Uniwersytet Princeton

Uniwersytet Princeton
*Princeton University*
*Universitas Princetoniensis*
	; Nassau Hall – najstarszy budynek uniwersytetu, ukończony w 1756
Dewiza	Dei sub numine viget
Data założenia	1746
Państwo	Stany Zjednoczone
Stan	New Jersey
Adres	Princeton, NJ
Liczba pracowników; • naukowych	; 1289 (2020)
Liczba studentów	8856 (2020)
Rektor	Christopher Eisgruber
Członkostwo	Ivy League
Drużyna sportowa	Princeton Tigers(inne języki)
	Położenie na mapie New Jersey Uniwersytet Princeton
	Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych Uniwersytet Princeton
	40°20′55,428″N 74°39′33,516″W/40,348730 -74,659310
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Uniwersytet Princeton^[2] (ang. Princeton University) – uniwersytet w Princeton, w stanie New Jersey, czwarta najstarsza uczelnia w Stanach Zjednoczonych^[3]. Należy do Ligi Bluszczowej^[4].

Wstęp

Według klasyfikacji Academic Ranking of World Universities 2020, Princeton University zajmuje 6. miejsce na świecie, a 5. w Stanach Zjednoczonych^[5]. Natomiast według 2021 Best Global Universities Rankings, wydawanych przez „U.S. News & World Report” uczelnia ta zajmuje obecnie na świecie 11. miejsce^[6].

Fundusz kapitałowy Princeton jest piątym co do wielkości w kraju, o wartości 24,7 mld dolarów (na dzień 31 marca 2019)^[7].

Badania są prowadzone w czterech szerokich dyscyplinach: inżynierii i naukach stosowanych oraz naukach humanistycznych, przyrodniczych i społecznych. Uniwersytet jest powiązany z dwoma laboratoriami krajowymi: Department of Energy’s Princeton Plasma Physics Laboratory i National Oceanic and Atmospheric Administration’s Geophysical Fluid Dynamics Laboratory. To drugie laboratorium specjalizuje się w badaniach i modelowaniu klimatu.

Historia

Założony w 1746 przez New Light Presbyterians jako College of New Jersey. Nastąpiło to po „wielkim przebudzeniu”, serii przebudzeń religijnych, które ogarnęły angielskie kolonie w Ameryce w XVIII wieku^[8]. College początkowo mieścił się w mieście Elizabeth (przez rok), następnie w Newark (dziewięć lat, od 1747 do 1756), a w końcu w 1756 został przeniesiony do Nassau Hall^[a] w miasteczku Princeton^[9]. Budynek został wybudowany na ziemi (łącznie 10 akrów) podarowanej przez kwakra, Nathaniela FitzRandolpha (1642–1713), jego żonę Rebeckah i inne osoby^[3].

Prezydent uczelni, John Witherspoon (1723–1794), podpisał „Deklarację niepodległości Stanów Zjednoczonych” w 1776^[3].

W dniach od 30 czerwca 1783 do 4 listopada 1783 Kongres Kontynentalny zebrał się w Nassau Hall, który posłużył w tym czasie jako Kapitol Stanów Zjednoczonych^[3].

Przez pierwszy okres swojego istnienia uczelnia działała jako seminarium duchowne dla pastorów kościoła prezbiteriańskiego. Jednakże utrata zaufania dotycząca kształcenia doprowadziła do utworzenia w 1812 Princeton Theological Seminary. Było to pierwsze seminarium założone przez Zgromadzenie Ogólne Kościoła Prezbiteriańskiego^[10].

W 1868 rektorem uczelni został filozof James McCosh(inne języki) (1811–1894), który przez dwadzieścia lat urzędowania gruntownie zreformował program nauczania uniwersytetu.

W 1896, aby odzwierciedlić daleko idące zmiany i uświetnić 150 rocznicę założenia uczelni, College of New Jersey otrzymał obecną nazwę – Princeton University^[3].

W latach 1902–1910 prezydentem uniwersytetu był Woodrow Wilson (1856–1924), przyszły prezydent Stanów Zjednoczonych (w latach 1913–1921).

W latach 1979–2007 na Uniwersytecie Princeton mieściło się laboratorium parapsychologiczne: Princeton Engineering Anomalies Research (PEAR).

