Przejdź do zawartości

Wikipedysta:OGPawlis/brudnopis/Bambi

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
< Wikipedysta:OGPawlis/brudnopis
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez OGPawlis (dyskusja | edycje) o 20:18, 15 lip 2024. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Bambi
Ilustracja
Gatunek

familijny, dramat, przyrodniczy

Rok produkcji

1942

Data premiery

9 sierpnia 1942
styczeń 1961 (Polska)

Kraj produkcji

Stany Zjednoczone

Język

angielski

Czas trwania

70 minut

Reżyseria

David Hand

Scenariusz

Perce Pearce
Larry Morey

Główne role

Donnie Dunagan
Hardie Albright
Paula Winslowe
Peter Behn
Stan Alexander
Cammie King
Ann Gillis
Fred Shields

Muzyka

Frank Churchill
Edward H. Plumb

Scenografia

Thomas H. Codrick
Robert C. Cormack
Al Zinnen
McLaren Stewart
Lloyd Harting
David Hilberman
John Hubley
Dick Kelsey

Produkcja

Walt Disney

Wytwórnia

Walt Disney Productions

Dystrybucja

RKO Radio Pictures

Budżet

858 000 USD

Przychody brutto

267 400 000 USD

Kontynuacja

Bambi II (2006)

Nagrody
3 nominacje do Oscara
Multimedia w Wikimedia Commons
Trailer do filmu

Bambi – amerykański animowany dramat filmowy z 1942 roku w reżyserii Davida Handa na podstawie powieści Bambi: Opowieść leśna Feliksa Saltena. Piąty film z oficjalnego kanonu animacji Disneya. W filmie zawarte jest zaledwie 900 słów dialogu, najmniej ze wszystkich disneyowskich długometrażowych produkcji. W 2011 roku został wprowadzony do Narodowego Rejestru Filmowego Stanów Zjednoczonych jako film „znaczący kulturowo, historycznie bądź estetycznie”.

Film opisuje przygody młodego jelonka Bambi, który z ciekawością poznaje otaczający go świat. Bambi jest księciem, synem króla lasu – Wielkiego Księcia. Bambi całą młodość spędza z przyjaciółmi, poznając m.in. młodą łanię Felinkę, swoją późniejszą partnerkę. W zimie matka Bambiego zostaje zastrzelona w lesie podczas polowania. Bambi wówczas dostaje się pod opiekę ojca.

Fabuła

W środku puszczy łania jelenia rodzi cielaka imieniem Bambi, ogłoszonego przez mniejsze zwierzęta księciem. Matka, z którą Bambi jest silnie związany, uczy syna wszystkiego, co powinien wiedzieć był wiedzieć o życiu i zagrożeniach w lesie. Dorastając zaprzyjaźnia się ze swymi rówieśnikami – królakiem Tuptusiem i skunksem Kwiatkiem. W czasie jednej z wycieczek z matką Bambi wychodzi na polanę, na której trzeba być ostrożnym. Poznaje tam koźlaczkę Felinkę i jej matkę Enę. Widzi też pierwszy raz dorosłe byki jelenia. Wszystkie byki stają w bezruchu, gdy pojawia się najdłużej żyjący w lesie jeleń znany jako Wielki Książę Lasu[uwagi 1] ze względu na odwagę i doświadczenie[1].

Niedługo Wielki Książę Lasu daje sygnał innym jeleniom do ucieczki, ponieważ w lesie zjawił myśliwy zwany przez leśne zwierzęta „Człowiekiem”. Przez moment Bambi jest rozdzielony z matką, ale Wielki Książę Lasu go bezpiecznie eskortuje nim Człowiek wystrzeli z broni palnej. W trakcie swej pierwszej zimy Bambi bawi się z Tuptusiem na stawie skutym lodem, a Kwiatek zapada w sen zimowy. Jednego dnia Bambi z matką poszukuje jedzenia. Nagle matka wyczuwa zagrożenie i bez zastanowienia każe synowi uciekać wprost do gęstwiny. Bambi ucieka, gdy jego matka zostaje zastrzelona przez myśliwego. Bambi woła ją bezskutecznie. Zastaje Wielkiego Księcia, który okazuje się jego biologicznym ojcem. Oznajmia mu, że matka Bambiego nie żyje i ten od tej pory musi żyć z nim[2].

Gdy nadchodzi wiosna, Bambi, Tuptuś i Kwiatek są już dorośli. Zaprzyjaźniony z nimi puchacz ostrzega ich, że to okres, gdy wszystkie zwierzęta dostają „zawrotu głowy” i w efekcie się zakochują. Cała trójka podchodzi do koncepcji romansu z pogardą. Jednak Tuptuś i Kwiatek rozdzielają swe drogi decydując się związać z napotkanymi samicami. Bambiego również dopada miłość na widok dorosłej Felinki. Na jego drodze staje Ronno, inny jeleń chcący uwieść Felinkę. Zdeterminowany Bambi toczy brutalną walkę z Ronnem, którą wygrywa[3].

Śpiąc w wspólnym legowisku z Felinką Bambi nagle budzi się czując zapach dymu. W oddali widzi obozowisko myśliwych. Wielki Książę ostrzega go, że tym razem Człowiek wrócił z innymi ludźmi i każe synowi się schronić w głębi lasu. Słysząc wrony oznajmiające obecność ludzi Felina zrywa się z legowiska chcąc odszukać partnera. Bambi i Felina próbują się szukać wśród zwierząt uciekających w popłochu przed myśliwymi. Felinkę osaczają psy myśliwskie, ale Bambi je odpędza. Ratuje Felinkę, ale sam zostaje postrzelony. Tymczasem w obozie ludzi niezabezpieczone ognisko rozprzestrzenia się, powodując pożar całego lasu. Bambi motywowany przez ojca ma na tyle siły, by wstać i uciec z nim na bezpieczną wysepkę. Kolejnej wiosny Tuptuś i Kwiatek mający już własne rodziny są świadkami, jak w gąszczu Felinka rodzi bliźnięta. Z daleka przygląda się temu Bambi będący nowym Wielkim Księciem Lasu[4].

Bambi, po śmierci swojej matki, zamieszkuje z ojcem, który jest powszechnie uważany za Wielkiego Księcia Lasu. Wielki Książę prosi puchacza o znalezienie łani, która mogłaby wychować Bambiego. Puchacz oznajmia, że z powodu zimy łanie przymierają głodem i sugeruje, by Wielki Książę sam zajął synem. Wielki Książę zgadza się opiekować Bambim tylko do wiosny. Próbuje on nauczyć swojego syna manier, jakimi powinien odznaczać się książę. Początkowo trudno im się porozumieć. Jednak, gdy przeżywają razem dramatyczne wydarzenia, dumny ojciec przekonuje się, że to on może się jeszcze wiele nauczyć od swojego odważnego, dzielnego syna.

