Helmut Kohl

Helmut Kohl
32. Njemački kancelar 6. Kancelar Savezne Republike Njemačke
Mandat 1. listopada 1982. – 27. listopada 1998.
Prethodnik	Helmut Schmidt
Nasljednik	Gerhard Schröder
Rođenje	(1930-04-03)3. 4. 1930. Ludwigshafen am Rhein, Njemačka
Smrt	16. 6. 2017. (dob: 87) Ludwigshafen am Rhein
Politička stranka	CDU
Supružnik	Hannelore Kohl (1960 - 2001, njena smrt) Maike Ricter (2008 - 2017, njegova smrt)
Zanimanje	akademik
Vjera	rimokatolik

Helmut Josef Michael Kohl [ˈhɛlmuːt ˈjoːzɛf 'mɪçaʔeːl ˈkoːl] (Ludwigshafen, 3. travnja 1930. – Ludwigshafen, 16. lipnja 2017.), njemački političar i državnik, poznat po tome što je od 1982. do 1998. bio kancelar Njemačke, odnosno što je za vrijeme njegovog mandata srušen Berlinski zid, ponovno ujedinjena Njemačka i završen hladni rat pobjedom Zapadnog bloka.

Godine 1930. u Ludwigshafenu u Rajnskoj oblasti rođen je kao treće dijete u obitelji malog poštanskog činovnika. Prema riječima njegove sestre od samog je početka bio robustno dijete sposobno da okupi sve ostale oko sebe. Oduvijek ga je zanimala politika i kao tinejdžer se oduševljavao idejama Adenauera te želio postati njegovim tajnikom. Radio je kao glodač za "BASF", a potom se upisao na fakultet i počeo baviti politikom kao član demokršćanske stranke CDU. Godine 1960. je kao kandidat te stranke ušao u općinsko vijeće Ludwigshafena, a potom predsjednik CDU u tom gradu. S 30 godina ušao je u parlament. Godine 1969. postao je predsjednikom svoje oblasti, a 1973. izabran je za predsjednika CDU-a. Godine 1963. je izabran u Landtag, pokrajinski parlament Rajnske Falačke. Godine 1969. je izabran za ministra-predsjednika (premijera) Rajnske-Falačke, a 1973. postao vođa stranke CDU na saveznoj razini.

Iako je CDU pod njegovim vodstvom imala najveći broj glasova na izborima 1976., ostala je u opoziciji jer su vladajući socijaldemokrati (SPD) pod kancelarom Helmutom Schmidtom uspjeli sastaviti koaliciju sa centrističkim Slobodnom demokratskom strankom (FDP). Kohl nije uspio poraziti vladajuću koaliciju ni na izborima 1980. Međutim, nastojanje FDP pod Hans-Dietrich Genscherom da liberalizira ekonomsku politiku nauštrb SPD-ove države blagostanja je 17. septembra 1982. dovela do raspada Schmittove koalicije. Genscherovi liberali su 1. oktobra 1982. izglasali konstruktivno nepovjerenje Schmidtu istovremeno postavivši Kohla na čelo tadašnje Zapadne Njemačke. U martu 1983. se novostvorena koalicija potvrdila trijumfom na novosazvanim izborima.

Kohl je nakon toga relativno brzo izgradio jednim od najpoznatijih i najuglednijih konzervativnih i desničarskih političara zapadnog svijeta, iako njegova unutrašnja politika nikada nije bila tako radikalna kao reganizam i tačerizam. Iako je izazvao kontroverze pristankom da se američki nuklearni projektili srednjeg dometa smjeste u Zapadnoj Njemačkoj, kao i posjetom groblju poginulih SS-ovaca u Bitburgu, njegova se vanjska politika uglavnom nastavljala na prethodnike - bilo da je riječ o Ostpolitiku, bilo evropskim integracijama, pri čemu je ostvario izuzetno plodan odnos s francuskim predsjednikom Mitterandom, stvorivši francusko-njemačku osovinu koja će biti temelj buduće Evropske Unije.

Uspjehe u ekonomskoj politici, potvrđene na izborima 1987. je okrunio historijski trijumf, odnosno prilika koju je pružio pad Berlinskog zida u jesen 1989. godine. Kohl je kolaps komunističkog režima u Istočnom Berlinu iskoristio kako bi za samo nekoliko mjeseci nizom diplomatskih poteza, uglavnom vezanih uz garancije poslijeratnih, odnosno odustajanje od prijeratnih granica Njemačke, osigurao pristanak na brzo ujedinjenje, koje je izvršeno 3. oktobra 1990. Nekoliko mjeseci kasnije su održani novi izbori, prvi u poratnoj ujedinjenoj Njemačkoj, na kojima je Kohl doživio novu pobjedu.

Kohlov mandat 1990-ih je obilježilo nastojanje da se novoujedinjena Njemačka nametne kao velika sila u okolnostima kada je raspad SSSR izazvao svojevrsni politički vakuum u istočnoj Evropi. To je postalo najvidljivije za vrijeme raspada Jugoslavije kada je upravo Njemačka inzistirala da se što prije prizna nezavisnost Slovenije i Hrvatske te početkom 1992. uspjela nametnuti tu odluku svim drugim članicama tadašnje EEZ. Pod Kohlovim vodstvom je Njemačka premjestila svoju prijestolnicu u Berlin, a svoj uticaj u novostvorenoj Uniji potvrdila i time što je Frankfurt postao na Kohlovo inzistiranje postao sjedište Evropske centralne banke.

Na unutrašnjem planu su se, međutim, u Njemačkoj 1990-ih sve više počele osjećati ekonomske posljedice ujedinjenja i njegovih golemih troškova, te je Njemačka počela postepeno gubiti svoj status neupitne svjetske ekonomske sile. Kohl je na izborima 1994. uspio osvojiti još jedan mandat, ali su pobjede SPD-a i Zelenih u pokrajinskim skupštinama vladajućoj koaliciji oduzele većinu u Bundesratu. Sve veća nezaposlenost, koja je posve zasjenila nekadašnje državničke trijumfe, kao i odluka SPD-a da kao svog kandidata istakne relativno mladog, karizmatičnog i Trećem putu sklonog Gerharda Schroedera je dovela do poraza vladajuće koalicije na izborima 1998.. Nakon njih je Kohl smjesta podnio ostavku, ali je ostao CDU-ov član Bundestaga sve do isteka mandata 2002.

Kohlovu reputaciju je 1999. značajno ocrnilo otkriće korupcijskih skandala vezanih uz tzv. crne fondove CDU, odnosno prodaju njemačkih tenkova Saudijskoj Arabiji i preuzimanje bivših istočnonjemačkih benzinskih stanica od strane francuske naftne kompanije Elf Acquitaine. Usprkos svoje, još uvijek nerazjašnjene, uloge u tim događajima, Kohl uživa reputaciju velikog državnika. Bivši američki predsednik Džordž Buš Stariji ga je opisao kao "najvećeg evropskog lidera druge polovine dvadesetog veka"..

Helmut Kohl je od 1960. bio oženjen za Hannelore Kohl, sa kojom je imao dva sina. Brak je okončan 5. jula 2001. kada je Hannelore Kohl, koja je godinama bolovala od fotodermatitisa, izvršila samoubistvo. Kohl je nakon toga započeo ljubavnu vezu sa Maike Richter, s kojom se oženio 8. maja 2008. godine.

Izvori

Helmut Kohl na Wikimedijinoj ostavi