Carl Hauptmann

Carl Hauptmann
Ferdinand Klar
	; Carl Hauptmann
Imię i nazwisko	Carl Ferdinand Max Hauptmann
Data i miejsce urodzenia	11 maja 1858 ; Szczawno-Zdrój
Data i miejsce śmierci	4 lutego 1921 ; Szklarska Poręba
Narodowość	niemiecka
Język	niemiecki
Dziedzina sztuki	dramat, powieść, poezja
Muzeum artysty	Dom Carla i Gerharta Hauptmannów w Szklarskiej Porębie (Oddział Muzeum Karkonoskiego w Jeleniej Górze)
	Ważne dzieła
	Mathilde; Die Bergschmiede; Einhart der Lächler; Der abtrünnige Zar; Rübezahlbuch;
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Teksty w Wikiźródłach
	Cytaty w Wikicytatach

Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 15 cze 2024, była oparta na tej wersji.

Carl Ferdinand Max Hauptmann, pseudonim Ferdinand Klar (ur. 11 maja 1858 w Szczawnie-Zdroju, zm. 4 lutego 1921 w Szklarskiej Porębie) – niemiecki pisarz.

Był starszym bratem laureata nagrody Nobla Gerharta Hauptmanna i synem hotelarza ze Szczawna-Zdroju^[1]. Ukończył Gimnazjum Realne Zwinger we Wrocławiu^[2] Od 1891 r. do śmierci mieszkał w Szklarskiej Porębie, gdzie powstała zdecydowana większość jego dzieł literackich^[1]. Był dwukrotnie żonaty: w 1884 z Marthą (do rozwodu w 1908) i z poślubioną w 1908 r. malarką Marią z d. Rohne, z którą miał córkę Mononę urodzoną w 1910^[3]. Po rozwodzie postawił dla pierwszej żony willę „Felderbusch” w Szklarskiej Porębie. Pochowany został na cmentarzu w Szklarskiej Porębie Dolnej, jednak majolikowy nagrobek autorstwa Poelziga został w dużym stopniu zniszczony w II poł. XX w., toteż w latach 80. XX w. grób przykryto nową płytą, a oryginalny pomnik zrekonstruowano przy dawnym domu pisarza, na terenie muzeum^[4].

Carl Hauptmann tworzył zarówno prozę, jak i dramaty oraz poezje^[5]^[6]. Utwory pierwszego okresu twórczości reprezentowały naturalizm, a późniejsze ekspresjonizm^[5]. Pierwszy tekst Hauptmanna – opowiadanie Sonnenwanderer – powstał w Charlottenburgu i w 1890 został opublikowany w czasopiśmie „Freie Bühne”. Rok później na tych samych łamach opublikował szkic Frühlingsnacht; był to pierwszy utwór powstały w Szklarskiej Porębie. W tym samym czasie ukończył swoją rozprawę doktorską Metaphysik in der modernen Physiologie^[7].

Dom, w którym mieszkali w Szklarskiej Porębie bracia Hauptmannowie, a od 1901 już tylko Carl z żoną, zachował się i znajduje się w nim Oddział Muzeum Karkonoskiego w Jeleniej Górze – „Dom Carla i Gerharta Hauptmannów w Szklarskiej Porębie” (ul. 11 Listopada, w czasach Hauptmanna: Kirchstrasse 19)^[8]^[9]. Obejmującą ogród, łąki i las posiadłość o pow. 7,5 ha zakupiono za 12 500 marek od rodziny malarza na szkle Juliusa Simona. Zakupiony budynek poddano remontowi i nadbudowie o piętro, na którym Carl Hauptmann urządził swoją pracownię. W kolejnych latach dobudowano mansardę, dzięki czemu uzyskano obiekt z 10 pokojami i 2 kuchniami^[10].

Przypisy

↑ ^a ^b Kuczyński, 2021, s. 5, 10.
↑ Dittrich G., 2004: Gimnazjum Realne Zwinger we Wrocławiu. W: Zwierz M. (red.): Wrocławskie szkoły. Historia i architektura. Muzeum architektury we Wrocławiu, s. 122.
↑ Kuczyński, 2021, s. 5, 10, 13.
↑ Strona muzeum Hauptmannów, podstrona o nagrobku [1].
↑ ^a ^b Encyklopedia PWN 1964.
↑ Kuczyński, 2021.
↑ Carl Hauptmann i Szklarska Poręba.
↑ Kuczyński, 2021, s. 5–6.
↑ Strona muzeum [2].
↑ M. Hauptmann, Drogi mojego życia. Wspomnienia, tłum. M. Mackiewicz, wstęp, posłowie i red. naukowa K.A. Kuczyński, Jelenia Góra–Szklarska Poręba 2014.

Bibliografia

Encyklopedia PWN, tom 4,1964
Glaubrecht M., 1969: Hauptmann, Carl Ferdinand Max. W: Neue Deutsche Biographie (NDB). Band 8, Duncker & Humblot, Berlin, ISBN 3-428-00189-3, S. 107 [3]
Kuczyński K.A., 2021: Carl Hauptmann i Szklarska Poręba. W stulecie śmierci poety. Sudety, 3/177: 5-14.

[5-10-1] Kuczyński, 2021, s. 5, 10.

[2] Dittrich G., 2004: Gimnazjum Realne Zwinger we Wrocławiu. W: Zwierz M. (red.): Wrocławskie szkoły. Historia i architektura. Muzeum architektury we Wrocławiu, s. 122.

[3] Kuczyński, 2021, s. 5, 10, 13.

[4] Strona muzeum Hauptmannów, podstrona o nagrobku [1].

[#1-5] Encyklopedia PWN 1964.

[6] Kuczyński, 2021.

[7] Carl Hauptmann i Szklarska Poręba.

[8] Kuczyński, 2021, s. 5–6.

[9] Strona muzeum [2].

[10] M. Hauptmann, Drogi mojego życia. Wspomnienia, tłum. M. Mackiewicz, wstęp, posłowie i red. naukowa K.A. Kuczyński, Jelenia Góra–Szklarska Poręba 2014.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]