Przejdź do zawartości

Klasztor oo. redemptorystów w Braniewie

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez Aleksander Durkiewicz (dyskusja | edycje) o 00:38, 16 wrz 2022. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 16 wrz 2022, była oparta na tej wersji.
Dom Zakonny Zgromadzenia Najświętszego Odkupiciela św. Klemensa Marii Hofbauera
Ilustracja
Klasztor redemptorystów
Państwo

 Polska

Województwo

 warmińsko-mazurskie

Miejscowość

Braniewo

Kościół

rzymskokatolicki

Właściciel

redemptoryści

Prowincja

Warszawska Prowincja Redemptorystów

Przełożony

o. Grzegorz Lachowicz CSsR[1]

Liczba zakonników (2022)

5

Obiekty sakralne
kościół

Kościół św. Krzyża w Braniewie

kaplica

Kaplica Adoracyjna

Data budowy

1923–1925 (klasztoru)

Położenie na mapie Braniewa
Mapa konturowa Braniewa, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Dom Zakonny Zgromadzenia Najświętszego Odkupiciela św. Klemensa Marii Hofbauera”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „Dom Zakonny Zgromadzenia Najświętszego Odkupiciela św. Klemensa Marii Hofbauera”
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, blisko górnej krawiędzi po lewej znajduje się punkt z opisem „Dom Zakonny Zgromadzenia Najświętszego Odkupiciela św. Klemensa Marii Hofbauera”
Położenie na mapie powiatu braniewskiego
Mapa konturowa powiatu braniewskiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Dom Zakonny Zgromadzenia Najświętszego Odkupiciela św. Klemensa Marii Hofbauera”
Ziemia54°23′27″N 19°48′28″E/54,390856 19,807797
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Klasztor oo. redemptorystów w Braniewie – dom zakonny Zgromadzenia Najświętszego Odkupiciela w Braniewie pw. św. Klemensa Marii Hofbauera.

Historia

Geneza sprowadzenia zakonu redemptorystów do Braniewa sięga roku 1917. Wówczas to kler miasta Braniewa, będący pod wielkim wrażeniem rekolekcjonisty ojca redemptorysty Heinricha Gluchnika (1875–1941), zaproponował, aby podmiejski kościół św. krzyża przekazać właśnie temu zgromadzeniu. Biskup warmiński Augustinus Bludau, który był pierwotnie sceptyczny zakonom, zwłaszcza misyjnym, i dwokrotnie odmówił werbistom zgody na osiedlenie się diecezji, z czasem zaczął wspierać tego typu działania. Oprócz zgody dla redemtorystów przychylił się też do osiedlenia się zakonów franciszkanów (1919), werbistów (1920) i pallotynów[2][3][4].

Ubiegający się o zgodę na utworzenie klasztoru o. Brors powoływał się ponadto na wcześniejsze związki redemptorysty św. Klemensa Marii Hofbauera z Warmią. Mianowicie pośród uczniów redemtorysty Hofbauera w Warszawie znajdowali się również warmińscy adepci do stanu duchownego, niektórych z nich o. Hofbauer pozostawał również spowiednikiem. Da się potwierdzić przynajmniej osiem powołań z Warmii osób, którzy wstąpili do klasztoru przy kościele św. Benona w Warszawie[5].

7 stycznia 1922 przybył do Braniewa ojciec Adolf Brors (1862–1941) z dolnoniemieckiej prowincji redemptorystów z siedzibą w Bonn (Niederdeutsche Ordensprovinz). Uzyskawszy zgodę biskupa Bludaua, przejął od dziekana braniewskiego Aloysa Schulza znajdujący się na obrzeżach miasta niewielki kościółek św. Krzyża. Do klasztoru o. Brors dokupił 5 mórg ziemi na wschód od klasztoru, pomiędzy drogą a wałem nad Pasłęką, przez który to teren przepływał Czerwony Rów[6].

Wspólnota redemptorystów w Braniewie została utworzona 11 września 1923 roku. Jej pierwszym przełożonym został o. Adolf Brors[7][8]. Po reorganizacji struktury Zgromadzenia Redmptorystów w 1933 roku klasztor w Braniewie wszedł – razem z klasztorami w Bardzie, Wrocławiu, Gliwicach i Paczkowie – w skład nowo powołanej Wiceprowincji Wrocławskiej. Przełożonym wiceprowincji został o. Heinrich Mußhoff (1866–1941)[9].

