Przejdź do zawartości

Maria Bakka

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez Skoczwiski (dyskusja | edycje) o 14:35, 23 cze 2022. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 23 cze 2022, była oparta na tej wersji.
Maria Bakka
Ilustracja
Maria Bakka
Karpacz, 30 marca 2010
Imię i nazwisko

Maria Bakka-Gierszanin

Data i miejsce urodzenia

9 marca 1922
Warszawa

Zawód

aktorka

Współmałżonek

1. Roman Seniuk, scenograf; 2. Aleksander Gierszanin, aktor

Lata aktywności

1945–2012[1]

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi Medal 40-lecia Polski Ludowej Odznaka Honorowa Gryfa Zachodniopomorskiego Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”
Cytaty w Wikicytatach

Maria Bakka (właśc. Bakka-Gierszanin, wyst. też jako Maria Gierszanin; ur. 9 marca 1922 w Warszawie) – polska aktorka teatralna, sporadycznie reżyser teatralna, rzadko występująca w filmie i telewizji. Od 1959 związana ze Szczecinem[2]. Czynna zawodowo w latach 1945–2012[1].

Życiorys

Urodziła się w Warszawie w 1922 roku. Jej matka była polonistką, ojciec – malarzem[3].

W czasie okupacji mieszkała w Warszawie. Już wówczas interesowała się teatrem, podziwiając m.in. Elżbietę Barszczewską. W szkole średniej na lekcjach filozofii poznała Zofię Mrozowską, która pomogła przyszłej aktorce dostać się na konspiracyjne zajęcia Państwowego Instytutu Sztuki Teatralnej, odbywające się wówczas – ze względu na trwającą wojnę – w prywatnych mieszkaniach. Wykłady prowadzili m.in. Jadwiga Turowicz, Zofia Małynicz, Juliusz Osterwa[4] i Marian Wyrzykowski, a kolegami z ławki M. Bakki byli m.in. Barbara Rachwalska i Andrzej Łapicki. Aktorce nie udało się uzyskać dyplomu PIST-u, jej edukację przerwało powstanie warszawskie. Wkrótce przeprowadziła się do Krakowa, gdzie po zakończeniu wojny rozpoczęła pracę w Studiu przy Teatrze Starym; występowali tam wówczas Andrzej Szczepkowski i Tadeusz Łomnicki[3]. 25 lipca 1945 zdała pierwszy w Polsce egzamin eksternistyczny i otrzymała dyplom[5].

Wkrótce po egzaminie zadebiutowała w objazdowym Teatrze Ziem Zachodnich, który powstał w Krakowie, w sztuce Jeńcy Lucjana Rydla, wcielając się w rolę Wichny. Spektakl ten reżyserowali Wanda Siemaszkowa i Władysław Woźnik. Z przedstawieniem tym Bakka występowała w wielu miastach i wsiach Polski, a sama aktorka uważa ten okres swojej pracy za szczególnie ważny w doskonaleniu umiejętności aktorskich. Później, na przełomie lat 1946/1947, zaangażowała się na stałe w Teatrze Miejskim im. Juliusza Słowackiego w Opolu[5]. Następnie występowała w teatrach: Dramatycznym Marynarki Wojennej (Teatr Domu Marynarza) w Gdyni (1946-47), Ziemi Lubuskiej im. Juliusza Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim (1947-48), Miejskim w Bydgoszczy (1948-49), Polskim w Bielsku-Cieszynie (1949-53), Dramatycznym w Poznaniu[1]. W czasie wizyty u kuzynki w Stanach Zjednoczonych urodziła syna Jana. Niedługo później ojciec jej dziecka, Aleksander Gierszanin (występujący w teatrze jako Bohdan Gierszanin), dostał propozycję stałego angażu w Szczecinie, w Teatrach Dramatycznych (Teatr Polski i Współczesny znajdował się wówczas pod jedną dyrekcją). Zanim przyjął tę ofertę, postawił warunek, że jego przyszła żona[a] również zostanie aktorką tego teatru[5]. Pracowała tam w latach 1959-75, a od 1975 do 1983 miała etat w szczecińskim Teatrze Polskim[1].