Obsada głosowa

Wersja polska

Wersja z 1961 roku

Opracowanie: Studio Opracowań Filmów w Warszawie
Reżyseria: Seweryn Nowicki
W wersji polskiej udział wzięli:

Wersja z 1999 roku

Opracowanie: Start International Polska
Reżyseria: Joanna Wizmur
Dialogi polskie: Krystyna Skibińska-Subocz
Teksty piosenek: Marcin Sosnowski
Kierownictwo muzyczne: Marek Klimczuk
W wersji polskiej udział wzięli:

i inni

Piosenki śpiewali:

Materiał źródłowy:[5][6][7]

Produkcja

Kadry z filmu
1
2
3
4

Przygotowanie

W 1933 roku producent filmowy Sidney Franklin zakupił w kwocie 1 tys. dolarów prawa do ekranizacji od austriackiej powieści Bambi: Opowieść leśna (1923) Feliksa Saltena, opowiadającej o życiu tytułowego jeleniowatego. Planował dla Metro-Goldwyn-Mayer nakręcić film przyrodniczy z udziałem aktorów udzielających głosu występującym na ekranie zwierzętom. Rozpoczął szukać odpowiednich głosów do postaci zwierzęcych[8]. Film wydać planował na jesień 1934 roku[9].

Dowiedziawszy o planach Franklina adaptacji Bambiego: Opowieści leśnej, prezes United Artists Joseph Schenck zaproponował Franklinowi do współpracy pracujących dla niego braci Walta i Roya Disneyów, założycieli i właścicieli wytwórni animacji Walt Disney Productions i oferował swe pośrednictwo w zatwierdzeniu odpowiednich umów. Roy Disney był chętny i namawiał Walta, aby skontaktował się z Franklinem: „Schenck mówił tak, jakby sfinansowali to w celu dystrybucji i udziału w zyskach”„Z pewnością chciałbym, żebyś wypróbował jakiś pełny metraż i uważam, że wysoce pożądane jest, aby ten metraż był obsługiwana przez to samo źródło, które obsługuje nasz inny produkt” – pisał do brata z Nowego Jorku. Jednak Walt Disney zrezygnował obawiając się, że jego wytwórnia nie ma jeszcze możliwości artystycznych, aby animować tak realistyczną historię. Wcześniej M. Lincoln Schuster z wydawnictwa Simon & Schuster namawiał Disneya do nakręcenia filmu na podstawie Bambiego: Opowieści leśnej, a i wtedy filmowiec nie był przekonany do pomysłu[9].

Franklin kontynuował prace nad Bambim testując aktorów głosowych. Nagrał Margaret Sullavan i Victora Jory’ego wcielających się w dwa liście oraz testował wielu aktorów do roli Starego Księcia, jednak żaden z występów nie usatysfakcjonował go i nie uchwycił ducha powieści[10]. 20 kwietnia 1935 roku Sidney Franklin zaproponował Walt Disney Productions kooperację przy animowanej ekranizacji Bambiego: Opowieść leśna (1923) Feliksa Saltena, gdy uznał że książka nie nadaje się na film aktorski[a][10]. W 1935 roku jeszcze w trakcie produkcji Królewny Śnieżki i siedmiu krasnoludków (1937) Disney myślał o stworzeniu kolejnego pełnometrażowego filmu animowanego. Wówczas jego pierwszym wyborem była adaptacja brytyjskiej sztuki teatralnej dla dzieci Piotruś Pan (1904) J.M. Barriego[13][b]. Zainteresował się więc propozycją Franklina[c] i uznał że utwór, w którym bohaterami są leśne zwierzęta, przyniesie nowe możliwości i rozwinięcie talentów jego ekipy[10]. Z powodu zaangażowania nad Królewną Śnieżką i siedmioma krasnoludkami Disney wrócił do tematu ekranizacji Bambiego: Opowieści leśnej Disney wrócił dopiero w grudniu 1936 roku[17]. Disney zdecydował, że Bambi będzie jego drugim filmem pełnometrażowym wydanym po Królewnie Śnieżce i siedmiu krasnoludkach i natychmiastowo zaczął studiować oryginalną powieść. Był zdania, że postacie zwierząt będą stwarzać mniej problemów jego animatorów niż przy postaciach ludzkich[18]. Premierę planował na Boże Narodzenie 1938 roku[19]. Animatorzy podeszli dużo mniej entuzjastycznie do pomysłu szefa, uważając plany kolejnej pełnometrażowej animacji, kiedy nie wiadomo czy Królewna Śnieżka i siedmiu krasnoludków zostaną zrobione, za poważny błąd. Wyrazili też wątpliwości czy historia nadaje się na obraz filmowy oraz swe umiejętności poprawnego rysowania jeleniowatych[17].

Część autorów sugeruje, że z tego powodu Franklin nakręcił Roczniak (1946) na podst. powieści o tym samym tytule, również jak Bambi opowiadający o osieroconym mulaku białoogonowym[8]. Słysząc o planach Disnep . współpracy

... i

. y

W 1936 roku Walt Disney zwrócił się listownie do Beatrix Potter z propozycją o nakręcenie filmu animowanego na podstawie jej powieści dla dzieci Piotruś Królik (1902). Potter odrzuciła ofertę Disneya, twierdząc, że jej ilustracje nie są wystarczająco precyzyjne, aby można je było powiększyć do rozmiaru dużego ekranu[20].

Scenariusz i preprodukcja

„Czasem potrafimy rozpoznać siebie w zwierzętach – dlatego są one tak interesujące. Spontaniczność zwierzęcia można znaleźć także u dzieci”
– Walt Disney[21]

W kwietniu 1937 roku Franklin sprzedał Disneyowi swe prawa do ekranizacji Bambiego: Opowieści leśnej i dział scenariuszowy Walt Disney Productions rozpoczął analizę książki[18]. Bianca Majolie, szkolna koleżanka Walta w McKinley High School w Chicago, zanim zwróciła się do niego z prośbą o pracę i wylądowała w dziale fabuł, przedstawiła streszczenie, które doskonaliła przez całe lato[22]. W sierpniu tego samego roku, gdy Królewna Śnieżka i siedmiu krasnoludków byli finalizowani, Disney rozpoczął spotkania dotyczącego Bambiego[18]. Spotkał się z Larrym Moreyem i Dorothy Ann Blank, którzy próbowali ułożyć streszczenie Majolie w scenariusz, a pod koniec miesiąca zaczął organizować personel, choć nadal nie miał ochoty zaczynać kolejnego projektu, dopóki nie Królewna Śnieżka i siedmiu krasnoludków zostaną ukończeni[22]. Latem 1937 roku brat Disneya i wiceprezes Walt Disney Productions Roy O. Disney negocjował z Felixem Saltenem i udało mu się uzyskać jego zgodę na adaptację filmu animowanego[23]. Franklin, który w zamian został konsultantem przy projekcie Disneya, zostaje nagrodzony dedykacją w napisach końcowych. .

