Tasguri taɣzurant n izrfan n ufgan: Amzaray ngr tunɣilin

Contenu supprimé Contenu ajouté
AyourAchtouk (msawal | tidrawin)
Aucun résumé des modifications
AguzulH (msawal | tidrawin)
mAucun résumé des modifications
 
(9 n izzrayn imnnummsn n 3 n inssmrsn ur ittuskanen).
Azrirg 1 :
{{Amgrad icqqan}}[[Afaylu:Eleanor Roosevelt UDHR.jpg|thumb]]
'''Tasguri taɣzurant n izrfan n ufgan''' nɣ '''Lbriḥ amaḍlan n izrfan ufgan''' (s [[Tutlayt Tanglizt|tanglizttnglizt]]: UnivrsalUniversal DclarationDeclaration of Human RiɣtsRights, s [[Tutlayt Tafransist|tfransist]]: Déclaration univrslluniverselle dsdes droits dde l'hommhomme, s [[Tutlayt Taɛrabt|taɛrabttɛrabt]]: الإعلان العالمي لحقوق الإنسان) tga yan amla agraɣlan nɣ zɛma iga win middn kullutnumaḍal nkullu umaḍaltn, llan gis kradkraḍ id mraw n imlan ar sawaln f izrfan n ufgan. IffuɣdIffuɣ d ɣ usggwasusggʷas n 1948 ɣ tasut ad lliɣ nlla, taswingmttawingimt ɣn tarurtusuɣl n lbriḥtsguri ad s tmaziɣttamaziɣt taclḥit tlul ɣ dar imslayn n tamsmunt tamaynut n tawsna d isfalkitn umadan ɣ dujanbir 1989.
==Mad ttinitettini==
=== TadumkaltTazwart ===
Lliɣlliɣ dtga tussnatukza sn tirrugzaullalu izuzdrnn ɣ kaygatkraygat yan ɣ imslayn n tawja n ufgantanafgant d izrfanumgiddi nnsn ingaddan,izrfan zzgnin,nnsn aygan tagarat (tarslt)tirsal n tdrfit, taɣdmt,d tzrft d ufra ɣ ddunit,umaḍal.
 
Lliɣtg d attutamttawt n izrfan n ufgan yiwiad sittawin iskkirntugtt n traɛitmad lliihrcn isigsnar isfafa afrak n tfgantufgan, ig awttas lli sa ttlin mddn kullutn,afad ad tlalyili yatyan ddunit,umaḍal lliɣnna radɣ ifjjijttili kaygatdar yanufgan s tdrfittadrfit n inaw,wawal d taɣaltusgd, isdrfiyanf ɣi tawdaasdidi d laẓtammara.
 
d lliɣ iga ufrag n izrfann n umdan yan ufggag n yan ungraw n izrfann afad afgan ad ur isti, g tyira, aɣwwɣ mgal n tdnka d uẓlag; d lliɣ iqqan ad tdus tmrniwt n tuqqniwin n tiddukla ngr n tmtta,
Lliɣ d iqqan ayg uzrf amarar f izrfan ufgan ad as ur ik bzziz ad inkr ɣ tigira f tmurrant d traɛit. Lliɣ iga ɣ wammas n tɣawsiwin tasdawst n tsimɣuri n tzdayin fulkinin ngr tiwunak.
 
Lliɣ d imadanlliɣ illa g tnttamt id igdudn n tmttintmtta munninimunn sawlnnnan daɣdiɣ ɣtaflst umqqnnnsn fg limanizrfann sifggagn izrfann ufgan, d mqqurnintizi d tirrugzawatig n kraygatwudm yananfgan, d izrfanumgiddi ingaddann izrfann n irgazn ulad timɣarintwtmin, biksnrnun tuggasnnan is ran ad sftunsmɣurn timɣurialay wamun,anamun d allntfadiwin aswiriɣudan n tudrt ɣg wallun ntlla tdrfit irrutn.imqqurn,
 
d lliɣ msuckan iwankn igmamn, s twsin n tmaddast n tmtta imunn, afad ad yili wzrak amaḍlan amskar n tdrfiyin d izrfan ifggagn n ufgan,
Lliɣ d tiwunak timslayin smqqnt f tmawast d tmttin munnin, ad skrnt f timɣuri n izrfan ufgan d tdrfiyin nns mqqurnin, uqrn tnt.
 
