Izvorni kod stranice Zaseda kod Neština avgusta 1943.

{{Infokutija Vojni sukob
| bitka       = Zaseda kod Neština avgusta 1943.
| deo         = [[Drugi svetski rat u Jugoslaviji|Drugog svetskog rata]]
| slika = 
| veličina_slike = 300p
| opis_slike  = 
| datum = 23. avgust 1943.
| lokacija = [[Neštin]]
| uzrok       = 
| teritorija  = 
| rezultat    = pobeda NOVJ
| strana1     = {{zas|NOVJ}} [[Narodnooslobodilačka vojska Jugoslavije|NOVJ]]
| strana2     = {{zastava|Nacistička Nemačka}}
| zapovednik1 = nepoznato
| zapovednik2 = nepoznato
| jedinice1   = 
| jedinice2   = 
| jačina1     = nepoznato
| jačina2     = nepoznato
| gubici1     = dva ranjena
| gubici2     = 63 poginula, 23 zarobljena
}}
[[23. avgust]]a [[1943]]. [[Treća vojvođanska brigada|Treća vojvođanska brigada NOVJ]] dočekala je kod [[Neštin]]a u zasedi nemačku inžinjerijsku četu i potpuno je uništila. Nemcima su naneti gubici od 85 poginulih prema partizanskim<ref name="Zbornik NOR-a, I / 6">[https://www.znaci.org/00001/4_1_6.htm Zbornik NOR-a, I / 6], dokument 126</ref>, odnosno 63 poginula po nemačkim izveštajima<ref name="Nacionalna arhiva Vašington">[https://www.znaci.org/NARA/T315.php?broj=836&rec=311&roll=285 Radio-izveštaj 173. divizije Komandi LXIX korpusa od 2. septembra 1943.], [http://www.archives.gov/dc-metro/washington/ Nacionalna arhiva Vašington] - T311 rolna 285 frejmovi 770-771</ref><ref name="znaci.org">[https://www.znaci.org/NARA/T315.php?broj=838&rec=311&roll=285 Radio-izveštaj Komande Jugoistoka Vrhovnoj komandi Vermahta od 4. septembra 1943.], [http://www.archives.gov/dc-metro/washington/ Nacionalna arhiva Vašington] - T311 rolna 285 frejm 772</ref> i 23 zarobljena, dok je brigada imala dva teško ranjena borca (odnosno borca i borkinju) koji su kasnije umrli od rana.

Zarobljeni Nemci su kasnije razmenjeni za uhapšene pripadnike NOP-a i taoce<ref name="Nacionalna arhiva Vašington"/><ref name="znaci.org"/>.

== Plan i priprema napada ==
U drugoj polovini avgusta [[1943]]. štab [[Treća vojvođanska udarna brigada|Treće vojvođanske brigade]] primio je od terenskog obaveštajca iz [[Neštin]]a informacija da je na pustaru Cerovača iz [[Ilok]]a stigla jedna nemačka inžinjerijska četa (120 vojnika) koja svakog dana odlazi na zanimanje na livadu u Janok dolu, 3&nbsp;km jugoistočno od [[Neštin]]a. Ova lokacija nalazila se u neposrednoj blizini osovinskih posada. Nakon izviđanja neprijatelja i zemljišta, štab je odlučio da organizuje napad iz zasede na ovu nemačku četu [[23. avgust]]a ujutro. Pošto su se u neposrednoj blizini nalazile jake osovinske snage (u [[Ilok]]u jedan neprijateljski puk u transportu, u [[Susek]]u stalna posada, a na jedan kilometar istočno od pustare Cerovača posada od oko 50 ustaša), napad je morao biti izveden odlučno i rešen brzo.

Bataljoni brigade su se nalazili na oko 15 kilometara od mesta napada, pa je bio neophodan konspirativni noćni marš. Za napad su upotrebljeni 1, 2 i Prateća četa 4. bataljona brigade, dok su bataljon Sremskog odreda i jedna četa 4. bataljona predviđena kao obezbeđenje od [[Neštin]]a i [[Ilok]]a. 3. bataljon ostavljen je u središnjem delu [[Fruška gora|Fruške gore]] da bi zamaskirao pokret brigade.

