Żabi Szczyt Wyżni
49°11′17″N 20°05′23″E/49,188056 20,089722 Widok z Niżnich Rysów | |
| Państwo | |
|---|---|
| Położenie | |
| Pasmo | |
| Wysokość |
2259 m n.p.m. |
| Pierwsze wejście |
26 lipca 1905 |
Położenie na mapie Tatr  | |
Położenie na mapie Karpat  | |
| 49°11′17″N 20°05′23″E/49,188056 20,089722
| |
Żabi Szczyt Wyżni (niem. Große Froschspitze, słow. Vyšný Žabí štít, węg. Nagy-Békás-csúcs[1], 2259 m) – szczyt w bezpośrednim pobliżu Żabiej Grani w Tatr Wysokich. W grani tej znajduje się Wyżnia Spadowa Przełączka (ok. 2235 m), jedyna tatrzańska przełęcz zwornikowa[2]. Sam wierzchołek Żabiego Szczytu Wyżniego wznosi się już poza Granią Żabiego, tuż po północno-wschodniej stronie Wyżniej Spadowej Przełączki. W szerokim ujęciu jednak jego masyw ograniczają trzy przełęcze:
- Ciężka Przełączka oddzielająca go od Niżnich Rysów,
- Białczańska Przełęcz Wyżnia oddzielająca go od Żabiego Mnicha,
- Młynarzowa Przełęcz oddzielająca go od masywu Młynarza[3].
W opisanym powyżej ujęciu Żabi Szczyt Wyżni jest najwyższym wzniesieniem w Żabiej Grani (Grani Żabiego) i wznosi się nad trzema dolinami:
- od zachodu nad Czarnostawiańskim Kotłem w Dolinie Rybiego Potoku,
- od północy nad Doliną Żabich Stawów Białczańskich,
- od południowego wschodu nad Dolinką Spadową[3].
Sam wierzchołek Żabiego Szczytu Wyżniego wznosi się tylko nad dwoma dolinami (Dolinką Spadową i Doliną Żabich Stawów). Biegnie nim granica polsko-słowacka[4]. Z Doliny Żabich Stawów Białczańskich jest widoczny jako skalna piramida, zaś z okolic Czarnego Stawu nie jest pokaźny. Masyw jest trochę cofnięty w kierunku wschodnim, dlatego nie jest widoczny znad Morskiego Oka. Widok ze szczytu jest mocno ograniczony przez Niżnie Rysy, jednak rozleglejszy niż z innych szczytów Żabiej Grani[2].
Nazwa szczytu, podobnie jak wielu innych obiektów w Żabiej Grani, pochodzi od nazwy „Żabie”, którą określano ogólnie obszar po wschodniej stronie Rybiego Potoku wraz z całą Doliną Żabich Stawów Białczańskich[2].
Taternictwo
[edytuj | edytuj kod]Najłatwiejsze drogi na Żabi Szczyt Wyżni są stosunkowo proste, nie prowadzi tu jednak żaden szlak turystyczny. Drogi wspinaczkowe o większym znaczeniu znajdują się na północnej ścianie opadającej do słowackiej Doliny Żabich Stawów. Obecnie jest to teren ochrony ścisłej zamknięty dla turystów i taterników. Ściana ma wysokość dochodzącą do 500 m, wszystkie drogi wspinaczkowe pomijają jednak jej niższą, łatwiejszą część i zaczynają się wyżej (ich wysokość wynosi około 250 m). Władysław Cywiński w 7 tomie przewodnika wspinaczkowego opisuje następujące drogi:
- Droga Świerza (prawą częścią ściany); III w skali tatrzańskiej, czas przejścia 1 godz. 30 min
- Droga Orłowskiego (środkową częścią ściany); V, 5 godz.
- Droga Ścibielskiego (środkową częścią ściany); V-, 5 godz.
- Skaleniowe zacięcie; V-, 5 godz.
- Droga Stanisławskiego (ukosem przez ścianę); III, 4 godz.
- Lewą częścią ściany; VI, 5 godz.
- Północno-wschodnim filarem; IV lub V, 2–3 godz.
- Przez depresję Żabiej Przehyby i górną część północno-wschodniego filara; IV, 4 godz.
- Wprost z Żabiej Przehyby; IV+, 1 godz[3].
Taternicy wyróżnili w północnej ścianie szczytu następujące formacje skalne: Taras Świerza, Taras Orłowskiego, Filar Grońskiego, i Żleb Stanisławskiego[3].
Historia zdobycia
[edytuj | edytuj kod]Pierwsze odnotowane wejście na Żabi Szczyt Wyżni miało miejsce:
- latem – Janusz Chmielowski, Károly Jordán, Adam Kroebl, Stanisław Krygowski, Tadeusz Łopuszański i przewodnicy Jakub Bachleda, Klemens Bachleda, Jan Karpiel, Jędrzej Marusarz Jarząbek, Jan Stopka Ceberniak młodszy, 26 lipca 1905 r.
- zimą – Stefan Bernadzikiewicz, Zbigniew Gieysztor, Antoni Kenar, Wiesław Stanisławski, 14 kwietnia 1930 r.[2]
-
Widok z Żabiego Mnicha -
Widok od zachodu -
Widok z Doliny Litworowej -
Widok znad Wyżniego Żabiego Stawu -
Widok z Mięguszowieckich szczytów -
Widok z Doliny Białej Wody
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Tatry Wysokie. Czterojęzyczny słownik nazw geograficznych [online] [dostęp 2020-04-13] [zarchiwizowane z adresu 2006-09-24].
- ↑ a b c d Witold Henryk Paryski, Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Żabia Przełęcz Wyżnia – Żabia Czubaa, t. 7, Warszawa: Spółdzielczy Instytut Wydawniczy „Kraj”, 1952.
- ↑ a b c d Władysław Cywiński, Grań Żabiego, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 1999, ISBN 83-7104-024-5.
- ↑ Tatry Wysokie i Tatry Bielskie słowackie i polskie. Mapa turystyczna 1:25 000, Warszawa: Wydawnictwo Kartograficzne Polkart Anna Siwicka, 2006, ISBN 83-87873-26-8.