Prijepolje – razlika između verzija

Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
AcaBot (razgovor | doprinosi)
m standardizacija naziva odjeljka "External links"
 
(Nije prikazano 11 međuverzija 9 korisnika)
Red 32:
=== Klima ===
Klima u Prijepolju je umerenokontinentalna sa lokalnim promenama koje izaziva uticaj reljefnih oblika. Na ovakvoj klimi grad treba da zahvali podjednakoj udaljenosti od:
* Jadranskog mora (140km140 km) odnosno maritimne klime
* Panonske nizije (160km160 km) odnosno kontinentalne klime
Na sprečavanje jačeg uticaja neke od ovih klima dodatno su odgovorni visoki planinski masivi koji se prostiru između Prijepolja i središta ovih klimatskih oblika.
 
Prosečna količina padavina na ovom prostoru je oko 789.5  mm / m², s tim da ih je najmanje tokom zime i proleća, a najviše tokom jeseni i leta.
 
Prosečna temperatura je 9.3 °C, sa najvišom srednjom temperaturom od 19.1 °C u julu i najnižom od -2.8 °C u januaru.
Red 43:
 
Grad se nalazi na raskrsnici starih karavanskih puteva koji i danas postoje.
* Krećući se na jug, uzvodno dolinom Lima, put preko [[Brodarevo|Brodareva]] vodi ka [[Bijelo Polje|Bijelom Polju]] (55km55 km), [[Mojkovac|Mojkovcu]], [[Kolašin]]u, [[Podgorica|Podgorici]] i [[Bar (grad)|Baru]].
* Krećući se na istok, Mileševkom i dalje preko Jadovnika, stiže se do [[Sjenica|Sjenice]] (30km30 km), [[Novi Pazar|Novog Pazara]], [[Priština|Prištine]], [[Skoplje|Skoplja]] i [[Solun]]a.
* Krećući se na sever, niz Lim, stiže se u Bistricu (10km10 km) u kojoj se put deli na dva smera:
** prema [[Priboj]]u (27km27 km) i dalje prema [[Bosna|Bosni]]
** prema [[Nova Varoš|Novoj Varoši]] (30km30 km) i dalje preko [[Zlatibor]]a ka [[Užice|Užicu]], [[Požega|Požegi]], [[Valjevo|Valjevu]] i [[Beograd]]u.
* Krećući se ka zapadu, uz Seljašnicu i potom preko [[Jabuka (Prijepolje)|Jabuke]], put vodi u [[Pljevlja]] (30km30 km) i [[Žabljak]].
 
== Istorija ==
Na prostoru Prijepolja postoje ostaci ljudskog stanovanja još iz praistorijskog obadoba pa sve do današnjih dana. Jedan od najznačajnijih arheoloških nalazišta na ovom prostoru je lokalitet ''Dvorine'' na kome je otkriven veći broj predmeta od keramike, stakla, bronze srebra i zlata, a datiran je u rimsko doba.
 
Najstariji pomen Prijepolja pod tim imenom je iz [[1332]]. godine kod [[Gijoma Adama]], a u analima [[Dubrovačka republika|Dubrovačke republike]] spominje se prvi put [[1343]]. godine. Prijepolje se u srednjem veku razvijalo kao trg (tržnica) manastira Mileševa i nalazilo se na tzv. [[Dubrovački drum|dubrovačkom drumu]] koji je povezivao obalu srednjeg [[Jadran]]a sa centralnim i istočnim delovima [[Balkansko poluostrvo|Balkanskog poluostrva]]. Razvoj Prijepolja stoga je usko povezan sa trgovcima koji su kroz njega prolazili i u njemu trgovali još od srednjeg veka.
Red 59:
Iako su se Turci zadržali na ovim prostorima do 1912. godine, ovaj kraj je uzeo aktivno učestvovao u značajnim borbama srpskog naroda tokom [[XIX vek]]a od [[Prvi srpski ustanak|Prvog srpskog ustanka]] preko [[Babinska buna|babinske bune]] ([[1875]].), [[Javorski rat|javorskog rata]] (1876.) i [[Raonička buna|raoničke bune]], pa sve do balkanskih ratova i konačnog oslobođenja. Odlukama [[Berlinski kongres|Berlinskog kongresa]], [[Raška oblast]] je ostala u sastavu [[Otomanska imperija|Otomanske imperije]] koja je u njoj imala civilnu, dok je [[Austrougarska]] držala vojnu vlast sprečivši tako spajanje i ujedinjenje dve srpske zemlje Srbije i [[Crna Gora|Crne Gore]]. U tom periodu na steni kraj Lima u Prijepolju, podignuta je mala katolička [[Kapela (građevina)|kapelica]].
 
Tokom [[Drugi svetski rat|Drugog svetskog rata]] nau ovimseptembru prostorima1943 vođenasu jevojnici čuvenaJVuO oslobodili Prijepolje tokom [[Bitka za Prijepolje|bitke za Prijepolje]]. U oslobođeno Prijepolje su komunisti ušli bez borbe da bi ga u decembru 1943 ponovo osvojile snage nacističke Nemačke nakon [[Prijepoljska bitka]] u kojoj su [[Nacisti|Nemci]] napali [[NOVJ|partizansku]] bolnicu na levoj obali Lima. Ostaci bolnice sačuvani su danas kao spomen-kompleks poginulim rodoljubima u sukobu sa okupatorom. Na prevoju Jabuka iznad Prijepolja u napadu na [[Četnici|četničke]] položaje poginuo je jedan od najmlađih narodnih heroja i čuveni dečak bombaš [[Boško Buha]], koje je tada imao svega 17 godina.
 
