Bugarska u Drugom svjetskom ratu
Na početku Drugog svetskog rata Bugarska je objavila neutralnost. Car Boris III i premijer Bogdan Filov, odbiili su ponude o paktovima sa drugim savezima i državama, uključujući Sovjetski Savez 1939. godine.
Nakon pada Francuske i počeo je pritisak Nemačke na balkanske zemlje da pristupe Trojnom paktu. U okviru te kampanje Nemačka daje Bugarskoj južnu Dobrudžu koju je izgubila u Drugom balkanskom i Prvom svetskom ratu, kako bi je pridobila kao svog saveznika.
U 12. 1940. Bugarska i Nemačka započinju pregovore pošto Nemačka planira invaziju na Grčku. Bogdan Filov 1.3. 1941. u Beču potpisuje sporazum tekst sa Trojnim paktom, pridružujući Bugarsku Silama osovina, čime je nemačka vojska mogla da prolazi kroz Bugarsku do Grčke. Okupiranjem Grčke i Jugoslavije, Bugarska dobija zapadnu Trakiju, istočnu Srbiju, Makedoniju i nekoliko ostrva u Egejskom moru. Car Boris III nije želeo da bugarske trupe učestvuju u ratu sa Sovjetskim Savezom, pa su umesto toga zamenili nemačke trupe u okupiranoj Jugoslaviji. Takođe, car uspeva da odoli nemačkom pritisku da deportuje bugarske Jevreje, čiji su životni uslovi tokom rata ipak bili mnogo loši. Međutim, makedonski i trački Jevreji su poslati u koncentracione logore, uglavnom u Aušvic.
Bugarska u ovo vreme nije prekinula sve dipolomatske odnose sa Sovjetskim Savezom i nije učestvovala u nemačkom napadu na Sovjetski Savez u 6. 1941. godine. Ipak, dešavale su se borbe između bugarske i sovjetske flote u Crnom moru. U Bugarskoj je organizovan gerilski pokret na inicijativu komunističke partije, koji se protivio pronacističkoj vladi.
Krajem 1941. godine Bugarska objavljuje rat Ujedinjenom Kraljevstvu i SAD [1].
Boris III, koji je patio od srčane bolesti, umro je u 8. 1943, ubrzo po povratku iz Berlina, gde se sreo sa Adolfom Hitlerom. Pošto je princ Simeon bio premlad, zemljom je upravljao savet sa Filovom na čelu. Krajem iste godine, saveznici bombarduju Sofiju i druge bugarske gradove [2]. Bugarska sada želi da izađe iz rata, ali američki uslov za to je potpuna bugarska kapitualicija. Bugarska to ne prihvata, ali i pored toga objavljuje svoju neutralnost i zahteva da sve nemačke trupe napuste zemlju. Tada je Crvena armija već stigla do Rumunije, i Sovjetski Savez ne prihvata bugarsku objavu. Nemci 7. septembra napuštaju zemlju.
Sledećeg dana Crvena armija prelazi Dunav i za tri dana osvaja severoistočnu Bugarsku pre nego što Bugarska menja stranu. Bugarska vojska zatim učestvuje u ratu protiv Nemačke sa Crvenom armijom u Mađarskoj i Austriji, spasavajući 48.000 Jevreja [3].
- ↑ Castellan, Georges (1999). Istorija na Balkanite XIV–XX vek, trans. Liljana Caneva (in Bulgarian), Plovdiv: Hermes, pp. 459-463, 476-477. ISBN 954-459-901-0
- ↑ Jordan Milanov: Aviaciяta i vъzduhoplavaneto na B"lgarija prez vojnite 1912-1945. Čast vtora. Izd-vo Sv. Georgi Pobedonosec, Sofija, 1997.
- ↑ Adl Honors Bulgaria For Saving Jews From Holocaust Arhivirano 2011-01-11 na Wayback Machine-u, Pristupljeno 31. 3. 2013.