Livada na kojoj je nemačka četa održavala nastavu opkoljena je šumom koja je omogućila dobro maskiran raspored zasede. Ideja štaba bila je da se nemačka četa pusti u zasedu, pa pošto se krilima bataljona zatvori, otvori vatra iz sveg naoružanja u trajanju od 5 minuta, i potom izvrši juriš. Prateća četa 4. bataljona trebalo je da vatrom svojih oruđa podrži borbu i juriš bataljona<ref>Radovan Panić: TREĆA VOJVOĐANSKA NOU BRIGADA, strana 84</ref>.

== Tok borbe ==
[[Datoteka:Radinka Vitasović.jpg|minijatura|175px|Radinka Vitasović, borkinja Treće vojvođanske brigade, podlegla ranama nakon zasede.]]
Pred zoru su jedinice stigle na mesto zasede i zazele raspored maskirajući položaje. Komandant brigade je naredio da se vatra ne sme otvoriti pre njegovog znaka, odnosno pre ispaljivanja prve minobacačke mine. Oko 6,15 časova nemačka inžinjerijska četa (3. četa 46. rezervnog pionirskog bataljona [[173. rezervna divizija (Nemačka)|173. rezervne divizije]]<ref name="Nacionalna arhiva Vašington"/>) je u koloni po dva ušla u zasedu. Četa se kretala putem bez ikakvog obezbeđenja, osim isturene patrole od 3 vojnika koja nije zalazila u šumu. Pošto je stigla na livadu, podoficiri su postrojili četu i očekivali komandira čete da mu predadu raport. U tom momentu on je na konju ušao u zasedu. Na znak komandanta brigade minobacačkom odeljenju ispaljena je mina, koja je eksplodirala posred same postrojene čete. Na to su i bataljoni u zasedi otvorili vatru iz puškomitraljeza i pušaka. Ova vatra iz neposredne blizine bila je ubitačna i precizna, tako da prilikom juriša gotovo da i nije bilo borbe, već samo prikupljanja preživelih zarobljenika i plena.

Čim je plen pokupljen, brigada je sa zarobljenicima napustila poprište borbe. Oko jedan čas posle borbe usledila je intervencija nemačke motorizovane pešadije sa desetak tenkova. Intervencija je udarila u prazno, jer se brigada bezbedno dohvatila [[Fruška gora|Fruške gore]].

== Rezultat borbe ==
Tokom borbe uništena je kompletna nemačka četa. Izbrojano je 85 poginulih i 22 zarobljena Nemca. Zaplenjena su 2 laka mitraljeza, 72 puške Mauzer, 1 aparat za traženje mina, oko 1500 metaka i oko 50 pari odela<ref name="Zbornik NOR-a, I / 6"/>. Zarobljenici su razmenjeni za uhapšene pripadnike NOP-a i taoce u Rumi.

Treća vojvođanska brigada imala je dva teško ranjena borca koji su kasnije umrli od rana. Jedna od poginulih bila je Radinka Vitasović iz Laćarka, borac 1. bataljona, sestra legendarnog diverzanta, narodnog heroja [[Trivun Vitasović|Trivuna Vitasovića]]<ref>Radovan Panić: TREĆA VOJVOĐANSKA NOU BRIGADA, strana 85</ref>.

== Literatura ==
* [https://www.znaci.org/00001/70.htm Radovan Panić: TREĆA VOJVOĐANSKA NOU BRIGADA] - Vojnoizdavački zavod, Beograd 1980.
* [https://www.znaci.org/zb/4_1_6.htm Zbornik dokumenata i podataka NOR-a, tom I (borbe u Srbiji), knjiga 6], dokumenti 126 i 179
* [https://www.znaci.org/00001/53.htm HRONOLOGIJA NARODNOOSLOBODILAČKOG RATA 1941-1945], Vojnoizdavački zavod, Beograd 1964, [https://www.znaci.org/00001/53_32.pdf avgust 1943.]

== Izvori ==
{{izvori|2}}

{{Drugi svjetski rat u Jugoslaviji}}

[[Kategorija:NOB u 1943.]]
[[Kategorija:Srem u Narodnooslobodilačkoj borbi]]
[[Kategorija:Borbe između NOVJ i Nemaca]]
[[Kategorija:Zasede u Narodnooslobodilačkoj borbi]]