Walt Disney wyznaczył Perce’a Pearce’a i Larry’ego Moreya na szefów zespołu roboczego pracującego nad scenariuszem[24]: „Perce Pearce uzyskał pewną niezależną autonomię przy Bambim, co było dziwnym odejściem” – wspominał scenarzysta i animator Dick Huemer[25].

Kiedy 4 września Disney zwołał pierwszą oficjalną konferencję dotyczącą historii dla Bambiego, a David Hand ogłosił harmonogram – rozpoczęcie animacji 1 grudnia, a premiera planowana na rok później[22].

Bambi: Opowieść leśna z racji bycia europejskim utworem umiejscawiał akcję w Europie i bohaterami czynił tamtejsze gatunki fauny[26]. Disney w adaptacji zdecydował przenieść akcję do Ameryki Północnej i zastąpić faunę tamtejszymi odpowiednikami[27]. Na zwierzę reprezentującego Bambiego, w książce będącego sarną europejską[27], Disney wybrał mulaka czarnoogonowego. Jednak operator i ilustrator Maurice Day zwrócił uwagę, że mulak czarnoogonowy występuje jedynie w zachodniej części Ameryki Północnej, zaś mulak białoogonowy jest bardziej rozpowszechniony w całej Ameryce i optował za tym gatunkiem. Day został wysłany do swojego rodzinnego Maine, aby sfilmował kilometry lasu, opady śnieżne, ulewy, pajęczyny, zmiany oświetlenia i pór roku. Większość rysunków Daya w Baxter State Park posłużyły za tła do filmu[28]. Nieprzekonany Disney wyzwał Daya na udowodnienie swej racji. Day spędził w Maine w ok. siedem miesięcy ze swoim przyjacielem Lesterem Hallem studiując scenariusz i okolice Mount Katahdin[29].

David Hand, nadzorujący wszystkie produkcje w Walt Disney Productions, ze względu na stanowisko kierownika reżyserii Królewny Śnieżki i siedmiu krasnoludków, wiedział jak zorganizować produkcję pełnometrażowa i z tego powodu został wybrany przez Disneya jako reżyser Bambiego. Disney przedstawił Handowi, Pearce’owi i Moreyowi swoje odczucia co do tego nowego obrazu, prosząc zwłaszcza o bogate osobowości zwierząt, które następnie doprowadziłyby do jakiejś fabuły. Nalegał na więcej humoru niż w książce, a ten prawdopodobnie pochodziłby od dodatkowych interesujących stworzeń. Jego ostatnie instrukcje brzmiały jak zwykle: „Będziemy musieli (...) trzymać naszych bohaterów, zanim będziemy mogli zbudować historię”[30]. Jednak Bambi: Opowieść leśna była napisana dla dorosłej publiczności i została uznana za zbyt ponurą jak na lekki obraz charakteryzujący utwory Disneya[18]. Również animatorzy nadal wyrażali wątpliwość w powodzenie mającej premierę za sześć miesięcy Królewny Śnieżki i siedmiu krasnoludków wśród widowni, a co za tym idzie Bambiego[19]. Disney polubił pomysł na skunksa, który był nieco wojowniczy i potrafił zmusić każdego do wycofania się. Jeśli zaczyna się kłótnia, pyta: „Chcesz coś z tego zrobić?” Drugi szybko odpowiada: „Nie, proszę pana”. Kolejnym ulubieńcem Disneya był, oparty na zającu z książkowego pierwowzoru[31], filozofujący pan Zając muszący nieustannie uciekać przed lisem. Pan Zając cieszył się w leśnej okolicy szacunkiem i stwarzał okazję do niemałego patosu w jego roli[19].

We wrześniu 1937 roku Pearce kwestionował także czy film wyrobi się z zakładanym terminem premiery. Disney wyraził zdanie: „Powinniśmy do tego dążyć. Idealnie byłoby, gdyby co roku pojawiała się jakaś pełnometrażówka”. Jednak scenarzyści, od początku nieprzekonani do pomysłu na film, nie wiedzieli w którym kierunku mają pokierować historię[19], a w październiku tego samego roku Pearce został przydzielony do prac nad Uczniem czarnoksiężnika na podst. poematu symfonicznego o tym samym tytule Paula Dukasa[32][23]. Dodatkowo zaawansowane prace nad ukończeniem Królewny Śnieżki i siedmiu krasnoludków i trudności z animowaniem realistycznych zwierząt sprawiły, że projekt przełożono[d] i Disney jako swoją następną pełnometrażową produkcję wyznaczył rozpoczętą ekranizację włoskiej powieści dla dzieci Pinokio (1881–1883) Carla Collodiego[18]. Jeden ze scenarzystów Pinokia stwierdził, że „Pinokio był obrazem, który Walt wiedział, jak zrobić, podczas gdy Bambi wciąż go wprawiał w zakłopotanie”. Ekipa była tego samego zdania, traktując Pinokia jako kolejną Silly Symphony, tyle że dłuższą i pozbawioną problemów nękających Bambiego[19].

Mając więcej czasu Disney zaczął uczęszczać na konferencje scenariuszowe na temat Bambiego. Obsada postaci składała się na łasicę, kreta, dydelfa i pająka wiecznie strofującego Bambiego za przypadkowego niszczenie jego pajęczyny. Na pierwszy plan wyłaniała się postać skunksa; powstała sugestia, by narzekał na okropny zapach Człowieka. Mrówki, modrosójki, szopy, bobry i sowa zaczęły się wysuwać. Przyjaciółmi z dzieciństwa Bambiego zostali wiewiórka i pręgowiec mający tworzyć komediowy duet. Disney widział potencjał humoru w szopie, który miał obsesyjnie wszystko prać łącznie swe jedzenie[33]. Rozważany był epizod, którym mały Bambi przypadkowo połyka choleryczną pszczołę i dostaje z tego powodu czkawki. Z pomocą przyjaciół w komediowy sposób wypluwa pszczołę, która sama nabawiła się czkawki[34]. Prócz wymyślania scen humorystycznych Disney dostrzegał piękno otaczającego lasu [33].

