Ettore Scola

Ettore Scola
	; Scola w 1983
Data i miejsce urodzenia	10 maja 1931 ; Trevico
Data i miejsce śmierci	19 stycznia 2016 ; Rzym
Zawód	reżyser, scenarzysta
Lata aktywności	1952-2016
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ettore Scola (ur. 10 maja 1931 w Trevico^[1], zm. 19 stycznia 2016 w Rzymie^[2]) – włoski reżyser i scenarzysta filmowy^[3].

Życiorys

Jako scenarzysta Scola zadebiutował w 1952 podczas prac nad filmem Canzoni di mezzo secolo. W 1964 roku wyreżyserował swój pierwszy film Porozmawiajmy o kobietach^[4].

Był wielokrotnie nominowany do najważniejszych europejskich nagród filmowych. Był m.in. zdobywcą nagrody za reżyserię na 29. MFF w Cannes za film Odrażający, brudni, źli (1976)^[5] oraz Cezara za film Bal (1983)^[6].

Przewodniczył jury konkursu głównego na 41. MFF w Cannes (1988) oraz na 55. MFF w Wenecji (1998).

Filmografia

Reżyser

Film fabularny

1964: Porozmawiajmy o kobietach
1965: Koniunktura
1966: Zakochany diabeł
1968: Czy nasi bohaterowie zdołają odszukać przyjaciela zaginionego tajemniczo w Afryce?
1969: Komisarz Pepe
1970: Dramat zazdrości
1971: Pan pozwoli, Rocco Papaleo
1972: Kraksa
1974: Tacy byliśmy zakochani
1976: Odrażający, brudni, źli
1977: Nowe potwory
1977: Szczególny dzień
1980: Taras
1981: Miłosna pasja
1982: Noc w Varennes
1983: Bal
1985: Makaroniarze
1987: Rodzina
1989: Która godzina?
1989: Splendor
1990: Kapitan Fracasse
1995: Opowieść o ubogim młodzieńcu
1998: Kolacja
2001: Nieuczciwa konkurencja
2003: Rzym i rzymianie

Film dokumentalny

2001: Un altro mondo è possibile^[a]
2002: Lettere dalla Palestina^[b]
2013: Che strano chiamarsi Federico!^[c]

Uwagi

↑ Dokument wyreżyserowany wspólnie z Guido Chiesą.
↑ Dokument wyreżyserowany wspólnie z Mario Monicellim, Fulvio Wetzlem, Francesco Masellim.
↑ Dokument wyreżyserowany wspólnie z Silvią i Paolą Scola.

Przypisy

↑ Gino Moliterno: Encyclopedia of Contemporary Italian Culture. Routledge, 2002, s. 755. ISBN 978-1-134-75876-0. [dostęp 2016-01-20].
↑ Ettore Scola, il ricordo ed il dolore del mondo del cinema e della cultura - Rai News. rai.it, 19 stycznia 2016. [dostęp 2016-01-20]. (wł.).
↑ Scola Ettore, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2016-01-20] .
↑ Stefano Masi: Ettore Scola. Gremese Editore, 2006, s. 121. ISBN 978-88-8440-394-0. [dostęp 2016-01-20].
↑ Awards 1976 : All Awards - Festival de Cannes 2016 (International Film Festival). festival-cannes.com. [dostęp 2016-01-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-07)]. (ang.).
↑ Wybrać właściwy rok przyznania nagrody w okienku „Palmares” (w prawym górnym rogu): Awards - Académie des Arts et Techniques du Cinéma. academie-cinema.org. [dostęp 2016-01-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-18)]. (ang.).

Bibliografia

Ettore Scola w bazie IMDb (ang.)
Ettore Scola w bazie Filmweb

[7] Dokument wyreżyserowany wspólnie z Guido Chiesą.

[8] Dokument wyreżyserowany wspólnie z Mario Monicellim, Fulvio Wetzlem, Francesco Masellim.

[9] Dokument wyreżyserowany wspólnie z Silvią i Paolą Scola.

[Moliterno-s755-1] Gino Moliterno: Encyclopedia of Contemporary Italian Culture. Routledge, 2002, s. 755. ISBN 978-1-134-75876-0. [dostęp 2016-01-20].