== Kulturno istorijski spomenici ==
Red 95:
:''Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka''
{|
| style="padding: 0;" |
 
<timeline>
Red 209:
{{ZanimanjaNaseljaSrbija|2525|92|1|7|693|72|245|368|102|313|2071|33|-|2|872|15|21|319|71|43|4596|125|1|9|1565|87|266|687|173|356|33|49|209|150|90|52|-|-|49|48|30|83|184|292|32|1|-|25|81|79|292|334|382|84|1|-|74}}
 
== IzvoriIstaknute ličnosti ==
* Vlade Divac , poznati vrhunski košarkaš i predsednik OKS
{{reflist}}
* Milan Minić, poznati arhitekta i slikar
 
* Vladimir Perić "Valter" , narodni heroj
== Literatura ==
* mr Milinko Femić ''„Prijepoljski kraj u prostoru i vremenu“''
 
== Vidi još ==
* [[Opština Prijepolje]]
* [[Zlatiborski okrug]]
* [[Centralna Srbija]]
* [[FK Polimlje]]
 
== Slavni ljudi ==
* Vlade Divac , poznati vrhunski košarkaš i predsednik OKS
* Milan Minić, poznati arhitekta i slikar
* Vladimir Perić "Valter" , narodni heroj
* Goran Čpajak, akademski vajar
* Fahrudin Melić , poznati profesionalni rukometaš
* Nemanja Petrić , poznati odbojkaš
* dr. Sadudin Musabegović, istaknuti pisac, teoretičar umjetnosti, profesor na Univerzitetu i dobitnik šestoaprilske nagrade grada Sarajeva;
* Mihajlo Pjanovic, fudbaler
Linija 234 ⟶ 222:
* Jovo Caković, odbojkaški trener, selektor kadetske ženske reprezentacije Srbije, osvajač broznane medalje na prvenstvu Evrope za kadetkinje 2015.
* Zvonimir Červenko, hrvatski general, vojnik i zaslužna osoba za obranu Republike Hrvatske
* Luka Šuljagić, nekada profesionalni odbojkaš i reprezentativac a danas generalni sekretar Sportskog saveza Prijepolja
 
== Povezano ==
* [[Opština Prijepolje]]
* [[Zlatiborski okrug]]
* [[Centralna Srbija]]
* [[FK Polimlje]]
 
== Izvori ==
{{reflist}}
 
== Literatura ==
* mr Milinko Femić ''„Prijepoljski kraj u prostoru i vremenu“''
 
== EksterniVanjske linkoviveze ==
{{Commonscat|Prijepolje}}
{{Drugi projekti
* [http://www.gradprijepolje.rs Informativni portal Grada Prijepolja] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161018180817/http://www.gradprijepolje.rs/ |date=2016-10-18 }}
| commons = Prijepolje
* [http://www.opstinaprijepolje.rs/ Opština Prijepolje] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150923171519/http://www.opstinaprijepolje.rs/ |date=2015-09-23 }}
}}<nowiki>http://www.gradprijepolje.rs</nowiki> - Informativni portal Grada Prijepolja
* [httphttps://www.opstinaprijepoljegradprijepolje.rs/com OpštinaGrad Prijepolje]
* [http://www.prijepolje.org Sajt o gradu Prijepolju] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130821185423/http://www.prijepolje.org/ |date=2013-08-21 }}
*[https://www.gradprijepolje.com Grad Prijepolje]
* [http://pr92.tk/ Sajt FK Polimlja] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060216202242/http://www.pr92.tk/ |date=2006-02-16 }}
* [http://www.prijepolje.org Sajt o gradu Prijepolju]
* [http://50mosiprijepolje2013.org/ 50.MOSI igre Prijepolje 2013] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130724100613/http://50mosiprijepolje2013.org/ |date=2013-07-24 }}
* [http://pr92.tk/ Sajt FK Polimlja]
* [http://50mosiprijepolje2013.org/ 50.MOSI igre Prijepolje 2013]
* [http://turizamprijepolje.org.rs/ Turizam Prijepolje]
* [http://www.biblioteka-prijepolje.com/ Matična biblioteka-Prijepolje]
* [http://www.medresaprijepolje.com/Prijepolje/Medzlis%20IZ%20Prijepolje/ Medžlis IZ Prijepolje] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131018215256/http://www.medresaprijepolje.com/Prijepolje/Medzlis%20IZ%20Prijepolje/ |date=2013-10-18 }}
* [http://www.forumtv.rs/‎ Televizija Forum Prijepolje]{{Dead link|date=October 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}
* [http://www.bitovik.org.rs/ Argument Centar za istraživanje u politici,Prijepolje]
* [http://www.sandzaklive.rs/index.php/prijepolje‎ Sandžaklive]
Red 256:
 
{{Opština Prijepolje}}
{{Normativna kontrola}}
 
[[Kategorija:Prijepolje| ]]
[[Kategorija:Gradovi u Srbiji]]
[[Kategorija:Opština Prijepolje]]