Uznając, że to wystarczający czas 20 października 1937 roku Disney zaprezentował Franklinowi pierwszy szkic scenariusza. Franklin był zdania, że zespół scenarzystów w trakcie opracowywanych przez siebie epizodów zbytnio oddalali się od Bambiego, z którego perspektywy powinna iść historia. Nie spodobała mu się scena z pszczołą; uwierało go fakt, że pszczołą znajduje się w środku jelonka. Franklin zasugerował włączenie już na samym początku historii sugestię dotyczącą szlachetności charakteru Bambiego, pokazać jego dobroć i dociekliwość, a także większy nacisk na matczyną miłość matki Bambiego. Widział także większą rolę pana Zająca, który nigdy nie ma okazji dokończyć swej jednej historii z powodu ścigającego go lisa. Pod koniec filmu pan Zając zostaje śmiertelnie postrzelony i tuż przed jego śmiercią przyznaje Bambiemu, że opowiadana historia nie była zbyt zabawna[35]. . o. Won. ię ni skupić na. to zmianę gatunku. .

,19,,


1938

[36]


Podczas jednej z pierwszych konferencji scenariuszowych na temat Bambiego Disney sformułował niektóre z swoich pomysłów – m.in. królik powinien być wyrażony za pomocą animacji, puchacz to „niemądre ptaszysko” w rodzaju Hugha Herberta, a Bambi nie mogący być zbyt uproszczony czy nazbyt skomplikowany i jego komizm powinien wynikać z jego zachowania typowego dla dociekliwego dziecka[37]. Był zdania, że pozostałe postacie powinny sprawiać wrażenie realistycznych: „Chciałbym, żeby Stary Rogacz mówił to, co ma do powiedzenia, w sposób bezpośredni i takim głosem, który onieśmiela Bambiego. Ta kategoryczność musi być wyczuwalna w brzmieniu jego głosu (...) Podoba mi się w książce Felinka. Jest wspaniała i mądra. Bambi zadaje jej wiele pytań, na które ona potrafi odpowiedzieć. My też powinniśmy zbudować postać w taki sposób. Wiele możliwości stwarzają sytuacje, w której ona i Bambi są razem”. Disney zaplanował podzielenie fabuły na dwie części, gdzie pierwsza miała trwać aż do końca pierwszej zimy Bambiego. Zaplanował nakręcić rysunki i ścieżkę dźwiękową składającej się rytmicznych melodii, skomponowanej na wiolonczelę, skrzypce, fortepiany i organy. Po zapoznaniu wstępnego rezultatu miano zająć rozpisaniem scenopisu i animacji[38].

Realizacja

Bambi był zupełnie odmiennym materiałem od tego, co dotychczas pokazał Disney – treść była znacznie poważniejsza od Królewny Śnieżki i siedmiu krasnoludków, a także jego bohaterami były zwierzęta. Disney doszedł do wniosku, że aby zachować klimat powieści, należy stworzyć postacie bardzo realistyczne. W 1938 roku zatrudnił znanego włoskiego malarza Rico Lebruna, aby wygłosił serię wykładów na temat budowy zwierząt i zasad ich ruchu[37]. Lebrun przygotował 64-stronicowy przewodnik The Skeleton Action of the Deer przedstawiający ruchy szkieletu jelenia porównujące do ludzkich ruchów. Przewodnik posłużył później do scen, gdzie Bambi uczy się chodzić oraz bawi się z Tuptusiem na lodzie[39].


Komisja Ochrony Rezerwatu w Maine przysłała do studio Disneya dwa żywe młode jelenie, które w miarę dorastania były tam szkicowane i filmowane. Dowożono króliki, kaczki, skunksy, sowy i inne stworzenia w takich ilościach, że studio zaczęło przypominać małe zoo. Miejscowi przyrodnicy dostarczyli ponadto setki fotografii zwierząt w ruchu[37]. Bambi okazał się klapą finansową. Podobnie jak było to wcześniej w przypadku Pinokia i Fantazji koszty produkcji się nie zwróciły. Mający premierę w sierpniu 1942 roku film zarobił niewiele ponad 1,2 mln dolarów w Stanach Zjednoczonych oraz 2,19 mln dolarów za granicą[40]. Wobec porażki finansowej filmu Disney pilnie potrzebujący pieniędzy zdecydował się o wznowieniu Królewny Śnieżki i siedmiu krasnoludków, jedynego swego komercyjnego sukcesu wśród filmów pełnometrażowych[41].

Tak jak inn

Na pewnym etapie Disney był gotowy porzucić Bambiego[42]. Produkcja trzech filmów pełnometrażowych – Bambiego, Pinokia i Fantazji będącej rozwiniętą wersją Ucznia czarnoksiężnika[23] – i stałej ilości krótkometrażówek sprawiły, że główne studio Walt Disney Productions przy Hyperion Avenue w Hollywood było przepełnione, a drugie studio w Burbank nie było jeszcze gotowe, i w październiku 1938 roku zespół pracujący nad Bambim przeprowadził się do wynajętego budynku przy North Seward 861 w Hollywood, w którym mieściła niegdyś siedziba innej wytwórni animacji Harman-Ising Productions[43][32].

„Walt przerzucił na niego odpowiedzialność i polecił mu przenieść swój personel do budynku przy Seward Street Studio. Zrobili scenorysy i wiele eksperymentalnych rzeczy: ja pamiętam, jak Perce pokazywał nam, jak uzyskał cudowne, pstrokate cienie na Bambim, kiedy leżał pod krzakiem – bardzo skomplikowana sprawa, naprawdę świetnie! Uważam, że zrobili tam też małą animację. Ale animacja została zrobiona głównie w studiu Burbank. po tym jak scenorysy zostały już zaakceptowane!”– wspominał scenarzysta i animator Dick Huemer[25].

Bambi był planowany jako trzeci pełnometrażowy film Walt Disney Productions[37] i wydany w Boże Narodzenie 1939 roku, lecz krótce okazało się, że Bambi jest zbyt skomplikowany w tworzeniu. Najlepsi animatorzy spędzali z reguły 45 minut nad każdym rysunkiem, a mniej doświadczeni animatorzy potrzebowali około półtorej godziny na poprawne przedstawienie zwierząt. Dzienna norma wynosiła osiem rysunków, na które szło 15 centymetrów taśmy filmowej, podczas gdy zwykle zapełniano trzy metry. Scenariusz ciągle stwarzał problemy, aż w końcu Disney uświadomił sobie, że nie zdoła utrzymać takiego tempa pracy jak przy Pinokiu i Fantazji[44].

