Wikipedia: diferèntzias tra is versiones

Content deleted Content added

Inline

Revisione de is 19:01, 7 Maj 2020

Su logo de sa Wikipedia.

Wikipedia est una entziclopedia multilìngue a cuntènnidu lìberu, iscrita dae boluntàrios chi traballant paris e sustenta dae sa Wikimedia Foundation, unu comitadu chi non pedit cumpensu. Ae como, est pubricada in 200 limbas (unas 100 in ue sos sotzios sunt ennanghinde paràulas, cun sa ingresa chi est sa prus cumprida) e cuntenet "boghes" cale siet una entziclopedia traditzionale, almanacu, ditzionàriu geogràficu, entziclopedia de novas. Sa tarea sua est de iscriere e fagher connoschere una entziclopedia internatzionale lìbera, bortada in d'unu rigòre 'e chistiònos, gai chi siet lèggida in cada zassu de su mundu. Wikipedia est giai unu de sos sitos de consultatzione prus impreados in su web, rezzinde nessi 60 miliones de compudadas pro die.

Wikipedia cuntenet gasì 1,8 miliones de artìculos. Prus de 700.000 de custos sunt in ingresu, prus de 280.000 in tedescu, prus de 150.000 in frantzesu e prus de 130.000 in zaponesu. Sa versione italiana at coladu sos 67.000 artìculos. Wikipedia est nàschida su 15 ghennàrgiu 2001 comente progetu complementare de Nupedia (unu progetu cun tarea sìmile ma fattu dae espertos). Sende semper crèschida in popularidade, at dadu bida a medas progetos frades comente Wikitionary, Wikibooks e Wikinews. La contivìgiant boluntàrios a sa manera wiki, in su sentidu ca sos artìculos podent èssere modificados dae chie si siat o gasi. Sos boluntàrios de Wikipedia sustenent sa polìtica de su "a bisura neutrale" chi narat ca sas opiniones presentadas dae personas de importu o dae operas literàrias cherent contadas comente benin allegadas, ae mutu postu, chena manizzos. No c'at de s'ispantare si compudande Wikipedia s'agatant faddinas o aligarzas,si gasi, cherent zerriados sos sotziòs chi an'a bier issos si c'at de ite mendare, o si est abile, lu mendat su chi est leginde e totu.

Sa nomena de Wikipedia comente sistema de consultatzione est istada ogetu de cuntierras: l'ant alabada pro sa distributzione sua lìbera, pro sa compilatzione lìbera e pro su rigòre de argumentos, e atatzada pro pregiudìtzios sistèmicos presuntos (diant èssere privilegiadas sas boghes de interessu pro sos contribudores sena abaidare as'importu issoro reale), sa preferèntzia de s'acòrdiu a sas provas, lacunas pro unos cantos argumentos e amancu de responsabilidade e autoridade cando acarada cun sas entziclopedias traditzionales. Sos artìculos suos sunt remonados dae sos mass media e dae istitutos acadèmicos e sunt disponìbiles suta su permissu GFDL. S'editzione tedesca l'ant distribuida in compact disc e de medas editziones ant creadu unos mirror o unos progetos derivados.

Naturale

Sa tarea de Wikipedia est de creare un'entziclopedia lìbera e credìbile — antzis sa prus entziclopedia manna in s'istòria, e pro amprària e pro fundària de sos argumentos sighidos. Su fundadore suo Jimmy Wales descriet Wikipedia comente "unu isfortzu de creare e distribuìre una entziclopedia lìbera de sa megius calidade chi fagat a ongi persona in su praneta in sa limba sua". Creada in su giassu web wikipedia.org, Wikipedia tirat su nùmene suo dae s'unione de sa paraula wiki, paraula hawajana chi cheret nàrrere "lestru" e chi la ponent a unu tipu de software collaborativu, e dae pedia, sufissu de entziclopedia chi in grecu cheret nàrrere "imparu". Wikipedia, in sas intentziones de Wales, diat deper arribare a una calidade pari o megius de s'Entziclopedia Britannica e èssere publicada finas in papiru.

Bi sunt o bi fint medas àteros progetos de entziclopedias in Internet. In unos cantos, ant impreadu sas polìticas editoriales e sa propriedade pro sos artìculos traditzionales, comente s'Entziclopedia Stanford de Filosofia o Nupedia, chi est giai morta, ambas duas cumpiladas dae espertos. Giassos web prus informales comente h2g2 o Everything2 serbint comente ghias generales e sos artìculos issoro los iscrien e controllant personas comunes. Progetos comente Wikipedia, Susning.nu, e sa Enciclopedia Libre, sunt imbetzes wiki ue sos artìculos los adelantant medas autores e no esistet perunu protzessu formale de revisione. Wikipedia est diventada su prus mannu de custos wiki entziclopedicos pro nùmeru de artìculos. A diferèntzia de medas entziclopedias su cuntènnidu de Wikipedia est lassadu suta su permissu GNU Free Documentation License.

Wikipedia tenet totu unu paris de lìneas de ghia impunnadas a identificare su tipu de informatzione bonu pro lu pònnere in issa. Las remonant medas bortas in sas cuntierras pro detzidere si unu tzertu cuntènnidu cherat agiuntu, revisionadu, trasladadu a unu progetu frade o bogadu.

Cuntènnidu lìberu

GFDL, su permissu chi sos artìculos de Wikipedia sunt lassados disponìbiles, est unu de sos medas permissos pro su copyright de tipu copyleft, sende chi permitet sa redistributzione, sa creatzione de òperas derivadas e s'impreu cumertziale de su cuntènnidu suta conditzione chi siat apoderada s'atributzione a sos autores e chi su cuntènnidu abarret disponìbile suta GFDL. Cando carchi autore contribuit a su progetu cun materiale originale, sos deretos de autore abarrant in possessu suo ma isse cuncordat a lassare su traballu suta GFDL. Su materiale de Wikipedia podet duncas èssere distribuidu a, o incorporato dae, fontes chi a contu issoro impreent custu permissu. De su cuntènnidu de Wikipedia bi sunt medas mirror o progetos derivados a partire dae còpias de sos database. Mancari totu sos iscritos siant disponìbiles suta GFDL, una perchentuale manna de imàgines e sonos in Wikipedia non sunt lìberos. Elementos comente logos agiendales, esempros de cantzones o fotos giornalìsticas amparadas dae copyright sunt impreadas cun una decraratzione de fair use (in Itàlia s'idea de fair use non bi est in su corpus legale, e duncas òperas chi cuntenerent custos elementos diant podere èssere no amìtidas). Wikipedia at retzidu finas materiale suta conditzione chi non si podant produire traballos derivados o chi podat èssere impreadu petzi a intru de Wikipedia. Comuncas, unas cantas editziones atzetant petzi cuntènnidos multimediales lìberos de copyright.

Wikipedia l'ant impreada sos media, acadèmicos, e àteros comente referimentu o suplementu. Organizatziones de noas ant remonadu artìculos de Wikipedia comente fontes o faeddende de s'informatzione in su Web, calicunu de manera regulare. Segundu sas listas mantentas dae contribuidores de Wikipedia, sos artìculos los ant remonados medas bortas in sos news media. Prus pagas bortas, l'ant impreada in istùdios acadèmicos, libros, cunferèntzias, e càusas in giudìtziu.

