Przejdź do zawartości

Theta: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Anulowanie wersji 73784308 autorstwa McThar (dyskusja)
Znacznik: Anulowanie edycji
infobox
Linia 1: Linia 1:
{{Grafem infobox
'''Theta''' ('''thita''', '''θῆτα''', pisana '''Θθ''' lub '''ϴϑ''') – ósma [[litera]] [[alfabet grecki|alfabetu greckiego]] oznaczająca [[Spółgłoska przydechowa|spółgłoskę aspirowaną]] "t" (czyli "th"). W greckim systemie liczbowym oznacza liczbę [[9 (liczba)|9]].
|nazwa = Theta
|grafika = Greek letter theta on font lines.svg
|opis grafiki =
|znak = Θ θ
|majuskuła = Θ, ϴ
|minuskuła = θ, ϑ
|postać izolowana =
|postać początkowa =
|postać środkowa =
|postać końcowa =
|podstawowy alfabet = grecki
|podstawowe pismo =
|twórca =
|oparty na grafemie =
|znak diakrytyczny =
|ligatura liter =
|znak tonalny litery =
|dwuznak liter =
|trójznak liter =
|tetragraf liter =
|pentagraf liter =
|heksagraf liter =
}}'''Theta''' ('''thita''', '''θῆτα''', pisana '''Θθ''' lub '''ϴϑ''') – ósma [[litera]] [[alfabet grecki|alfabetu greckiego]] oznaczająca [[Spółgłoska przydechowa|spółgłoskę aspirowaną]] "t" (czyli "th"). W greckim systemie liczbowym oznacza liczbę [[9 (liczba)|9]].


== Użycie jako symbolu ==
== Użycie jako symbolu ==

Wersja z 22:42, 23 lip 2024

Theta
Θ θ
Ilustracja
Informacje podstawowe
Majuskuła

Θ, ϴ

Minuskuła

θ, ϑ

Podstawowy alfabet

grecki

Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Theta (thita, θῆτα, pisana Θθ lub ϴϑ) – ósma litera alfabetu greckiego oznaczająca spółgłoskę aspirowaną "t" (czyli "th"). W greckim systemie liczbowym oznacza liczbę 9.

Użycie jako symbolu

Θ

θ

  • W biologii molekularnej sposób replikacji kolistej cząsteczki DNA. W miejscu origin następuje rozplecenie podwójnej helisy i powstają dwie pary widełek replikacyjnych wędrujących w przeciwnych kierunkach. Około połowy procesu cząsteczka przybiera kształt θ (stąd nazwa).
  • Theta – w brydżu, konwencja licytacyjna, część systemu Precision.
  • Fale theta – rodzaj fal mózgowych
  • θ – mezon

ϑ

  • W fizyce stosowane czasami jako oznaczenie temperatury (gdy litera "T" jest już w użyciu).

Użycie w alfabecie łacińskim

W zmodyfikowanym alfabecie łacińskim theta zaczęła się pojawiać w sugerowanym przez Jana Kochanowskiego zapisie, dla języka średniopolskiego[2][Doprecyzuj: gdzie konkretnie?] do oznaczenia dźwięku dz od wieku XVI do XVIII[3]. W języku średniopolskim zaczęły się także pojawiać litery θ ze znakami diakrytycznymi, takie jak akut i kropka, które wyglądały następująco θ´ θ˙, oznaczały dźwięk i , poniżej są wymienione ich fonetyczne części:

  • θ´ – [dʑ]
  • θ˙ – [ʤ]

Theta oznaczała też w IPA spółgłoskę zwarto-szczelinową dziąsłową dźwięczną [ʣ].

Kodowanie

W Unicode litera jest zakodowana:

Znak Unicode Kod HTML Nazwa unikodowa Nazwa polska
Θ U+0398 Θ lub Θ lub Θ GREEK CAPITAL LETTER THETA wielka litera grecka theta
θ U+03B8 θ lub θ lub θ GREEK SMALL LETTER THETA mała litera grecka theta
ϑ U+03D1 ϑ lub ϑ lub ϑ GREEK THETA SYMBOL grecki znak theta ϑ

W LaTeX-u używa się znacznika:

Znak LaTeX
\Theta
\theta
\vartheta

Zobacz też

Przypisy

  1. Ronald L Graham, Donald Ervin Knuth, Oren Patashnik: Matematyka konkretna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002, s. 489. ISBN 83-01-13906-4.
  2. Petra Černe Oven, Typografia. Skąd się wzięły znaki diakrytyczne?, 2+3D, 7 listopada 2012 [dostęp 2021-03-01] [zarchiwizowane 2021-04-23].
  3. średniopolski – Wielki słownik W. Doroszewskiego PWN [online], sjp.pwn.pl [dostęp 2021-04-21] (pol.).