Neksus
Neksus, połączenie szczelinowe (łac. macula communicans; połączenie komunikacyjne jonowo-metaboliczne) to rodzaj połączenia międzykomórkowego, który składa się z kanału hydrofilowego oraz wąskiej szczeliny międzykomórkowej o szerokości 2-4 nm. Kanał ten zbudowany jest z sześciu podjednostek białkowych – koneksyn, które tworzą heksagonalny układ o strukturze pierścieniowej (tzw. konekson). Jedno połączenie szczelinowe składa się z dwóch koneksonów (półkanałów), które pochodzą z dwóch sąsiadujących komórek.
Kanał w zależności od konformacji koneksyn może występować w stanie otwartym lub zamkniętym. Na konformację wpływa wiele czynników, m.in. różnica potencjałów między komórkami, potencjał błonowy każdej komórki, pH, stężenie wolnego Ca2+. Średnica kanału wynosi około 1,4 nm i pozwala na przemieszczanie się cząsteczek o masie do 1000 Da, jonów i drobnych cząsteczek rozpuszczalnych w wodzie (np.cukry i nukleotydy).
Neksus występuje w większości tkanek u niemal wszystkich zwierząt (nie spotyka się go u najbardziej prymitywnych jak gąbki[1]). U bezkręgowców zamiast koneksyn występują ineksyny[2]. Podobne funkcje w komórkach roślinnych pełnią plazmodesmy.
W komórkach nerwowych połączenia szczelinowe tworzą synapsy elektryczne.
Przypisy
- ↑ Emily D. Adams, Greg G. Goss, Sally P. Leys. Freshwater Sponges Have Functional, Sealing Epithelia with High Transepithelial Resistance and Negative Transepithelial Potential. „Plos One”. 5 (11), s. 1-7, 2010. DOI: 10.1371/journal.pone.0015040.
- ↑ Bruce Alberts: Molecular Biology of the Cell. 2015, s. 1051. ISBN 978-0-8153-4432-2.