Sceny z lasu zaprojektował ilustrator chińskiego pochodzenia Tyrus Wong[26]. reżyser James Algar określił twórczość Wonga jako "nastrojowy, orientalny akcent, który nigdy nie jest ciasno wykończony". Robin Allan oceniając prace Wonga uznaje, że "europejski widz ma poczucie wyobcowania, które można wytłumaczyć obcością otoczenia portretowanego przez Wonga". https://www.pinkninjablog.com/stepping-into-the-past-with-donnie-dunagan-peter-behn-walt-disney/

https://parade.com/575648/samuelmurrian/bambi-turns-75-the-voices-of-bambi-and-thumper-talk-love-death-and-paul-mccartney/

https://www.survivingateacherssalary.com/exclusive-interview-with-peter-behn-the-voice-of-thumper-bambibluray/

https://www.yahoo.com/entertainment/82-year-olds-voiced-bambi-thumper-never-revealed-part-1942-disney-classic-214200882.html

https://cartoonresearch.com/index.php/being-in-bambi-a-chat-with-the-voices-of-bambi-and-thumper/

https://www.momendeavors.com/celebrating-75-years-of-disneys-bambi-interview-with-original-character-voices/

https://www.withashleyandco.com/2017/05/exclusive-interviews-with-peter-behn-donnie-dunagan-and-paul-felix/

http://coriscozycorner.com/exclusive-interview-with-the-voices-of-bambi-and-thumper-plus-paul-felix-visual-development-artist-at-walt-disney-animation-studios/

https://www.tpr.org/arts-culture/2005-03-04/bambi-disneys-first-circle-of-life

Reżyser John Sutherland twierdził, że to on użyczył głosu dorosłemu Bambiemu, mimo że Dave Smith nie znajduje tego potwierdzenia. Jego żona aktorka Paula Winslowe użyczyła głosu matce Bambiego. Prócz matki Bambiego Winslowe podłożyła głos panikującej bażantce.https://web.archive.org/web/20140413155243/http://cartoonician.com/animating-ideas-the-john-sutherland-story/

A boy was chosen for Bambi’s voice, but it took so long to create the film his voice changed in the middle of it. They found another boy, Donnie Dunagan, who later joined the Marines. Dunagan didn’t tell anyone about his role in the film because he feared being nicknamed ‘Bambi.’

Utworzył niewielki zespół młodych animatorów – składający się z Franka Thomasa, Milta Kahla, Erica Larsona i Olliego Johnstona – który miał się skoncentrować się wyłącznie na Bambim. Uprzedził ich, żeby nie pokazywali mu niczego, z czego sami nie będą zadowoleni[44]. Thomas pracował nad sceną, w której na ogonie małego Bambiego przysiada motyl. Kahl rysował sekwencję, w której jelonek przeskakuje przez pień i po utracie równowagi przygniata Tuptusia. Kiedy wstępna animacja obu sekwencji została wykonana, Disney po ich przejrzeniu wzruszył się do łez[44].

We wrześniu 1938 roku jako pierwszego artystę do reżysera historii Disney wyznaczył projektanta i animatora Mel Shaw, który był znany Disneyowi z pasji rysowania zwierząt. Shaw mylnie założył, że będąc jednym z pierwszych artystów w Bambim otrzyma stanowisko producenta lub kierownika reżyserii: „Co za przełom dla dwudziestolatka! Ale takie było moje marzenie, a nie intencja Walta, kiedy odkryłem, że Walt wyznaczył Dave’a Handa i Perce’a Pearce’a na producentów i reżyserów (...) Niezależnie od rozczarowania, jakie mogłem poczuć, gdy dowiedziałem się, że nadal jestem reżyserem historii, a nie producentem, okazało się to dla mnie wielką odskocznią, ponieważ zwroty akcji w studiu trzymały nas w napięciu. Wciąż nie mogłem się doczekać stojących przede mną kreatywnych wyzwań. Bambi był wspaniałym projektem.” Shawowi przydzielono jako asystentów specjalistę od gagów Roya Williamsa i twórcę scenorysów Carla Fallberga. scenorysy zaczęły być tworzone w Hyperion studiu[45].  

Główną inspiracją dla Mela Shawa przy tworzeniu puchacza był pisarz i krytyk Alexander Woollcott:

Kiedy badałem liczne zwierzęta prezentowane w Bambim, wziąłem udział w wykładzie [28 marca 1939 r.] bardzo znakomitego autora opowiadań, Alexandra Woollcotta. W swoim wykładzie opisał, jak dokładnie i naukowo badał papugi, przygotowując się do napisania o nich. Kiedy tak siedziałem i uważnie słuchałem jego przemówienia, odkryłem, że stał się inspiracją dla mojego modelu „Przyjaciela Sowy”. Woollcott wyglądał bardzo sowio, gdy stał przed nami na scenie dźwiękowej. Chwycił podium rękoma niczym szpony na kończynie i przemówił do nas, obracając głowę najpierw w lewo, a potem w prawo. Kiedy uważnie wykładał, zauważyłem, jak jego duże okulary łapią światło. Dla całego świata wyglądał jak mój pomysł na „Przyjaciela Sowę”![45]

Jedną z frustracji jednostki Bambi na Seward Street był brak dostępu do Walta, co często prowadziło do nieporozumień, o czym wspominał Mel Shaw w wywiadzie z 1994 roku:

Już od dłuższego czasu mieliśmy mniej więcej wolną rękę i nasze pierwsze spotkanie z Waltem – Boże, minęło sporo miesięcy od rozpoczęcia, mniej więcej sześć miesięcy, i przygotowaliśmy wiele scenorysów. Zawsze pamiętam spotkanie z Waltem, podczas którego powiedział: „Chcemy dostać się do wszystkich stworzeń. Jak Bambi uczy się chodzić, może nadepnąć na jakieś miejsce i przestraszyć żabę, a może nadepnąć na mrowisko, a może spowodowałoby zamieszanie w mrowisku. Spojrzenie w dół, pod ziemię, a tam biegają mrówki i królowa mrówek, i to powoduje powódź” i tym podobne rzeczy. Zaczęliśmy więc pracować nad tą rzeczą i pracowaliśmy nad nią przez trochę, dwa, trzy miesiące. Byliśmy tak daleko od fabuły dorastania Bambi, a Walt wrócił i to było typowe dla Walta: wpada na te gorące pomysły, i one brzmią dobrze, a ty zaczynasz je rozwijać, w końcu to on jest szefem. Spędziliśmy cały ten czas rozwijając postacie mrówek i królowej mrówek i tak dalej, przechodzące przez te wszystkie tunele i próbujące zamknąć tamę, która pęka, a Walt patrzy na to i mówi: „Ojej, myślisz, że odchodzimy od fabuły?”[46]

