1443
godina
< |
14. vijek |
15. vijek
| 16. vijek
| >
< |
1410-e |
1420-e |
1430-e |
1440-e
| 1450-e
| 1460-e
| 1470-e
| >
<< |
< |
1439. |
1440. |
1441. |
1442. |
1443.
| 1444.
| 1445.
| 1446.
| 1447.
| >
| >>
Godina 1443 (MCDXLIII) bila je redovna godina koja počinje u utorak (1. 1. po julijanskom kalendaru).
Gregorijanski | 1443. (MCDXLIII) |
Ab urbe condita | 2196. |
Islamski | 846–847. |
Iranski | 821–822. |
Hebrejski | 5203–5204. |
Bizantski | 6951–6952. |
Koptski | 1159–1160. |
Hindu kalendari | |
• Vikram Samvat | 1498–1499. |
• Shaka Samvat | 1365–1366. |
• Kali Yuga | 4544–4545. |
Kineski | |
• Kontinualno | 4079–4080. |
• 60 godina | Yin Voda Svinja (od kineske Ng.) |
Holocenski kalendar | 11443. |
Podrobnije: Kalendarska era |
Događaji
uredi- 1. 1. - Papa Eugen IV. izdao bulu kojom se odriče petine prihoda u korist pohoda protiv Turaka - uvod u krstaški pohod na Varnu.
- siječanj - Ugarski sabor u Budimu raspisao porez za opremanje vojske protiv Turaka.
- 26. 2. - Alfonso V Aragonski trijumfalno ušao u Napulj osvojen prošle godine (6. 6. ujedinio svoj raniji posed Kraljevinu Siciliju i Napuljsko kraljevstvo).
- 4. 6. - Mlečani uzeli Bar Stefanu Vukčiću, čime su ovladali primorjem od Bojane do Kotora; ubrzo vraćaju kontrolu nad Paštrovićima, zauzimaju i Crmnicu.
- lipanj - Sabor u Budimu odlučio da se krene na Turke.
- 22. 7. - Stari ciriški rat, Bitka kod St. Jakoba an der Sihlu - Stara Švajcarska Konfederacija porazila Cirih.
- septembar/oktobar - Ugarski kralj Vladislav, Janoš Hunjadi, despot Đurađ Branković i dr. prelaze Dunav kod Beograda.
- oktobar ? - Hunjadijeva konjica ispred glavnine vojske zauzela i spalila Niš, poražene tri manje turske vojske[1].
- 3. 11. - Bitka kod Niša - Hunjadijeva konjica porazila brojnije Turke kod Niša. Skenderbeg napustio Turke.
- 28. 11. - Skenderbeg oslobodio Kruju u Albaniji - početak njegove doživotne borbe, do 1468 (poreklo albanske zastave).
- novembar - Umro Tvrtko II, kralj Bosne, nasleđuje ga Stjepan Tomaš Kotromanić, vanbračni sin Stjepana Ostoje (Radivoj Ostojić to nakratko pokušava da ospori) - Tomaš ubrzo ulazi u sukob sa Stefanom Vukčićem.
- ca. 4. 12. - Krstaši zauzeli i spalili Sofiju.
- 24. 12. - Turci zaustavili krstaše kod klanca Zlatica - zbog ovoga i velike hladnoće, krstaši se povlače (iako je despot Đurđe nudio 100.000 dukata za nastavak ratovanja).
Tokom/tijekom godine
uredi- Nuno Tristão napao ostrvo Arguin u istoimenom zalivu u današnjoj Mauritaniji i zarobio 14 robova iz prvog stalnog naselja koje su Henrikovi moreplovci videli na obali Afrike.
- Korejski kralj Sejong (/Sedžun/) Veliki uveo domaći alfabet hangul.
- Vlad II Drakul se uz tursku pomoć vraća na čelo Vlaške, nakon Basaraba II
- U Pekingu izgrađen budistički hram Zhihua.
- Približno vreme hipotetičkog kratera Mahuika koji je izazvao megatsunami na Novom Zelandu i istočnoj Australiji.
Rođenja
uredi- 23. 2. - Matija Korvin, ugarsko-hrvatsko-češki kralj († 1490)
- 5. 12. - Papa Julije II. († 1513)
- Piero del Pollaiolo, italijanski slikar († 1496)
- Riccardo Quartararo, italijanski slikar († 1506)
- Shōhaku, japanski pesnik († 1527)
- 1443-4 - Rodolphus Agricola, nizozemski humanista († 1485)
Smrti
uredi- 16. 1. - Gattamelata, italijanski kondotijer (* 1370)
- 3. 2. - Branda Castiglione, italijanski humanista i kardinal (* 1350)
- mart - Jelena Lazarević Balšić Hranić, kćerka kneza Lazara (* 1366-71)
- 16. 8. - Ashikaga Yoshikatsu, japanski šogun (* 1434)
- 20. 3. - Ivan Stojković, redovnik dominikanac, teolog, diplomata (* 1395)
Reference
uredi- ↑ V. Klaić, str. 191
- Vjekoslav Klaić, Svezak drugi: dio drugi. Treće doba: Vladanje kraljeva iz raznih porodica (1301-1526). Druga knjiga: Od gubitka Dalmacije do Matije Korvina (1409-1457) (archive.org)
- Vladimir Ćorović, Historija Bosne
- Grupa autora, Istorija Crne Gore
- Prvi pad Srbije, Istorija srpskog naroda, Vladimir Ćorović (rastko.rs)