Čola Carstvo
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
Dinastija Čola (tamilski: சோழர் /ˈt͡ʃoːɻə/) bila je dinastija tamilskih vladara iz južne Indije, koja se smatra jednom od najdugovječnijih u historiji. Neka od tumačenja njen početak povezuju s natpisima koje je još u 3. vijeku pne. ostavio Asoka, vladar Maurijskog Carstva; kraj dinastije, koja je vladala različitim teritorijima, se smješta u 13. vijek.
Središte Čola je bila plodna dolina rijeke Kaveri; status velesile su uživali od druge polovice 9. do početka 13. vijeka.[1] Pod njihovom vlašću je skoro dva vijeka bila ujedinjeno područje južno od Tungabhadre.[2] Dinastija je pod Radžaradžom Čolom I i njegovim sinom Radžendrom Čolom I stekla status vojne, ekonomske i kulturne sile ne samo na prostoru Južne nego i Jugoistočne Azije.[3] Radžendra Čola je status velikog vladara stekao vojnim pohodima na sjever, koji su doprli sve do Gangesa, kao i uništenjem dotadašnje pomorske sile Srivijaya, te brojnim izaslanstvima koje je slao na kineski dvor.[4]
Od oko 1010 do 1200. teritorija Čola se pružala od Maldiva na jugu pa sve do rijeke Godavari u današnjoj državi Andhra Pradesh.[5] Rajaraja Chola je osim cijele Južne Indije, osvojio dijelove današnje Šri Lanke te osvojio Maldive.[3] Rajendra Chola je, pak, prilikom pohoda na Ganges uspio porauti Mahipalu, vladara Pala Carstva. Također je uspješno napao države Malajskog arhipelaga.[6][7] Dinastija Čola je počelka slabiti s usponom dinastije Pandija početkom 13. vijeka, koja je konačno dovela do njenog završetka.[8][9][10]
Čola vladari su, s druge strane, ostali upamćeni po pokroviteljstvu nad tamilskom književnošću te gradnjom brojnih hramova.[3] Bili su poznati i po tome što su hramove koristili i za ekonomske aktivnosti,[11][12] kao i specifičnom obliku državne uprave.
- ↑ K.A. Nilakanta Sastri, A History of South India, p 5
- ↑ K.A. Nilakanta Sastri, A History of South India, p 157
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Keay, p 215
- ↑ K.A. Nilakanta Sastri, A History of South India, p 158
- ↑ Majumdar, p 407
- ↑ The kadaram campaign is first mentioned in Rajendra's inscriptions dating from his 14th year. The name of the Srivijaya king was Sangrama Vijayatungavarman. K.A. Nilakanta Sastri, The CōĻas, pp 211–220
- ↑ Meyer, p 73
- ↑ K.A. Nilakanta Sastri, A History of South India, p 192
- ↑ K.A. Nilakanta Sastri, A History of South India, p 195
- ↑ K.A. Nilakanta Sastri, A History of South India, p 196
- ↑ Vasudevan, pp 20–22
- ↑ Keay, pp 217–218
- Chopra, P.N; Ravindran, T.K; Subrahmanian, N (2003). History of South India ; Ancient, Medieval and Modern. New Delhi: S. Chand & Company Ltd. ISBN 978-81-219-0153-6.
- Das, Sisir Kumar (1995). History of Indian Literature (1911–1956) : Struggle for Freedom – Triumph and Tragedy. New Delhi: Sahitya Akademi. ISBN 978-81-7201-798-9.
- Gupta, A.N; Gupta, Satish (1976). Sarojini Naidu's Select Poems, with an Introduction, Notes, and Bibliography. Prakash Book Depot.
- Harle, J.C (1994). The art and architecture of the Indian Subcontinent. New Haven, Conn: Yale University Press. ISBN 978-0-300-06217-5.
- Hermann, Kulke; Rothermund D (2001) [2000]. A History of India. Routledge. ISBN 978-0-415-32920-0.
- Keay, John (2000). India: A History. New Delhi: Harper Collins Publishers. ISBN 978-0-00-255717-7.
- Majumdar, R.C (1987). Ancient India. India: Motilal Banarsidass Publications. ISBN 978-81-208-0436-4.
- Meyer, Milton Walter (1997). Asia: a concise history. Lanham, Md: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-0-8476-8063-4.
- Mitter, Partha (2001). Indian art. Oxford [Oxfordshire]: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-284221-3.
- Nagasamy, R (1970). Gangaikondacholapuram. State Department of Archaeology, Government of Tamil Nadu.
- Nagasamy, R (1981). Tamil Coins – A study. Institute of Epigraphy, Tamilnadu State Dept. of Archaeology.
- K.A. Nilakanta Sastri, K.A (1984) [1935]. The CōĻas. Madras: University of Madras.
- K.A. Nilakanta Sastri, K.A (2002) [1955]. A History of South India. New Delhi: OUP.
- Scharfe, Hartmut (2002). Education in Ancient India. Boston: Brill Academic Publishers. ISBN 90-04-12556-6.
- Smith, Vincent H (2006). The Edicts of Asoka. Kessinger Publishing. ISBN 978-1-4286-4431-1.
- „South Indian Inscriptions”. Archaeological Survey of India. What Is India Publishers (P) Ltd. Pristupljeno 30. 05. 2008.
- Stein, Burton (1998). A history of India. Cambridge, Massachusetts: Blackwell Publishers. ISBN 978-0-631-20546-3.
- Thapar, Romila (1995). Recent Perspectives of Early Indian History. Columbia, Mo: South Asia Books. ISBN 978-81-7154-556-8.
- Tripathi, Rama Sankar (1967). History of Ancient India. India: Motilal Banarsidass Publications. ISBN 978-81-208-0018-2.
- Vasudevan, Geeta (2003). Royal Temple of Rajaraja: An Instrument of Imperial Cola Power. New Delhi: Abhinav Publications. ISBN 978-81-7017-383-0.
- Various (1987). Encyclopaedia of Indian literature, vol. 1. Sahitya Akademi. ISBN 978-81-260-1803-1.
- Various (1988). Encyclopaedia of Indian literature, vol. 2. Sahitya Akademi. ISBN 978-81-260-1194-0.
- Wolpert, Stanley A (1999). India. Berkeley: University of California Press. ISBN 978-0-520-22172-7.