Lliɣ d tussnalliɣ niga ufrak s izrfan ad d tdrfiyintdrfit adaskkin adakswat darfadd tamagartad mqqurnittug ay ttiskar s umqqnusuɣn ad, hatti:
 
issafɣ d ugraw amatay alɣu amaḍlan n izrfan n ufgan ad, fad ayg yan uswir nna s ilaq ad nn awḍn akʷ igdudn d tmtta fadd akʷ middn d ifrdisn n wamun, ikttin alɣu ad, ad dusn, s usslmd d usgmi, sbuɣlun d uzrak n izrfann d tdrfiyin, afad, s tɣtasin izdin tinamurin d timaḍlanin, ad ttyakʷzn gin imskarn imaḍlann, ngr n imzdaɣ n iwankn igmamn nɣ ngr ikalln nna illan ddaw n tnaḍt nnsn.
Agraw yuman n tmttin munnin ar yaqra s lbriḥ ad n ddunit s izrfan ufgan, mas iga aswir ittidran lliygan awttas ad t lkmn imadann d tmttin kullutn, ad immaɣ kaygat yan, nɣ kaygat tarabbut ɣ wamun, lbriḥ ad ɣ umnid walln nns, ad ssimɣurn luqqr izrfan ad d tdrfiyin ad, s usslmd d tnkra, ttiskarnt tazzliwin mdêfurnin f uswir n tmizar d uswir n ddunit ad sisnssn middn ɣ ddunit kullut, ngr tiwunnak timslatin s ixf nnsnt d imdann n ikaln lli illan ɣ ddu tmasayt nnsnt.
 
=== ImirAmnni amzwaru (1) ===
Ar ttlalnd middnttlalan kullutnmiddn gan idrfiyn,ilellitn ngaddanmgaddan ɣ tirrugzawaddur d izrfan, lanyili anliakʷ darsn unlli d ufrak, illa fllasnflla sn ad smsnaranttmyawasn ngr-atsnngratsn s iman n tagwmattagmat.
 
=== ImirAmnni wis- sin (2) ===
 
# IgaKu ɣyan izrf n kaygat yaniẓḍaṛ ad ifjjijiṭṭf skullu izrfan d tdrfiyin lli d yuckanillan ɣ lbriḥulɣu ad, blaad kraur nyili usnûhyuusnuḥyu, zund asnûhyu swin ufrdisuẓuṛ, nɣ aklu, nɣ tazakaanaw, nɣ tutlayt, nɣ ddinasgd, nɣ amnadtannayt asrtiy,tasrtantkratannayt n umnad yâdninyaḍn, nɣ azûrmad niẓlin tmazirt, nɣs wiasurs wamunamadan, nɣ win tmaxirt,ayda nɣ win tlalit,dasurs krayaḍn. namr usurs yâdnin, ad ur yili nâhyaasnuḥyu ngr irgazn d tmɣarintimɣarin.
# SmdUr id mad izrin, uriqqan ad yili krausnuḥyu niṭṭfn usnûhyu, ittyasayn fs usurswaddad asrtiyasrtan, nɣ asursazrfan n uzrfamaḍlan n tmazirt,tamurt nɣ akal isdrfnɣ iddr ufgan, ad illatg ɣtmurt dduad nɣ akal ad tmadîrtadrfi, nɣ tyasasamsnal tbndit nnswarasiman snɣ as ittuga kra n uskrfuwttu.
 
=== ImirAmnni wis- kraḍ (3) ===
Ila kraygatKu yan izrfilla nnsdars uzrf ɣ tudrt d tdrfit d tafrat n ixftnfrut nnstanimant.
 