Editziones in limba

Wikipedia abratzat 92 editziones in limba ativas a maju 2005. Sas editziones suas prus mannas sunt, in òrdine decreschente, sa inglesa, tedesca, frantzesa, giaponesa e svedesa. In totale, Wikipedia cuntenet 205 editziones in limba cun unu nùmeru totale de unos 1,8 miliones de artìculos.

Sas editziones in limba traballant ongi una pro contu suo. Non sunt obrigadas dae su chi bi est in sas àteras ma sunt petzi tentas a respetare sas lìneas ghia comente su "puntu de bista neutrale". Comuncas sos artìculos e sas imàgines sunt comunes intra sas editziones, sos primos gràtzias a unu traballu de tradutzione, sas segundas gràtzias a sa regorta Wikimedia Commons. Sos artìculos traduidos rapresentant una partighedda petzi de sos artìculos de ongi editzione.

Cumponidura

Casi totu sos chi abisitant su giassu de Wikipedia podent cumpònnere un'artìculu e àere luegus mustradas sas modìficas issoro. Wikipedia est fraigada in su combinchimentu chi su traballu a paris intra sos utentes potzat in su tempus megiorare sos artìculos, prus o mancu de sa matessi manera chi adelantant su software open source. Sos autores de sos artìculos non depent àere pro fortza una connoschèntzia o calìfica formale pro sos argumentos contivizados e sunt avisados ca sas contributziones issoro podent èssere "modificadas sena piedade e redistribuidas a piaghere" dae chie lu chèrgiat. Sos artìculos non sunt controllados dae un'utente o grupu editoriale particulare e sas detzisiones de pigare pro su cuntènnidu e pro sas polìticas editoriales de Wikipedia bessint pro acòrdiu e carchi borta dae votu, mancari a Jimmy Wales tochet sa detzisione finale.

Pro su naturale abertu de custu progetu, medas bortas bi sunt "gherras editoriales" o cuntierras longas cando sos editores non arribant a unu acòrdiu. Unos cantos de custa comunidade ant ispricadu su protzessu de cumponidura in Wikipedia comente unu traballu a paris, o unu protzessu in crèschida de darwinismu sotziale, ma custa sa comunidade pro su prus non la cunsiderat una auto-presentada giusta. Sos artìculos sunt semper sutapostos a modìficas, gai chi Wikipedia non decrarat mai finidu un'artìculu. Sos dannàrgios sunt unu problema costante pro Wikipedia.

WikiMedia

Lìneas de cumportamentu

Wikipedia rechedet a sos collaboradores de osservare unu "puntu de bista neutrale" cando iscrient e de no carrigai peruna chirca originale.

Su puntu de bista neutrale, una lìnea de cumportamentu "non negotziaditza", faghet crara sa tarea de s'entzicropedia e cuddu de "rapresentare sas cuntierras, descriere·las, innantis de ingagiare·si pro issas". Si bi arribant, Wikipedia non diat èssere iscrita segundu unu puntu de bista "ogetivu", ma diat presentare de manera impartziale totu sas caras de una chistione, atribuidos a sos sustenidores issoro de manera neutrale. Custa polìtica imponet ca onzi unu de custas caras depat retzire unu pesu uguale a sa popularidade sua. Issa est istada criticada pro àere una tarea chi no faghet a tocare, pro èssere inutilosa cun unu materiale sena fundòriu e cunfirmas e pro permìtere chi siant rapresentados lados "ofendidores de sa morale".

Opiniones o teorias chi non sunt istadas giai pubricadas sunt cunsideradas "chircas originales", e custu no est permìtidu in Wikipedia. Sa polìtica de sa "chirca no originale" afirmat ca cuddu tipu de materiale non faghet a l'atribuire cun siguresa suta unu puntu de bista neutrale e ca non depat èssere intrada una cale chi siat idea o prospetu originale de unu contribuidore.

Sos collaboradores de Wikipedia mantenent in prus totu una bariedade de polìticas e lìneas ghia minores. In cuntrastu con àteros wiki de su tempus suo, comente su Portland Pattern Repository de Ward Cunningham (cunsideradu s'imbentore de su wiki), sos Wikipedianos impreant sas "pàginas de cuntierra" pro resonare de sas modìficas a sos artìculos, innantis de lu fàghere a intru de sos artìculos etotu.
Sos collaboradores de Wikipedia medas bortas modìficant, moent e burrant cuddos artìculos chi cunsiderant disadatos pro una entzicropedia, comente sas definitziones de ditzionàriu (pro custas esistent progetos ad hoc comente su Wikitzionàriu) o iscritos dae fontes originales. Medas bortas sas editziones de Wikipedia istabilint cumbentos de istile.

Pàginas ligadas:

Autores

In Wikipedia non bi sunt distintziones formales intra sos contribuidores, sas detzisiones sunt pigadas arribende a s'acòrdiu intra cuddos chi traballant. In su ghènnargiu de su 2005, Wikipedia aiat a inghìriu de 13.000 utentes chi contribuiant in cuddu mese cun nessi chimbe elaboratziones; 9.000 de custos utentes ativos traballaiant pro sas tres editziones prus mannas. Unu grupu prus ativu de unos 3.000 utentes, e prus de su mesu traballaiat pro sas tres editziones prus mannas, at contribuidu pro prus de 100 elaboratziones a mese. Segundu Wikipedia, su bator unu de su tràficu de Wikipedia benit dae utentes no assentados chi cun paga probabilidade podent èssere cramados editores.

Sos traballos de mantenimentu sunt fatos dae unu grupu de boluntàrios adelantadores, agiudadores, buròcrates e aministradores, e su nùmeru issoro est a inghìriu de chentenas de unidades. Sos aministradores sunt sos prus numerosos de su grupu e gosant unos cantos previlègios comente su de poder impedire chi sos artìculos potzant esser modificados, de burrare sos artìculos o de blocare de manera temporànea o permanente unos cantos utentes in sa modìfica de Wikipedia. Sas atziones de dannàrgios o sas infratziones minores de sas lìneas ghia podent cumportare un'avertimentu o unu blocu temporàneu, e blocos longos o permanentes a sighida de infratziones prolonghiadas e graes los dat Wales o, comente in s'editzione inglesa, unu Cussìgiu Arbitrale.

Su giae cumponidore capu de Wikipedia Larry Sanger at naradu ca àere su permissu GFDL est comente una "afiantza de libertade, est una motivatzione forte a traballare in una entziclopedia lìbera". In un'istùdiu a pitzus de Wikipedia comente comunidade, su professore de Economia Andrea Ciffolilli at afirmadu ca su costu bassu de transatzione in su pigare parte a unu software wiki creat unu catalizadore pro sa crèschida collaborativa e ca una acostada a sa "costruzione creativa" incoràgiat su pigare parte. Wikipedia est istada bida comente unu esperimentu sotziale de anarchia o demograzia. Su fundadore suo at respustu ca no est istada pensada de gai ma antzis nde est una cunsighèntzia. In una pàzina a pitzus de su fàghere chircas cun Wikipedia, sos autores suos ispricant ca Wikipedia est de importu comente comunidade sotziale. Est a narrer, a sos autores de artìculos podent dimandare de difèndere o crarire su traballu issoro e sas cuntierras faghet a las bìere luegus. Sas editziones de Wikipedia cuntenent medas bortas unu "bangu de sas informatziones" puru, ue sa comunidade respundet a sas preguntas.

