Tahkona

Tahkona
Klasa	trałowiec, tender
	Historia
Stocznia	Crichton, Helsinki
	Zamówiony dla Rosyjska Carska MW
	Kaiserliche Marine
Nazwa	KM-4
Wejście do służby	22 lutego 1918
Wycofanie ze służby	16 października 1918
	Eesti merejõud
Nazwa	Tahkona
Wejście do służby	wrzesień 1919
	Marynarka Wojenna ZSRR
Wejście do służby	sierpień 1940
Wycofanie ze służby	1 lipca 1941
Los okrętu	zatonął po wejściu na minę
	Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	35 ton (maksymalnie 50)
Długość	19,5 m
Szerokość	3,6 m
Zanurzenie	1,7 m
	Napęd
	kocioł i maszyna parowa o mocy 150 KM; 3 tony węgla
Prędkość	11 węzła
Zasięg	10 mil morskich
Załoga	7–10

Tahkona – okręt pomocniczy budowy rosyjskiej z okresu I wojny światowej. Pływał pod banderami Rosji, Niemiec, Estonii i ZSSR. Dwukrotnie zatonął na minie, ostatni raz w 1941 roku.

Budowa i konstrukcja

Jednostka zbudowana została w Helsinkach, w stoczni Cricton. Jej wyporność wynosiła 35 ton, przy maksymalnym obciążeniu wzrastała do 50. Całkowita długość to 19,5 metra a szerokość 3,6 metra, na linii wodnej wymiary te wynosiły odpowiednio 17,6 i 3,2 metra. Zanurzenie jednostki osiągało 1,7 metra^[1].

Okręt napędzany był przez sprzężoną maszynę parową o dwóch cylindrach, z jednym kotłem. Rozwijała ona moc 150 KM. Okręt mógł osiągnąć prędkość 11 węzłów. Zapas 3 ton węgla pozwalał jednostce na pokonanie 240 mil morskich przy prędkości 10 węzłów^[1].

Jednostka nie była uzbrojona, posiadała jednak wyposażenie dla jednego działa kalibru 47 mm^[1].

Załoga składała się z 7 osób w czasie pokoju. Wojenny etat wzrastał do 10 załogantów. W jej skład wchodził jeden oficer^[1].

Służba

Ważniejsze miejsca z historii „Takhomy”.

Jednostka służyła (pod nieznaną nazwą) w Imperium Rosyjskim jako dozorowiec^[1].

W czasie I wojny światowej został przejęty przez Niemców. Miało to się stać 22 lutego 1918 roku w Tallinnie^[1], co jednak kłóci się z faktem, że Niemcy wkroczyli do miasta dopiero 25 lutego^[2]. Okręt został włączony do służby w Kaiserliche Marine jako KM-4. Został stracony 16 października 1918 roku. Zatonął w zalewie Matsalu, przy ujściu Kasari, w wyniku wejścia na minę^[3].

Okręt został podniesiony z dna przez Estończyków w czerwcu 1919 roku. Po trzech miesiącach wszedł w skład Eesti merejõud jako trałowiec^[4].

Głównym zadaniem estońskiej marynarki w latach powojennych było oczyszczenie szlaków komunikacyjnych z min postawionych przez okręty niemieckie i rosyjskie. W tym celu 15 marca 1919 roku powołano do życia Traalerite Divisjon. Do 1922 roku udało się oczyścić z 633 min morskich obszar o powierzchni 1679 mil kwadratowych, co zadowoliło dowództwo marynarki^[5]. Okręt uczestniczył z przerwami w pracach dywizjonu – latach 1920–1921 przeszedł modernizację, po której zaklasyfikowano go jako tender floty^[4].