=== ImirAmnni wis- kkuẓ (4) ===
Awd yan ur izḍar ad dars ilin ismagn , ula ad izznza ar issaɣ afgan.
Ur tzri tssumga n kra n yan. Tgdl tssumga d tsbbabt n ismgan ɣ isursn nnsnt kullutn.
 
=== ImirAmnni wis wi-smmus (5) ===
Ur ad ittifsariqqan ḥttaad yanyili ufganasrfufn in usmrrtawd yan, ula tifgurin,timskrt ulaixʷcnn ismnsnaranlli iccqqan,issmẓẓiyn nɣ asdâraddur n tirrugzaufgan.
 
=== ImirAmnni wis- sḍis (6) ===
Ila kaygatKu yan ɣinilla ɣdars illauzrf adn astukza ittissann siman tixftns nnsazrfan nɣ uzrf.kraygat adɣa
 
=== ImirAmnni wis- sa (7) ===
Mgaddan akʷ middn mnid n ulugn yili darsn uzrf n uḥṭṭu n ulugn amr asnuḥyu, ɣiklli darsn illa uzrf ɣ uḥṭṭu imgaddan mnid n asnuḥyu nna d ur imcuckin d ulɣu yad.
Ngaddan middn kullutn ɣ mnid n uzrf, lan kullutn izrf ad fjjijn s yat tmmstant immrwasn, bla asnûhyu, ɣikli kullu darsn izrf ɣ yat tmmstant ingaddan mgal asnûhyu lli ittggrn i lbriḥ ad, d usiss f kra n usnûhy zund wad.
 
=== ImirAmnni wis- tam (8) ===
Ila kaygatKu yan izrfilla dars uzrf ad ifttuiftu s tinbâdintinfgarin (lmâhkamat)tinamurin n tmazirt,illa akra fllasuzggal rarnt iskkirn lli ittggrn iɣ izrfan nns mqqurnin lli yas ifka uzrfulugn.
 
=== ImirAmnni wis- tẓa (9) ===
Ittukkas ad ittyimiẓ ufgan nɣ ad ittukraf nɣ ad tizzug yan amr alug.
Ur izri wammâz n ḥtta yan ufgan, ɣikli ur izri ad t ssmrin nɣ t zzugn hakkak.
 
=== ImirAmnni wis- mraw (10) ===
Gaddan akʷ middn ɣ uzrf, n adzrin ɣ umnid n tanfgart tasimant tarawsant, nna ittggan taɣtast, iẓlin s izrfan nns nɣ izuccln nns, nɣ tilawt n uynna as ittusbabban g igr n izggaln izrfann.
Kaygat yan dars izrf, s tngaddayt ngr as d wiyyâd, ad ttizra tmukrist nns ɣ yat tintnbâdt indrfn iɣêzan, yan izri yuɣdn ɣ tazzalt ad tsngiri ɣ izrfan nns d imaflatn nns d tlumas d tnaɣatin lli fllas ittârn.
 
=== ImirAmnni wis- yan d mraw (11) ===
 
# Ur ittili ubkkiḍ f kra n yan ard ibayn ɣ mnid n tdabut ilint gis tnfrutin n umzaɣ.
# Ar ittgga wan ilumsn s kra n n tnaɣt amlsi ar kiɣ yuzr s tazzalt ɣ tintnbâd ɣ lan isugar n tmnàrt fllas.
# Ur adittili yuzzrittyamẓ kra n yan sf kratwuri nnɣd uskkir ur tagaytiri nad uskkiriskr amrtawuri ɣas iɣ iga mayan tanaɣtubkkiḍ ɣg uzrfmnid n tmazirtulugn anamur nɣd agraɣlan ɣ tizi nns, d azrfur fllas ttili kra n ddunittmmara ɣabla uzmztin lliɣtizi ittuyskar.ann lliɣ ittuskar ubkkiḍ.
 
