Wielka Synagoga w Białymstoku

Wielka Synagoga w Białymstoku
{{{nazwa oryginalna}}}
	Ilustracja; {{{opis zdjęcia}}}
Państwo	{{{państwo}}}
Miejscowość	{{{miejscowość}}}
Adres	{{{adres}}}
Budulec	murowana
Architekt	Samuel Rabinowicz
Data budowy	{{{data budowy}}}
Data likwidacji	{{{data likwidacji}}}
Data zburzenia	{{{data zburzenia}}}
Data odbudowy	{{{data odbudowy}}}
Tradycja	ortodoksyjna
Obecnie	nie istnieje
	Położenie na mapie brak Brak mapy: {{państwo dane {{{państwo}}} \| mapa/core \| wariant = {{{państwo}}} }} Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Położenie na mapie świata Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}\|type:building}
	Multimedia w Wikimedia Commons
	[{{{www}}} Strona internetowa]

Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 28 wrz 2010, była oparta na tej wersji.

Wielka Synagoga w Białymstoku - nieistniejąca synagoga znajdująca się w Białymstoku przy ulicy Suraskiej.

Historia

Została zbudowana w latach 1909-1913 według projektu Samuela J. Rabinowicza. Stanęła na miejscu starej synagogi. Środki na budowę zebrano ze sprzedaży mięsa koszernego oraz z prywatnych darowizn. Podczas II wojny światowej, 27 czerwca 1941 hitlerowskie bataliony policyjne 309 i 316 spaliły synagogę wraz z około 2 000 uwięzionych w niej Żydów.

Pomnik Wielkiej Synagogi

Obecnie na miejscu spalonej synagogi znajduje się pomnik - zniszczona kopuła synagogi i tablica pamiątkowa o treści: "Święty nasz wspaniały przybytek stał się pastwą ognia, 27 czerwca 1941 r. 2 000 Żydów niemieccy mordercy spalili w nim żywcem" ufundowany w 1995 roku przez Żydów białostockich z całego świata oraz miasto Białystok.^[1]

Pomnik Wielkiej Synagogi jest jednym z punktów otwartego w czerwcu 2008 r. Szlaku Dziedzictwa Żydowskiego w Białymstoku opracowanego przez grupę doktorantów i studentów UwB - wolontariuszy Fundacji Uniwersytetu w Białymstoku.

Architektura

Murowany gmach synagogi wzniesiono na planie kwadratu. Była bardzo charakterystycznym budynkiem Białegostoku, lecz architekci uważali ją za przykład kiczu oraz bezstylowości. Najbardziej charakterystycznym elementem była wielka kopuła (o średnicy około 10 m) z iglicą oraz neobizantyjskie dwie mniejsze kopuły znajdujące się w alkierzach. Wszystkie kopuły pokryte były blachą, największa z nich posiadała 8 okienek. Na piętrze znajdowały się neogotyckie półokrągłe zakończone okna. Galeria dla kobiet znajdowała się na piętrze z trzech stron. W bożnicy znajdował się chór z organami.