Tzinnos istòricos

Wikipedia l'ant creada in su ghennarzu de su 2001 in inglesu, a pustis de cuntatos intra Larry Sanger e Ben Kovitz, e finas gràtzias a su traballu de Jimbo Wales, chi at postu a dispositzione sos server netzessàrios pro s'esperimentu.

Sa fase isperimentale est istada luegus sighida dae una fase de adelantamentu mannu chi at bidu cun s'andare de su tempus una crèschida lestra de utentes assentados (a làmpadas 2004 unos 7.500 in sa versione in limba inglesa, prus de 1.100 in sa in italianu) e una impinnada ispantosa de su nùmeru de artìculos produtos (a gratis e traballende imparis), chi at passadu de meda sos 600.000 (boghende dae su contu sos redirect e sas pàzinas stub).

Su 22 cabudanni 2004 Wikipedia tota canta est at passadu su milione de artìculos.

S'istòria de Wikipedia, in inglesu, faghet a la legher in custa pàzina.

Inue est Wikipedia?

Mancari a beru manna meda comente comunidade (mìgias de utentes ativos e una cantidade ispantosa de artìculos e informatziones), sos server de wikipedia sunt casi piticos: una deghina de elaboradores (duos database e carchi server web), postos in un'àngulu de s'aposentu chi òspidat sos server de Bomis.com (pro nde ischire de prus, bae inoghe).

Su prozetu est finantziadu pro su prus dae una persona, prus sas donatziones boluntàrias, aiat giustu unu dipendente pro su primu annu (a pustis prus nemus), sos server los manìgiat una persona part-time petzi, finas custu boluntàriu. Sa versione de oe de su software l'at iscrita casi tota unu programadore ebia e bi est unu team de boluntàrios chi lu tenet agiorronadu e lu megiorat passu passu.

Esistent unos cantos cache-server in Parigi pro allestrare su tràficu europeu.

Wikipedia in sardu

Sa versione sarda de Wikipedia, chi ses leghende como, tenet a nominzu Bichipedia. Est nàschida in Abrile de su 2004.

Cumenti cheret pronuntziada Wikipedia

Non esistet una pronùntzia ufitziale. Una preguntadedda intra sos wikipedianes italianos at portadu a pizu ca unzi unu la pronùntziat a comente cheret.
Sas pronùntzias finas a oe connotas sunt:

uichipedia
uichipedìa
uiki'piːdjə
uaichipedia
vichipedia
vichipédia
vichipèdia
vichipedía
uaichipìdia
bichipedìa

Boghes ligadas

Wikimedia
Wikimedia Italia
Wikipedia:Istandard
Wikipedia:Imprenta
Wikipedia:Wikipedia e sa Ghia galàtica pro sos autostopistas
Memex, Vannevar Bush - In su 1945 at profetadu:

Ant a cumparrer tipos noos de entziclopedias confetzionadas cun una rete de percursos assotziativos chi las collighent, prontas a esser inseridas in memex e inoghe amanniadas