=== ImirAmnni wis- sin d mraw (12) ===
Ur ittifsarixṣṣa ḥttaad yanyili ikra ukccumukccm n hakkakixccn ɣ tudrt iẓlin s kra n yan nɣd tin twja nns, nɣd tawjaazdduɣ nns, nɣd tuzdɣtimyawaḍn nns, nɣd tibratinaddur nns,. ɣikliyili urdar ittifsarku iyan tassayinuzrf fn udduruḥṭṭu nnsn dulugn tnsflidtɣ nnszund akccum ad.
 
=== ImirAmnni wis- kraḍ d mraw (13) ===
 
# KaygatKu yan dars izrftadrfitn nns ɣ tdrfit n umattayusikl d ustayad nisti umrasadɣar n tuzdɣtuzdduɣ nns ɣ ugunsiwutta n iwwutta n kaygat tawwunktuwank.
# IlaKu kuyanyan izrfdars nnstadrfitn ad ifliffɣ kraygat tamazirttamurt, tkcmtinns gisnt ḥtta tmazirttiyyaḍ, nns, ɣikliyili dars izrf nnsuzrf ad sisdis yurri.
 
=== ImirAmnni wis- kkuẓ d mraw (14) ===
 
# KaygatKu yan dars izrfazrf ad yamêzimmuddu asglfs ɣtmazirt tmizaryaḍn yâdnin,nɣd ad tdis yurmirwl s trulailla ɣma usrfufnixccn.
# Ur arittufka ittfjij s izrfuzrf ad yani izrinwanna ɣimmuddan tintnbâdafad sad tanaɣinisdabu urf iginubkkiḍ tinisrtan tsrtit,nɣd nɣ iskkirntiɣawsiwin lli imyagalnur issuckan d iwttasn nd tmttinimnzayn munninn dtmtta isntiyn nnsntimunn.
 
=== ImirAmnni wis- smus d mraw (15) ===
 
# KaygatKu yan illa dars izrfuzrf adn ifjjijtnamunt s yat tawmanitnns.
# Ur ixṣṣa ad ittwakkas uzrf n tnamunt nɣd wanna iran a ts isnfl.
# Ur tzri tuwkkast n tawmanit i ḥtta yan s hakkak. Ghikli ur izri ad ittikkas izrf n usnnifl n tawmanit.
 
=== ImirAmnni wis- sḍis d mraw (16) ===
 
# KudIlla nnauzrf ilkmdar urgaz d tmɣart, tizig nuzmz iwld ar darsn ittili izrfyussan, ad iwln,ttihln skrn tawja, nns bla illa kra n iskrafusskrf niẓlin s ufrdistnamunt, nɣ tawmanit,anaw nɣd ddinasgd. Darsnmgaddan izrfanawd ingaddanɣ izrfan radsuln iwlnmun d iɣ rad llfn (rzêmn).g bṭṭu nnsn
# Ur ittili littihal ɣas iɣ ira urgaz d tmɣart d ur igi fllasn bzziz.
# Ur ittiskar utgar n iwil (lkaɣêd llitihal) abla s tayri n imstggarn lli iran ad iwln sis, bla kra n usbzziz.
# Iwl ad iskarn g twja ad tg tulgint, nntan ad igan tasila n wamun.
# Tawja aygan tafrdist tamagant izwarn ɣ wamun, dars izrf ad tfjjij s tmstant wwamun ula tawwunkt.
 
=== ImirAmnni wis- sa d mraw (17) ===
 
# KaygatKu yan illa dars izrfuzrf nnsn tilit ad ittâfyili wâhdut,i wul idranns nɣ d wiyyâdwiyyaḍ.
# Ur tzriixaṣṣa tuykkastad nttukas uydatilit in ḥttaawd yan s hakkak.
 
=== ImirAmnni wis- tam d mraw (18) ===
KaygatKu yan illa dars izrfuzrf nnsn ɣg tdrfit n uswingm, d ufraktin tannayt, d ddin.tin Izrfusgd adɣilla yumailla tidrfituzrf nad usnflisnf n ddin nnsasgɣnns, yilli aɣaldars nns,awd d tdrfituzrf n usiwltwnnit fllas,tanfrut s usslmdkra d uskkir n tzaliwin nns ɣ trkwsa, nɣ tazalt, wâhdut, nɣ digat trabbutanaw nns.
 
