Przejdź do zawartości

Prezydent Malty

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Prezydent Malty
President ta' Malta
Ilustracja
Sztandar prezydenta Malty
Stanowisko
Państwo

 Malta

Data utworzenia

13 grudnia 1974

Pierwszy

Anthony Mamo

Obecny

Myriam Spiteri Debono

Obecny od

4 kwietnia 2024

Siedziba

Pałac San Anton, Attard

Strona internetowa

Prezydent Malty – konstytucyjna głowa państwa.

Prezydent Malty (mt. Il-President ta' Malta) jest mianowany decyzją Izby Reprezentantów na pięcioletnią nieodnawialną kadencję. Prezydent stoi na straży konstytucji i jest jedyną osobą, która to przysięga. Jeśli prezydent ma wątpliwości, co do konstytucyjności prawa, choćby prokurator generalny potwierdzał jego zgodność, może poprosić o wyjaśnienie. Jest częścią parlamentu (ustanowionym przez Konstytucję - dział 51), powołuje sędziów (art. 96 Konstytucji), sprawuje władzę wykonawczą (art. 78 Konstytucji). Obecnie prezydentem Malty jest Myriam Spiteri Debono.

Utworzenie urzędu, wykluczenia

[edytuj | edytuj kod]

Urząd prezydenta utworzono 13 grudnia 1974 roku, kiedy Malta stała się republiką pozostając we Wspólnocie Narodów. Królowa Elżbieta II przestała być głową państwa, a dotychczasowy gubernator generalny Malty Anthony Mamo stał się pierwszym prezydentem Malty.

Kandydat nie może zostać mianowany na urząd prezydenta, jeżeli:

  • nie jest obywatelem Malty,
  • sprawuje lub sprawował urząd sędziego głównego lub sądów wyższego szczebla,
  • nie jest uprawniony do bycia mianowanym lub sprawowania urzędów publicznych zgodnie z artykułami 109, 118 i 120 konstytucji.

Rola prezydenta

[edytuj | edytuj kod]

Do uprawnień prezydenta zalicza się:

  • ogłaszanie praw,
  • rozwiązanie Izby Reprezentantów na wniosek premiera Malty,
  • wyznaczenie premiera w oparciu o rozkład sił w Izbie Reprezentantów,
  • wyznaczanie większości członków organów konstytucyjnych (za zgodą premiera),
  • przyjmowanie ambasadorów,
  • ułaskawienie (lecz nie na mocy amnestii) skazanych przestępców, złagodzenie lub pomijanie wyroków w sprawach karnych,
  • przewodniczenie z urzędu Komisji ds. Wymiaru Sprawiedliwości Malty.

Pełniący obowiązki prezydenta Malty

[edytuj | edytuj kod]

Pełniący obowiązki prezydenta Malty to funkcja zapisana w prawie maltańskim.

P.o. prezydenta jest wybierany przez parlament w wypadku, kiedy stanowisko prezydenta zostaje opróżnione przed upływem kadencji.

P.o. prezydenta jest faktycznie na ten czas prezydentem (inaczej nazywa się go tymczasowym prezydentem), ponieważ pełni wszystkie jej obowiązki i cieszy się pełnią praw, ale nie jest zaprzysiężony, jak wybrany prezydent.

Z racji tego, iż zdarza im się pełnić funkcję dłuższy czas (nawet dwa lata, jak Paul Xuereb), a także nie ma wtedy innej głowy państwa (nie są więc tylko zastępcami), często liczy się ich i uznaje za "prezydentów", a nie tylko p.o.

Urzędowo określa się ich jako prezydentów Ad Interim.

Lista osób p.o. prezydenta:

  1. Albert Hyzler (27 grudnia 1981 - 15 lutego 1982), po ustąpieniu Antona Buttigiega
  2. Paul Xuereb (19871989), po ustąpieniu Agathy Barbary

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]