Redemptoryści w Braniewie zapoczątkowali nowy okres w dziejach świątyni. Już 22 maja 1923 została wbita pierwsza łopata pod budowę przylegającego do świątyni domu zakonnego. Gdy 12 października 1923 roku ukończono południowe skrzydło klasztoru, wprowadzili się do niego zakonnicy i odtąd przejęli sprawowanie nabożeństw w kościele (do tej pory mieszkali w przytułku św. Elżbiety[10]). Drugie skrzydło klasztoru wybudowano w 1924 roku, a zostało wykończone i zamieszkane przez zakonników w lutym 1925 roku. Klasztor został wybudowany według planów budowniczego rządowego (Regierungsbaumeister) Keibela, a budowa realizowana przez architekta Ernsta Kuhnigha z Braniewa[11]. Nowo wybudowany klasztor poza mieszkaniami dla ojców i braci zakonnych posiadał też pokoje dla rekolektantów. W części rekolekcyjnej klasztoru było 20 miejsc dla uczestników[10]. Klasztor został poświęcony niemieckiemu redemptoryście czeskiego pochodzenia Klemensowi Hofbauerowi[12]. Na stałe zamieszkiwało klasztor 4 ojców i 4 braci[10].

Bryła klasztoru nawiązuje charakterem do obiektu kościoła i połączona jest z kościołem parterowymi łącznikami, wydzielającymi między nimi niewielki dziedziniec. Po wybudowaniu klasztoru redemptoryści przywrócili też świątynię do stanu świetności (naprawili uszkodzony dach oraz ubytki w murach, odnowili wnętrze) oraz rozpropagowali kult cudownego obrazu Trójcy Świętej. Pod koniec II wojny światowej, kiedy do miasta zbliżał się front Armii Czerwonej, niemieccy redemptoryści opuścili klasztor. Tuż po zakończeniu działań wojennych, 19 maja 1945, jeden zakonnik o. Max Casper, powrócił. Zabrał on z ukrycia w kościele (w szybie wentylacyjnym przy piecu) najcenniejszy obraz ze świątyni Tron Łaski i przeniósł go do nowomiejskiego kościółka w centrum miasta. Tam umieścił obraz oraz zaczął remontować ten kościółek, aby odprawiać w nim msze św. dla ludności. Podczas prac zniszczony wojną i niedostatkiem pożywienia organizm kapłana osłabł. Ojciec Casper ciężko zachorował i wkrótce zmarł, dnia 4 lipca 1945 roku. Pochowany został na cmentarzu św. Rocha (cmentarz przy ul. Olsztyńskiej). Później grób o. Caspera został przeniesiony do alejki oo. redemptorystów na cmentarz przy ul. Morskiej, gdzie znajduje się do dnia dzisiejszego[13][14][15].

Następnie, 22 marca 1946 roku[12], przybyli do Braniewa i przejęli kościół i klasztor po niemieckich redemptorystach polscy zakonnicy redemptoryści z prowincji warszawskiej[16]. Odbudowali oni zniszczony klasztor (który był spalony i bez dachu) oraz odrestaurowali sanktuarium. Odnowione zostały m.in. organy, które w czasie wojny bardzo ucierpiały. Naprawiono kopułę świątyni uszkodzoną przez pociski. Świątynia, znajdująca się niemalże na granicy miasta, była jednym z niewielu obiektów w Braniewie, które przetrwały bez większych zniszczeń wojnę – w świątyni zachowane są wszystkie ołtarze, organy, ambona oraz inne zabytki, w tym obraz Tron Łaski z 1625 roku[17].

Po II wojnie światowej w klasztorze urządzono nowicjat i niższe seminarium duchowne, liczące w 1948 roku 40 seminarzystów, a w 1950 – 31 uczniów[18]. W latach 60. kształcił się w nim m.in. o. Tadeusz Rydzyk, przygotowując się do matury[19].

 Osobny artykuł: Kościół św. Krzyża w Braniewie.