=== ImirAmnni wis- tẓa d mraw (19) ===
KaygatKu yan illa dars izrfuzrf ɣn tdrfit n umnad (annay)tannayt d usiwl. Izrftwnnit, ad yumaittikṣuḍ tidrfitf adtannayin yasinns imnadnula nnaarzzu yra,nns blaad krayamẓ nnɣ ad ukccumizuzzr, dabla waycabba siwtta, inɣmisn d iswingimn,twngimin ihêbbltn,s yawi tn, isak tn ngr middn sakʷ imassn lli yra, s mkna yra, bla iskraf n iwttausussn.
 
=== ImirAmnni wis- simraw (20) ===
 
# KaygatKu yan dars izrftadrfiyin adn ismsli gr tmsmunintsmuni d trubbatin numun, ufra.d tin tmsmunin tangrawt
# Ur izriiẓḍaṛ usbzzizḥtta nyan ad ibzziz f yan ad ismsliikcm ɣs kra n tmsmunt.
 
=== ImirAmnni wis-sin id mrawsimraw d yan (21) ===
 
# KaygatKu yan illa dars izrfazrf afad ad yawsisti ɣd tsmyallaytad nismdya tɣawsiwing umanin n tmazirt nnsistayn, swaar sisdrfi ixf nns, swaawd s inflasizrfan ittistayniɣrimn sd tdrfitisrtan.
# KaygatKu yan illa dars izrfuzrf lliad yllaniswuri darg wiyyâdtmssugar antimattayin walan tizayzin umanin ɣn tmazirt. nns.
# TayriTirat n umadanugdud ad yganigan taɣbalutafggag n tmasayttnbaḍt ntagdudant, tnbâdt.tirat Arad dtkk immalaɣaras tayrin yadufran sizddign ismstaynnna zddgnin,ittugan kaygatku tawaltazmz, ar zrayn s ustay naɣzuran trkwsa,imsasan ngaddand kulluustay gisn middn,iffrnkraabrid n tɣarast yâdnin ttt irwasn, isugrnyikkin tidrfittadrfit n ustay.
 
=== ImirAmnni wis-sin id mrawsimraw d sin (22) ===
KaygatKu yan illa, sɣiklli tmslaytiga nnsyan ufrdis ɣ wamun, dars izrf nnsazrf ɣ tsugartunfru nanamun wamun,:azrf dad wadibdda asf ttifkan,ḥma sad tili tfasatumrt n tmazirtizrfan nnsidamsann, inamunn d tinidlsann tmawastiẓlin ngrs tmizaraddur nnns ddunit,d izrfan nnsusbuɣlu n tdamsawudm nns, dayad wins wamun,tdusi tanamurt d wintwisi tnkratagraɣlant, llidnna iqqanisnndn if tirrugzausnmala d timɣuri idrfnisugim n tixftku nnstamurt.
 
=== ImirAmnni wis-sin id mrawsimraw d kraḍ (23) ===
 
# KaygatKu yan illa dars izrfuzrf nnsn ɣtawuri, twuri. Tili darsd tdrfit n ustay n twuritawuri snns, tiwtling llittfadiwin isusmn,tizrfanin ɣiklid darsyussan izrfi twuri n tmmstantufrag ɣ ucummr.mgal n tgufi.
# KaygatKu yan illa dars izrf ɣ tiɣrad ingaddanuzrf n twuri,umgiddi blaɣ kratɣrad n usnûhyutwwuri.
# KaygatKu yan, iswurun iskrdars kraazrf nad twuri,yamẓ darstiɣrad izrfnns ɣizrfn tiɣradd iɣdmn,yusan lli radnna as isugryikkin, ntta d tawjatwja nns, yat tudrt lliilan duddur imcuckananfgan, dnna tirrugzammi nitturnu, ufgan.mg Arilla as ittismad – iɣ tid yiwi uzmz-unngzu, imassn yâdnin n tmmstantufrga wamunanamun.
# KaygatKu yan illa dars izrfuzrf ad iskr anmalu,nɣd nttaad yili d wiyyâd,inmulla afad tad iskcm,yili aduḥṭṭu ismmstnn isâhatnwayada nns.
 
