Kristo Dako
Kristo Dako (Korçë, 25 dhjetor 1880[1] – Tiranë, 16 dhjetor 1941) ka qenë veprimtar i mërgatës shqiptare, ministër i shtetit shqiptar dhe arsimtar.
Kristo Dako | |
|---|---|
 | |
| Ministër i Arsimit | |
| Në detyrë 7 dhjetor – 12 dhjetor 1921 | |
| Paraprirë nga | Haki Tefiku |
| Pasuar nga | Aleksandër Xhuvani |
| Të dhëna vetjake | |
| U lind më | 25 dhjetor 1880 Korçë, Perandoria Osmane |
| Vdiq më | 16 dhjetor 1941 Tiranë |
| Nënshtetësia | shqiptar |
| Bashkëshortja/et | Sevasti Qiriazi |
| Fëmijët | Aleksandër, Gjergj |
| Punësimi | arsimtar, ministër, autor, predikues, studiues |
| Çmimet |  Urdhri i Skënderbeut  Nderi i Kombit |
| Nënshkrimi | .svg){kind=small} |
Biografia
RedaktoU lind në Korçë më 25 dhjetor 1880[2], i biri i Anastas Dakos. Më 1887 Dako emigroi në Bukuresht, Rumani, ku mbaroi shkollën e mesme më 1898, dhe më 1902 Fakultetin e Matematikës. Nga ky vit u aktivizua në shoqëritë Shpresa dhe Dituria të kryeqytetit rumun.[3] Më pas shkoi në Shtetet e Bashkuara, ku ndoqi dhe mbaroi shkollën teologjike (Graduate School of Theology) në Universitetin e Oberlinit në vitet 1906-1913, ku u diplomua me Bachelor of Divinity [4].
Më 1908 u kthye në atdhe dhe më 1909 qe pjesëmarrës në Kongresin e Elbasanit. Më 1913 u zgjodh president dhe redaktor i gazetës Dielli, organ i Federatës Mbarëshqiptare Vatra më 1913.[3][5] Dako mori më vonë pjesë në Konferencën e Paqes së Parisit më 1919. Dako është takuar dy herë me presidentin e Shteteve të Bashkuara Woodrow Wilson, për t'i shpjeguar atij interesat kombëtare të Shqipërisë.[6]
Më 1921-1922 qe deputet i Partisë Përparimtare dhe më pas u bë pjesë e "Bashkimit të Shenjtë". Më 1921 u caktua ministër i Arsimit në qeverinë pakditore të Hasan Prishtinës gjatë krizës së dhjetorit. Më pas u tërhoq nga politika dhe iu përkushtua arsimit. Më 2 tetor 1922 hapet instituti "Kyriaz", më 11 prill 1925 iu vendos guri i themelit në godinën e re në Kamëz.[3]
Ndërroi jetë më 16 dhjetor 1941 në Tiranë.[3]
Vepra të botuara
Redakto- Cilët janë shqiptarët? Manastir: Shtypshkronja Tregëtare Ndërkombëtare, 1911.
- Mësimet e para të Gjeometrisë Elementare për shkollat filltare. Manastir: Shtypshkronja Tregëtare Ndërkombëtare, 1912.
- Revista Djelli (editor, korrik–shtator 1913).
- Revista Yll'i Mëngjezit (bashkë-editor, 1917–1920).
- The Strength of the National Consciousness of the Albanian People, 1918.
- Albania: the Master Key to the Near East. Boston: E. L. Grimes, 1919. (Përkthyer në shqip nga Leka Ndoja dhe botuar më 2003 me titull Shqipëria: çelësi kryesor i Lindjes së Afërme. Tiranë: Arbëria, 2003).
- "Albania and its Unredeemed Territories" (hartë) (Boston: E.L. Grimes, 1919).
- Liga e Prizrenit ("The League of Prizren"), Bucharest, 1922.
- Zogu the First, King of the Albanians (A Sketch of His Life and Times). Tirana: Kristo Luarasi, 1937.
- Shënime historike nga jeta dhe vepra e Nalt Madhërisë së Tij Zogu i Parë Mbreti Shqiptarvet. Tiranë: Kristo Luarasi, 1937.
Referime
Redakto- ^ Ka mospërputhje për datën e lindjes. Me dorën e tij, me dt. 11 mars 1908 Kristo ka shkruar për Oberlin College se data e lindjes së tij ka qenë 25 dhjetor 1880 (“Dako, Kristo Anastas 1913 DB [Bachelor of Divinity]”, folder, Student Records, Oberlin College Archives); kurse, jepet data 21 dimëror 1878 te revista "Vatra Shqiptare", nr. 25-26, nëntor-dhjetor 1941–XX, 7–8.
- ^ Oberlin College Archives, Box 234, Folder 2812 "Dako, Kristo Anastas 1913 DB", Information Questionnaire (plotësuar me dorë dhe firmosur nga Kristo Dako)
- ^ a b c d Dervishi, Kastriot (2012). "Kryeministrat dhe ministrat e shtetit shqiptar në 100 vjet". "55". fq. 107-108. ISBN 9789994356225.
{{cite web}}: Mirëmbajtja CS1: Gjendja e adresës (lidhja) - ^ Oberlin College Archives, Box 234, Folder 2812 "Dako, Kristo Anastas 1913 DB"
- ^ Schwandner-Sievers, Stephanie (2002). Albanian identities: myth and history (në anglisht). Indiana University Press. fq. 71. ISBN 978-0-253-21570-3.
- ^ USPQ. "Kristo Anastas Dako". Universiteti Sevasti e Parashqevi Qiriazi. Marrë më 2010-12-16.
{{cite web}}: Mirëmbajtja CS1: Gjendja e adresës (lidhja)[lidhje e vdekur]