The L Word

	Vos an lenga piemontèisa
	Për amprende a dovré 'l sistema dle parlà locaj ch'a varda sì.

The L word (as les ði el uò:d e a veul dì "la paròla con la L") a l’é na serie televisiva american-a ch'a conta le stòrie 'd na companìa 'd lésbiche dla sità 'd Los Angeles an Califòrnia. Produssion, atris e përsonal técnich La sèrie a l’é stàita butà su da la produtriss hollywoodian-a Ilene Chaiken ansema a Steve Golin e Larry Kennar. Antra coj ch'a scrivo ij copion a toca armarché, oltra che la Chaiken istessa, 'cò Guinevere Turner e Rose Troche: dël 1994 ste doe-sì a l'han girà ansema 'n film (Go Fish!) che già anlora a mostrava j’istesse temàtiche sentimentaj e j'istess diàlogh svicc che peui i trovoma ant la sèrie The L world. La Turner, peui, a fa 'cò 'n përsonagi dë scondera 'mportansa ant la serie (col nòm ëd Gabby Deveau) antramentr che la Troche a l'é un-a dij regista. Coste tre (Chaiken, Turner e Troche) a son lésbiche për da bon, e j'ùltime doe a stavo ansema quand ch'a l'han girà «Go Fish!». La trasmission La sèrie a l'han tacala a giré dël 2003 e a dela a la television dël 18 ëd genè 2004 ant jë Stat Unì, antramentr che n'Italia d'l'8 dë stèmber 2004 a la dan ant sël canal satélit Jimmy e, dal 2006, La7 a l'ha falo vëdde la sèira tard; dal giugn al november dël 2007 a smon torna dj'episòdi già mandà. La sèrie a la dan ëdcò an Fransa, Gërmania, Anghiltèra, Lituania, Israel, Danimarca, ant ij pais dl'América latin-a, an Giapon, Coréa dël Sud e Canadà. Antra l'àutr, ën essend ël Canadà bilengh da lor as peul vëddlo tant an lenga anglèisa original che dobià an fransèis, col tìtol ëd Elles ("Loràutre"). A l'euj! An coste session-sì dla pàgina a peul esse contà la trama e chi a les a peul rovinesse la sorprèisa 'd com a va a finì! Prima stagion Përsonagi e atris Ant la prima stagion ij përsonagi prinsipaj a son, an órdin d’amportansa: Jenny Schecter (ampërsonà da Mia Kirshner) scritris, fidansà con Tim (Eric Mabius), a l'é 'n përsonagi sagrinà, complicà, ch'a sa nen se esse omossessual ò eterossessual; Bette Porter (Jennifer Beals), a l'é na fomna an cariera, diretriss ëd na galarìa d'art, ch'a la veul buté sù famija con soa amisa Tina Kennard; Tina Kennard (Laurel Holloman), ex dirigenta dël setor arsërca e dësvlup ant n'agensìa. A la veul caté na masnà e con Bette a son an camin ch'a sërco un ch'a-j daga dë sperma; Alice Pieszecki (Leisha Hailey), giornalista bissessual, a l'é 'l përsonagi pì ëd companìa e, pròpe për lòn, ai fin narativ a l'ha na fonsion sentral; a la ten un gràfich andova ch'as marca tute le relassion antra la gent ch'a la conòss: ën studiand-lo a l'ha dësvlupà la teorìa che tute le lésbiche a sio gropà antra 'd lor da na serie dë stòrie, con un màssim ëd ses passagi da 'nt l'un-a a l'àotra; Shane McCutcheon (Katherine Mœnning), pënnòira, a l'ha soa régola: «giumaj an-amoresse»: për lòn chila a l'ha pa mai na relassion fissa e a la cambia sempe compagna; Shane as fa peui noté për sò ategiament dës-ciolà e për sò andi dirèt ant ël contat con le përson-e; Dana Fairbanks (Erin Daniels), professionista 'd tènis, a l’è tut l'anvers che Shane: 'mbutà e nervosa, as n'ancala d'admëtte soa anclinassion sessual mach con soe amise; Kit Porter (Pam Grier), seur ëd Bette da la part ëd sò pare, cantanta e ex alcolisà, a l'é l'ùnich përsonagi amportant ch'a part e a resta eterossessual; Marina (Karina Lombard), tenutaria 'd na piòla praticà daj përsonagi contà ambelessì dzora e da vàire àotre lésbiche, ch'as an-amora 'd Jenny; Tonya (Meredith McGeachie), che 'nt ël cors dla sèrie as gropa con Dana. Antra le curiosità an sj'atris dla prima stagion, as peul buté che M. Kirshner a l'é na canadèisa con reìs bùlgare e ebrée; L. Hailey, nàita a Okinawa (an Giapon), a l'é lésbica për da bon; K. Mœnning a l'é parenta ëd Gwyneth Paltrow; K. Lombard a l’é nàita a Tahiti da na famija d'indian d'América. Trama As peul trovesse na serie 'd vicende amportante ch'a duro për vàire episòdi: da noté, tant për ël temp ch'a l'han daje che për la temàtica, l'evolussion dël përsonagi 'd Jenny, ch'a la taca eterossessual për finì che gnanca chila a la sa pa pì còs a la veul. Antra