=== ImirAmnni wis-sin id mrawsimraw d kkuẓ (24) ===
KaygatKu yan illa dars izrfuzrf ɣn uswunfuussunfu, dɣ tizi yuganlli ixwan, yili dars izrf ɣ uswuttud inlanmnck n tisqqaltsragin n twuri d uswunfuussnfu ittifran,imun kaygatd tawalttɣrad.
 
=== ImirAmnni wis-sin id mrawsimraw d smnus (25) ===
 
# KaygatKu yan dars izrfazrf ɣn uswir n tudrt llias yudan,d adyusan izmri tadawsatdusi nns, d ubuɣlutumrt nns ntta d tawjatin twja nns, yumas mayanusttay amtcutin tmttca, d isnaratniḥruyn inbzaznd wamun.tzduɣt Yilid darsidiwan izrfd ɣtnafutin tsugarttinamutin ilaqqn, dars azrf n tudrttnafut ɣmg tsursiniga namguf ucummr, damuḍin tmadûnt, dakkucm ugdm, dwin tudgalt,tdyalt dnɣ tusr twsri, dg madisursn tnt irwasn ɣnniḍn, tjlayttizli n imassn n tudrt sur usrag (azakkak) n tiwtlinimun d ikkan brra n tayritirit nns.
# Ad yili dar tazznt d innas yan ufrag anamun adawsan usddul dd twizi issarn lli isnmala uwank.
# Immitn d wazan darsn izrf ɣ tiwsi d tawit izêlin. Ar tfjjijn wazzan kullutn s tmmstant ingaddan zund iɣ luln ɣ tzdayt n iwil (litihal) zund iɣ luln ɣ brra nns.
 
=== ImirAmnni wis-sin id mrawsimraw d sḍis (26) ===
 
# Ku yan dars uzrf n usgmi. asgmi ad yili abla aqaṛiḍ i usslmd afggag d umzawaru. asslmd amzwaru iga uccil. asslmad atiqni d uzzulan ad isswu ku yan : adf s tɣuriwin timajjyalin ad yanf i ku yan, isnnd f tzmmar.
# Kaygat yan dars izrf ɣ usslmd. Ifukk ad yg usslmd, bàda ɣ tfrkiwin timzwura timgratin, fabur, ifukk ad yg usslmd amzwaru anbzaz. Ifukk ad yamu usslmd n tzûri d win twuri, irxu f kaygat yan ad ikcm s usslmd uflla s tngaddayt ikmmln ngr as d wiyyâd f tgrat (tarslt) n tzidâr.
# IfukkAsgmi adilaq tswatsas tnkraad tasimɣuriinnal n tixftabuɣlu n ufgan,wudma timɣuri ikmmln,anafgan d tsdusitdusi n luqqruwqqr izrfann izrfannn n ufgan, d tdrfiyin nnstifggagin. timgratin,ilaq dad tissmɣuriifg ntaɣḍft umcuckui d umsaraftiddukla d tidduklaumsḥmal ngr imadann,n tmtta d trubbaigrawn n uzûrtẓuṛi d ddinusgd kullutn, ɣikli ifukk ad tswatsd asmadusgm n tfasaimussutn n tmttintmtta munninimunn fḥma tmmstantad ntili ufratnagrit.
# IdIlla babatnuzrf adamzwaru dar illaimawlan izrfad izwarnstin ɣ ustayanaw n wanaw n tnkratɣri i tarwa nnsn.
 
