Johann Georg von Hahn: Dallime mes rishikimesh

[Redaktim i kontrolluar]

Content deleted Content added

Inline

Versioni aktual i datës 19 qershor 2024 20:48

Johann Georg von Hahn (Frankfurt am Main, 11 korrik, 1811– Jena, 23 shtator 1869) ka qenë diplomat gjerman dhe babai i albanologjisë.

Biografia

U lind më 11 korrik 1811 në Frankfurt am Main. Studioi drejtësi në Gisen (Giessen) dhe në Hajdëlberg (Heidelberg). Nga viti 1834-1843 punoi për ministrinë e drejtësisë së Mbretërisë së re Greke. Nga 1843-1847 ishte konsull prusian në Athinë dhe pas kësaj periudhe u emërua zëvendëskonsull austriak në Janinë, ku ra në kontakt me shqiptarët dhe filloi të mësonte shqip. Në fund, më 1851, u emërua konsulli austriak në ishullin Siros/Syradhë.

Prej 1869 konsul i përgjithshëm në Athinë. Hani, gjatë shërbimit të tij si nënkonsul i Austrisë në Janinë bëri tre udhëtime në Shqipëri. Mblodhi të dhëna për historinë, filologjinë dhe folklorin shqiptar i interesuar për botën shpirtërore dhe historinë e shqiptarëve dhe të arbëreshëve të Greqisë. Hahni kërkoi nëpër Shqipëri, përpos të tjerash, edhe lëndën për veprën e tij madhore në tri vëllime "Albanesische Studien" (Studime shqiptare), që u botua në vitin 1854. Aty Hahni argumenton për herë të parë nga një pikëpamje multidisiplinare (historike, gjuhësore, etnografike, etj.), autoktoninë e shqiptarëve, prejardhjen ilire të shqiptarëve e prejardhjen e shqipes nga ilirishtja dhe hedh idenë e prejardhjes së përbashkët "tireno-pellazgjiketë ilirëve, të epirotëve e të maqedonasve, të cilët, krahas grekëve dhe romakëve, formonin një degë të veçantë e të rëndësishme të lashtë. Ai ka mbledhur material në vend, mësoi gjuhën shqipe dhe dëshmoi përkatësin e shqipes si gjuhë e familjes indoevropjane. Në anën tjetër, teza e tij, u shfrytëzua me efikasitet nga ideologët e Rilindjes Kombëtare Shqiptare, për vetëdijen kombëtare të popullit për argumentimin e së drejtës historike të shqiptarëve për autonomi e shtet të pavarur, që do të përfshinte të gjitha territoret e banuara nga shqiptarët.^[1]

Teza "pellazgjike" e prejardhjes së popullit shqiptar e shtruar nga Hani hulumtohet edhe më tej nga studiuesit e historisë dhe studiuesit tjerë. Për këtë qëllim arkeologët, filologët, antropologët, etnologët dhe historianët në Shqipëri, Austri, Gjermani, Kroaci, Bosnjë e Hercegovinë, Slloveni, e posaçërisht në Kosovë po studjoinë intesivisht dhe me metoda të reja, në mënyrë sistematike.^[2]

Vepra

"Albanesische Studien", Bd. 1-3, Jena 1854, (Studime shqiptare), ribotuar nga Dion.Karavias, Athen 1981
"Griechische und albanesische Märchen", Bd. 1-2, Leipzig 1864, München/Berlin 1918 (Përralla greke dhe shqiptare)
"Reise durch die Gebiete von Drin und Wardar", Wien 1867 (Udhëtimi nëpër trojet e Drinit e të Vardarit)

Mirënjohjet

Gerhard Grimm, "Johann Georg von Hahn (1811-1869) - Leben und Werk", Wiesbaden 1964 (J.G. von Hahn - VEPRA)

Referimet

^ Johan Georg Fon Hahn - Vëllimi :"Albaneische Studie" - (Studime shqiptare), u botua në vitin 1854, nxjerr nga Avni K. Këpuska, "Qenësia e territorit dhe e kufijve etnikë autoktonë të Kosovës", fq.34, botimi i tretë, Prishtinë 2004
^ Qëndrimet dhe punimet e arkeologëve shqiptarë:
- Muzafer Korkuti në referatin "A propos de la formation de l'ethice illyrienne", Tiranë 1972.
- Selim Islami - Hasan Ceka: Nouvelles donnes sur l'antiquite illyrienne en Albanie, Studia Albanica 1/1964. nr. 1. fq. 91. etj. nxjerr nga Avni K. Këpuska, "QENËSIA E TERRITORIT DHE E KUFIJVE ETNIKË AUTOKTONË TË KOSOVËS", fq.34, botimi i tretë, Prishtinë 2004

Lidhje të jashtme

Tekste mbi/për Hanin në Biblioteken Kombëtare Gjermane - në gjermanisht
Koleksioni Fotografik i Jozef Sekeli-t