Koedukacja w Princeton

Pierwsze kobiety (w liczbie 148) przyjęto, jako studentki licencjackie, na uniwersytet dopiero 6 września 1969. Jednak pierwszą studentką-doktorantką była Sabra Follett Meservey (1924–1994), przyjętą na studia podyplomowe z historii Turcji w 1961^[11]. Do tego momentu Princeton był jedynym uniwersytetem w kraju, który nie przyjmował kobiet na studia, podczas gdy we wszystkich pozostałych szkołach należących do Ivy League kobiety stanowiły prawie 20% ogółu studentów. Kobiety mogły studiować tylko wtedy, gdy zakwalifikowały się na studia niedostępne gdzie indziej, jak Sabra Meservey, która uzyskała dyplom z orientalistyki w 1966. Osiem kolejnych studentek rozpoczęło studia w 1962, a w 1969 uczelnia stała się w pełni koedukacyjna^[3].

Eating clubs

Działalność uczelni jest ściśle związana z istnieniem „eating clubs”, które służą swoim członkom zarówno jako lokale służące spożywaniu posiłków, jak i miejsca wygodnego wypoczynku, nauki i spotkań towarzyskich. Oferują członkom m.in.: miejsce do nauki, biblioteki, komputery, dostęp do Internetu, sprzęt audiowizualny, wycieczki terenowe, zajęcia formalne i półformalne, wieczory filmowe i minigolf. Zapraszają gości i społeczność kampusu na koncerty, imprezy i inne wydarzenia^[12].

Obecnie istnieje 11 koedukacyjnych klubów. Znajdują się one w domach usytuowanych wzdłuż Prospect Avenue. Zarządzane są przez studentów, radę absolwentów i menedżera klubu. Oprócz posiłków i zajęć towarzyskich, kluby służą wymianie intelektualnej. Studenci dyskutują o problemach pojawiających się na zajęciach, zarówno między sobą, jak i z zapraszanymi profesorami^[12].

Kluby służą także społeczności miasta Princeton poprzez takie inicjatywy, jak np. udzielanie korepetycji uczniom biednym, pochodzącym z rodzin upośledzonych społecznie. Współpracują z organizacjami lokalnymi i różnymi grupami studenckimi^[12].

Galeria

Woodrow Wilson School of Public and International Affairs – Robertson Hall
Princeton University Art Museum (McCormick Hall), zał. w 1882
(na pierwszym planie: Duże figury M. Abakanowicz)
Carl Icahn Laboratory
Alexander Hall^[13], siedziba Princeton University Orchestra i Princeton Symphony Orchestra (otwarto w 1894)
McCosh Hall (otwarto w 1906)
Colonial Eating Club
Mathey College
Princeton University Stadium

Figury Magdaleny Abakanowicz

Na terenie uczelni, przed Princeton University Art Museum, ustawione są na stałe Duże figury autorstwa Magdaleny Abakanowicz z 2004 (20 figur z brązu, zdjęcie 2. od lewej)^[14]^[15].

Znani absolwenci

Z tym tematem związana jest kategoria: Absolwenci Uniwersytetu w Princeton.

Princeton ukończyli m.in.: James Madison (ukończył w 1771), Aaron Burr (1772), Woodrow Wilson (1879), James Stewart (1932), Alan Turing (1938), Richard Feynman (1942), Noor (królowa Jordanii) 1974, David Duchovny (1982), Michelle Obama (1985), Jeff Bezos (1986), Brooke Shields (1987).

Od początku swojego istnienia wykształciła 35 laureatów Nagrody Nobla.

Institute for Advanced Study

W 1930, w okresie narodzin faszyzmu w Europie, utworzono w sąsiedztwie uniwersytetu niezależny Institute for Advanced Study, który odegrał kluczową rolę w transferze kapitału intelektualnego z Europy do Ameryki. Szybko przyciągnął wielu najlepszych naukowców z całego świata, między innymi: Alberta Einsteina, George’a F. Kennana, Roberta Oppenheimera. Mimo że instytucja ta nie jest formalnie powiązana z uniwersytetem, w praktyce zakres współpracy jest bardzo szeroki.

Uwagi

↑ Nassau Hall (potocznie Old Nassau) – najstarszy budynek Uniwersytetu Princeton. W 1783 przez cztery miesiące służył jako budynek Kapitolu Stanów Zjednoczonych. W tym czasie nie podjęto decyzji o wielkim znaczeniu. Frekwencja była często bardzo niska, „przez większość czasu reprezentowanych było nie więcej niż sześć stanów”. Gdy został zbudowany w 1756 roku, był największym budynkiem w kolonialnym New Jersey i największym budynkiem akademickim w koloniach amerykańskich.

