barszcz
barszcz (język polski)
[edytuj]
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
- (1.1) kulin. zakwaszana zupa na wywarze z buraków[1]; zob. też barszcz (potrawa) w Wikipedii
- (1.2) bot. Heracleum L.[2], rodzaj roślin z rodziny selerowatych; zob. też barszcz (roślina) w Wikipedii
- (1.3) bot. roślina z rodzaju barszcz (1.2)
- odmiana:
- (1.1-3)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik barszcz barszcze dopełniacz barszczu barszczów / barszczy celownik barszczowi barszczom biernik barszcz barszcze narzędnik barszczem barszczami miejscownik barszczu barszczach wołacz barszczu barszcze
- przykłady:
- (1.1) Najbardziej lubię barszcz cioci Danuty.
- (1.1) Burak jest powszechnie używany w kuchni słowiańskiej, np. w zupach takich jak barszcz czy botwinka.
- (1.3) Barszcz bywa rośliną ozdobną.
- składnia:
- kolokacje:
- (1.1) robić / zrobić / przygotowywać / przygotować / gotować / ugotować / podać / podawać / serwować / zamówić / zamawiać / jeść / zjeść / zjadać / jadać / doprawiać / przyprawiać barszcz • barszcz czysty • barszcz zabielany • barszcz czerwony • barszcz biały • barszcz zielony • barszcz ukraiński • barszcz z rurą • barszcz z uszkami
- synonimy:
- antonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. barszczówka ż
- przym. barszczowy
- związki frazeologiczne:
- dwa grzyby w barszcz • tani jak barszcz; przysłowia: barszcz gęsty, gość częsty, sól gruba – gospodarza zguba • gdzie jest barszcz, kapusta, tam chata nie pusta • po barszczu szperka[3]
- etymologia:
- prasł. *br̥ščь → roślina Heracleum sphondylium[4][5], ważna w sztuce kulinarnej Słowian (wzmianki o niej znajdują się m.in. w tekstach XVI-wiecznych)[6]
- por. białor. боршч, czes. boršč, ros. борщ, ukr. борщ.
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) borscht; (1.2) hogweed; (1.3) hogweed
- białoruski: (1.1) боршч m
- czeski: (1.1) boršč m; (1.2) bolševník m; (1.3) bolševník m
- duński: (1.1) borsjtj w, rødbedesuppe w
- estoński: (1.1) borš
- fiński: (1.1) borssi
- francuski: (1.1) barchtch m, soupe ż de betteraves
- hiszpański: (1.1) sopa ż de remolacha roja
- japoński: (1.1) ボルシチ (borushichi)
- litewski: (1.1) barščiai
- niemiecki: (1.1) Borschtsch m, Rübensuppe ż
- norweski (bokmål): (1.1) borsj m
- norweski (nynorsk): (1.1) borsj m
- nowogrecki: (1.1) μπορς n
- rosyjski: (1.1) борщ m
- słowacki: (1.2) boľševník m; (1.3) boľševník m
- szwedzki: (1.1) borsjtj w
- ukraiński: (1.1) борщ m
- węgierski: (1.1) borscs
- wilamowski: (1.1) bość m; (1.2) bość m; (1.3) bość m
- źródła:
- ↑ Maciej Halbański: Leksykon sztuki kulinarnej, Wydawnictwo Watra, Warszawa 1987, s. 18.
- ↑
Hasło „Heracleum” w: Wikispecies – otwarty, wolny katalog gatunków, Wikimedia.
- ↑ Samuel Adalberg, Księga przysłów, przypowieści i wyrażeń przysłowiowych polskich, Druk Emila Skiwskiego, Warszawa 1889–1894.
- ↑ Hasło „Heracleum sphondylium” w: Wikispecies – otwarty, wolny katalog gatunków, Wikimedia.
- ↑ Hasło „barszcz” w: Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN.
- ↑ Łukasz Łuczaj, Dziko rosnące rośliny jadalne użytkowane w Polsce od połowy XIX w. do czasów współczesnych, „Etnobiologia Polska”, vol. 1/2011, s. 74.
