Kortizol
| |||
| |||
| (IUPAC) ime | |||
|---|---|---|---|
| (11β)-11,17,21-trihydroxypregn-4-ene-3,20-dione | |||
| Klinički podaci | |||
| Identifikatori | |||
| CAS broj | 50-23-7 | ||
| ATC kod | H02AB09 (i drugi) | ||
| PubChem[1][2] | 5754 | ||
| ChemSpider[3] | 5551 | ||
| Hemijski podaci | |||
| Formula | C21H30O5 | ||
| Mol. masa | 362.460 | ||
| SMILES | eMolekuli & PubHem | ||
| |||
| Farmakoinformacioni podaci | |||
| Trudnoća | ? | ||
| Pravni status | Rx Only (U.S.) (izuzev 1-2% jačine topikalno) | ||
| Način primene | Oralno, intravenozno, topikalno | ||
Kortizol (ili hidrokortizon) je steroidni hormon, kore nadbubrežne žlijezde, koji sudjeluje u regulaciji metabolizma ugljikohidrata, masti i proteina, ima ulogu pri stresu i upali, te u različitoj mjeri djeluje na brojne sustave u tijelu čovjeka. Kortizol i ostali hormoni kore nadbubrežne žlijezde koji imaju značajan učinak na povećanje koncentracije glukoze u krvi nazivaju se glukokortikoidi. Protuupalni učinak kortizola koristi se u liječenju brojnih bolesti, te su sintetizirani brojni kemijski spojevi koji služe kao protuupalni lijekovi, a nazivamo ih kortikosteroidima.
Glavni učinci kortizola na metabolizam su: kortizol u jetri povećava glukoneogenezu (stvaranje glukoze iz aminokiselina i drugih spojeva); uzrokuje smanjenje količine proteina u svim stanicama osim u jetrenim; povećava iskorištavanja masnih kiselina za dobivanje energije u stanici, te smanjuje iskorištavanje glukoze u stanicama. Svi ti učinci dovode do povećane količine glukoze u krvi i čuvanja zaliha glukoze (sintezom glikogena - glikogeneza).
Kortizol se izlučuje kao odgovor na lučenje adrenokortikotropnog hormona (ACTH), te na psihički ili fizički stres.
- ↑ Li Q, Cheng T, Wang Y, Bryant SH (2010). „PubChem as a public resource for drug discovery.”. Drug Discov Today 15 (23-24): 1052-7. DOI:10.1016/j.drudis.2010.10.003. PMID 20970519.
- ↑ Evan E. Bolton, Yanli Wang, Paul A. Thiessen, Stephen H. Bryant (2008). „Chapter 12 PubChem: Integrated Platform of Small Molecules and Biological Activities”. Annual Reports in Computational Chemistry 4: 217-241. DOI:10.1016/S1574-1400(08)00012-1.
- ↑ Hettne KM, Williams AJ, van Mulligen EM, Kleinjans J, Tkachenko V, Kors JA. (2010). „Automatic vs. manual curation of a multi-source chemical dictionary: the impact on text mining”. J Cheminform 2 (1): 3. DOI:10.1186/1758-2946-2-3. PMID 20331846.
- Cortisol MS Spectrum
- Dosage Side Effects and Drug Interaction Warnings
- Cortisol (serum/plasma) at Lab Tests Online
- Cortisol: analyte monograph Arhivirano 2012-11-13 na Wayback Machine-u - The Association for Clinical Biochemistry and Laboratory Medicine
- How to stay healthy with Cortisol
