Izvorni kod stranice Fluoroantimonska kiselina

{{Chembox-lat
|  Watchedfields = 
|  ImageFile = Fluoroantimonic-acid-3D-vdW.png
|  ImageSize = 150px
|  ImageName = Fluoroantimonic acid
|  PIN = Fluoroantimonic acid
|  SystematicName = Vodonik heksafluoro-λ<sup>5</sup>-stibanuid
|  OtherNames =  H(+) heksafluoro-λ<sup>5</sup>-stibanuid
| IUPACName =
| Section1 = {{Chembox Identifiers-lat
|  Abbreviations = 
|  InChI1 = 1/FH.2H2O.O.Sb/h1H;2*1H2;;/q;;;;+3/p-3/rFH2O3Sb/c1-5(2,3)4/h(H2,2,3,4)
|  InChIKey1 = DAIOAWAJEVEBIG-KQDLYRHGAJ
|  CASNo = 16950-06-4
|  PubChem = 21953576
|  PubChem_Ref = {{Pubchemcite}}
|  ChemSpiderID = 20137913
|  ChemSpiderID_Ref = {{Chemspidercite}}
|  EINECS = 241-023-8
|  SMILES = F[Sb](O)(O)=O
|  InChI = 1S/6FH.Sb/h6*1H;/q;;;;;;+5/p-5`
|  StdInChI = 1S/6FH.Sb/h6*1H;/q;;;;;;+5/p-5
|  StdInChI_Ref = {{stdinchicite|correct|chemspider}}
|  StdInChIKey = MBAKFIZHTUAVJN-UHFFFAOYSA-I
|  StdInChIKey_Ref = {{stdinchicite|correct|chemspider}}
|  Beilstein = 
|  Gmelin = 
|  3DMet = 
|  InChIKey = MBAKFIZHTUAVJN-UHFFFAOYSA-I}}
| Section2 = {{Chembox Properties-lat
|   Formula = HSbF<sub>6</sub>
|   MolarMass =  236.808 g/mol
|   Appearance = bezbojni sirup
|   Density = g cm<sup>–3</sup>
|   Solubility = razlaže se
|   MeltingPt = °C na mmHg
|   BoilingPt = razlaže se
|   pKa = −25
  }}
| Section7 = {{Chembox Hazards-lat
|   ExternalMSDS = 
|   MainHazards = korozivna
|   FlashPt = nezapaljiva
|   RPhrases = R26, R29, R35
|   SPhrases =
  }}
| Section8 = {{Chembox Related-lat
|   Function = [[kiselina|kiseline]]
|   OtherFunctn = [[Fluorovodonična kiselina|HF]]<br />[[antimon pentafluorid|SbF<sub>5</sub>]]<br />[[Magična kiselina]]
|   OtherCations = NaPF<sub>6</sub>, NaSbF<sub>6</sub>
|   OtherAnions = [[Fluoroborna kiselina|HBF<sub>4</sub>]]
  }}
}}

'''Fluoroantimonska kiselina''' (HSbF<sub>6</sub>) predstavlja mješavinu [[fluorovodonik]]a i antimon-pentafluorida u različitim omjerima. Kombinacija 1:1 formira najjaču poznatu [[superkiseline|superkiselinu]], koja može da protonizuje i [[ugljikovodici|ugljovodonike]] pri čemu se dobiju karbokatjoni i H<sub>2</sub>.

Reakcija između vodonikfluorida (HF) i SbF<sub>5</sub> je egzotermna. HF oslobađa svoj [[proton]] (H<sup>+</sup>) i njegova konjugovana [[baza (hemija)|baza]] (F<sup>−</sup>) je uzeta od strane SbF<sub>5</sub> pri čemu se dobije [[oktaedar]]ni SbF<sub>6</sub><sup>−</sup>. Ovaj anjon je klasifikovan kao nekoordinirajući, zato što je veoma slab [[nukleofil]] i veoma slaba baza. Proton efektivno postaje "go" što doprinosi velikoj kiselosti. Fluorantimonska kiselina je 2×10<sup>19</sup> puta jača od 100% [[sumporna kiselina|sumporne kiseline]].

:[[Datoteka:Reaction of HF with SbF5.png|400px]]

== Struktura ==
Iz mješavine HF-SbF<sub>5</sub> su [[kristal]]izovana dva produkta, i oba su bila analizirana uz pomoć rentgenske analize kristala. Ove soli imaju formule [H<sub>2</sub>F<sup>+</sup>][Sb<sub>2</sub>F<sub>11</sub><sup>−</sup>] i [H<sub>3</sub>F<sub>2</sub><sup>+</sup>][Sb<sub>2</sub>F<sub>11</sub><sup>−</sup>]. U obe soli postoji anjon Sb<sub>2</sub>F<sub>11</sub><sup>−</sup>. Kao što je već rečeno SbF<sub>6</sub><sup>−</sup> spada u slabe baze, a veći anjon Sb<sub>2</sub>F<sub>11</sub><sup>−</sup> je još slabija baza.

== Primjena ==
Ova jaka kiselina protonizuje skoro sva [[organska jedinjenja]]. 1967. je pokazano da će HF-SbF<sub>5</sub> ukloniti H<sub>2</sub> iz [[izobutan]]a i [[metan]] iz neopentana:
:(CH<sub>3</sub>)<sub>3</sub>CH + H<sup>+</sup> → (CH<sub>3</sub>)<sub>3</sub>C<sup>+</sup> + H<sub>2</sub>
:(CH<sub>3</sub>)<sub>4</sub>C + H<sup>+</sup> → (CH<sub>3</sub>)<sub>3</sub>C<sup>+</sup> + CH<sub>4</sub>

== Mjere opreza ==
HF-SbF<sub>5</sub> se razlaže sa [[voda|vodom]] brzo i eksplozivno. Reaguje sa skoro svim [[otapalo|rastvaračima]]. Rastvarač koji je kompatibilan sa HF-SbF<sub>5</sub> je SO<sub>2</sub>ClF i tečni [[sumpor dioksid]]. [[Freoni]] su takođe koriste kao rastvarači. Posude za HF-SbF<sub>5</sub> se prave od politetrafluoretilena.

== Reference ==
{{reflist|}}

== Spoljašnje veze ==
{{Portal-lat|Hemija}}

[[Kategorija:Neorganske kiseline]]
[[Kategorija:Jedinjenja antimona]]
[[Kategorija:Fluoridi]]