=== ImirAmnni wis-sin id mrawsimraw d sa (27) ===
Kaygat ixf dars izrf ad idru s tdrfit, ɣ tudrt n wamun amwassan, ɣikli dars azrf ad ifjjij s tzuriyyin (isfalkitn) d tmawast ɣ ufara n tussna, iswasêha ɣ thyyatin nns.
 
Kaygat# ixfKu yan illa dars izrfuzrfad yaws ɣ tmmstanttudrt n isâhatnwamun nns n tsklatadlsant d tdrimttẓuṛi, lliyaws dawd ilulng ɣ tyaffut nnsusmuttg n tussnatmassanin isfayd tasklagitsnt. nɣ taẓuri.
# Ku yan illa dars uzrf tga tdrfit n usnulfu d tin tẓṛigt d tin usfsr tanfrut g igran n tskla d win tẓuṛi d win urzzu amassan.
 
=== ImirAmnni wis-sin id mrawsimraw d tam (28) ===
KaygatKu yan illa dars izrfuzrf ad ifjjijisfayd sɣ yanuɣawas ugrraanamun wamun n ddunitagraɣlan lliɣ rad ilinllan izrfan d tdrfiyin lliflli isawld lbriḥyuckan ad,ɣ ttiskarntalɣu gisad.
 
=== ImirAmnni wis-sin id mrawsimraw d tẓa (29) ===
 
# Ku yan ar ittaws ɣ twizi n wamun s uynna mu iẓḍaṛ s tgmi n tudrt nns.
# Kaygat ixf llan fllas imaflatn i wamun lli yas iskarn i tixft nns ar ttimɣur timɣuri idrfn ikmmln.
# UrAr ann ittbndaqittdul yan,ufgan ɣ uskkir n izrfan nns d tdrfiyin nns amrs iskraf lli isrsillan uzrfg aduslgn isugrɣ tussnatizi slliɣ izrfanay nissnfal wayyâdizrfan d tdrfiyin nns,afad dad luqrgiddnt nnsnt,tmassayin d uskkir n iwnnan ɣdmnin n ugrra yuman,tigdudanin d usâhatmskrt yuman , d tnkra ifulkin ɣg wamun adimkratadimuqṛaṭi.
# UrƔiknna izrika ɣgant ḥttatɣawsiwin yatur tsurstd iqqan ad tiskarnmmskarn izrfan ad smnid yann manik imyagalniwttasn d iwttasnimnzayn n tmttintmtta munnin, nɣ isntiyn nnsntimunn.
 
=== ImirAmnni wis-kraḍ idkṛamraw mraw(30) ===
Ur illailli ɣ lbriḥulɣu ad yankra imirn lliuḍṛiṣ yganafad ad ittifsarismdya iskra adn yakkauwank inɣd kra n tawwunkt,ugdud nɣd kraufgan ns ɣiklli ira d trabbut,ur dars kra n ixfuzrf izrf adafad iskr kratawri nnna uskkirira lli rad ixluittrẓẓan izrfan d tdrfiyintdrfyin lli d gisyiwi yuckanɣ ulɣu ad.
 
== Izdayn yadn ==
 
* YatAzday tasuɣlts yadn igan official stsaɣult-ad darn ONU s tclhittclhiyt : https://www.ohchr.org/EN/UDHR/Documents/UDHR_Translations/ama.pdf
* Izrfan n ufgan s tfransist : [https://www.un.org/fr/universal-declaration-human-rights/ https://www.un.org/fr/universal declaration human rights/]
==Tiɣbula Isaɣuln ==
*[https://web.archive.org/web/20080821114933fw_/http://www.mondeberbere.com/civilisation/dudh.htm LEBRÎH N DDUNIT S IZERFAN UFGAN] - Irur t s tmazight : Hassan Id Balkassm, Brahim Ubella, Ahmed Raghib, Lahocine El Jouhadi, Ussus Mohamed, Bat Omar, El Farkhessi Mohamed, Ben Ihya Lahocine, Ouagrar Mohamed.
==Izdayn n brra==
* {{fr}} [[JurisPedia]], encyclopédie juridique universelle en ligne sur ''http://fr.jurispedia.org''.