@@ Lìnia 1: / Lìnia 1: @@
-[[File:Wikipedia-logo-v2.svg|150px|right|thumb|Su [[logo|logu]] de ''Wikipedia''.]]
+[[File:Wikipedia-logo-v2.svg|150px|right|thumb|Su [[logo]] de sa ''Wikipedia''.]]
-'''Wikipedia''' est una [[entziclopedia|enciclopedia]] multilìngue a [[cuntènnidu lìberu|cunteniu lìberu]], scrita de boluntàrius chi traballant paris e suportada de sa [[Wikimedia Foundation|Wikimèdia Foundàtion]], unu comitau chi non domandat cumpensu. A oi, est publicada in 200 [[limbas|lìnguas]] (unas 100 aundi is sòcius funt aciungendi fueddus, cun s'[[Limba ingresa|ingresa]] chi est sa prus cumpria) e tenit "boxis" cali siat una enciclopedia traditzionali, almanacu, ditzionàriu geogràficu, enciclopedia de noas. Sa tarea sua est de scriiri e fai connosci una enciclopedia internatzionali lìbera, furriada in d·unu montoni de lìnguas, giai chi est lìgia in d·ònnia giassu de su mundu. Wikipedia est giai unu de is situs de consultatzioni prus impreaus in su [[web]], tenendi circa 60 milionis de compudadas po dii.
+'''Wikipedia''' est una [[entziclopedia]] multilìngue a [[cuntènnidu lìberu]], iscrita dae boluntàrios chi traballant paris e sustenta dae sa [[Wikimedia Foundation]], unu comitadu chi non pedit cumpensu. Ae como, est pubricada in 200 [[limbas]] (unas 100 in ue sos sotzios sunt ennanghinde paràulas, cun  sa [[Limba ingresa|ingresa]] chi est sa prus cumprida) e cuntenet "boghes" cale siet una entziclopedia traditzionale, almanacu, ditzionàriu geogràficu, entziclopedia de novas. Sa tarea sua est de iscriere e fagher connoschere una entziclopedia internatzionale lìbera, bortada in d'unu rigòre 'e chistiònos, gai chi siet lèggida in cada zassu de su mundu. Wikipedia est giai unu de sos sitos de consultatzione prus impreados in su [[web]], rezzinde nessi 60 miliones de compudadas pro die.
-Wikipedia cuntenit 1,8 milionis de artìculus. Prus de 700.000 de custus funt in [[Limba ingresa|ingresu]], prus de 280.000 in [[Limba tedesca|tedescu]], prus de 150.000 in [[Limba frantzesa|francesu]] e prus de 130.000 in [[Limba zaponesa|giaponesu]]. Sa versioni [[Limba italiana|italiana]] at colau is 67.000 artìculus. Wikipedia est nàscia su 15 gennàrgiu [[2001]] comenti progetu complementari de [[Nupedia|Nupèdia]] (unu progetu cun tarea sìmili ma fatu de spertus). Siendi sempri crèscia in populariadi, at donau bia a medas progetus fradis comenti [[Wikitionary]], [[Wikibooks]] e [[Wikinews]]. Dda cuidant boluntàrius a sa manera [[wiki]], in su sentiu ca is artìculus podint essi modificaus de chini chi siat o casi. Is boluntàrius de Wikipedia sustennint sa polìtica de su "[[NPOV|a bisura neutrali]]" chi narat ca is opinionis presentadas de personas de importu o de òperas literàrias bolint contadas comenti benin contadas, kentza manìgius. No ddoi at de si spantai chi cumputendi Wikipedia s'agatant erroris , chi est de aici bolint tzeriaus is sòcius chi ant a biiri issus chi nc'at cosa de cambiai, o chi est àbili, ddu càmbiat su chi est ligendi etotu.
+Wikipedia cuntenet gasì 1,8 miliones de artìculos. Prus de 700.000 de custos sunt in [[Limba ingresa|ingresu]], prus de 280.000 in [[Limba tedesca|tedescu]], prus de 150.000 in [[Limba frantzesa|frantzesu]] e prus de 130.000 in [[Limba zaponesa|zaponesu]]. Sa versione [[Limba italiana|italiana]] at coladu sos 67.000 artìculos. Wikipedia est nàschida su 15 ghennàrgiu [[2001]] comente progetu complementare de [[Nupedia]] (unu progetu cun tarea sìmile ma fattu dae espertos). Sende semper crèschida in popularidade, at dadu bida a medas progetos frades comente [[Wikitionary]], [[Wikibooks]] e [[Wikinews]]. La contivìgiant boluntàrios a sa manera [[wiki]], in su sentidu ca sos artìculos podent èssere modificados dae chie si siat o gasi. Sos boluntàrios de Wikipedia sustenent sa polìtica de su "[[NPOV|a bisura neutrale]]" chi narat ca sas opiniones presentadas dae personas de importu o dae operas literàrias cherent contadas comente benin allegadas, ae mutu postu, chena manizzos. No c'at de s'ispantare si compudande Wikipedia s'agatant faddinas o aligarzas,si gasi, cherent zerriados sos sotziòs chi an'a bier issos si c'at de ite mendare, o si est abile, lu mendat su chi est leginde e totu.
-Su nòmini de Wikipedia cumenti sistema de consultatzioni est stau ogetu de batàllias: dd'ant alabada po sa distributzioni lìbera sua, po sa cumpilatzioni lìbera e po su rigori de argumentus, e atacada po pregiudìtzius sistèmicus presuntus (iant essi privilegiadas is boxis de interessu po is contribudoris kentza badai a s'importu reali insoru), sa preferèntzia de s'acòrdiu a is provas, fartas po unus cantus argumentus e amancu de responsabilidadi e autoridadi candu acarada cun is enciclopedias traditzionalis. Is artìculus suus funt remonaus de is [[mass media|mass mèdias]] e de circas acadèmicas e funt disponìbilis asuta su permissu [[GNU Free Documentation License|GFDL]]. S'editzioni tedesca dd'ant distribuia in [[compact disc]] e de medas editzionis ant creau unus ''[[mirror]]'' o unus progetus derivaus.
+Sa nomena de Wikipedia comente sistema de consultatzione est istada ogetu de cuntierras: l'ant alabada pro sa distributzione sua lìbera, pro sa compilatzione lìbera e pro su rigòre de argumentos, e atatzada pro pregiudìtzios sistèmicos presuntos (diant èssere privilegiadas sas boghes de interessu pro sos contribudores sena abaidare as'importu issoro reale), sa preferèntzia de s'acòrdiu a sas provas, lacunas pro unos cantos argumentos e amancu de responsabilidade e autoridade cando acarada cun sas entziclopedias traditzionales. Sos artìculos suos sunt remonados dae sos [[mass media]] e dae istitutos acadèmicos e sunt disponìbiles suta su permissu [[GNU Free Documentation License|GFDL]]. S'editzione tedesca l'ant distribuida in [[compact disc]] e de medas editziones ant creadu unos ''[[mirror]]'' o unos progetos derivados.
-== Naturali ==
+== Naturale ==
-Sa tarea de Wikipedia est de creai un'[[entziclopedia|enciclopedia]] lìbera e credìbili — antzis sa prus enciclopedia manna in sa stòria, e po amprària e po fundària de is argumentus sighius. Su fundadori suu [[Jimmy Wales]] descriit Wikipedia cumenti "unu sfortzu de creai e distribuiri una enciclopedia lìbera de sa mèllius calidadi chi fagat a d·ònnia persona in su praneta in sa lìngua cosa sua". Creada in su ''tretu [[web]]'' Wikipedia.org, Wikipedia tirat su nòmini suu de s'unioni de su fueddu ''[[wiki]]'', paraula hawajana chi bolit nai "lestru" e chi la ponint a unu tipu de ''[[software]]'' collaborativu, e de''pedia'', sufissu de enciclopedia chi in [[limba greca|grecu]] bolit nai "imparu". Wikipedia, in is intentzionis de Wales, iat depiri arribai a una calidadi pari o amilliori de s'[[Entziclopedia Britannica|Enciclopedia Britànnica]] e essi publicada fintzas in papiru.
