Dmitrij Uljanow: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m wstawiam Szablon:Kontrola autorytatywna |
drobne merytoryczne |
||
| Linia 3: | Linia 3: | ||
== Życiorys == |
== Życiorys == |
||
Był młodszym bratem [[Włodzimierz Lenin|Lenina]]. W 1893 skończył gimnazjum w [[Samara|Samarze]] i podjął studia medyczne na Uniwersytecie Moskiewskim, od 1894 był związany ze studenckimi kółkami [[marksizm|marksistowskimi]] w [[Moskwa|Moskwie]]. W listopadzie 1897 został aresztowany w związku ze sprawą "Związku Robotniczego" i osadzony w więzieniu do jesieni 1898, później pozostawał pod nadzorem policji w [[Podolsk]]u, 1900–1901 studiował medycynę na Uniwersytecie Jurjewskim (obecnie [[Uniwersytet w Tartu]]). Działał w [[Socjaldemokratyczna Partia Robotnicza Rosji|SDPRR]], pracował jako lekarz w [[Chersoń|Chersoniu]], był aresztowany, w 1903 nielegalnie wyjechał do [[Tuła|Tuły]], gdzie pracował w miejscowym komitecie partyjnym i został delegatem na II Zjazd SDPRR pod pseudonimem "Gerc". Później pracował w kijowskiej organizacji SDPRR, w styczniu 1904 został aresztowany w [[Kijów|Kijowie]], podczas [[rewolucja 1905 roku|rewolucji 1905–1907]] pracował jako lekarz w Symbirsku, był członkiem [[bolszewicy|bolszewickiego]] komitetu SDPRR w Symbirsku, później pracował w [[Teodozja (miasto)|Teodozji]] i [[Sierpuchow]]ie, pozostając w stałym kontakcie z centrum partii bolszewickiej. W 1914 został zmobilizowany i do 1917 był lekarzem wojskowym w [[Sewastopol]]u i [[Odessa|Odessie]], jesienią 1917 brał aktywny udział w ustanowieniu władzy bolszewików na [[Półwysep Krymski|Krymie]], w grudniu 1917 został członkiem Taurydzkiego Komitetu [[Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego|SDPRR(b)]], uczestniczył w przygotowaniu i wydawaniu gazety „Taurydzka Prawda”, 1918–1919 działał w komunistycznym podziemiu na Krymie. |
Był młodszym bratem [[Włodzimierz Lenin|Lenina]]. W 1893 skończył gimnazjum w [[Samara|Samarze]] i podjął studia medyczne na Uniwersytecie Moskiewskim, od 1894 był związany ze studenckimi kółkami [[marksizm|marksistowskimi]] w [[Moskwa|Moskwie]]. W listopadzie 1897 został aresztowany w związku ze sprawą "Związku Robotniczego" i osadzony w więzieniu do jesieni 1898, później pozostawał pod nadzorem policji w [[Podolsk]]u, 1900–1901 studiował medycynę na Uniwersytecie Jurjewskim (obecnie [[Uniwersytet w Tartu]]). Działał w [[Socjaldemokratyczna Partia Robotnicza Rosji|SDPRR]], pracował jako lekarz w [[Chersoń|Chersoniu]], był aresztowany, w 1903 nielegalnie wyjechał do [[Tuła|Tuły]], gdzie pracował w miejscowym komitecie partyjnym i został delegatem na II Zjazd SDPRR pod pseudonimem "Gerc". Później pracował w kijowskiej organizacji SDPRR, w styczniu 1904 został aresztowany w [[Kijów|Kijowie]], podczas [[rewolucja 1905 roku|rewolucji 1905–1907]] pracował jako lekarz w Symbirsku, był członkiem [[bolszewicy|bolszewickiego]] komitetu SDPRR w Symbirsku, później pracował w [[Teodozja (miasto)|Teodozji]] i [[Sierpuchow]]ie, pozostając w stałym kontakcie z centrum partii bolszewickiej. W 1914 został zmobilizowany i do 1917 był lekarzem wojskowym w [[Sewastopol]]u i [[Odessa|Odessie]], jesienią 1917 brał aktywny udział w ustanowieniu władzy bolszewików na [[Półwysep Krymski|Krymie]], w grudniu 1917 został członkiem Taurydzkiego Komitetu [[Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego|SDPRR(b)]], uczestniczył w przygotowaniu i wydawaniu gazety „Taurydzka Prawda”, 1918–1919 działał w komunistycznym podziemiu na Krymie. |
||