l'àotr, për bon-a part dël temp a la sta nen con j'àotre fije, lòn ch'a-j dà 'n rigoard tut particolar; motobin gròssa énfasi a ven 'cò dàita a le stòrie 'd Bette e Tina: prima a sò tentativ ëd caté na masnà e peui a la crisi 'd soa relassion; 'cò le vicende ëd Dana a l'han sò pèis, ancore che minor: prima soa relassion con na cusinera 'd sò club, peui soa neuva relassion con Tonya, e an mes a lòn la question sagrinà ëd sò coming out (paròla anglèisa che ant ës contest-sì a veul dì «riveleje al mond d'esse omossessual») për via d'un servissi d'areclam; gavà soa curta stòria con "Lisa", Alice a l'ha pa 'd vicende 'mportante. L'istess për Kit; Shane a la buta sù na relassion antortojà con n'atris, Cherie (antërpretà da Rosanna Arquette). Marina a la perd viaman d'amportansa e da përsonagi prinsipal ch'a l'era ant ël prim episòdi a la sghija giù 'd livel fin a vnì bele che na comprimaria a fin dë stagion. La prima stagion ëd L Word ass caraterisa cò përchè ant ël cors dj’episòdi a ven-o tratà na sèrie d’argument parej dl’anseminassion artifissial, ël “coming out”, ël mariagi omossessual, e via fòrt. Sconda stagion Përsonagi e atris Ant ël cors dla sconda stagion a-i son pì nen Marina e Tim, ma a ven-o butà tre neuv përsonagi: Carmen (Sara Shahi), disk-jockey ëd famija messican-a, prima as parla con Shane e peui as an-amora 'd Jenny. Helena Peabody (Rachel Shelley), na fomna dl'àota sossietà ch'a-j contend a Bette l'amor ëd Tina. Mark Wayland (Eric Lively), òmo eterossessual, ch'a butërà 'd telecàmere 'ndrinta a la cà 'ndova a son tramudasse (da coinquilin-e) Jenny e Shane, për ësmiceje. Ant ël cors dë sta stagion-sì as në va via 'cò Tonya. Curiosità: S. Shahi a l'è nàita an Texas da pare d'origin persian-a e mare messican-a; R. Shelley a la riva da Londra. Trama Ant la prima part dla stagion ël rapòrt an fra Tina e Bette, che a continua a focalisé l’atension dlë spetador; për la prima part dla stagion as ruso ma a la fin as buto torna ansema. Antrames a loràotre doe as buta Helena ch'as preuva a mandè a carte quaranteut ël travaj ëd Bette. Tina peui a sarà torna ch'a la speta na masnà e ant l'ùltim episòdi a-j 's duvertëran j'eve. Jenny a la resta pì nen an përsonagi andipendent: a va a stè con Shane, a la pija part a 'n master universitari dë scritura e a l'anandia na relassion con Carmen, che a la fin as butërà ansema a Shane. 'Cò ant ël rapòrt anfra Dana e Alice a-i sarà n'evolussion (e na amportansa an chërsùa ant la sèrie): ant le prime pontà le doe fije a serchëran dë stërmè sò amor, ma peui Dana as farà corage e a dëscarierà Tonya; però ël rapòrt, contut ch'a sia surtì al dëscuvert, a sarà nen tranquil për via dla gelosìa d'Alice. Kit prima a l'arleva la piòla 'd Marina (che as savrà peui ch'a l'avìa provà a massesse), peui a l'anandia na stòria deludenta con n'òmo marià, Beniamin. Mark a ven ossessionà da Shane. Rispet a la prima stagion, la sconda a l’é pì centrà ans le vicende amorose che an sij tema controvers, pura che a parlo un pòch pì soèns ëd polìtica. Tersa e quarta stagion Ste doe stagion-sì a son anco' nen stàite dàite da La7. Con la fin dla tersa stagion as n'andran Dana e Carmen, e a comparirà Max (Daniela Sea); për la quarta a vniran butà dij neuv përsonagi parèj ëd Jody (Marlee Matlin), Paige (Cristanna Loken), Papi (Janina Gavankar), Phyllis Kroll (Cybill Shepherd) a rivrà torna për quàich episòdi Marina. Crìtiche e compliment An su The L word la crìtica a l’é dividusse: da na part coj ch'a diso che The L word a dev sò sucess a le sene sessuaj (e an efet chèich trovà dij senegiador a sa na frisa ëd pòrno-soft, com ël cristian ch'a smicia le lésbiche con le telecàmere), da 'nt l'àotra la serie a l'è stàita saludà coma portadrapò dël moviment omossessual feminin, e nen mach përchè a smon la vita ëd na partìa ëd lésbiche, ma përchè a veul fè vëdde la normalità (për lòn ch'as peul avejla) dla vita ëd cole ch'a son ëd l'àotra sponda.

Aiuto per la lettura Ayuda para la lectura Help for Reading Rintré ant la Piòla Contaté j'Aministrator Lìber për Amprende Coression ortogràfica Tastadura piemontèisa Portaj e Proget Agiut pr'ij Contributor Travajòt sempi