Nibylis andyjski

Kolpeo
	{{{nazwa łacińska}}}
	Molina, 1782
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	ssaki żyworodne
Rząd	drapieżne
Podrząd	psokształtne
Rodzina	psowate
Rodzaj	Lycalopex
Gatunek	kolpeo
Synonimy
	Pseudalopex culpaeus (Molina, 1782); Dusicyon culpaeus (Molina, 1782);
	Pseudalopex culpaeus (Molina, 1782); Dusicyon culpaeus (Molina, 1782);
Podgatunki
	zobacz opis w tekście
	zobacz opis w tekście
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 22 paź 2009, była oparta na tej wersji.

Kolpeo, lisoszakal andyjski, lis andyjski (Lycalopex culpaeus) – gatunek drapieżnego ssaka z rodziny psowatych. Zamieszkuje cały obszar wzdłuż Andów, od Ekwadoru i Peru aż po Patagonię. Preferuje tereny otwarte, z niewielką ilością drzew, zamieszkuje górskie płaskowyże stepowe oraz półpustynie. Kolpeo to największy lis zamieszkujący Amerykę południową, a zarazem największy lis na świecie. Przewyższa wielkością lisa pospolitego i mniejsze szakale, a jego waga dochodzi do 14 kg. Barwa sierści pomarańczowo-szara, aż do rudoszarej. Prowadzi głównie nocny tryb życia. Poluje na gryzonie (np. szynszyle andyjskie, koszatniczki), ptaki, jaszczurki i dzikie króliki (sprowadzone tu na początku XX wieku), niekiedy zdarza się, że atakuje młode jagnięta i lamy. Żywi się także padliną. Lisoszakale andyjskie tworzą niewielkie grupy stadne, w skład których wchodzi para dominująca wraz z lisami z poprzednich miotów. Występuje osobna hierarchia dla samic i dla samców.

Kolpeo jest jednym z "fałszywych lisów" ponieważ, mimo że jest nazywany lisem, w systematyce taksonomicznej nie jest zaliczany do lisów ale do psów właściwych, a swoim zachowaniem i wyglądem przypomina bardziej kojoty i wilki. Jego najbliższymi krewnymi są wilk falklandzki, lis pampasowy i być może duży wilk andyjski.

Podgatunki

Wyróżnia się sześć podgatunków kolpeo^[3]:

L. culpaeus andinus (Thomas, 1912)
L. culpaeus culpaeus (Molina, 1782)
L. culpaeus lycoides (Philippi, 1896)
L. culpaeus magellanicus (Gray, 1837)
L. culpaeus reissii (Hilzheimer, 1906)
L. culpaeus smithersi (Thomas, 1914)

Zagrożenie i ochrona

W Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii LC (niższego ryzyka) pod nazwą Pseudalopex culpaeus^[4]. Gatunek ten jest objęty konwencją waszyngtońską CITES (załącznik II)^[5].

Zobacz też

↑ ^a ^b {{{nazwa łacińska}}}, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ E. Keller, prof. dr. J. H. Reichholf, G. Steinbach i inni: Leksykon zwierząt: Ssaki. Cz. 2. Warszawa: Horyzont, 2001. ISBN 83-7227-614-5.
↑ Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Lycalopex culpaeus. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 22 października 2009]
↑ Pseudalopex culpaeus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora, Appendices I, II and III. CITES. [dostęp 22 października 2009]. (ang.).

Linki zewnętrzne

[itis-1] {{{nazwa łacińska}}}, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[2] E. Keller, prof. dr. J. H. Reichholf, G. Steinbach i inni: Leksykon zwierząt: Ssaki. Cz. 2. Warszawa: Horyzont, 2001. ISBN 83-7227-614-5.

[3] Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Lycalopex culpaeus. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 22 października 2009]

[4] Pseudalopex culpaeus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[5] Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora, Appendices I, II and III. CITES. [dostęp 22 października 2009]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]