W momencie, gdy Armia Czerwona zbliżała się do granic Krymu, Uljanow stanął na czele komitetu rewolucyjnego w [[Eupatoria|Eupatorii]], który 7 kwietnia przejął kontrolę nad miastem. W kolejnych dniach bolszewicy odebrali lokalnemu rządowi, tworzonemu przez kadetów, kontrolę nad całym półwyspem. Na zjeździe w [[Symferopol|Symferopolu]] 28-29 kwietnia została proklamowana [[Krymska Socjalistyczna Republika Radziecka]], a Dmitrij Uljanow został przewodniczącym Rady Komisarzy Ludowych<ref>A. Szyrokorad, ''Riewolucija i grażdanskaja wojna w Krymu'', Wiecze, Moskwa 2017, ISBN 978-5-4444-1714-0, s. 88.</ref>. Republika przetrwała do końca czerwca 1919 r., kiedy bolszewików z Krymu wyparły jednostki [[Biali (Rosja)|białej]] [[Armia Ochotnicza (Rosja)|Armii Ochotniczej]]<ref>A. Szyrokorad, ''Riewolucija i grażdanskaja wojna w Krymu'', Wiecze, Moskwa 2017, ISBN 978-5-4444-1714-0, s. 93-94.</ref>. |
|||
Od końca 1921 pracował na kierowniczych stanowiskach w Ludowym Komisariacie Ochrony Zdrowia [[Rosyjska Federacyjna Socjalistyczna Republika Radziecka|RFSRR]], a 1925–1930 na [[Uniwersytet Komunistyczny im. Jakowa Swierdłowa|Komunistycznym Uniwersytecie im. Swierdłowa]], później został pracownikiem Zarządu Sanitarnego Kremla. Został pochowany na [[Cmentarz Nowodziewiczy|Cmentarzu Nowodziewiczym]]. |
|||
== Przypisy == |
|||
{{Przypisy |
|||
}} |
|||
== Bibliografia == |
== Bibliografia == |
||
Wersja z 00:10, 25 maj 2020
Dmitrij Iljicz Uljanow (ros. Дми́трий Ильи́ч Улья́нов, ur. 16 sierpnia 1874 w Symbirsku, zm. 16 lipca 1943 w Gorkach Leninskich) – rosyjski rewolucjonista, lekarz, radziecki działacz partyjny i państwowy.
Życiorys
Był młodszym bratem Lenina. W 1893 skończył gimnazjum w Samarze i podjął studia medyczne na Uniwersytecie Moskiewskim, od 1894 był związany ze studenckimi kółkami marksistowskimi w Moskwie. W listopadzie 1897 został aresztowany w związku ze sprawą "Związku Robotniczego" i osadzony w więzieniu do jesieni 1898, później pozostawał pod nadzorem policji w Podolsku, 1900–1901 studiował medycynę na Uniwersytecie Jurjewskim (obecnie Uniwersytet w Tartu). Działał w SDPRR, pracował jako lekarz w Chersoniu, był aresztowany, w 1903 nielegalnie wyjechał do Tuły, gdzie pracował w miejscowym komitecie partyjnym i został delegatem na II Zjazd SDPRR pod pseudonimem "Gerc". Później pracował w kijowskiej organizacji SDPRR, w styczniu 1904 został aresztowany w Kijowie, podczas rewolucji 1905–1907 pracował jako lekarz w Symbirsku, był członkiem bolszewickiego komitetu SDPRR w Symbirsku, później pracował w Teodozji i Sierpuchowie, pozostając w stałym kontakcie z centrum partii bolszewickiej. W 1914 został zmobilizowany i do 1917 był lekarzem wojskowym w Sewastopolu i Odessie, jesienią 1917 brał aktywny udział w ustanowieniu władzy bolszewików na Krymie, w grudniu 1917 został członkiem Taurydzkiego Komitetu SDPRR(b), uczestniczył w przygotowaniu i wydawaniu gazety „Taurydzka Prawda”, 1918–1919 działał w komunistycznym podziemiu na Krymie.
W momencie, gdy Armia Czerwona zbliżała się do granic Krymu, Uljanow stanął na czele komitetu rewolucyjnego w Eupatorii, który 7 kwietnia przejął kontrolę nad miastem. W kolejnych dniach bolszewicy odebrali lokalnemu rządowi, tworzonemu przez kadetów, kontrolę nad całym półwyspem. Na zjeździe w Symferopolu 28-29 kwietnia została proklamowana Krymska Socjalistyczna Republika Radziecka, a Dmitrij Uljanow został przewodniczącym Rady Komisarzy Ludowych[1]. Republika przetrwała do końca czerwca 1919 r., kiedy bolszewików z Krymu wyparły jednostki białej Armii Ochotniczej[2].
Od końca 1921 pracował na kierowniczych stanowiskach w Ludowym Komisariacie Ochrony Zdrowia RFSRR, a 1925–1930 na Komunistycznym Uniwersytecie im. Swierdłowa, później został pracownikiem Zarządu Sanitarnego Kremla. Został pochowany na Cmentarzu Nowodziewiczym.
Przypisy
- ↑ A. Szyrokorad, Riewolucija i grażdanskaja wojna w Krymu, Wiecze, Moskwa 2017, ISBN 978-5-4444-1714-0, s. 88.
- ↑ A. Szyrokorad, Riewolucija i grażdanskaja wojna w Krymu, Wiecze, Moskwa 2017, ISBN 978-5-4444-1714-0, s. 93-94.
Bibliografia
- Mała encyklopedia powszechna PWN, Warszawa 1969.
- Ульянов Дмитрий Ильич. Хронос: Всемирная история в интернете. [dostęp 2017-02-23]. (ros.).