Przejdź do zawartości

Rusznica

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez Virulus (dyskusja | edycje) o 18:24, 4 kwi 2016. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
HandBombardWesternEurope1390-1400

Rusznica (staropolskie ruśnica z cz. ručnice) – dawna ręczna długa broń palna, strzelba początkowo bez zamka, później z zamkiem lontowym albo kołowym. Używana w Europie od połowy XIV[1] do początku XVII wieku. Rusznice były wykorzystywane w Polsce już przez wojska obrony potocznej .

Produkcja luf rusznic polegała na okuwaniu rozżarzonej sztaby wokół okrągłego stalowego pręta. W rezultacie uzyskiwano lufy lekkie, a jednocześnie mocniejsze od odlewanych.

Strzelano z rusznic trzymając drewniane łoże pod pachą (dokładne celowanie nie było możliwe). Prowadzenie ognia miało przebieg następujący: rota stawała w dziesięciu szeregach, po czym pierwszych dziewięć przyklękało, a ostatni dawał ognia salwą nad głowami kolegów. Po oddaniu salwy przystępował do ponownego nabijania, a w tym czasie kolejne szeregi powstawały i strzelały.

Pierwsze rusznice pojawiły się w wojskach Rzeczypospolitej za czasów panowania Zygmunta Starego[2] – ze względu na to, że odpalenie ładunku odbywało się poprzez przyłożenie lontu lub tlącej się hubki – nazywano je ruśnicami hubczastymi lub brodatymi.

Mianem rusznicy przeciwpancernej określane są również karabiny przeciwpancerne powstałe w XX w.

Zobacz też

  1. Michał Gradowski, Zdzisław Żygulski, Słownik uzbrojenia historycznego, PWN, Warszawa 1998, s. 97
  2. Bołdyrew Aleksander, Piechota, Piechota zaciężna w Polsce w pierwszej połowie XVI wieku, Warszawa 2011, s. 230

Bibliografia

  • Włodzimierz Kwaśniewicz: Leksykon dawnej broni palnej, Bellona, Warszawa 2004, ISBN 83-11-09874-3