[rai.it-Ettore-Scola-il-ricordo-ed-il-dolore-del-mondo-del-cinema-e-della-cultura-spento-il-regista-e-lo-sceneggiatore-di-ci-eravamo-tanti-amati-2] Ettore Scola, il ricordo ed il dolore del mondo del cinema e della cultura - Rai News. rai.it, 19 stycznia 2016. [dostęp 2016-01-20]. (wł.).

[encyklopediapwnpl-Scola-Ettore-3] Scola Ettore, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2016-01-20] .

[Masi-s121-4] Stefano Masi: Ettore Scola. Gremese Editore, 2006, s. 121. ISBN 978-88-8440-394-0. [dostęp 2016-01-20].

[festival-cannes.com-1976-allAward-5] Awards 1976 : All Awards - Festival de Cannes 2016 (International Film Festival). festival-cannes.com. [dostęp 2016-01-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-07)]. (ang.).

[academie-cinema.org-awards-6] Wybrać właściwy rok przyznania nagrody w okienku „Palmares” (w prawym górnym rogu): Awards - Académie des Arts et Techniques du Cinéma. academie-cinema.org. [dostęp 2016-01-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-18)]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[a]

[b]

[c]

1960–69	Porozmawiajmy o kobietach (1964) Koniunktura (1965) Zakochany diabeł (1966) Czy nasi bohaterowie zdołają odszukać przyjaciela zaginionego tajemniczo w Afryce? (1968) Komisarz Pepe (1969)
1970–79	Dramat zazdrości (1970) Pan pozwoli, Rocco Papaleo (1971) Kraksa (1972) Tacy byliśmy zakochani (1974) Odrażający, brudni, źli (1976) Nowe potwory (1977, segmenty) Szczególny dzień (1977)
1980–89	Taras (1980) Miłosna pasja (1981) Noc w Varennes (1982) Bal (1983) Makaroniarze (1985) Rodzina (1987) Która godzina? (1989) Splendor (1989)
1990–99	Kapitan Fracasse (1990) Opowieść o ubogim młodzieńcu (1995) Kolacja (1998)
2000–09	Nieuczciwa konkurencja (2001) Rzym i rzymianie (2003)

1956–1979	Robert Aldrich (1956) Mario Monicelli (1957) Tadashi Imai (1958) Akira Kurosawa (1959) Jean-Luc Godard (1960) Bernhard Wicki (1961) Francesco Rosi (1962) Nikos Koundouros (1963) Satyajit Ray (1964) Satyajit Ray (1965) Carlos Saura (1966) Živojin Pavlović (1967) Carlos Saura (1968) Jean-Pierre Blanc (1972) Siergiej Sołowjow (1975) Mario Monicelli (1976) Manuel Gutiérrez Aragón (1977) Georgi Djułgerow (1978) Astrid Henning-Jensen (1979)
1980–1999	István Szabó (1980) Mario Monicelli (1982) Éric Rohmer (1983) Ettore Scola (1984) Robert Benton (1985) Gieorgij Szengiełaja (1986) Oliver Stone (1987) Norman Jewison (1988) Dušan Hanák (1989) Michael Verhoeven (1990) Jonathan Demme / Ricky Tognazzi (1991) Jan Troell (1992) Andrew Birkin (1993) Krzysztof Kieślowski (1994) Richard Linklater (1995) Yim Ho / Richard Loncraine (1996) Éric Heumann (1997) Neil Jordan (1998) Stephen Frears (1999)
2000–2019	Miloš Forman (2000) Lin Cheng-sheng (2001) Otar Ioseliani (2002) Patrice Chéreau (2003) Kim Ki-duk (2004) Marc Rothemund (2005) Michael Winterbottom i Mat Whitecross (2006) Josef Cedar (2007) Paul Thomas Anderson (2008) Asghar Farhadi (2009) Roman Polański (2010) Ulrich Köhler (2011) Christian Petzold (2012) David Gordon Green (2013) Richard Linklater (2014) Radu Jude / Małgorzata Szumowska (2015) Mia Hansen-Løve (2016) Aki Kaurismäki (2017) Wes Anderson (2018) Angela Schanelec (2019)
2020–	Hong Sang-soo (2020) Dénes Nagy (2021) Claire Denis (2022) Philippe Garrel (2023) Nelson Carlo de Los Santos Arias (2024)