Kiedy jesienią 1939 roku wygasła dzierżawa budynku przy North Seward, Bambi przeniósł produkcję do nie wykończonego Gmachu Animacji nowej siedziby Walt Disney Productions – Walt Disney Studios w Burbank[47]. Scenariusz został ukończony w lipcu 1940 roku, po czym budżet filmu wzrósł do 858 tys. dolarów. Na tym etapie animacja była w fazie testów ołówkowych i próbnych szkiców okraszonych wstępną muzyką. Ścieżka dźwiękowa nie spodobała się Disneya, który stwierdził: „Nienawidzę, jak podejmujemy ryzyko bycia subtelnymi. Muzyka jest zbyt odmienna i nowa. Musimy to wyciągnąć i sprawić, że będzie atrakcyjne dla bardzo szerokiej publiczności”[48]. Pinokio i Fantazja mające premierę w 1940 roku okazały się klapami finansowymi i w obliczu trudności finansowych kwietniu 1941 roku Disney zmuszony był wyciąć około dwanaście minut Bambiego ukończonego w formie ołówkowej[49]. W maju tego samego roku wybuchł w wytwórni strajk animatorów od dłuższego zmęczonych niskimi płacami i odmowami Disneya co do utworzenia związku zawodowego. W efekcie wstrzymano prace w Walt Disney Productions, a Disney nie mający zamiaru negocjować z organizatorami, uciekł do strajku przyjmując kurtuazyjnie propozycję rządu amerykańskiego na podróż promocyjną do Ameryki Południowej jako część polityki Good Neighbor Policy[50].

We wrześniu 1941 roku po powrocie z Ameryki Południowej i niekorzystnego dla siebie zakończeniu strajku Disney zaczął grozić zwolnieniami na przykładzie Davida Hilbermana i Arta Babbitta, czym rozzłościł większość animatorów, którzy zdecydowali opuścić Walt Disney Productions na zawsze[51]. To samo postąpił nieuczestniczący w strajku, ale sympatyzujący ze związkowcami, reżyser Bambiego – David Hand, mimo że Disney chciał go zostawić w pracy świadom jego talentu. Stosunki między nimi mocno się oziębiły, kiedy Disney odkrył, że Hand przed zakończeniem sprawy rozwodowej żył z inną kobietą, co było sprzeczne z zasadami moralnymi Walt Disney Productions. Oburzony tym zachowaniem Disney pokazywał jako typowe dla wyznawców komunistów pozbawionych wszelkiej moralności[52]. Hand odszedł do Wielkiej Brytanii pracując dla angielskiego przemysłowca J. Arthura Ranka[53].

Disney nie był zmartwiony utratą większości utalentowanych pracowników, ale wydawał się zachwycony, jak to określał „masową ucieczką” i żartował przy Royu, że oczyściło to studio z pro związkowego elementu[52]. Roy Disney był przerażony przetrzebieniem przez brata starannie dobieranego zespołu, podobnie prawnik studia Gunther Lessing, jednak Disney go nie słuchał. Całkowicie stracił zaufanie do Lessinga, gdy ten mylnie przewidział szybkie zakończenie strajku[54]. Po masowych zwolnieniach wytwórnia stanęła przed problemem przed brakiem ludzi do pracy i spowodowanymi strajkiem opóźnieniami w produkcji filmów. Po drastycznie redukcji pracowników i niewielu filmów gotowych do dystrybucji Walt Disney Productions znów stanęło na granicy bankructwa, od którego uratował film Dumbo (1941)[54].

Niedługo po premierze Dumbo nastąpił atak na Pearl Harbor i oficjalnie Stany Zjednoczone oficjalnie przystąpiły do II wojny światowej. Następnego dnia US Army zajęło Walt Disney Studio jako główny punkt obrony pobliskiej fabryki Lockheed przed możliwym atakiem wojsk japońskich. Disney dowiedziawszy się, że jego studio było jedynym zaanektowanym przez wojsko, czuł się upokorzony uważając, że rząd nie odważyłby się zająć gmachu Universal Pictures czy Paramount Pictures[55]. Wojsko opuściło dopiero wówczas, gdy obawy przed atakiem japońskim na kraj okazały się bezpodstawne, ale pewna część personelu została na dłużej. Wkrótce wojsko i rząd złożyły zamówienia na filmy propagandowe i szkoleniowe. Zamówienia szły w takich ilościach, że Disneyowie zdecydowali się zmienić styl zarządzania wytwórnią i wstrzymano produkcję filmów pełnometrażowych z wyjątkiem będącego na ukończeniu Bambiego[56].


Muzyka

d

Premiera

Film miał polską premierę w styczniu 1961 roku z poprzedzającym dodatkiem w postaci „Naszej Kroniki” PKF nr 5/60[57]. Film został wydany na DVD w Polsce 23 lutego 2005 roku w drugiej wersji dubbingowej przez Imperial Entertainment.

Odbiór

„Bambi to metaforyczny sen o świecie „dobrych zwierząt” symbolizujących doskonałe, pokojowe, ludzkie postępowanie; to przeciwieństwo koszmarnego świata ukazanego w Pinokiu i „złych chłopców”, którzy w dosłownym znaczeniu stają się zwierzętami”
– Marc Eliot[58]

Wyniki finansowe

Bambi okazał się klapą finansową. Podobnie jak było to wcześniej w przypadku Pinokia i Fantazji koszty produkcji się nie zwróciły[59]. Mający premierę w sierpniu 1942 roku film zarobił niewiele ponad 1,2 mln dolarów w Stanach Zjednoczonych oraz 2,19 mln dolarów za granicą[40]. Wobec porażki finansowej filmu Disney pilnie potrzebujący pieniędzy zdecydował się o wznowieniu Królewny Śnieżki i siedmiu krasnoludków, jedynego swego komercyjnego sukcesu wśród filmów pełnometrażowych[41].

Tak jak inne klapy finansowego z tego okresu – jak Pinokio i Fantazja – Bambi dopiero z czasem stał się doceniony i uznany za niekwestionowane arcydzieło disneyowskiej twórczości i animacji jakiej takiej. Poinformowany po latach przez wiceprezesa ds. reklamy i sprzedaży Carda Walkera o rosnących wpływach w wysokości 2 milionów dolarów z filmu podczas wznowień Disney odrzekł: „Wiesz, Card. Przypomniał mi się rok 1942, kiedy zrobiliśmy ten film. Była wojna i nikt specjalnie się nie interesował życiem uczuciowym jeleni, a na karku siedzieli mi bankierzy. To wspaniale, że Bambiemu wreszcie się powiodło”[60].

