Devon
Devon je historijski, ceremonijalni i nemetropolitanski county na jugozapadu Engleske. [1]
County Devon
| |
|---|---|
| |
| U sastavu | Engleske |
| Upravni oblik | county |
| Glavni grad | Exeter |
| Lord poručnik Visoki šerif |
David Fursdon James Burnell-Nugent |
| Površina | 6707 km² |
| Stanovništvo | 1.133.742 |
| Gustoća | 169 stanovnika na km² |
Geografske karakteristike
urediDevon leži na jugozapadu regije Jugoistočna Engleska na poluotoku. Svojom površinom od 6,707 km² je treći engleski county, u njemu živi 1,133,742 stanovnika.[1]
On graniči sa zapada sa Countyem Cornwall, sa istoka sa countijima Dorset i Somerset. Bristolski kanal leži na sjeveru, a Kanal La Manche na jugu.[1]
Grad Exeter je administrativni centar Devona.[1]
Devon je administrativno podjeljen na 8 distrikta: Exeter, East Devon, Mid Devon, North Devon, Torridge, West Devon, South Hams, Teignbridge i dvije unitarne jedinice Plymouth i Torbay.[1]
Unutar granica Devona leže dva Nacionalna parka, na jugu Dartmoor i na sjeveru dio Nacionalnog parka Exmoor.
Dartmoor je kombinacija plitkih močvarnih dolina, jalova tla, obraslih vegetacijom od grube trave, vrijeska i paprati. S druge strane to je granitna visoravan koja se penje do visine iznad 600 metara, čiji su vrhovi formirani od granitnih stijena. Teren se koristi za ispašu, pošumljavanje, akumulacije, vojni poligon i kao rekreaciona zona za turiste.[1] Exmoor koji se penje do [[nadmorska visina|nadmorske visine iznad 480 metara, je još jedna visoravan koja se najviše koristi kao pašnjak i zona za turiste, ali u njemu ima više poljoprivrednog zemljišta od Dartmoora. Ta dva kraja su glavni izvori devonskih rijeka. Iz Dartmoor rijeke teku kružno prema sjeveru i jugu do morske obale i do rijeke Tamar (granične rijeke s Cornwallom).[1]
Iz Exmoora otječu prema moru preko rijeke Exe i na sjever do Bristolskog kanala. Velik dio centralnog i sjeverozapadnog Devona je prepušten pašnjacima. Zemlja južnog Hamsa (kraj južno od Dartmoora), je prilično plodna, ali najplodnije oranice leže po jugoistočnom Devonu.
Devon općenito ima blagu klimu koja postaje nešto ekstremnija, kako se udaljuje od mora i penje uvis. Količina padavina raste od oko 760 mm na južnoj obali, do više od 1500 mm kod Exmoora i 2.000 mm kod Dartmoora.[1]
Historija
urediDevon ima dosta prahistorijskih nalazišta, najpoznatije je ono iz vapnenačkihvapnenačke Spilja pored Torquaya - uključujući Spilju Kent (jedno od dvija najstarijih ljudskih staništa u Velikoj Britaniji), po Dartmooru ima brojnih relikta iz visokog brončanog doba, a iz kasnijeg željeznog doba dosta gradina i zemljanih fortifikacija građenih da čuvaju riječne putove.[1]
Najveća - Hembury Fort, je najvjerojatnije bila prijestolnica britskog kraljevstva Dumnonia.[1] Rimljani su podigli Exeter kao pograničnu utvrdu na kraju svog puta Fosse Way.[1]
Kraljevstvo Dumnonia preživilo je saksonsku invaziju u 7. vijeku, ali su ubrzo nakon tog su Briti i Saksonci postali podanici Kraljevine Wessex. Devon je krajem 8. vijeka organiziran kao shire (county). Nakon tog je između 851. - 1003. trpio od stalnih prepada danskih Vikinga, zbog tog su Saksonci podigli četiri utvrde (burhs); Exeter, Barnstaple, Totnes i Lydford. Exeter je 1068. zauzeo normanski kralj William Osvajač. Normani su 1348. u Exeteru podigli zamak, uz one u Totnesu, Okehamptonu i Plympton, oni su djelovali kao nukleusi iz kojih su izrasli budući gradovi.[1]