1940-1979	René Clément (1946) René Clément (1949) Luis Buñuel (1951) Christian-Jaque (1952) Jules Dassin / Siergiej Wasiljew (1955) Siergiej Jutkiewicz (1956) Robert Bresson (1957) Ingmar Bergman (1958) François Truffaut (1959) Julija Sołncewa (1961) Liviu Ciulei (1965) Siergiej Jutkiewicz (1966) Ferenc Kósa (1967) Glauber Rocha / Vojtěch Jasný (1969) John Boorman (1970) Miklós Jancsó (1972) Michel Brault / Costa-Gavras (1975) Ettore Scola (1976) Nagisa Ōshima (1978) Terrence Malick (1979)
1980-99	Werner Herzog (1982) Robert Bresson / Andriej Tarkowski (1983) Bertrand Tavernier (1984) André Téchiné (1985) Martin Scorsese (1986) Wim Wenders (1987) Fernando Solanas (1988) Emir Kusturica (1989) Pawieł Łungin (1990) Joel i Ethan Coenowie (1991) Robert Altman (1992) Mike Leigh (1993) Nanni Moretti (1994) Mathieu Kassovitz (1995) Joel i Ethan Coenowie (1996) Wong Kar-Wai (1997) John Boorman (1998) Pedro Almodóvar (1999)
2000-20	Edward Yang (2000) Joel i Ethan Coenowie / David Lynch (2001) Im Kwon-taek / Paul Thomas Anderson (2002) Gus Van Sant (2003) Tony Gatlif (2004) Michael Haneke (2005) Alejandro González Iñárritu (2006) Julian Schnabel (2007) Nuri Bilge Ceylan (2008) Brillante Mendoza (2009) Mathieu Amalric (2010) Nicolas Winding Refn (2011) Carlos Reygadas (2012) Amat Escalante (2013) Bennett Miller (2014) Hou Hsiao-hsien (2015) Cristian Mungiu / Olivier Assayas (2016) Sofia Coppola (2017) Paweł Pawlikowski (2018) Jean-Pierre i Luc Dardenne (2019)
2021-	Leos Carax (2021) Park Chan-wook (2022) Trần Anh Hùng (2023) Miguel Gomes (2024)

1946–1975	Georges Huisman (1946) Georges Huisman (1947) Georges Huisman (1949) André Maurois (1951) Maurice Genevoix (1952) Jean Cocteau (1953) Jean Cocteau (1954) Marcel Pagnol (1955) Maurice Lehmann (1956) André Maurois (1957) Marcel Achard (1958) Marcel Achard (1959) Georges Simenon (1960) Jean Giono (1961) Tetsurō Furukaki (1962) Armand Salacrou (1963) Fritz Lang (1964) Olivia de Havilland (1965) Sophia Loren (1966) Alessandro Blasetti (1967) André Chamson (1968) Luchino Visconti (1969) Miguel Ángel Asturias (1970) Michèle Morgan (1971) Joseph Losey (1972) Ingrid Bergman (1973) René Clair (1974) Jeanne Moreau (1975)
1976–2000	Tennessee Williams (1976) Roberto Rossellini (1977) Alan J. Pakula (1978) Françoise Sagan (1979) Kirk Douglas (1980) Jacques Deray (1981) Giorgio Strehler (1982) William Styron (1983) Dirk Bogarde (1984) Miloš Forman (1985) Sydney Pollack (1986) Yves Montand (1987) Ettore Scola (1988) Wim Wenders (1989) Bernardo Bertolucci (1990) Roman Polański (1991) Gérard Depardieu (1992) Louis Malle (1993) Clint Eastwood (1994) Jeanne Moreau (1995) Francis Ford Coppola (1996) Isabelle Adjani (1997) Martin Scorsese (1998) David Cronenberg (1999) Luc Besson (2000)
2001–2025	Liv Ullmann (2001) David Lynch (2002) Patrice Chéreau (2003) Quentin Tarantino (2004) Emir Kusturica (2005) Wong Kar-Wai (2006) Stephen Frears (2007) Sean Penn (2008) Isabelle Huppert (2009) Tim Burton (2010) Robert De Niro (2011) Nanni Moretti (2012) Steven Spielberg (2013) Jane Campion (2014) Joel i Ethan Coenowie (2015) George Miller (2016) Pedro Almodóvar (2017) Cate Blanchett (2018) Alejandro González Iñárritu (2019) Spike Lee (2021) Vincent Lindon (2022) Ruben Östlund (2023) Greta Gerwig (2024)