+Sa tarea de Wikipedia est de creare un'[[entziclopedia]] lìbera e credìbile — antzis sa prus entziclopedia manna in s'istòria, e pro amprària e pro fundària de sos argumentos sighidos. Su fundadore suo [[Jimmy Wales]] descriet Wikipedia comente "unu isfortzu de creare e distribuìre una entziclopedia lìbera de sa megius calidade chi fagat a ongi persona in su praneta in sa limba sua". Creada in su giassu ''[[web]]'' wikipedia.org, Wikipedia tirat su nùmene suo dae s'unione de sa paraula ''[[wiki]]'', paraula hawajana chi cheret nàrrere "lestru" e chi la ponent a unu tipu de ''[[software]]'' collaborativu, e dae ''pedia'', sufissu de entziclopedia chi in [[limba greca|grecu]] cheret nàrrere "imparu". Wikipedia, in sas intentziones de Wales, diat deper arribare a una calidade pari o megius de s'[[Entziclopedia Britannica]] e èssere publicada finas in papiru.
-Ddoi funt o ddoi fiant medas atrus progetus de enciclopedias in [[Internet]]. In unus cantus, ant imperau is polìticas editorialis e sa propriedadi po is artìculus traditzionalis, comenti s'Enciclopedia Stanford de Filosofia o [[Nupedia]], chi est giai morta, ambas duas cumpiladas de spertus. Giai is web prus informalis comenti [[H2G2|h2g2]] o [[Everything2]] serbint comenti ghias generalis e is artìculus insoru ddus scrient e controllant personas comunis. Progetus comenti Wikipedia, Susning.nu, e sa ''Enciclopedia Libre'', funt inbecis ''wiki'' aundi is artìculus ddus adelantant medas autoris e no esistet nisciunu processu formali de revisioni. Wikipedia est diventada su prus manna de custus ''wiki'' enciclopedicus po nùmuru de artìculus. A diferèntzia de medas enciclopedias su cunteniu de Wikipedia est lassau suta su permissu ''[[GNU Free Documentation License]]''.
+Bi sunt o bi fint medas àteros progetos de entziclopedias in [[Internet]]. In unos cantos, ant impreadu sas polìticas editoriales e sa propriedade pro sos artìculos traditzionales, comente s'Entziclopedia Stanford de Filosofia o [[Nupedia]], chi est giai morta, ambas duas cumpiladas dae espertos. Giassos web prus informales comente [[H2G2|h2g2]] o [[Everything2]] serbint comente ghias generales e sos artìculos issoro los iscrien e controllant personas comunes. Progetos comente Wikipedia, Susning.nu, e sa ''Enciclopedia Libre'', sunt imbetzes ''wiki'' ue sos artìculos los adelantant medas autores e no esistet perunu protzessu formale de revisione. Wikipedia est diventada su prus mannu de custos ''wiki'' entziclopedicos pro nùmeru de artìculos. A diferèntzia de medas entziclopedias su cuntènnidu de Wikipedia est lassadu suta su permissu ''[[GNU Free Documentation License]]''.
-Wikipedia tenit totu unu paris de lìneas de ghia indirizadas a identificai su tipu de informatzioni bonu po ddu pònniri in issa. Ddas arremonant medas bortas in is cuntierras po decidiri si unu certu cunteniu bolit aciuntu, revisionau, trasladau a unu progetu fradi o bogau.
+Wikipedia tenet totu unu paris de lìneas de ghia impunnadas a identificare su tipu de informatzione bonu pro lu pònnere in issa. Las remonant medas bortas in sas cuntierras pro detzidere si unu tzertu cuntènnidu cherat agiuntu, revisionadu, trasladadu a unu progetu frade o bogadu.
-=== Cunteniu lìberu ===
+=== Cuntènnidu lìberu ===
-GFDL, su permissu chi is artìculus de Wikipedia funt lassaus disponìbilis, est unu de is medas permisus po su ''[[copyright]]'' de tipu ''[[copyleft]]'', siendi chi permitit sa redistributzioni, sa creatzioni de òperas derivadas e s'impreu cumerciali de su cunteniu asuta conditzioni chi siat apoderada s'atributzioni a is autoris e chi su cunteniu abarrit disponìbili asuta GFDL. Candu calincunu autori contribuit a su progetu cun materiali originali, is deretus de autori abarrant in possessu suu ma issu cuncordat a lassai su traballu asuta GFDL. Su materiali de Wikipedia podit duncas essi distribuiu a, o incorporau de, fontis chi a contu insoru imperint custu permissu. De su cunteniu de Wikipedia ddoi funt medas ''[[mirror]]'' o progetus derivaus a partiri de còpias de is ''[[database]]''. mancai totu is scritus siant disponìbilis suta GFDL, una percentuali manna de imàginis e sonus in Wikipedia non funt lìberus. Elementus comenti logus agiendalis, esèmpius de cantzonis o fotografias giornalìsticas amparadas de deretus de autori funt imperadas cun una declaratzioni de ''[[fair use]]'' (in Itàlia s'idea de ''fair use'' non ddoi est in su ''corpus'' legali, e duncas òperas chi cuntenerint custus elementus iant podiri essi no amìtias). Wikipedia at reciu fintzas materiali asuta conditzioni chi non si potzant produiri traballus derivaus o chi podat essi imperau sceti a intru de Wikipedia. Comuncas, unas cantus editzionis acetant sceti cuntènnius multimedialis lìberus de diritus de autori.
+GFDL, su permissu chi sos artìculos de Wikipedia sunt lassados disponìbiles, est unu de sos medas permissos pro su ''[[copyright]]'' de tipu ''[[copyleft]]'', sende chi permitet sa redistributzione, sa creatzione de òperas derivadas e s'impreu cumertziale de su cuntènnidu suta conditzione chi siat apoderada s'atributzione a sos autores e chi su cuntènnidu abarret disponìbile suta GFDL. Cando carchi autore contribuit a su progetu cun materiale originale, sos deretos de autore abarrant in possessu suo ma isse cuncordat a lassare su traballu suta GFDL. Su materiale de Wikipedia podet duncas èssere distribuidu a, o incorporato dae, fontes chi a contu issoro impreent custu permissu. De su cuntènnidu de Wikipedia bi sunt medas ''[[mirror]]'' o progetos derivados a partire dae còpias de sos ''[[database]]''. Mancari totu sos iscritos siant disponìbiles suta GFDL, una perchentuale manna de imàgines e sonos in Wikipedia non sunt lìberos. Elementos comente logos agiendales, esempros de cantzones o fotos giornalìsticas amparadas dae copyright sunt impreadas cun una decraratzione de ''[[fair use]]'' (in Itàlia s'idea de ''fair use'' non bi est in su corpus legale, e duncas òperas chi cuntenerent custos elementos diant podere èssere no amìtidas). Wikipedia at retzidu finas materiale suta conditzione chi non si podant produire traballos derivados o chi podat èssere impreadu petzi a intru de Wikipedia. Comuncas, unas cantas editziones atzetant petzi cuntènnidos multimediales lìberos de copyright.
-''Wikipedia'' dd'ant imperada is mèdias, acadèmicus, e atrus comenti referimentu o suplementu. Organizatzionis de noas ant arremonau artìculus de ''Wikipedia'' comenti fontis o fueddendi de s'informatzioni in su Web, calicunu de manera regulari. Secundu is listas mantentas de contribuidoris de ''Wikipedia'', is artìculus ddus ant arremonaus medas bortas in is [[news media]]. Prus pagus bortas, dd'ant impreada in stùdius acadèmicus, librus, cunferèntzias, e in giudìtziu.