[61]We had more or less a free hand for a long time, and our first meeting with Walt ... was quite a few months after we started, six months or so, and we had gotten a lot of the storyboards up. I always remember a meeting with Walt where he said, "We want to get into all the creatures. How when Bambi is learning to walk, he might step on a place and frighten a frog, or maybe hed step on an anthill, and maybe it would cause confusion in the anthill. Look down below under the ground and here are the ants scurrying, and the queen of the ants, and it causes a flood," and all that type of thing. So we

oe

ME Dor MOUS

Analizy

Bambi miał w założeniu zaprezentować w najczystszej postaci disneyowską wizję świata doskonałego, coś w rodzaju wyidealizowanych wspomnień Disneya z farmy w Marceline. Film odczytano jako przestrogę przed ludźmi[58].

Dziennikarz Marc Eliot stwierdza, że emocjonalna treść filmu jest odbiciem abstrakcyjnych i autobiograficznych kompleksów Disneya. Wyprodukowany w czasie, gdy rodzice Disneya zmarli, Bambi sugeruje jego melancholijne pragnienie choćby chwilowego powrotu do dzieciństwa i ponownego spotkania zwierząt, które niegdyś poruszyły jego artystyczną duszę. Tym samym obraz zniszczonego ogniem lasu jest w rzeczywistości gniewnym przyznaniem się przed samym sobą do niemożliwości takiego powrotu[41].

Prównuje doy[26].„”

Pisarka Valerie Estelle Frankel zwraca, że Disney zarówno w Bambim (1942) i Na psa urok (1959), inspirowanym inną powieścią Saltena – Der Hund von Florenz, usunął lub spłycił motywy nawiązujący do doświadczeń autora z jego żydowskim pochodzeniem. Przez to „usunięcie przekazów osłabia teksty, ale mimo to nadal bawiły one dzieci swoją żydowską wrażliwością”[62].

Kontynuacje

W 1941 roku Walt Disney Productions planowało stworzyć kontynuację Forest Friends adaptującą drugą powieść o Bambim Feliksa Saltena – Bambis Kinder: Eine Familie im Walde (1940) skupiającą się na potomkach Bambiego. Disney wówczas zapytał Mela Shawa i scenarzystę-rysownika Mo Golluba o naszkicowanie parę pomysłów na film. Ostatecznie projekt anulowano[63]. Mimo to Dell Comics published a Walt Disney Production story w 1943 roku.

W 2006 roku, film doczekał się midquela produkcji DisneyToon Studios – Bambiego II wydanego na DVD i w niektórych krajach do kin[64][65].

Nawiązania

  • Reakcja na śmierć matki Bambiego została sparodiowana w Animaniakach, gdy w odcinku „Bumbie’s Mom” (1993) Skippy – siostrzeniec wiewiórki Slappy rozpacza na wspomnienie matki Bumbiego, granej przez przyjaciółkę Slappy. Sherri Stoner, scenarzystka odcinka i stała aktorka głosowa Slappy, przyznała, że segment oparła o własną reakcję na śmierć matki Bambiego w dzieciństwie[66].
  • Młody Bambi i jego matka pojawiły się w animowanym filmie krótkometrażowym Polowanie wzbronione(inne języki) (1955) z udziałem Kaczora Donalda satyryzującym kulturę łowiecką w Stanach Zjednoczonych.
  • Tuptuś jest wujem królika Rogera w filmie Kto wrobił królika Rogera? (1988) mającym problem z prostatą[67].
  • Tuptuś i Bambi to pseudonimy dwóch kobiet na usługach Blofelda w filmie Diamenty są wieczne (1971)[68].
  • Jelonek Bimbo z włoskiego serialu animowanego Simby, króla lwa (1996–1997) jest oparty na Bambim[69].
  • Mali Bambi, Tuptuś i Kwiatek oraz puchacz pojawili się w filmie krótkometrażowym Było sobie studio (2023) świętującym stulecie The Walt Disney Company[70]. Do kwestii Kwiatka i częściowo Tuptusia wykorzystano nagrania archiwalne odpowiednio Stana Alexandra i Petera Behna[71].
  • Bambi był główną inspiracją dla Dona Blutha i Stevena Spielberga do stworzenia animowanego Pradawnego lądu (1988)[72] .

Uwagi

  1. ↑ Według Johna Granta i Davida Koeniga Walt Disney po przeczytaniu Bambiego: Opowieści leśnej zdecydował się ją zaadaptować w 1935 roku, ale odkrył, że Sidney Franklin posiadał prawa do ekranizacji od 1933 roku i przekonał Franklina do przeniesienia na niego praw w zamian za udział Franklina w filmie[11][12].
  2. ↑ Ostatecznie Piotruś Pan został zekranizowany przez Disneya w 1953 roku jako jego czternasta pełnometrażowa animacja[14].
  3. ↑ Według autorów leksykonu 101 postaci, które zmieniły świat, choć nigdy nie żyły (2006) to niemiecki prozaik Thomas Mann, odbierający w Stanach Zjednoczonych w 1935 roku tytuł doktora honoris causa od Uniwersytetu Harvarda[15], zapoznał Disneya z twórczością Saltena i tym samym dał mu pomysł na film[16].
  4. ↑ Istnieją rozbieżności, kiedy dokonano zmiany. Historyk animacji Michael Barrier podawał, że jeszcze w październiku 1937 roku Bambi był rozważany przez Disneya jako drugi pełnometrażowy film Walt Disney Productions i dopiero w grudniu 1937 roku zdecydował, że Pinokio będzie drugim filmem[18]. Z kolei animatorzy Disneya Ollie Johnston i Frank Thomas podawali na wrzesień 1937 roku[19].

