I koncert fortepianowy (KV 37)
I Koncert fortepianowy F-dur (KV 37) – koncert na instrument solowy i orkiestrę kameralną skomponowany przez Wolfganga Amadeusa Mozarta wspólnie ze jego ojcem Leopoldem[1] na podstawie utworów Hermanna Raupacha[1][2][3] i Leontzia Honauera[1][3][4]. Powstał w kwietniu 1767 w Salzburgu[1].
Historia
[edytuj | edytuj kod].png)
W latach 1763–1764 Mozart przebywał w Paryżu, gdzie działali niemieccy kompozytorzy[5] – Hermann Raupach[2], Leontzi Honauer[4], Johann Gottfried Eckard[6] oraz Johann Schobert[7]. W 1767[8] Mozart skomponował cztery koncerty na podstawie ich sonat (pasticcio)[5]. Pochodzenie materiału muzycznego wykorzystanego w utworze ustalili Téodor de Wyzewa i Georges de Saint-Foix[9].
Budowa
[edytuj | edytuj kod]
Koncert skomponowany został na instrument klawiszowy, 2 oboje, 2 rogi i sekcję smyczkową[1]. Instrument solowy, którego partia nie została zmieniona w stosunku do pierwowzorów[10], mógł realizować partię basso continuo we fragmentach tutti[8][11], co było praktyką stosowaną przez Mozarta co najmniej do XIII Koncert fortepianowy C-dur (KV 415)[11].
Utwór składa się z trzech części:
- Allegro – tonacja F-dur; metrum 4/4[10]; proweniencja: sonata skrzypcowa op. 1 nr 5 Raupacha[1] (ok. 1762)[2]
- Andante – tonacja c-moll; metrum 3/4; proweniencja: Schobert, być może Mozart[10]
- Rondo – tonacja F-dur; metrum 4/4[10]; proweniencja: cz. 1[4] sonaty klawesynowej op. 2 nr 3 Honauera[1] (1764)[4]
Powtórzenie w pierwszej części wzorowane było na twórczości Georga Christopha Wagenseila. Mozart wykorzysta tę wczesnosonatową zasadę budowy w swoich pierwszych czterech koncertach na instrumenty klawiszowe[5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g Cliff Eisen, Stanley Sadie, Mozart, (Johann Chrysostom) Wolfgang Amadeus, Grove Music Online, 2001, DOI: 10.1093/gmo/9781561592630.article.6002278233 (ang.).
- ↑ a b c Geoffrey Norris, Raupach, Hermann Friedrich, Grove Music Online, 2001, DOI: 10.1093/omo/9781561592630.013.90000381334 (ang.).
- ↑ a b Ulrich Michels, Atlas muzyki, t. II, Warszawa: Prószyński i S-ka, 2003, s. 425, ISBN 83-7255-158-8.
- ↑ a b c d Elaine Keillor, Honauer, Leontzi, Grove Music Online, 29 maja 2020, DOI: 10.1093/gmo/9781561592630.article.13294 (ang.).
- ↑ a b c Cliff Eisen, Concerto (Fr. concert; Ger. Konzert), Grove Music Online, 26 października 2011, DOI: 10.1093/gmo/9781561592630.article.40737 (ang.).
- ↑ Herbert C. Turrentine, Eckard [Eckardt, Eckart], Johann Gottfried, Grove Music Online, 2001, DOI: 10.1093/gmo/9781561592630.article.08520 (ang.).
- ↑ Herbert C. Turrentine, Schobert, Johann [Jean], Grove Music Online, 2001, DOI: 10.1093/gmo/9781561592630.article.25017 (ang.).
- ↑ a b Simon P. Keefe (red.), The Cambridge companion to the concerto, Cambridge: Cambridge University Press, 2005, s. XIV, 200, ISBN 978-0-521-54257-9.
- ↑ Arthur Hutchings, The Keyboard Concerto, „Music & Letters”, 23 (4), 1942, s. 308, DOI: 10.1093/ml/XXIII.4.298.
- ↑ a b c d George Anson, The Piano Concertos of Mozart, „American Music Teacher”, 5 (4), 1956, s. 2.
- ↑ a b Eva Badura-Skoda, Paul Badura-Skoda, Interpreting Mozart on the Keyboard, New York: St. Martin’s Press, 1962, s. 197, OCLC 529604.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- I Koncert fortepianowy F-dur (KV 37) – nuty dostępne w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project