[1] Johan Georg Fon Hahn - Vëllimi :"Albaneische Studie" - (Studime shqiptare), u botua në vitin 1854, nxjerr nga Avni K. Këpuska, "Qenësia e territorit dhe e kufijve etnikë autoktonë të Kosovës", fq.34, botimi i tretë, Prishtinë 2004

[2] Qëndrimet dhe punimet e arkeologëve shqiptarë:
- Muzafer Korkuti në referatin "A propos de la formation de l'ethice illyrienne", Tiranë 1972.
- Selim Islami - Hasan Ceka: Nouvelles donnes sur l'antiquite illyrienne en Albanie, Studia Albanica 1/1964. nr. 1. fq. 91. etj. nxjerr nga Avni K. Këpuska, "QENËSIA E TERRITORIT DHE E KUFIJVE ETNIKË AUTOKTONË TË KOSOVËS", fq.34, botimi i tretë, Prishtinë 2004

[1]

[2]

@@ Rreshti 1: / Rreshti 1: @@
-'''Johann Georg von Hahn''' ([[1811]]– [[23 shtator]] [[1869]] në [[Jena]]) ishte diplomat austriak dhe albanolog.
+'''Johann Georg von Hahn''' ([[Frankfurt am Main]], [[11 korrik]], [[1811]]– [[Jena]], [[23 shtator]] [[1869]]) ka qenë diplomat gjerman dhe babai i albanologjisë.
-== Jeta ==
+== Biografia ==
+U lind më [[11 korrik]] 1811 në [[Frankfurt am Main]]. Studioi drejtësi në Gisen (Giessen) dhe në Hajdëlberg (Heidelberg). Nga viti 1834-1843 punoi për ministrinë e drejtësisë së Mbretërisë së re Greke. Nga 1843-1847 ishte konsull prusian në Athinë dhe pas kësaj periudhe u emërua zëvendëskonsull austriak në Janinë, ku ra në kontakt me shqiptarët dhe filloi të mësonte shqip. Në fund, më 1851, u emërua konsulli austriak në ishullin Siros/Syradhë.
-Lindi më [[11 korrik]] 1811 në [[Frankfurt am Main]].
-Më [[1847]] u bë Konsull në Janinë, më [[1851]] në Syradhë prej [[1869]] konsul i përgjithshëm në Athinë. Hani konsiderohet si themelues i studimeve mbi shqiptarët. Hani, gjatë shërbimit të tij si nënkonsul i [[Austri]]së në [[Janinë]], njohu drejtpërdrejt jetën, botën shpirtëore dhe historinë e shqiptarëve dhe të arbëreshëve të Greqisë. Hani kërkoi nëpër Shqipëri, përpos të tjerash, edhe lëndën për veprën e tij madhore në tri vëllime ''"[[Albanesische Studien]]"'' (Studime shqiptare), që u botua në vitin 1854. Aty Hani argumenton për herë të parë nga një pikëpamje multidisiplinare (historike, gjuhësore, etnografike, etj.), autoktoninë e shqiptarëve, prejardhjen ilire të shqiptarëve e prejardhjen e shqipes nga ilirishtja dhe hedh idenë e prejardhjes së përbashkët ''"tireno-pellazgjike''të ilirëve, të epirotëve e të maqedonasve, të cilët, krahas grekëve dhe romakëve, formonin një degë të veçantë e të rëndësishme të lashtë. Ai ka mbledhur material në vend, mësoi gjuhën shqipe dhe dëshmoi përkatësin e shqipes si gjuhë e familjes [[indoevropjane]]. Në anën tjetër, teza e tij, u shfrytëzua me efikasitet nga ideologët e Rilindjes Kombëtare Shqiptare, për vetëdijen kombëtare të popullit për argumentimin e së drejtës historike të shqiptarëve për autonomi e shtet të pavarur, që do të përfshinte të gjitha territoret e banuara nga shqiptarët. <ref>Johan Georg Fon Hahn - Vëllimi :''"Albaneische Studie"'' - (Studime shqiptare), u botua në vitin 1854, nxjerr nga Avni K. Këpuska, "Qenësia e territorit dhe e kufijve etnikë autoktonë të Kosovës", fq.34, botimi i tretë, Prishtinë 2004</ref>
