Schwarzwald
 Belchen | |
| Kontynent | |
|---|---|
| Państwo | |
| Najwyższy szczyt |
Feldberg (1493 m n.p.m.) |
| Długość |
160 km |
Położenie na mapie Niemiec  | |
| 48°18′N 8°09′E/48,300000 8,150000 | |
Schwarzwald[a] („czarny las”[1], Szwarcwald[2], „Selva Negra”) – zrębowe pasmo górskie w południowo-zachodnich Niemczech rozciągające się od południowego krańca do środka Badenii-Wirtembergii na długości około 160 km – od Waldshut-Tiengen na samym południu do Pforzheim na północy.
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]Schwarzwald powstał w okresie ruchów hercyńskich. W czasie orogenezy alpejskiej został blokowo wypiętrzony, silniej na południu niż na północy. Masyw zbudowany jest głównie z granitów i skał metamorficznych, wschodnia i północna część z piaskowców triasowych. Zachowały się ślady zlodowacenia plejstoceńskiego w postaci jezior w kotłach polodowcowych i moren. Najwyższe szczyty Schwarzwaldu osiągają wysokość od 1164 m (Hornisgrinde) w północnej części do 1493 m (Feldberg) w części południowej.
Pasmo jest silnie porozcinane licznymi dolinami rzek. We wschodniej części Schwarzwaldu ma swoje źródła Dunaj. Klimat umiarkowany ciepły. Średnia temperatura w styczniu wynosi od 0 °C do –5 °C. Roczne opady do 1800–2100 mm na zachodnich stokach. Występuje wyraźna piętrowość klimatyczno-roślinna: dolne piętro stanowią lasy dębowo-brzozowe, na wysokości 600–900 m rozciąga się piętro lasów bukowo-jodłowych, powyżej (zwłaszcza w północnej części masywu) panują bory świerkowe. Ponad górną granicą lasu (1200–1400 m) występują zarośla kosodrzewiny, łąki górskie i torfowiska.
Obszar jest stosunkowo gęsto zaludniony, stałe osady występują do wysokości 1265 m. Popularny region turystyczny z licznymi ośrodkami sportów zimowych. Występują w nim źródła ciepłych wód mineralnych, przy których powstały uzdrowiska, m.in. Badenweiler, Bad Peterstal-Griesbach, Bad Wildbad i najbardziej znane Baden-Baden. W dolnych partiach Schwarzwaldu lasy zostały zastąpione przez uprawy (na nasłonecznionych stokach - uprawy winorośli i drzew owocowych), dochodzące nawet do 1200 m n.p.m.
W Schwarzwaldzie w 1970 po raz pierwszy znaleziono minerał agardyt.
W południowej części w latach 90. utworzono Naturpark Südschwarzwald. Landtag Badenii-Wirtembergii 28 listopada 2013 zadecydował o powstaniu od 1 stycznia 2014 w północnej części masywu Parku Narodowego Schwarzwaldu o powierzchni 10 062 ha.
Najwyższe szczyty
[edytuj | edytuj kod]- Feldberg – 1493 m n.p.m.
- Baldenweger Buck – 1460 m n.p.m.
- Seebuck – 1448 m n.p.m.
- Herzogenhorn – 1415 m n.p.m.
- Belchen – 1414 m n.p.m.
- Stübenwasen – 1386 m n.p.m.
- Grafenmatte – 1377 m n.p.m.
- Immisberg – 1.373 m n.p.m.
- Silberberg – 1358 m n.p.m.
- Spießhorn – 1349 m n.p.m.
- Toter Mann – 1321 m n.p.m.
- Köpfle – 1317 m n.p.m.
- Bärhalde – 1317 m n.p.m.
- Blößling – 1309 m n.p.m.
- Hochkopf – 1308 m n.p.m.
- Schweizerwald – 1305 m n.p.m.
- Schnepfhalde – 1299 m n.p.m.
- Schauinsland – 1284 m n.p.m.
- Trubelsmattkopf – 1281 m n.p.m.
- Heidstein – 1274 m n.p.m.
- Hohe Kelch – 1264 m n.p.m.
- Hochkopf – 1263 m n.p.m.
- Hohtannen – 1249 m n.p.m.
- Dietschel – 1247 m n.p.m.
- Kandel – 1241 m n.p.m.
- Rollspitz – 1236 m n.p.m.
- Rübgartenkopf 1214 m n.p.m.
- Hochgescheid – 1205 m n.p.m.
- Blauen – 1165 m n.p.m.
- Hornisgrinde – 1164 m n.p.m.
- Herrenschwander Kopf – 1152 m n.p.m.
- Wannenkopf – 1129 m n.p.m.
- Stuhlskopf – 1115 m n.p.m.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Nieprzetłumaczalne według: Andrzej Czerny: Teoria nazw geograficznych. Warszawa: PAN IGiPZ, 2011, s. 65. ISBN 978-83-61590-16-3.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Andrzej Czerny: Teoria nazw geograficznych. Warszawa: PAN IGiPZ, 2011, s. 65. ISBN 978-83-61590-16-3.
- ↑ Edward Polański, Nowy słownik ortograficzny PWN z zasadami pisowni i interpunkcji, wyd. 2. popr., Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997, ISBN 83-01-12400-8, OCLC 37604066 [dostęp 2018-07-22].