Kirurgija – razlika između verzija
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
m robot Dodaje: jv:Bedhah |
Zamjenjujem datoteku Chirurgen.jpg datotekom M-M_Munsky_-_Eingriff_IV_(Chirurgen)_(Öl_auf_Nessel_1973).jpg (izvršilac: CommonsDelinker; razlog: [[:c:C |
||
| (Nije prikazano 26 međuverzija 20 korisnika) | |||
Red 1:
[[File:M-M Munsky - Eingriff IV (Chirurgen) (Öl auf Nessel 1973).jpg|thumb]]
'''Kirurgija''' ili '''hirurgija''' (od [[Grčki jezik|grčke]] riječi ''cheirourgia'' što znači "ručni rad") je medicinska specijalnost koja liječi [[bolest]]i ili ozljede operacijama uz pomoć ruku i instrumenata. '''Kirurzi''' mogu biti [[liječnik|liječnici]], [[zubar]]i ili [[veterinar]]i koji su se specijalizirali za kirurgiju.▼
▲'''Kirurgija''' ili '''hirurgija''' (od [[Grčki jezik|grčke]] riječi ''cheirourgia'' što znači "ručni rad") je medicinska specijalnost koja liječi [[bolest]]i ili ozljede operacijama uz pomoć ruku i instrumenata.
'''Kirurgija''' se također može odnositi na mjesto gdje se obavljaju operacije, odnosno kancelariju liječnika, veterinara ili zubara.▼
▲
== Kratak osvrt na razvoj hirurgije ==
Linija 9 ⟶ 10:
=== Praistorija i stari vek ===
Primtivna operativna hirurgija je rađena instiktivno i iskustveno- labavi zub je vađen, absces otvaran, krvarenje zaustavljano od strane ljudi koji su bili u okruženju.
U [[Vavilon]]u su obolele stavljali na trg gde su mu svi mogli prići i ispitati kako bi se našao onaj koji može najviše pomoći. [[1750. pne.|1750 g.
Natpisi na egipatskim grobnicama [[2000. pne.|2000]]-[[3000. pne.|3000]] g.
U [[Indija|Indiji]] se takođe razvila istovremeno hirurgija a neke zapisane operativne tehnike u Susruti se primenjuju i danas (rekonstrukcija [[nos]]a, rinoplastike, vezikolitotomije, incizije abscesa i opis hirurških instrumenata).
[[Jevreji]] su se isticali u [[higijena|higijeni]] i preventivnoj medicini, [[Kinezi]] u [[akupunktura|akupunkturi]].
U [[Grčka|Grčkoj]] je najpoznatija od škola bila [[Hipokrat sa Kosa|Hipokratova]] ([[460. pne.|460]]-[[370. pne.|370]] g.
Grčku medicinu nasleđuje i unapređuje [[Aleksandrijska škola]] progresom u [[anatomija|anatomiji]] sa podvezivanjem krvnih sudova i elektivnim operacijama. Od [[150. pne.|150 g.
=== Srednji vek ===
Linija 23 ⟶ 24:
=== Renesansa i početak modernog doba ===
[[Image:Acquapendente - Operationes chirurgicae, 1685 - 2984755.tif|thumb|[[Hieronymus Fabricius]], ''Operationes chirurgicae'', 1685]]
Paracelsus ([[1493]]-[[1541]]) shvata lekovitu moć prirode, a Versalius u delu “De humani corporis fabrica” objavljenom [[1543]]. odbacuje Galenovu anatomiju i daje osnovu za pravu hirurgiju. Međutim i dalje hirurgiju obavljaju berberi, kao Ambroise Pare, koji je odbacio metod spaljivanja i podvezivao krvne sudove.
Linija 30 ⟶ 32:
=== Savremena hirurgija ===
Naučna otkrića koja su omogućila današnji razvoj hirurgije su:
* Anestezija ([[1844]]. Horace Vels i [[1846]]. W.T. Morton izvode inhalacionu anesteziju u Opštoj
bolnici u Massachusettsu.
* Asepsa i antisepsa (Ignacz Semmelweis, mađar, akušer u Beču, uvodi obavezno pranje ruku pre ginekološkog pregleda, čime je smanjio njihovu smrtnost, a Louis Pasteur 1850 postavlja
teoriju po kojoj su izazivači infekcija bakterije, a [[Josef Lister]] [[1867]]. ta saznanja uvodi u
hirurgiju).
* [[Rendgen (dijagnostika)|Rendgen]] [[1895]] uvodi novi vid dijagnostike, [[radiografija|radiografiju]].
* [[Transfuzija]] krvi je omogućena otkrićem Karla Landstainera o aglutinaciji eritrocita pod
uticajem seruma drugog čoveka- tako da je omogućeno utvrđivanje krvnih grupa. - Otkriće penicilina (Fleming, [[1928]]) omogućava pre- i postoperativno sprečavanje infekcija.
Brojni su hirurzi tokom ovog perioda svojim umećem i ingenioznošću doveli do razvoja hirurgije u današnjem obimu, kao i napredkom tehnologije. Hirurgija budućnosti ide u smeru što manje traume tkiva i organizma, kao i na poljima mikrohirurgie, fetalne, endoskopske, transplantacione hirurgije, implantacije veštačkih organa I tkiva koja se dobijaju na tkivnim kulturama.
== Vrste kirurgije ==
* [[opća kirurgija]]▼
* [[traumatologija]]▼
* [[abdominalna kirurgija]]▼
* [[vaskularna kirurgija]]▼
* [[torakalna kirurgija]]▼
* [[kardijalna kirurgija]]▼
* [[plastična kirurgija]]▼
* [[endokrinološka kirurgija]]▼
* [[dječja kirurgija]]▼
* [[neurokirurgija]]▼
{{Commonscat|Surgery}}
▲*[[opća kirurgija]]
▲*[[traumatologija]]
▲*[[abdominalna kirurgija]]
▲*[[vaskularna kirurgija]]
▲*[[torakalna kirurgija]]
▲*[[kardijalna kirurgija]]
▲*[[plastična kirurgija]]
▲*[[endokrinološka kirurgija]]
▲*[[dječja kirurgija]]
▲*[[neurokirurgija]]
[[Kategorija:Kirurgija| ]]
| |||
_(%C3%96l_auf_Nessel_1973).jpg){kind=link}