Przejdź do zawartości

Anna Gonzaga

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Anna Gonzaga
Ilustracja
Dynastia

Gonzagowie

Data i miejsce urodzenia

1616
Paryż, Francja

Data i miejsce śmierci

6 czerwca 1684
Paryż, Francja

Ojciec

Karol I Gonzaga

Matka

Katarzyna de Guise

Mąż

Edward Wittelsbach

Dzieci

Maria Luiza
Anna Henrietta
Benedykta Henrietta

Anna Gonzaga (fr. Anne Marie de Gonzague; ur. 1616, zm. 6 czerwca 1684) – księżniczka mantuańska, siostra polskiej królowej Ludwiki Marii Gonzagi i księżna Palatynatu-Simmern jako żona księcia Edwarda.

Pochodzenie

[edytuj | edytuj kod]

Anna Maria Gonzaga(-Nevers) urodziła się w Paryżu w jednej z najświetniejszych i najlepiej skoligaconych rodzin arystokratycznych siedemnastowiecznej Francji – Gonzagów-Nevers – bocznej linii książęcego włoskiego rodu Gonzagów. Ojciec Anny Karol I Gonzaga, książę Mantui, Monferratu, Nevers i Rethel, był po mieczu potomkiem Ludwika – młodszego syna księcia Mantui, Fryderyka który w połowie XVI stulecia osiadł we Francji, po kądzieli zaś prawnukiem ostatniego cesarza Bizancjum, w związku z czym uważał się za jego dziedzica, z kolei jej matka, Katarzyna de Guise, księżna de Mayenne pochodziła z bocznej linii panującej dynastii lotaryńskiej. Anna była trzecią córką i szóstym, ostatnim dzieckiem swoich rodziców: jej bratem był Karola II, kolejny książę Mantui, a siostrą Ludwika Maria Gonzaga, żona króla Polski Władysława IV Wazy, a następnie jego brata i następcy Jana II Kazimierza Wazy.

Linia książąt Nevers przejęła panowanie nad Mantuą po trwającej cztery lata wojnie o sukcesję mantuańską, która wybuchła po śmierci ostatniego księcia z głównej linii rodu, Wincentego II. Przy wsparciu francuskiej korony ojcu księżniczki udało się zostać księciem Mantuańskim i Monferrackim w 1631 roku. Mimo tego dzieci księcia Karola I wychowywały się w Paryżu przy babce – po zakończeniu wojny sukcesyjnej gospodarka obu włoskich księstw była w fatalnym stanie, a sama Mantua wydawała się samemu księciu jednym, wielkim pogorzeliskiem. Dzieci wraz z księżną były przyjmowane na paryskim dworze Marii Medycejskiej, z którą były w dalekim stopniu spokrewnione.

Matka Anny zmarła w dwa lata po jej urodzeniu w 1618 roku najprawdopodobniej w wyniku poronienia. Początkowo rodzina planowała przeznaczyć Annę do stanu zakonnego, ale po śmierci księcia Karola I w 1637 roku w wyniku awanturniczego życia, postanowiono dobrze wydać ją za mąż.

Związek z Gwizjuszem, małżeństwo i dzieci

[edytuj | edytuj kod]

Pierwszą miłością Anny Gonzagi był jej kuzyn drugiego stopnia – Henryk II, książę de Guise; później zresztą, sama Gonzaga miała stwierdzić, że zawarła z Gwizjuszem sekretne małżeństwo w 1639 roku, czemu sam książę kilkakrotnie zaprzeczył. W 1640 Anna przebrała się za mężczyznę by móc mu towarzyszyć do położonego w Ardenach Sedanu, ale w rok później porzucił ją w czasie podróży. Anna przez wiele lat procesowała się z księciem, żądając prawnego uznania jej statusu jako jego żony.

24 kwietnia 1645 roku w Paryżu Anna wyszła za mąż zgodnie z wolą rodziny za Edwarda, księcia Palatynatu-Simmern, dziewiętnastoletniego pozbawionego władzy nad terytorium, które z mocy prawa do niego należało i jakichkolwiek dochodów niemieckiego arystokratę, który był od niej dziewięć lat młodszy. Od tej pory była znana jako księżna Palatynatu-Simmern.

Z małżeństwa z Edwardem Wittelsbachem miała trzy córki:

Według włoskiego historyka Giovanniego Battisty Intra, Anna była panią jednego z najwspanialszych salonów w czasie pierwszych lat panowania Ludwika XIV[1].

Małżeństwo jej drugiej córki, Anny Henrietty z Henrykiem de Burbon, księciem de Enghien przyniosło odnowienie pozycji jej matki – książę był synem Wielkiego Kondeusza, kuzyna Ludwika XIV i jednego z najwyżej postawionych arystokratów na dworze. Jej siostra Ludwika Maria Gonzaga uznała Annę Henriettę swoją dziedziczką i poparła kandydaturę jej męża na polskiego króla.

Anna Gonzaga zaaranżowała małżeństwo swojej najmłodszej córki, Benedykty Henrietty z Janem Fryderykiem, księciem Brunszwiku-Lüneburga i Calenbergu. Księżna Palatynatu była bliską przyjaciółką homoseksualnego brata Ludwika XIV, księcia Orleanu Filipa, którego drugie małżeństwo z bratanicą męża Anny Gonzagi Elżbietą Charlottą Wittelsbach było konsekwencją jej planów.

Ostatnie lata i kwestia religii

[edytuj | edytuj kod]

Matka Anny należała do „ultrakatolickiej” rodziny Gwizjuszy i sama Gonzaga była głęboko religijna, zwłaszcza pod koniec życia – powodów było kilka – jej odległym przodkiem był papież[2], jej dziadkiem był Karol, książę Mayenne, jeden z głównych przywódców Ligi Katolickiej. Sama Anna przekonała swojego kalwinistycznego męża do powrotu do katolicyzmu, co spotkało się z dezaprobatą i gniewem jego matki Elżbiety Stuart, która przez jakiś czas nie uznawała go za swoje dziecko. (Wkrótce zresztą mu przebaczyła.)

W 1663 roku Edward zmarł w Paryżu w wieku trzydziestu siedmiu lat. Czterdzieści lat później jego młodsza siostra Zofia będąca żoną księcia Hanoweru Ernesta Augusta została na mocy angielskiej Ustawy o następstwie tronu ogłoszona następczynią tronu Wielkiej Brytanii przez swoją kuzynkę, królową Annę. Zofia nigdy nie została królową, ponieważ zmarła na niecałe dwa miesiące przed Anną – tron trafił więc w ręce jej syna Jerzego Ludwika, elektora Hanoweru, który został kolejnym królem pod imieniem Jerzego I, zakładając tym samym dynastię hanowerską, której przedstawiciele władali Wielką Brytanią i jej koloniami do 1901 roku. Uważa się, że gdyby Edward i jego córki nie przeszliby na katolicyzm to w chwili jego potomkowie mogliby być władcami Wielkiej Brytanii[3].

Od 1671 roku Anna niemal całkowicie poświęciła się religii i całkowicie zmieniła swoje życie. Biskup Bossuet poświęcił jej jedną ze swoich słynnych pogrzebowych mów.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Review of reviews and world’s work: An international magazine, volume 1, William Thomas Stead, 1890, str. 431
  2. Anna była potomkinią papieża Aleksandra VI, poprzez swoją matkę, Katarzynę de Guise, wnuczkę Anny d’Este, której babką była nieślubna papieska córka Lukrecja Borgia.
  3. George L. Williams: Papal Genealogy: The Families and Descendants of the Popes str. 66

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]