+Prej [[1869]] konsul i përgjithshëm në Athinë. Hani, gjatë shërbimit të tij si nënkonsul i [[Austri]]së në [[Janinë]] bëri tre udhëtime në Shqipëri. Mblodhi të dhëna për historinë, filologjinë dhe folklorin shqiptar i interesuar për botën shpirtërore dhe historinë e shqiptarëve dhe të arbëreshëve të Greqisë. Hahni kërkoi nëpër Shqipëri, përpos të tjerash, edhe lëndën për veprën e tij madhore në tri vëllime ''"[[Albanesische Studien]]"'' (Studime shqiptare), që u botua në vitin 1854. Aty Hahni argumenton për herë të parë nga një pikëpamje multidisiplinare (historike, gjuhësore, etnografike, etj.), autoktoninë e shqiptarëve, prejardhjen ilire të shqiptarëve e prejardhjen e shqipes nga ilirishtja dhe hedh idenë e prejardhjes së përbashkët ''"tireno-pellazgjike''të ilirëve, të epirotëve e të maqedonasve, të cilët, krahas grekëve dhe romakëve, formonin një degë të veçantë e të rëndësishme të lashtë. Ai ka mbledhur material në vend, mësoi gjuhën shqipe dhe dëshmoi përkatësin e shqipes si gjuhë e familjes [[indoevropjane]]. Në anën tjetër, teza e tij, u shfrytëzua me efikasitet nga ideologët e Rilindjes Kombëtare Shqiptare, për vetëdijen kombëtare të popullit për argumentimin e së drejtës historike të shqiptarëve për autonomi e shtet të pavarur, që do të përfshinte të gjitha territoret e banuara nga shqiptarët.<ref>Johan Georg Fon Hahn - Vëllimi :''"Albaneische Studie"'' - (Studime shqiptare), u botua në vitin 1854, nxjerr nga Avni K. Këpuska, "Qenësia e territorit dhe e kufijve etnikë autoktonë të Kosovës", fq.34, botimi i tretë, Prishtinë 2004</ref>
-[[Teza]] "pellazgjike" e prejardhjes së popullit shqiptar e shtruar nga Hani hulumtohet edhe më tej nga studiuesit e historisë dhe studiuesit tjerë. Për këtë qëllim arkeologët, filologët, antropologët, etnologët dhe historianët në Shqipëri, Austri, Gjermani, Kroaci, Bosnjë e Hercegovinë, Slloveni, e posaçërisht në Kosovë po studjoinë intesivisht dhe me metoda të reja, në mënyrë sistematike. <ref>Qëndrimet dhe punimet e arkeologëve shqiptarë:<br> - Muzafer Korkuti në referatin ''"A propos de la formation de l'ethice illyrienne"'', Tiranë 1972.<br> - Selim Islami - Hasan Ceka: ''Nouvelles donnes sur l'antiquite illyrienne en Albanie,'' Studia Albanica 1/1964. nr. 1. fq. 91. etj. nxjerr nga Avni K. Këpuska, "QENËSIA E TERRITORIT DHE E KUFIJVE ETNIKË AUTOKTONË TË KOSOVËS", fq.34, botimi i tretë, Prishtinë 2004</ref>
+[[Teza]] "pellazgjike" e prejardhjes së popullit shqiptar e shtruar nga Hani hulumtohet edhe më tej nga studiuesit e historisë dhe studiuesit tjerë. Për këtë qëllim arkeologët, filologët, antropologët, etnologët dhe historianët në Shqipëri, Austri, Gjermani, Kroaci, Bosnjë e Hercegovinë, Slloveni, e posaçërisht në Kosovë po studjoinë intesivisht dhe me metoda të reja, në mënyrë sistematike.<ref>Qëndrimet dhe punimet e arkeologëve shqiptarë:<br> - Muzafer Korkuti në referatin ''"A propos de la formation de l'ethice illyrienne"'', Tiranë 1972.<br> - Selim Islami - Hasan Ceka: ''Nouvelles donnes sur l'antiquite illyrienne en Albanie,'' Studia Albanica 1/1964. nr. 1. fq. 91. etj. nxjerr nga Avni K. Këpuska, "QENËSIA E TERRITORIT DHE E KUFIJVE ETNIKË AUTOKTONË TË KOSOVËS", fq.34, botimi i tretë, Prishtinë 2004</ref>
 == Vepra==
@@ Rreshti 15: / Rreshti 16: @@
 *Gerhard Grimm, "Johann Georg von Hahn (1811-1869) - Leben und Werk", Wiesbaden 1964 (J.G. von Hahn - VEPRA)
-==Burime==
+==Referimet==
 <references/>
@@ Rreshti 21: / Rreshti 22: @@
 * [http://d-nb.info/gnd/11870060X Tekste mbi/për Hanin në Biblioteken Kombëtare Gjermane] - në gjermanisht
+* [https://web.archive.org/web/20130930214044/http://szekely.albanianphotography.net/index_al.htm Koleksioni Fotografik i Jozef Sekeli-t]
 [[Kategoria:Biografi]]
@@ Rreshti 28: / Rreshti 29: @@
 [[Kategoria:Lindje 1811]]
 [[Kategoria:Vdekje 1869]]
-[[Kategoria:Albanologë]]
+[[Kategoria:Albanologë austriakë]]
 [[Kategoria:Diplomatë austriakë]]