoi — He Woulda Coulda Shoulda Been Our Chess Champion". The Forward (në anglishte amerikane). Marrë më 2021-02-27.
- ^ Thomson, Adam (2016-06-10). "Viktor Korchnoi, chess player and cold war defector, 1931-2016". Financial Times (në anglisht). Marrë më 2021-12-08.
- ^ Виктор Корчной «Шахматы без пощады» (full text of Korchoi's autobiographical book): Here Korchnoi also mentions that his maternal grandmother Tsilya Azbel was killed during a Jewish pogrom in Kyiv in 1919.
- ^ [http://volpert.reifman.ru/articles/Vesti_Nedelja_Plus_2001_30_03.pdf Лариса Вольперт "Одержимый служитель Каиссы"
- ^ The Montreal Gazette - Google News Archive Search news.google.com
- ^ Great Chess Upsets, by Samuel Reshevsky, New York 1976, Arco Publishing, p. 244.
- ^ "Viktor Korchnoi (1931-2016)". fide.com (në anglisht). FIDE. 7 qershor 2016. Arkivuar nga origjinali më 10 qershor 2016. Marrë më 11 qershor 2016.
- ^ Viktor Korchnoi vs Magnus Carlsen (2004) Father Time and Baby New Year www.chessgames.com
- ^ Eade, James (7 shtator 2011). Chess For Dummies - James Eade - Google Books (në anglisht). John Wiley & Sons. ISBN 9781118162361. Marrë më 2013-10-19.
- ^ "ChessBase News | Viktor Kortchnoi's my life for chess" (në anglisht). Chessbase.com. 2005-04-13. Marrë më 2013-10-19.
- ^ ""Boris Spassky: "I'm waging a war"" (në anglisht). Chess24. 5 mars 2016. Marrë më 10 tetor 2018.
- ^ "English Opening: Anglo-Gruenfeld Defense: Korchnoi Variation" (në anglisht). Chess.com. Marrë më 27 gusht 2022.
- ^ French Defense Korchnoi Gambit - Chess.com
- ^ "Sicilian Defense: Closed Variation, Korchnoi Defense" (në anglisht). Chess.com. Marrë më 27 gusht 2022.
- ^ http://www.chessgames.com/perl/chessgame?gid=1032541, http://www.chessgames.com/perl/chessgame?gid=1080916, http://www.chessgames.com/perl/chessgame?gid=1081033, http://www.chessgames.com/perl/chessgame?gid=1081400, http://www.chessgames.com/perl/chessgame?gid=1080843, http://www.chessgames.com/perl/chessgame?gid=1044162, http://www.chessgames.com/perl/chessgame?gid=1067518, http://www.chessgames.com/perl/chessgame?gid=1070036, http://www.chessgames.com/perl/chessgame?gid=1083768, http://www.chessgames.com/perl/chessgame?gid=1018192, http://www.chessgames.com/perl/chessgame?gid=1074376, http://www.chessgames.com/perl/chessgame?gid=1345132, http://www.chessgames.com/perl/chessgame?gid=1074376, http://www.chessgames.com/perl/chessgame?gid=1257370, http://www.chessgames.com/perl/chessgame?gid=1083527, http://www.chessgames.com/perl/chessgame?gid=1326963
- ^ "Viktor Korchnoi Dies". Chess-News.ru.
- ^ Pandolfini, Bruce (2007). Treasure Chess (në anglisht). Random House. fq. 204. ISBN 9780375722042.
- ^ "Dangerous Moves | film by Dembo [1984]". Encyclopedia Britannica (në anglisht).
- ^ Canby, Vincent (1985-05-24). "Movie Review - - SCREEN: A CHESS MATCH". NYTimes.com (në anglisht). Marrë më 2017-11-30.
- ^ Closing Gambit, a new feature documentary (në anglisht), Chess Magazine, 17 tetor 2018
Lidhje të jashtme
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Viktor Korchnoi profili dhe lojërat në Chessgames.com
- Viktor Korchnoi lojërat e shahut në 365chess.com
- World Chess Championship FIDE Events 1948–1990 – përmban informacion të detajuar për dy ndeshjet Karpov–Korchnoi.
- "Victor Korchnoi (1931–2016)” by Edward Winter