W swojej długoletniej pracy teatralnej aktorka brała udział w realizacjach teatralnych polskiej i światowej klasyki (Balladyna, Damy i huzary, Wesele, Rewizor, Cyrulik sewilski, Lilla Weneda, Kordian, Dziady, Pan Tadeusz, Romeo i Julia, Miarka za miarkę, Śluby panieńskie i wiele innych), grała różnorodne role – zarówno dramatyczne, jak i komediowe. Występowała czasem także w repertuarze kierowanym do dzieci i młodzieży[1].

W 1984 roku przeszła na emeryturę[3], nie rozstała się jednak z aktorstwem na zawsze, od czasu do czasu grywając gościnnie drobne role, m.in. docenione przez krytyków w Weselu i Czarownicach z Salem[3]. W roku 2003 reżyser Tatiana Malinowska-Tyszkiewicz zaprosiła Marię Bakkę do udziału w spektaklu Komandor dziś nie przyjdzie, później specjalnie dla niej przygotowała monodram Orbanowa (2004)[7], a następnie (2009) zaoferowała główną rolę w przedstawieniu Dawno temu dziś (aut. Victor Lanoux), którą Bakka zagrała, mając 87 lat[5].

Obecnie mieszka w Podgórzynie w województwie dolnośląskim. W marcu 2022 roku obchodziła setne urodziny.

Spektakle teatralne

Role

Wybrane role w spektaklach teatralnych[1]:

Teatr Telewizji

Role w spektaklach Teatru Telewizji[1][8]:

  • 1976: Relacja (reż. Jerzy Wójcik)
  • 1977: Medea jako Stara kobieta (reż. Jerzy Wójcik)
  • 1987 Scenarzyści jako sąsiadka (reż. Andrzej May)

Film

Rola filmowa[8]:

Reżyseria

Reżyseria spektakli teatralnych[1]:

  • 1957: Cyd (fragmenty) – asystent reżysera
  • 1958: Zygmunt August (fragmenty) – asystent reżysera
  • 1976: Yerma, czyli Bezpłodna – reżyser

Filmografia

Odznaczenia i nagrody

Odznaczenia i nagrody[1]:

Uwagi

  1. ↑ Pierwszym mężem aktorki był Roman Seniuk, scenograf teatralny[6].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i Maria Bakka-Gierszanin, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2022-02-02].
  2. ↑ Szczecin. Benefis Marii Bakki [online], e-teatr.pl, 7 kwietnia 2009 [dostęp 2022-02-02].
  3. ↑ a b c d Ewa Podgajna, Sylwetka Marii Bakki [online], www.teatry.art.pl (za Gazetą Wyborczą Szczecin), 28 kwietnia 2003 [zarchiwizowane z adresu 2006-06-20].
  4. ↑ Artyści szczecińskich scen teatralnych [online], www.kultura.stetinum.pl, 2009 [dostęp 2010-03-07].[martwy link]
  5. ↑ a b c d Agata Pasek, Artyści szczecińskich scen teatralnych [online], e-teatr.pl, 18 listopada 2009 [dostęp 2022-02-02].
  6. ↑ Ewa Koszur, Trzy pytania [online], e-teatr.pl, 13 grudnia 2004 [dostęp 2022-02-02].
  7. ↑ Szczecin. Monodram w antykwariacie [online], e-teatr.pl, 16 kwietnia 2008 [dostęp 2022-02-02].
  8. ↑ a b Maria Bakka w bazie filmpolski.pl
  9. ↑ 65 lat na deskach teatru [online], Biuro Informacji Urzędu Marszałkowskiego Województwa Zachodniopomorskiego, 30 marca 2010 [zarchiwizowane z adresu 2013-03-21].
  10. ↑ Katarzyna Stróżyk, Szczecin. Bursztynowe pierścienie dla Współczesnego [online], e-teatr.pl, 30 listopada 2010 [dostęp 2010-12-07].

Bibliografia

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Maria_Bakka&oldid=67449022”