W 1924 roku Estonia otrzymała informacje o polach minowych postawionych na większych głębokościach, postawionych w czasie wojny w celu zwalczania okrętów podwodnych. Powstała w związku z tym potrzeba wykonania trałów na głębokościach 19 i 27 metrów. Okręty przeznaczone do zwalczania min zostały połączone w tymczasowy zespół Traalerite Salkkond 2 lipca 1924 roku. Dowodził nim komandor porucznik Joosep Pruun, a stanowiska oficerskie na okrętach podlegały ciągłej rotacji, aby zapewnić doświadczenie bojowe kadetom szkoły morskiej^[5].

Pierwsze trałowanie odbyło się na północ od Kakumäe (dzielnica Tallinna), następnie okręty oczyściły z min wody kolejna na północnym zachodzie i południowym wschodzie wyspy Naissaar. W trakcie akcji wyłowiono 196 min morskich, zaś 36 eksplodowało. Jesienią Estończycy uzyskali informację, iż w wodach na północny zachód od Naissaar miny były stawiane również na głębokościach poniżej 27 metrów. Rankiem 14 listopada 1924 roku w celu odnalezienia min wyszedł zespół w składzie „Meeme”, „Mardus” i „Tahkona”. „Meeme” i „Mardus” rozpoczęły trał na głębokości 48,7 metra, został on jednak przerwany o 15:10 w wyniku wybuchu. Eksplozja miała miejsce około 15 stóp (między 4 a 5 metrów) pod rufą „Meeme”. Spowodowała ona znaczne uszkodzenia, część załogi została wyrzucona za burtę. Pozostałe okręty rozpoczęły akcję ratunkową, z wody wyciągnięto 11 ludzi, zaś 9 zabrano z pokładu. „Mardus” przybrał kurs na Tallinn, aby odwieźć rannych, zaś „Tahkona” przystąpiła o 15:25 do holowania jednostki, której maszynownia była wówczas wypełniona wodą do wysokości 1 metra. Dowódca tendra chciał przemieścić tonący okręt na płytkie wody przy brzegu wyspy Naissaar. Holowanie odbywało się z prędkością 1,5 węzła i zakończyło się niepowodzeniem – „Meeme” zatonął o godzinie 17:30^[6]^[5].

Estonia została oficjalnie włączona do Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich 6 sierpnia 1940 roku. „Tahkona” została wcielona do Floty Bałtyckiej. Zatonęła na minie tuż po ataku Niemców na ZSRR 1 lipca 1941 roku^[4].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Ehlers 2012a ↓, s. 53.
↑ Lewandowski 2001 ↓, s. 66.
↑ Ehlers 2012a ↓, s. 53–54.
↑ ^a ^b ^c Ehlers 2012a ↓, s. 54.
↑ ^a ^b ^c Sammalsoo 1999 ↓.
↑ Ehlers 2012a ↓, s. 51.

Bibliografia

Hartmut Ehlers. Marynarka Wojenna i Paramilitarne Siły Morskie Estonii 1918-1940. „Okręty Wojenne”, s. 46-50, 2012. Tarnowskie Góry: Wydawnictwo „Okręty Wojenne”. ISSN 1231-014X. 1/2012 (111). (pol.).
Jan Lewandowski: Estonia. Warszawa: Wydawnictwo TRIO, 2001, seria: Historia Państw Świata w XX Wieku. ISBN 83-88542-04-4. (pol.).
Peedu Sammalsoo. 15 jalga kiilu all: 75 aastat suurtükilaeva “Meeme” hukkumisest. „Meremees”, s. 34–36, 1999. nr 17–18. (est.).

[CITEREFEhlers2012a53-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Ehlers 2012a ↓, s. 53.

[CITEREFLewandowski200166-2] Lewandowski 2001 ↓, s. 66.

[CITEREFEhlers2012a53–54-3] Ehlers 2012a ↓, s. 53–54.

[CITEREFEhlers2012a54-4] Ehlers 2012a ↓, s. 54.

[CITEREFSammalsoo1999-5] Sammalsoo 1999 ↓.

[CITEREFEhlers2012a51-6] Ehlers 2012a ↓, s. 51.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]