Przypisy

↑ ^a ^b Facts & Figures. Princeton University, 2020. [dostęp 2020-12-14]. (ang.).
↑ Uniwersytet Princeton, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2016-06-11] .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Our History. The Trustees of Princeton University, 2020. [dostęp 2020-12-17]. (ang.).
↑ The Beginning of the Ancient Eight. The Cornell Daily Sun, 2020. [dostęp 2020-12-17]. (ang.).
↑ Academic Ranking of World Universities 2020. ShanghaiRanking Consultancy, 2020. [dostęp 2020-12-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-08-15)]. (ang.).
↑ 2021 Best Global Universities Rankings. U.S. News & World Report, 2020. [dostęp 2020-12-14]. (ang.).
↑ Finances [2019]. The Trustees of Princeton University, 2020. [dostęp 2020-12-14]. (ang.).
↑ The Early Years. The Trustees of Princeton University, 2020. [dostęp 2020-12-15]. (ang.).
↑ Nassau Hall, Princeton, N.J. June 30, 1783 – Nov. 4, 1783. United States Department of State. [dostęp 2020-12-15]. (ang.).
↑ History of Princeton Theological Seminary. Princeton Theological Seminary, 2020. [dostęp 2020-12-17]. (ang.).
↑ First Woman Graduate Student. Princeton University. [dostęp 2020-12-13]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Eating Clubs. The Trustees of Princeton University, 2020. [dostęp 2020-12-16]. (ang.).
↑ History & Architecture. The Trustees of Princeton University, 2020. [dostęp 2020-12-13]. (ang.).
↑ Magdalena Abakanowicz. Muzeum Sztuki w Łodzi, 2020. [dostęp 2021-01-01]. (pol.).
↑ Major New Sculpture Installed at Museum Entrance. Princeton University Art Museum, 2021. [dostęp 2021-01-01]. (ang.).

Linki zewnętrzne

[9] Nassau Hall (potocznie Old Nassau) – najstarszy budynek Uniwersytetu Princeton. W 1783 przez cztery miesiące służył jako budynek Kapitolu Stanów Zjednoczonych. W tym czasie nie podjęto decyzji o wielkim znaczeniu. Frekwencja była często bardzo niska, „przez większość czasu reprezentowanych było nie więcej niż sześć stanów”. Gdy został zbudowany w 1756 roku, był największym budynkiem w kolonialnym New Jersey i największym budynkiem akademickim w koloniach amerykańskich.

[facts-1] Facts & Figures. Princeton University, 2020. [dostęp 2020-12-14]. (ang.).

[2] Uniwersytet Princeton, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2016-06-11] .

[history-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Our History. The Trustees of Princeton University, 2020. [dostęp 2020-12-17]. (ang.).

[cornell-4] The Beginning of the Ancient Eight. The Cornell Daily Sun, 2020. [dostęp 2020-12-17]. (ang.).

[arwu-5] Academic Ranking of World Universities 2020. ShanghaiRanking Consultancy, 2020. [dostęp 2020-12-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-08-15)]. (ang.).

[news-6] 2021 Best Global Universities Rankings. U.S. News & World Report, 2020. [dostęp 2020-12-14]. (ang.).

[finances-7] Finances [2019]. The Trustees of Princeton University, 2020. [dostęp 2020-12-14]. (ang.).

[prince1-8] The Early Years. The Trustees of Princeton University, 2020. [dostęp 2020-12-15]. (ang.).

[state-10] Nassau Hall, Princeton, N.J. June 30, 1783 – Nov. 4, 1783. United States Department of State. [dostęp 2020-12-15]. (ang.).

[theo-11] History of Princeton Theological Seminary. Princeton Theological Seminary, 2020. [dostęp 2020-12-17]. (ang.).

[prince-12] First Woman Graduate Student. Princeton University. [dostęp 2020-12-13]. (ang.).

[club-13] Eating Clubs. The Trustees of Princeton University, 2020. [dostęp 2020-12-16]. (ang.).

[hall-14] History & Architecture. The Trustees of Princeton University, 2020. [dostęp 2020-12-13]. (ang.).

[abakan-15] Magdalena Abakanowicz. Muzeum Sztuki w Łodzi, 2020. [dostęp 2021-01-01]. (pol.).

[abakan1-16] Major New Sculpture Installed at Museum Entrance. Princeton University Art Museum, 2021. [dostęp 2021-01-01]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[a]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]