+''Wikipedia'' l'ant impreada sos media, acadèmicos, e àteros comente referimentu o suplementu. Organizatziones de noas ant remonadu artìculos de ''Wikipedia'' comente fontes o faeddende de s'informatzione in su Web, calicunu de manera regulare. Segundu sas listas mantentas dae contribuidores de ''Wikipedia'', sos artìculos los ant remonados medas bortas in sos [[news media]]. Prus pagas bortas, l'ant impreada in istùdios acadèmicos, libros, cunferèntzias, e càusas in giudìtziu.
-=== Editzionis in lìngua ===
+=== Editziones in limba ===
-Wikipedia abratzat 92 editzionis in lìngua ativas a maju [[2005]]. is editzionis suas prus mannas funt, in òrdini decrescenti, sa [[Limba inglesa|inglesa]], [[Limba tedesca|tedesca]], [[Limba frantzesa|francesa]], [[Limba giaponesa|giaponesa]] e [[Limba svedesa|svedesa]]. In totali, Wikipedia cuntenit 205 editzionis in lìngua cun unu nùmuru totali de unus 1,8 milionis de artìculus.
+Wikipedia abratzat 92 editziones in limba ativas a maju [[2005]]. Sas editziones suas prus mannas sunt, in òrdine decreschente, sa [[Limba inglesa|inglesa]], [[Limba tedesca|tedesca]], [[Limba frantzesa|frantzesa]], [[Limba giaponesa|giaponesa]] e [[Limba svedesa|svedesa]]. In totale, Wikipedia cuntenet 205 editziones in limba cun unu nùmeru totale de unos 1,8 miliones de artìculos.
-Is editzionis in lìngua traballant d·onni'una po contu suu. Non funt obrigadas de su chi ddoi est in is atras ma depint sceti arrespetai is lìneas ghia comenti su "puntu de bista neutrali". Comuncas is artìculus e is imàginis funt comunis intra is editzionis, is primus gràtzias a unu traballu de tradutzioni, is segundas gràtzias a s'arregorta [[Wikimedia Commons]]. is artìculus tradùsius arrepresentant una partixedda sceti de is artìculus de d·ònnia editzione.
+Sas editziones in limba traballant ongi una pro contu suo. Non sunt obrigadas dae su chi bi est in sas àteras ma sunt petzi tentas a respetare sas lìneas ghia comente su "puntu de bista neutrale". Comuncas sos artìculos e sas imàgines sunt comunes intra sas editziones, sos primos gràtzias a unu traballu de tradutzione, sas segundas gràtzias a sa regorta [[Wikimedia Commons]]. Sos artìculos traduidos rapresentant una partighedda petzi de sos artìculos de ongi editzione.
-== Cumpositzioni ==
+== Cumponidura ==
-Casi totu sos chi càstiant su Tretu de Wikipedia podint cumponniri un'artìculu e àiri a pustis ammostradas is modìficas insoru. Wikipedia est fraigada in su combincimentu chi su traballu paris intra is utentis potzat in su tempus amelliorai is artìculus, prus o mancu de sa pròpiu manera chi adelantant su ''[[software]]'' ''[[open source]]''. is autoris de is artìculus non depint àiri po fortza una connoscèntzia o calìfica formali po is argumentus cumpartzius e funt avisaus ca is contributzionis insoru podint essi "modificadas chentza piedadi e redistribuias a praxedi" de chini ddu bollat. Is artìculus non funt controllaus de un'utenti o trumas editoriali specìfica e is decisionis de pigai po su cunteniu e po is polìticas editorialis de Wikipedia tenint basi in s'[[Wikipedia:acòrdiu|acòrdiu]] e calincuna borta in su votu, mancai a [[Jimmy Wales]] tochet sa decisioni finali.
+Casi totu sos chi abisitant su giassu de Wikipedia podent cumpònnere un'artìculu e àere luegus mustradas sas modìficas issoro. Wikipedia est fraigada in su combinchimentu chi su traballu a paris intra sos utentes potzat in su tempus megiorare sos artìculos, prus o mancu de sa matessi manera chi adelantant su ''[[software]]'' ''[[open source]]''. Sos autores de sos artìculos non depent àere pro fortza una connoschèntzia o calìfica formale pro sos argumentos contivizados e sunt avisados ca sas contributziones issoro podent èssere "modificadas sena piedade e redistribuidas a piaghere" dae chie lu chèrgiat. Sos artìculos non sunt controllados dae un'utente o grupu editoriale particulare e sas detzisiones de pigare pro su cuntènnidu e pro sas polìticas editoriales de Wikipedia bessint pro [[Wikipedia:acòrdiu|acòrdiu]] e carchi borta dae votu, mancari a [[Jimmy Wales]] tochet sa detzisione finale.
-Po sa natura aberta de custu progetu, bortas medas ddoi funt "gherras editorialis" o cuntierras longas aundi is editoris non arribant a unu acòrdiu. Unus cantus de custas comunidadis ant spricau su processu de cumponidura in Wikipedia comenti unu traballu paris, o unu processu in crescimentu de darwinismu sociali, ma custa sa comunidadi po su prus non dda cunsiderat una auto-presentada giusta. Is artìculus funt sempri sutapostus a modìficas, giai chi Wikipedia non decrarat mai acabau un'artìculu. Is dannus funt unu problema costanti po Wikipedia.
+Pro su naturale abertu de custu progetu, medas bortas bi sunt "gherras editoriales" o cuntierras longas cando sos editores non arribant a unu acòrdiu. Unos cantos de custa comunidade ant ispricadu su protzessu de cumponidura in Wikipedia comente unu traballu a paris, o unu protzessu in crèschida de darwinismu sotziale, ma custa sa comunidade pro su prus non la cunsiderat una auto-presentada giusta. Sos artìculos sunt semper sutapostos a modìficas, gai chi Wikipedia non decrarat mai finidu un'artìculu. Sos dannàrgios sunt unu problema costante pro Wikipedia.
 == WikiMedia ==
 === Lìneas de cumportamentu ===
-Wikipedia domandat a is collaboradoris de osservai unu "[[NPOV|puntu de bista neutrali]]" candu scriint e de no carrigai nisciuna circa originali.
+Wikipedia rechedet a sos collaboradores de osservare unu "[[NPOV|puntu de bista neutrale]]" cando iscrient e de no carrigai peruna chirca originale.
-Su puntu de bisura neutrali, una lìnea de cumportamentu "non negotziada", fait crara sa tarea de s'enciclopedia e cuddu de "arrapresentai is cuntierras, descriiri·ddas, ananti de ingagiai·si po isis". Si ddoi arribant, Wikipedia non iat essi scrita segundu unu puntu de bista "ogetivu", ma iat presentai de manera impartziali totu is caras de una chistioni, atribuius a is sustenidoris insoru de manera neutrali. Custa polìtica imponit ca d·ònni'una de custas facis depant arrìciri unu pesu uguali a sa popularidadi sua. Issa est stada criticada po àiri una tarea chi no fait a tocai, po essi inutilosa cun unu materiali kentza fundòriu e cunfirmas e po permìtiri chi siant arrepresentaus "ofendidoris de sa morali".
+Su puntu de bista neutrale, una lìnea de cumportamentu "non negotziaditza", faghet crara sa tarea de s'entzicropedia e cuddu de "rapresentare sas cuntierras, descriere·las, innantis de ingagiare·si pro issas". Si bi arribant, Wikipedia non diat èssere iscrita segundu unu puntu de bista "ogetivu", ma diat presentare de manera impartziale totu sas caras de una chistione, atribuidos a sos sustenidores issoro de manera neutrale. Custa polìtica imponet ca onzi unu de custas caras depat retzire unu pesu uguale a sa popularidade sua. Issa est istada criticada pro àere una tarea chi no faghet a tocare, pro èssere inutilosa cun unu materiale sena fundòriu e cunfirmas e pro permìtere chi siant rapresentados lados "ofendidores de sa morale".