Przypisy

  1. ↑ Thomas i Johnston 1990 ↓, s. 13-44.
  2. ↑ Thomas i Johnston 1990 ↓, s. 44-59.
  3. ↑ Thomas i Johnston 1990 ↓, s. 61-74.
  4. ↑ Thomas i Johnston 1990 ↓, s. 79-101.
  5. ↑ Zbigniew Dolny: Rok 1961. Polski-dubbing.pl, 2008-03-13. [dostęp 2024-0-0]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-07-11)]. (pol.).
  6. ↑ Bambi 2. Dubbing.pl, 2016-12-18. [dostęp 2024-0-0]. (pol.).
  7. ↑ Bambi. Dubbing.pl, 2016-12-18. [dostęp 2024-0-0]. (pol.).
  8. ↑ a b Bousé · 2000 ↓, s. 124.
  9. ↑ a b Gabler 2006 ↓, s. 215.
  10. ↑ a b c Thomas i Johnston 1990 ↓, s. 106.
  11. ↑ Koenig 1997 ↓, s. 58.
  12. ↑ Grant 1987 ↓, s. 176.
  13. ↑ Osman 2017 ↓.
  14. ↑ Jones i Oliff 2007 ↓, s. 52.
  15. ↑ Kurzke 1999 ↓, s. 470.
  16. ↑ Lazar, Karlan i Salter 2006 ↓, s. 273.
  17. ↑ a b Thomas i Johnston 1990 ↓, s. 108.
  18. ↑ a b c d e f Barrier 1999 ↓, s. 236.
  19. ↑ a b c d e f Thomas i Johnston 1990 ↓, s. 113.
  20. ↑ Speaker-Yuan 2006 ↓, s. 90-91.
  21. ↑ Lucas 2019 ↓, s. 5.
  22. ↑ a b c Gabler 2006 ↓, s. 289.
  23. ↑ a b c Lambert 2006 ↓, s. 112.
  24. ↑ Lambert 2006 ↓, s. 148.
  25. ↑ a b Ghez i Grant 2012 ↓, s. 60.
  26. ↑ a b c Allan 1999 ↓, s. 183.
  27. ↑ a b Thomas 2011 ↓, s. 43.
  28. ↑ Hrehovcik 2016 ↓, s. 47.
  29. ↑ Hallet 1942 ↓, s. 58.
  30. ↑ Thomas i Johnston 1990 ↓, s. 110-112.
  31. ↑ Chambers 1966 ↓, s. 50.
  32. ↑ a b Barrier 1999 ↓, s. 244.
  33. ↑ a b Thomas i Johnston 1990 ↓, s. 114.
  34. ↑ Thomas i Johnston 1990 ↓, s. 114-115.
  35. ↑ Thomas i Johnston 1990 ↓, s. 116.
  36. ↑ Whitley 2008 ↓, s. 61.
  37. ↑ a b c d Thomas 1997 ↓, s. 156.
  38. ↑ Thomas 1997 ↓, s. 156-157.
  39. ↑ Beiman 2017 ↓, s. 126.
  40. ↑ a b Thomas 1997 ↓, s. 189.
  41. ↑ a b c Eliot 2005 ↓, s. 229-230.
  42. ↑ Allan 1999 ↓, s. 182.
  43. ↑ Thomas 1997 ↓, s. 158.
  44. ↑ a b c Thomas 1997 ↓, s. 157.
  45. ↑ a b Shaw 2016 ↓, s. 116.
  46. ↑ Anderson 2012 ↓, s. 124.
  47. ↑ Thomas 1997 ↓, s. 160.
  48. ↑ Barrier 1999 ↓, s. 273-274.
  49. ↑ Barrier 1999 ↓, s. 280.
  50. ↑ Thomas 1997 ↓, s. 170-172.
  51. ↑ Eliot 2005 ↓, s. 207-208.
  52. ↑ a b Eliot 2005 ↓, s. 209.
  53. ↑ Sito 2006 ↓, s. 144.
  54. ↑ a b Eliot 2005 ↓, s. 210.
  55. ↑ Eliot 2005 ↓, s. 212.
  56. ↑ Thomas 1997 ↓, s. 178-179.
  57. ↑ Film 1961 ↓, s. 15.
  58. ↑ a b Eliot 2005 ↓, s. 229.
  59. ↑ Mosley 1990 ↓, s. 176.
  60. ↑ Thomas 1997 ↓, s. 294.
  61. ↑ Guze 1961 ↓, s. 6.
  62. ↑ Frankel 2021 ↓, s. 163-164.
  63. ↑ Shaw 2016 ↓, s. 119.
  64. ↑ Diane Garrett: ‘Bambi II’ dear on DVD. Variety, 2006-02-14. [dostęp 2024-03-06]. (ang.).
  65. ↑ Joe Leydon: Bambi II. Variety, 2006-02-01. [dostęp 2024-03-06]. (ang.).
  66. ↑ Joey Letson, Nathan Letson, Kelly Adams: Animanicast: Animaniacs Creator Tom Ruegger and Sherri Stoner on Animaniacs’ 25th Anniversary. The Animanicast, 2018-09-13. [dostęp 2024-0-0]. (ang.).
  67. ↑ Audio Commentary Commentation: Who Framed Roger Rabbit. The Entertainment Nut, 2018-06-30. [dostęp 2024-03-05]. (ang.).
  68. ↑ Robin Baxter: The Worst Moment Of Every James Bond Film - Ranked. WhatCulture.com, 2020-12-01. [dostęp 2024-03-05]. (ang.).
  69. ↑ Joseph Gerbensky, Logan Ridenbaugh: Media Hunter and HAMR - Simba the King Lion Review Part 1. Media Hunter Reviews, 2021-01-19. [dostęp 2024--]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-01-25)]. (ang.).
  70. ↑ Leo Messana: “Once Upon a Studio” della Disney – Elenco dei personaggi in ordine di apparizione. TuttoDisneyLand, 2023-10-18. [dostęp 2024--]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-06-19)]. (wł.).
  71. ↑ Karan Pahuja: Once Upon A Studio Characters List & Voice Actors Cast. Gamer Tweak, 2023-10-06. [dostęp 2024--]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-07-05)]. (ang.).
  72. ↑ Cawley 1991 ↓, s. 110.

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Animacje Disneya
Produkcje Walt Disney
Animation Studios
Produkcje Walt Disney
Pictures
Produkcje DisneyToon
Studios
Nagroda Hugo za najlepszą prezentację dramatyczną (długa forma)
Hugo
Retro Hugo
Bambi Feliksa Saltena
Powieści
Filmy
Bohaterowie
Inne hasła

Bambi: Opowieść leśna (okładka z 1923 r.)

[[Kategoria:Amerykańskie filmy z 1942 roku]] [[Kategoria:Amerykańskie filmy dla dzieci i młodzieży]] [[Kategoria:Amerykańskie filmy muzyczne]] [[Kategoria:Filmowe adaptacje książek dla dzieci]] [[Kategoria:Filmy animowane Walta Disneya]] [[Kategoria:Filmy animowane z 1942 roku]] [[Kategoria:Filmy w National Film Registry]] [[Kategoria:Amerykańskie filmy z antropomorficznymi postaciami]] [[Kategoria:Amerykańskie animowane filmy fantasy]] [[Kategoria:Filmy fantastyczne z 1942 roku]]
Błąd w przypisach: Istnieje znacznik <ref> dla grupy o nazwie „uwagi”, ale nie odnaleziono odpowiedniego znacznika <references group="uwagi"/>

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedysta:OGPawlis/brudnopis/Bambi&oldid=74274969”