Pretkolumbovska era
| Sjevernoameričke arktičke sjeverozapadne aridoameričke mezoameričke srednje karipske Južnoameričke amazonske andske |
Pretkolumbovski period ili pretkolumbovska era je uobičajeni zajednički izraz nekoliko arheoloških i historijskih perioda u Amerikama prije dolaska evropskih kolonizatora i naseljenika. Iako je ime dobio po evropskom istraživaču Kristoforu Kolumbu koji je 1492. i 1504. prvi došao u Ameriku, okvirno je završio nešto kasnije, s obzirom da pokriva historiju svih indijanskih naroda u Južnoj, Srednjoj i Sjevernoj Americi do trenutka prvih kontakata, odnosno zauzimanja teritorija od strane evropskih kolonijalnih casrtava.
Vrlo često izraz se ovaj izraz koristi za označavanje autohtonih civilizacija u Amerikama, odnosno naroda kao što su Olteci, Tolteci, Teotihuakanci , Zapoteci, Mišteci, Azteci, Maje, Inke, Moche, Chibcha ili Kanjari .
Brojne pretkolumbovske civilizacije su ostavile snažan trag na područjima gdje su živjele, i to izgradnjom velikih naselja, razvojem arhitekture, poljoprivrede, pisma i umjetnosti. S druge strane, veliki dio kulturne ostavštine autohtonih naroda danas je uništen, a što je rezultat evropskog doseljavanja u Ameriku u 15. i 16. vijeku, pa današnji historičari najviše podataka crpe iz arheoloških artefakata, a manje iz dokumenata. Dodatne poteškoće izaziva što mnoge od civilizacija nisu imale pismo, a kod onih koje jesu veliki broj zapisa i dokumenata je uništen od strane evropskih kršćanskih kolonizatora koji su ih smatrali "poganskima", odnosno heretičkima.
I pored nedostataka adekvatnih dokumenata se može zaključiti kako su stare američke civilizacije imale razvijenu nauku, a i tehnološka dostignuća. Tako su, na primjer, Asteci sagradili Tenochtitlan, jedan od najimpresivnijih gradova tadašnjeg svijeta, koji je imao čak 200.000 stanovnika. Glavna grana staroameričke nauke su bili matematika i astronomija, a glavna grana privrede poljoprivreda.
Neke od tragova pretkolumbovske kulture se mogu pronaći kod potomaka nekadašnjih američkih domorodaca, iako su ti narodi prošli kroz brojne promjene u posljednjih pet vijekova.