-Opinionis o teorias chi non funt stadas giai publicadas funt cunsideradas "circas originalis", e custu no est permìtiu in Wikipedia. Sa polìtica de sa "circa no originali" afirmat ca cuddu tipu de materiali non fait a dd'atribuiri cun seguresa asuta unu puntu de bista neutrali e ca no depat essi intrada una cali chi siat bidea o prospetu originali de unu contribuidori.
+Opiniones o teorias chi non sunt istadas giai pubricadas sunt cunsideradas "chircas originales", e custu no est permìtidu in Wikipedia. Sa polìtica de sa "chirca no originale" afirmat ca cuddu tipu de materiale non faghet a l'atribuire cun siguresa suta unu puntu de bista neutrale e ca non depat èssere intrada una cale chi siat idea o prospetu originale de unu contribuidore.
-Is collaboradoris de Wikipedia mantenint in prus totu una bariedadi de polìticas e lìneas ghia minoris. In cuntrastu con atrus ''wiki'' de su tempus suu, comenti su ''Portland Pattern Repository'' de Ward Cunningham (cunsiderau s'imbentori de su ''wiki''), is Wikipedianus imperant is "pàginas de cuntierra" po arresonai de is modìficas a is artìculus, innantis de ddu fai a intru de is artìculus etotu. <br />Is collaboradoris de Wikipedia medas bortas modìficant, ammonint e arrajant cuddus artìculus chi cunsiderant disadatus po una encicropedia, cumenti is definitzionis de ditzionàriu (po custas esistint progetus ''ad hoc'' comenti su [[Wikitzionàriu]]) o scritus de fontis originalis. Medas bortas is editzionis de Wikipedia stabilint cumbentus de stili.
+Sos collaboradores de Wikipedia mantenent in prus totu una bariedade de polìticas e lìneas ghia minores. In cuntrastu con àteros ''wiki'' de su tempus suo, comente su ''Portland Pattern Repository'' de Ward Cunningham (cunsideradu s'imbentore de su ''wiki''), sos Wikipedianos impreant sas "pàginas de cuntierra" pro resonare de sas modìficas a sos artìculos, innantis de lu fàghere a intru de sos artìculos etotu. <br />
+Sos collaboradores de Wikipedia medas bortas modìficant, moent e burrant cuddos artìculos chi cunsiderant disadatos pro una entzicropedia, comente sas definitziones de ditzionàriu (pro custas esistent progetos ''ad hoc'' comente su [[Wikitzionàriu]]) o iscritos dae fontes originales. Medas bortas sas editziones de Wikipedia istabilint cumbentos de istile.
-Pàginas ligias:
+Pàginas ligadas:
 * [[Wikipedia:Wikipedia no est unu ditzionàriu]]
-* [[Wikipedia:Racomandatziones e lìneas ghia|Wikipedia:Racomandatzionis e lìneas ghia]]
+* [[Wikipedia:Racomandatziones e lìneas ghia]]
-=== Autoris ===
+=== Autores ===
-In Wikipedia non ddoi funt distintzionis formalis intra is contribuidoris, is decisionis funt pigadas arribendi a s'acòrdiu intra cuddus chi traballant. In su gennàrgiu de su [[2005]], Wikipedia aiat a ingìriu de 13.000 utentis chi contribuiant in cuddu mesi cun circa cincu elaboratzionis; 9.000 de custus utentis ativus traballaiant po is tres editzionis prus mannas. Una truma prus ativa de unus 3.000 utentis, e prus de su mesu traballaiat po is tres editzionis prus mannas, at contribuiu po prus de 100 elaboratzionis a mesi. Segundu Wikipedia, su 41% de su tràficu de Wikipedia benit de utentis no assentaus chi cun pagu probabilidadi podint essi lamaus editoris.
+In Wikipedia non bi sunt distintziones formales intra sos contribuidores, sas detzisiones sunt pigadas arribende a s'acòrdiu intra cuddos chi traballant. In su ghènnargiu de su [[2005]], Wikipedia aiat a inghìriu de 13.000 utentes chi contribuiant in cuddu mese cun nessi chimbe elaboratziones; 9.000 de custos utentes ativos traballaiant pro sas tres editziones prus mannas. Unu grupu prus ativu de unos 3.000 utentes, e prus de su mesu traballaiat pro sas tres editziones prus mannas, at contribuidu pro prus de 100 elaboratziones a mese. Segundu Wikipedia, su bator unu de su tràficu de Wikipedia benit dae utentes no assentados chi cun paga probabilidade podent èssere cramados editores.
-Is traballus de mantenimentu funt fatus de una truma de boluntàrius adelantadoris, agiudadoris, buròcratis e aministradoris, e su nùmuru insoru est a ingìriu de centenas de unidadis. Is aministradoris funt is prus numerosus de sa truma e gosant unus cantus previlègius comenti su de podiri impediri chi is artìculus potzant essiri modificaus, de arrajai is artìculus o de blocai de manera temporània o permanenti unus cantus utentis in sa modìfica de Wikipedia. is atzionis de stragu o is infratzionis minoris de is lìneas ghia podint cumportai un'avertimentu o unu blocu temporàniu, e blocus longus o permanentis a sighia de infratzionis prolongadas e grais ddus dat Wales o, comenti in s'editzioni inglesa, unu Cussìgiu Arbitrali.
+Sos traballos de mantenimentu sunt fatos dae unu grupu de boluntàrios adelantadores, agiudadores, buròcrates e aministradores, e su nùmeru issoro est a inghìriu de chentenas de unidades. Sos aministradores sunt sos prus numerosos de su grupu e gosant unos cantos previlègios comente su de poder impedire chi sos artìculos potzant esser modificados, de burrare sos artìculos o de blocare de manera temporànea o permanente unos cantos utentes in sa modìfica de Wikipedia. Sas atziones de dannàrgios o sas infratziones minores de sas lìneas ghia podent cumportare un'avertimentu o unu blocu temporàneu, e blocos longos o permanentes a sighida de infratziones prolonghiadas e graes los dat Wales o, comente in s'editzione inglesa, unu Cussìgiu Arbitrale.
-Su giae cumponidori capu de Wikipedia Larry Sanger at narau ca àiri su permissu [[GFDL]] est cumenti una "afiantza de libertadi, est una motivatzioni forti a traballai in una enciclopedia lìbera". In unu stùdiu a pitzus de Wikipedia comenti comunidadi, su professori de Economia Andrea Ciffolilli at afirmau ca su costu bassu de transatzioni in su pigai parti a unu ''software'' ''wiki'' creat unu catalizadori po sa crèscida collaborativa e ca una acostada a sa "costruzioni creativa" incoràgiat su pigai parti. Wikipedia est stada bia cumenti unu sperimentu sociali de [[anarchia]] o [[demograzia|democratzia]]. Su fundadori suu at arrespustu ca no est stada pensada de gai ma a s'imbessi ndi est una cunsigèntzia. In d·una pàgina a pitzus de su fai circas cun Wikipedia, is autoris suus spricant ca Wikipedia est de importu cumenti comunidadi sociali. Est a nai, a is autoris de artìculus podint domandai de difèndiri o acrarai su traballu insoru e is cuntierras fait a ddas bìiri luegus. is editzionis de Wikipedia cuntenint medas bortas unu "bangu de is informatzionis" puru, aundi sa comunidadi arrespundit a is domandas.
