1461
Godina
< |
14. vijek |
15. vijek
| 16. vijek
| >
< |
1430-e |
1440-e |
1450-e |
1460-e
| 1470-e
| 1480-e
| 1490-e
| >
<< |
< |
1457. |
1458. |
1459. |
1460. |
1461.
| 1462.
| 1463.
| 1464.
| 1465.
| >
| >>
Godina 1461 (MCDLXI) bila je redovna godina koja počinje u četvrtak (1. 1. po julijanskom kalendaru).
Gregorijanski | 1461. (MCDLXI) |
Ab urbe condita | 2214. |
Islamski | 865–866. |
Iranski | 839–840. |
Hebrejski | 5221–5222. |
Bizantski | 6969–6970. |
Koptski | 1177–1178. |
Hindu kalendari | |
• Vikram Samvat | 1516–1517. |
• Shaka Samvat | 1383–1384. |
• Kali Yuga | 4562–4563. |
Kineski | |
• Kontinualno | 4097–4098. |
• 60 godina | Yin Metal Zmija (od kineske Ng.) |
Holocenski kalendar | 11461. |
Podrobnije: Kalendarska era |
Događaji
uredi- januar - Herceg Stjepan traži pomoć od Mlečana, ovi mu obećavaju utočište ako ga Turci proteraju (ponovo je u svađi sa sinom Vladislavom, koji poziva Turke); Mlečani takođe pozivaju na pomirenje hercega i kralja Tomaša.
- 2. 2. - Rat dveju ruža: Bitka kod Mortimer's Crossa - jorkistička pobeda nad lankastrijancima; pogubljen Owen Tudor, osnivač dinastije.
- 5. 2. - Mletačka opština šalje u Bosnu posrednika između hercega i kralja.
- 17. 2. - Druga bitka kod St Albansa - lankastrijanskom pobedom oslobođen kralj Henry VI.
- 4. 3. - Vojvoda od Jorka zauzeo London i proglasio se za kralja Edwarda IV (krunisan 28. 6.).
- 23. 3. - Papa Pio II. naređuje splitskom nadbiskupu da odmah objavi papsku bulu o križarskom ratu, ako bi Turci ugrozili kralja Tomaša ili hercega Stjepana.
- 29. 3. - Jorkisti potukli lankastrijance u Bitci kod Towtona, za koju se misli da je najkrvavija u historiji Engleske.
- 1. 5. - Kralj Matija se u Budimu venčao sa češkom princezom Katarinom Podjebradskom.
- 4. 6. - Neuspeli pregovori u Győru o miru između ugarskog kralja Matije i nemačkog cara Fridriha III (Matija i ovu godinu provodi ratujući sa pretendentima na ugarsku krunu).
- jul - Greca Paleolog se probio iz tvrđave Salmenik, poslednjeg garnizona Morejske Despotovine, u mletački Lepant (Naupakt).
- ca. 15. 7. - Umro bosanski kralj Stjepan Tomaš Kotromanić, nasleđuje ga sin Stjepan Tomašević, poslednji efektivni kralj Bosne
- Tomašević se miri sa hercegom Stjepanom, nastavlja borbu sa hrvatskim banom Pavlom Sperančićem oko zemalja Talovaca (sa hercegom i krbavskim knezovima bi mu uzeo grad Klis).
- 22. 7. - Umro francuski kralj Šarl VII, nasleđuje ga sin Louis XI Mudri (1461-83).
- 7. 8. - Neuspela Cao Qinova pobuna protiv cara Tianshuna (Zhengtong).
- 15. 8. - Mehmed II posle opsade osvaja Trapezunt, čime je ugašeno i Trapezuntsko Carstvo (prethodno porazio Uzun Hasana, vladara "Belih ovaca" u bračnom srodstvu sa Davidom, poslednjim trapezuntskim vladarom).
- 5. 11. - Mletačka općina ovlašćuje knezove Splita i Zadra da ponude novac za Klis i Ostrovicu.
- novembar - Bosanski kralj Stjepan Tomašević se krunisao u Jajcu krunom poslatom od pape - komplikacije sa Ugarskom.
Tokom/tijekom godine
uredi- Tradicionalna godina osnivanja Sarajeva (Isa-beg Isaković).
- Prvi spomen: Gomirje i Novi Pazar ("Jeni Bazar").
- Nikola Modruški biskup nedavno premeštene Krbavske (Modruške) biskupije.
- Osnovana Otočka biskupija (na traženje Sigismunda Frankapana).
- Stefan Branković odlazi iz Albanije u Veneciju; kasnije kupuje imanje u Furlaniji sa sestrom Katarinom (Kantakuzinom), koja se ove godine odrekla svih imanja u Sloveniji i Hrvatskoj sem Krškog.
- Toma Paleolog poklonio papi ruku sv. Jovana Krstitelja, koja se nekada nalazila u Srbiji[1].
- François Villon piše svoje najčuvenije delo Le Grand Testament.
- Pedro de Sintra stigao do "Biberne obale" (današnja Liberija).
Rođenja
uredi- 6. 2. - Džore Držić, dubrovački pjesnik († 1501)
- 19. 2. - Domenico Grimani, kardinal i mecena († 1523)
- 3. 4. - Anne de Beaujeu, francuska princeza i regentkinja († 1522)
- 25. 5. - Zanobi Acciaioli, vatikanski bibliotekar († 1519)
- 5. 8. - Aleksandar Jagelončik, poljski kralj († 1506)
- ca. Bartolomeo Kolumbo, istraživač († 1515)
Smrti
uredi- 2. 2. - Owen Tudor, osnivač dinastije Tudor (* ca. 1400)
- 8. 4. - Georg von Peuerbach, austrijski astronom i matematičar (* 1423)
- 15. 5. - Domenico Veneziano, italijanski slikar (* ca. 1410)
- 22. 7. - Karlo VII., kralj Francuske (* 1403)
- 7. 8. - Cao Qin, kineski general i pobunjenik
- 23. 9. - Karlo de Vijana, vladar Navare (* 1421)
- ca. Ivan Ugrinović, dubrovački slikar
- ? - Jona Moskovski, mitropolit Moskve i svetitelj
Reference
uredi- ↑ Žički natpisi, fusnota 4, rastko.rs
- Vjekoslav Klaić, Svezak drugi: dio treći.... Treća knjiga: Doba kralja Matijaša Korvina i Jagelovića (1458-1526) (archive.org)
- Vladimir Ćorović, Historija Bosne
- Grupa autora, Istorija Crne Gore