Galeria zdjęć

Patron klasztoru

Klasztor został dedykowany pochodzącemu z Moraw św. Klemensowi Marii Hofbauerowi, pierwszemu redemptoryście, który przybył na ziemie polskie[20].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ https://www.redemptor.pl/redemtorysci/braniewo/
  2. ↑ Historia kościoła – Franciszkanie z Zatorza [online] [dostęp 2022-09-15] (pol.).
  3. ↑ Jerzy Skrabania Historia Domu Misyjnego św. Wojciecha w Pieniężnie do 1945 roku ze szczególnym uwzględnieniem okresu Trzeciej Rzeszy Nurt SVD 44/2 (128), 9-48, 2010
  4. ↑ Administrator, Założenie Domu Misyjnego św. Wojciecha i jego działalność do 1945 roku [online], Misjonarze Werbiści (SVD) [dostęp 2022-09-15] (pol.).
  5. ↑ Behlau Ulrich, Verhandlungen über eine Berufung der Redemptoristen nach Springborn und Heiligelinde 1861, "Zeitschrift für die Geschichte und Altertumskunde Ermlands", 31/32 (1967/1968) s. 321-358
  6. ↑ Die Geschichte der Kreuzkirche bei Braunsberg, von Professor Dr. Georg Lühr; w ZGAE, tom 23, zeszyt 2 s. 226-273
  7. ↑ A dictionary of the redemptorists S. J. Boland CSsR
  8. ↑ Mirosław Grakowicz CSsR, Początki działalności ewangelizacyjnej Zgromadzenia Najświętszego Odkupiciela w archidiecezji wrocławskiej (1900–1925). Przyczynek do obchodów setnej rocznicy pobytu redemptorystów we Wrocławiu
  9. ↑ Mirosław Grakowicz CSsR Początki działalności ewangelizacyjnej Zgromadzenia Najświętszego Odkupiciela w archidiecezji wrocławskiej (1900–1925). Przyczynek do obchodów setnej rocznicy pobytu redemptorystów we Wrocławiu, w: Redemptorystowskie 16/2018 Studia Pismo naukowe Prowincji Warszawskiej Redemptorystów
  10. ↑ a b c Ks. Krzysztof Bielawny Gietrzwałd Studia Warmińskie XLIII (2006) Domy i miejsca rekolekcyjne w diecezji warmińskiej w latach 1869–1945
  11. ↑ Katalog zabytków sztuki, Braniewo, Frombork i okolice, Warszawa 1980, s. 21
  12. ↑ a b Historia jakiej nie znacie - Historia Redemptorystów w Braniewie [online], tvbraniewo24.pl [dostęp 2021-10-02] (pol.).
  13. ↑ Christine Arendt Sein Name lebt! Pater Max Casper CSsR, w: Ermlandbuch 2006, s. 93–98
  14. ↑ Instytut Gość Media, Redemptorysta w rzece [online], olsztyn.gosc.pl, 10 marca 2016 [dostęp 2021-10-02].
  15. ↑ Grób na cmentarzu przy ul. Morskiej w Braniewie z informacją: „O. Maksymilian Casper CSsR ur. 1.I.1908 zm. 4.VII.1945”
  16. ↑ Kościół pw. Krzyża Świętego w Braniewie - Regionalna Pracownia Digitalizacji [online], www.cyfrowewm.pl [dostęp 2021-10-02].
  17. ↑ Braniewo - sanktuarium Krzyża Świętego [online], Prowincja Warszawska Redemptorystów [dostęp 2021-09-18] (pol.).
  18. ↑ Aldona Zakrzewska, Z badań nad stanem przedszkoli i szkół katolickich na Warmii i Mazurach po 1945 roku, Lubelski rocznik pedagogiczny, T. XXXiX, z. 1 – 2020
  19. ↑ Piotr Głuchowski, Jacek Hołub Imperator. Sekrety Ojca Rydzyka, 2019
  20. ↑ Redakcja, Podwójny jubileusz redemptorystów - Życie Zakonne [online] [dostęp 2021-10-03] (pol.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Klasztor_oo._redemptorystów_w_Braniewie&oldid=68233017”