+Su giae cumponidore capu de Wikipedia Larry Sanger at naradu ca àere su permissu [[GFDL]] est comente una "afiantza de libertade, est una motivatzione forte a traballare in una entziclopedia lìbera". In un'istùdiu a pitzus de Wikipedia comente comunidade, su professore de Economia Andrea Ciffolilli at afirmadu ca su costu bassu de transatzione in su pigare parte a unu ''software'' ''wiki'' creat unu catalizadore pro sa crèschida collaborativa e ca una acostada a sa "costruzione creativa" incoràgiat su pigare parte. Wikipedia est istada bida comente unu esperimentu sotziale de [[anarchia]] o [[demograzia]]. Su fundadore suo at respustu ca no est istada pensada de gai ma antzis nde est una cunsighèntzia. In una pàzina a pitzus de su fàghere chircas cun Wikipedia, sos autores suos ispricant ca Wikipedia est de importu comente comunidade sotziale. Est a narrer, a sos autores de artìculos podent dimandare de difèndere o crarire su traballu issoro e sas cuntierras faghet a las bìere luegus. Sas editziones de Wikipedia cuntenent medas bortas unu "bangu de sas informatziones" puru, ue sa comunidade respundet a sas preguntas.
-== Sìnnius stòricus ==
+== Tzinnos istòricos ==
-Wikipedia dd'ant fata in su gennàrgiu de su [[2001]] in [[Limba inglesa|inglesu]], a pustis de cuntatus intra [[Larry Sanger]] e [[Ben Kovitz]], e fintzas gràtzias a su traballu de [[Jimbo Wales]], chi at postu a dispositzioni is server necessàrius po s'esperimentu.
+Wikipedia l'ant creada in su ghennarzu de su [[2001]] in [[Limba inglesa|inglesu]], a pustis de cuntatos intra [[Larry Sanger]] e [[Ben Kovitz]], e finas gràtzias a su traballu de [[Jimbo Wales]], chi at postu a dispositzione sos server netzessàrios pro s'esperimentu.
-Sa fasi sperimentali est stada luegus sighia de una fasi de adelantamentu mannu chi at biu cun s'andai de su tempus una crèscida allestra de utentis assentaus (a làmpadas [[2004]] unus 7.500 in sa versioni in lìngua inglesa, prus de 1.100 in sa in italianu) e una impinniada spantosa de su nùmuru de artìculus produtus (a gratis e traballendi paris), chi at passau de meda is 600.000 (boghendi de su contu is [[Wikipedia:redirect|redirect]] e is pàginas [[Wikipedia:stub|stub]]).
+Sa fase isperimentale est istada luegus sighida dae una fase de adelantamentu mannu chi at bidu cun s'andare de su tempus una crèschida lestra de utentes assentados (a làmpadas [[2004]] unos 7.500 in sa versione in limba inglesa, prus de 1.100 in sa in italianu) e una impinnada ispantosa de su nùmeru de artìculos produtos (a gratis e traballende imparis), chi at passadu de meda sos 600.000 (boghende dae su contu sos [[Wikipedia:redirect|redirect]] e sas pàzinas [[Wikipedia:stub|stub]]).
-Su 22 cabudanni [[2004]] Wikipedia totu cantu at passau su milioni de artìculus.
+Su 22 cabudanni [[2004]] Wikipedia tota canta est at passadu su '''milione''' de artìculos.
-Sa stòria de Wikipedia, in inglesu, fait a la lìgiri in [[m:History_of_Wikipedia|custa pàgina]].
+S'istòria de Wikipedia, in inglesu, faghet a la legher in [[m:History_of_Wikipedia|custa pàzina]].
-== Aundi est Wikipedia? ==
+== Inue est Wikipedia? ==
-[[File:Paris servers DSC00190.jpg|thumb|Unus cantus servers de Wikipedia]]
+[[File:Paris servers DSC00190.jpg|thumb|Unos cantos server de Wikipedia]]
-Mancai diaderus manna meda cumenti comunidadi (millis de utentis ativus e una cantidadi spantosa de artìculus e informatzionis), is servers de Wikipedia funt casi piticus: una dexena de elaboradoris (duus databases e calincuna server web), postus in una schina de s'aposentu chi òspidat is server de Bomis.com (po nde sciiri de prus, anda [[:m:Wikimedia_servers|innoi]]).
+Mancari a beru manna meda comente comunidade (mìgias de utentes ativos e una cantidade ispantosa de artìculos e informatziones), sos server de wikipedia sunt casi piticos: una deghina de elaboradores (duos database e carchi server web), postos in un'àngulu de s'aposentu chi òspidat sos server de Bomis.com (pro nde ischire de prus, bae [[:m:Wikimedia_servers|inoghe]]).
-Su progetu est finantziau po s'in prus de una persona, prus is donatzionis boluntàrias, aiat giustu unu dipendenti po su primu annu (a pustis prus nisciunu), is servers ddus manigiat una persona part-time sceti, fintzas custu boluntàriu. Sa versioni de oi de su software dd'at scrita casi totu unu programadori sceti e ddoi est unu team de boluntàrius chi ddu tenit acioronau e ddu ammelliorat passu passu.
+Su prozetu est finantziadu pro su prus dae una persona, prus sas donatziones boluntàrias, aiat giustu unu dipendente pro su primu annu (a pustis prus nemus), sos server los manìgiat una persona part-time petzi, finas custu boluntàriu. Sa versione de oe de su software l'at iscrita casi tota unu programadore ebia e bi est unu team de boluntàrios chi lu tenet agiorronadu e lu megiorat passu passu.
-Esistint unus cantus ''cache-server'' in [[Parigi]] po allestrai su tràficu europeu.
+Esistent unos cantos ''cache-server'' in [[Parigi]] pro allestrare su tràficu europeu.
 == Wikipedia in sardu ==
-Sa versioni sarda de Wikipedia, chi ses ligendi immoi, tenit a nominzu [[Bichipedia|Bichipèdia]]. Est nàscia in Abrili de su [[2004]].
+Sa versione sarda de Wikipedia, chi ses leghende como, tenet a nominzu [[Bichipedia]]. Est nàschida in Abrile de su [[2004]].
-== Cumenti bolit pronunciada Wikipedia ==
+== Cumenti cheret pronuntziada Wikipedia ==
-No esistit una pronùncia uficiali. Una preguntadedda intra is ''Wikipedian''is italianus at portau a pitzu ca d·ònni'unu dda pronùnciat a cumenti bolit. <br />Is pronùncias fintzas a oi connotas funt:
+Non esistet una pronùntzia ufitziale. Una preguntadedda intra sos ''wikipedianes'' italianos at portadu a pizu ca unzi unu la pronùntziat a comente cheret. <br />
+Sas pronùntzias finas a oe connotas sunt:
 * ''uichipedia''
 * ''uichipedìa''
@@ Lìnia 85: / Lìnia 87: @@
 * ''bichipedìa''
-== Boxis ligòngias ==
+== Boghes ligadas ==
 * [[Wikimedia]]
 * [[Wikimedia Italia]]
-* [[Wikipedia:Istandard|Wikipedia:standard]]
+* [[Wikipedia:Istandard]]
 * [[Wikipedia:Imprenta]]
-* [[Wikipedia:Wikipedia e sa Ghia galàtica pro sos autostopistas|Wikipedia:Wikipedia e sa Ghia galàtica po is autostopistas]]
+* [[Wikipedia:Wikipedia e sa Ghia galàtica pro sos autostopistas]]
-* [[Memex]], [[Vannevar Bush]] - In su 1945 at profetau:
+* [[Memex]], [[Vannevar Bush]] - In su 1945 at profetadu:
-::''Ant a cumparriri tipus nous de enciclopedias confetzionadas cun una reti de percuris associativus chi ddas colligent, prontas a essi inserias in memex e innoi ammaniadas''
+::''Ant a cumparrer tipos noos de entziclopedias confetzionadas cun una rete de percursos assotziativos chi las collighent, prontas a esser inseridas in memex e inoghe amanniadas''
 [[Categoria:Wikipedia]]