Serbski Ruch Odnowy
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Lider | |
| Data założenia |
1990 |
| Adres siedziby | |
| Ideologia polityczna | |
| Barwy | |
| Strona internetowa | |
Serbski Ruch Odnowy (serb. Srpski pokret obnove / Српски покрет обнове, SPO) – serbska partia polityczna o profilu centroprawicowym, proeuropejskim i monarchistycznym.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Partia powstała 14 marca 1990, założyli ją Vuk Drašković (który od tego czasu nieprzerwanie kieruje ugrupowaniem) oraz Vojislav Šešelj. Ten ostatni wkrótce opuścił SPO, tworząc w 1991 Serbską Partię Radykalną[1]. Serbski Ruch Odnowy od początku był ugrupowaniem opozycyjnym wobec Slobodana Miloševicia, w latach 90. był najważniejszym ugrupowaniem demokratycznym. Jego działacze byli organizatorami większości wieców i protestów, Vuk Drašković dwukrotnie był tymczasowo aresztowany z powodów politycznych, w 1993 został w trakcie pobytu w więzieniu pobity. SPO od początku brała udział w wyborach do Zgromadzenia Narodowego. W 1990 partia dostała 7,6% głosów i 19 mandatów. W wyborach w 1992 i w 1993 współtworzyła koalicję wyborczą DEPOS, wprowadzając w jej ramach odpowiednio 26 i 37 posłów. W 1996 ruch porozumiał się z Partią Demokratyczną, sojuszu wygrał wybory lokalne w stolicy (mimo próby sfałszowania wyników i nieuznawania ich przez pewien czas przez władze), porozumienie rozpadło się wkrótce po objęciu urzędu burmistrza Belgradu przez Zorana Đinđicia. W 1997 SPO w przeciwieństwie do pozostałych głównych partii opozycyjnych wziął udział w wyborach parlamentarnych, 18% głosów przełożyło się na 45 miejsc w Zgromadzeniu Narodowym. W 1998 ugrupowanie opuściła grupa skupiona wokół Velimira Ilicia, która utworzyła formację pod nazwą Nowa Serbia[2].
W styczniu 1999 Vuk Drašković przyjął propozycję Slobodana Miloševicia wejścia do rządu Jugosławii, obejmując tekę wicepremiera. Odwołany został w kwietniu tegoż roku w trakcie trwania operacji Allied Force. W październiku 1999 i w sierpniu 2000 dwukrotnie organizowano zamachy na życie lidera SPO. Ruch w tym czasie podjął współpracę z Demokratyczną Opozycję Serbii, jednak ostatecznie wystartował samodzielnie w wyborach w 2000. Ugrupowanie dostało 3,3% głosów i nie przekroczyło wyborczego progu. Partia przetrwała poza parlamentem, w 2003 do Zgromadzenia Narodowego wystawiła wspólną listę z Nową Serbią, wprowadzając 13 swoich przedstawicieli. Vuk Drašković w 2004 uzyskał nominację na federalnego ministra spraw zagranicznych. W trakcie kadencji doszło do kolejnego rozłamu – w 2007 część działaczy założyła Serbski Demokratyczny Ruch Odnowy.
W 2007 SPO wystawiło ponownie własną listę, która z wynikiem 3,3% poparcia znalazła się poza parlamentem. W przedterminowych wyborach w 2008 Serbski Ruch Odnowy współpracował m.in. z Partią Demokratyczną. Koalicja zwyciężyła w wyborach, ze 102 uzyskanych przez nią miejsc w Zgromadzeniu Narodowym 4 przypadły przedstawicielom SPO. Ugrupowanie wprowadziło swoich przedstawicieli do administracji rządowej. W 2011 ruch podjął decyzję o przejściu do opozycji i podjęciu współpracy z Partią Liberalno-Demokratyczną. Grupa sprzeciwiająca się zmianie sojuszu, w tym minister Srđan Srećković, została wykluczona z partii. W wyborach w 2012 SPO startowała w ramach bloku zorganizowanego przez LDP[3], zdobywając ponownie 4 miejsca w parlamencie. W 2014 ruch dołączył do sojuszu skupionego wokół Serbskiej Partii Postępowej[4], uzyskując w przedterminowych wyborach kilkuosobową reprezentację poselską z Aleksandrem Jugoviciem na czele. Niewielką poselską reprezentację SPO zachowywał na skutek wyborów w 2016, 2020, 2022 i 2023, gdy jego przedstawiciele (w tym każdorazowo Aleksandar Jugović i Aleksandar Čotrić) ponownie byli umieszczani na liście tworzonej wokół postępowców[5][6][7][8].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Srpska radikalna stranka. b92.net. [dostęp 2014-02-03]. (serb.).
- ↑ Nova Srbija. b92.net. [dostęp 2014-02-03]. (serb.).
- ↑ LDP, SPO agree on pre-election coalition. b92.net, 11 marca 2012. [dostęp 2014-02-03]. (ang.).
- ↑ Izborne liste za izbore narodne poslanike u Narodnu skupštinu 16. mart 2014. godine. parlament.gov.rs. [dostęp 2014-03-16]. (serb.).
- ↑ Izbori za narodne poslanike 2016. godine: Izborne liste. parlament.gov.rs. [dostęp 2016-04-24]. (serb.).
- ↑ Избори за народне посланике Народне скупштине, 21. јун 2020. године: Изборне листе. parlament.gov.rs. [dostęp 2020-06-25]. (serb.).
- ↑ Ko su kandidati SNS za narodne poslanike?. danas.rs, 17 lutego 2022. [dostęp 2022-04-04]. (serb.).
- ↑ Pogledajte ko su kandidati na Vučićevoj listi Srbija ne sme da stane. danas.rs, 3 listopada 2023. [dostęp 2023-12-18]. (serb.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Srpski pokret obnove. b92.net. [dostęp 2014-02-03]. (serb.).