Kositar se iskapao po Dartmooru od 12. do 17. vijeka, a rudari su formirali posebnu zajednicu sa vlastitim sudovima. Lučki gradovi Exeter, Plymouth, Barnstaple i Dartmouth prosperirali su tokom |srednjeg vijeka na transportu kositra i odjeće, to je trajalo do 19. vijeka, kad su ti poslovi propali. Nakon tog je Devon ušao u depresuiju pa se i smanjio broj stanovnika, naročito u ruralnim područjima. Taj trend zaustavljen je tek nakon razvoja željezničkih veza i uspona turizma. Tokom 19. vijeka rudarstvo je nastavljeno iskapanjem srebra, željezne rude, bakra i mangana.[1]
Rudarsko područje Cornwalla i Zapadnog Devona je 2006. upisano na UNESCO-vu Listu mjesta svjetske baštine u Evropi.[1][2]
Privreda
urediPoljoprivreda je u Devonu najvažnija grana privrede, oko 30 % radnog stanovništva zavisi o njoj i djelatnostima vezanim uz nju. Ona se bazira na stočarstvu, žitaricama (ječam), krumpiru, povrtlarstvu, voću i krmnom bilju. Oko 25 % zemlje je vriština ili tresetište i pruža grubu ispašu uglavnom po Exmooru i Dartmooru. Uzgoj krava muzara je najvažniji u istočnom, sjeverozapadnom i južnom Devonu. Goveda za meso uzgajaju se po jugu i zapadu, ovčarstvo je razvijeno gotovo po cijelom Devonu, osim po istočnom Devonu.
Između 1964. i 1980. broj farmi pao je za 25 %, ali je njihova prosječna veličina povećana. [1] Voće i cvijeće uzgaja se po zavjetrinama, ali se uzgaja sve manje jabuka za tradicionalnu jabukovaču.[1]
Turizam dominira primorjem, a također je značajan i po ruralnoj unutrašnjosti. Najveća naselja, leže duž južne obale (osim Ilfracomba koji leži na sjevernoj), to je prije svega Torbay (jedno od vodećih turističkih mjesta u zemlji), uz Paignton i Brixham. Obje obale imaju nizove pitoresknih gradića i sela, kao što su Salcombe, Lynmouth i Clovelly. Ovdje u uslužnom sektoru radi oko dvije trećine radnog stanovništva, što je više od nacionalnog prosjeka, to je zbog turizma i sve većeg broja penzionera koje privlače blage zime i ugodna okolica.[1]
Obalni pojas Istočnog Devona, je uz susjedni pojas u Dorsetu kao Jurska obala - 2001. upisan na UNESCO-vu Listu mjesta svjetske baštine u Evropi.[1][3]
Ribarstvo je još uvijek važno, naročito u Brixhamu i Plymouthu, ovaj posljednji je poznat i kao velika pomorska baza Royal Navy. kaolin (porculanska glina) iskapa se u Dartmooru i Bazenu Bovey, to je danas glavni rudarski artikl. [1]
Industrija Devona proizvodi tkanine (Tiverton), mliječne proizvode (Totnes), staklo (Dartington), vunu (Axminster), čipke (Honiton) a najveći pogon je brodogradilište u Devonportu. Najveći industrijski centri su Plymouth i Exeter, a nakon njih su to Torbay, Barnstaple i Newton Abbot.[1]
Svi najveći gradovi Devona leže duž obale, osim Exetera, koji je katedralni i univerzitetski grad u unutrašnjosti.
Izvori
uredi- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 1,15 1,16 1,17 1,18 1,19 1,20 „Devon” (engleski). Encyclopædia Britannica. Pristupljeno 30.10.2016.
- ↑ „Cornwall and West Devon Mining Landscape” (engleski). Unesco. Pristupljeno 30.10.2016.
- ↑ „Dorset and East Devon Coast” (engleski). Unesco. Pristupljeno 30.10.2016.
Vanjske veze
uredi
- Devon County Council (en)