Awraham Stern
| [[Plik:{{{grafika}}}|240x240px|alt={{{alt grafiki}}}|{{{opis grafiki}}}]] {{{opis grafiki}}} | |
| Data i miejsce urodzenia |
{{{data urodzenia}}} |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
{{{data śmierci}}} |
| Odznaczenia | |
| {{{odznaczenia}}} | |
Abraham Stern (hebr. אברהם שטרן, trb. Avraham Shtern), pseudonim Yair (hebr. יאיר) (ur. 23 grudnia 1907, zm. 12 grudnia 1942) – założyciel i przywódca radykalnej żydowskiej organizacji terrorystycznej Lehi, znanej również jako Banda Sterna (ang. Stern Gang).
Biografia
Urodził się w Suwałkach. W 1925 wyemigrował do Palestyny, gdzie najpierw ukończył Gimnazjum Hebrajskie w Jerozolimie, a następnie podjął studia na Uniwersytecie Hebrajskim na dwóch kierunkach: języki klasyczne i literatura (grecka oraz łacińska).
Gdy w 1939, po wybuchu II wojny światowej, Irgun i Hagana ogłosiły zawieszenie wszystkich działań przeciwko Brytyjczykom, Stern, uznający Wielką Brytanię za najgroźniejszego przeciwnika niepodległości Izraela, założył radykalną organizację zbrojną Lehi mającą kontynuować działania zbrojne wymierzone w brytyjską administrację w Palestynie. Jego przekonanie o słuszności tej walki zwiększył sprzeciw władz mandatowych wobec kolejnej fali żydowskich uchodźców z ogarniętej wojną Europy. W skład ugrupowania wchodzili zarówno socjaliści, jak i prominentni działacze prawicowi, np. Icchak Szamir (późniejszy premier Izraela w latach 1983–1984 i 1986–1992). Przywódcy pozostałych żydowskich organizacji odcinali się od działalności Sterna, uważając, że swoimi metodami walki wspomaga on państwa Osi[potrzebny przypis].
W styczniu 1941 próbował porozumieć się z rządem III Rzeszy oferując: "wzięcie udziału w wojnie po stronie Niemiec" w zamian za skierowanie transportów Żydów z Europy do Palestyny. Pod koniec 1941 podjęto drugą próbę kontaktu z Niemcami. W obu przypadkach nie odnotowano odpowiedzi nazistów.
12 grudnia 1942 podczas aresztowania Abraham Stern został zastrzelony przez brytyjską policję, prawdopodobnie z powodu roli, jaką odgrywał w strukturach organizacji terrorystycznej Lehi[1].
Ciekawostki
- Abraham Stern był poetą. W 1934 opublikował swój pierwszy zbiór wierszy, napisał również hymn Lehi pt. "Anonimowy żołnierz" (ang. "Anonymous Soldier"). Na jego dorobek poetycki składają się 53 utwory.
- W 1981 założono miasto Kokhav Ya'ir (hebr. כוכב יאיר, trb. Koḫav Yaʼir; dosłownie Gwiazda Yair'a), którego nazwa pochodzi od pseudonimu Sterna.
- W Suwałkach jest tablica upamiętniająca miejsce jego urodzenia.
Zobacz też
- ↑ Ada Amichal Yevin, In purple: the life of Yair-Abraham Stern, str. 290, Hadar Publishing House