Zdzisław Londoński: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
drobne merytoryczne |
|||
Linia 12: | Linia 12: | ||
|zawód = nauczyciel |
|zawód = nauczyciel |
||
|miejsce zamieszkania = [[Nisko]] |
|miejsce zamieszkania = [[Nisko]] |
||
|narodowość = |
|narodowość = polskai |
||
|tytuł naukowy = profesor |
|tytuł naukowy = profesor |
||
|edukacja = [[II Liceum Ogólnokształcące im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie|III Gimnazjum im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie]] |
|edukacja = [[II Liceum Ogólnokształcące im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie|III Gimnazjum im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie]] |
||
Linia 42: | Linia 42: | ||
|wojny i bitwy = [[I wojna światowa]],<br />[[III powstanie śląskie]] |
|wojny i bitwy = [[I wojna światowa]],<br />[[III powstanie śląskie]] |
||
|późniejsza praca = |
|późniejsza praca = |
||
|odznaczenia = {{order|KZ|Z}} {{order|KN|MN}} {{order|KŚWWiZ|1}} {{order|MDON}} |
|odznaczenia = {{order|KZ|Z}} {{order|KN|MN}} {{order|KŚWWiZ|1}} {{order|MDON}} {{order|MDS|S}} |
||
|commons = |
|commons = |
||
}} |
}} |
||
Linia 48: | Linia 48: | ||
== Życiorys == |
== Życiorys == |
||
Urodził się 8 lipca 1888. Zdał maturę w [[II Liceum Ogólnokształcące im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie|III Gimnazjum im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie]] w 1907. Studiował filozofię na [[Wydział Filozoficzny Uniwersytetu Jagiellońskiego|Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego]] od 1907 do 1910 oraz na [[Uniwersytet w Lipsku|Uniwersytecie w Lipsku]] od 1911 do 1912. Pracował jako nauczyciel w Gimnazjum w Bochni od września 1912 do połowy 1914. Po wybuchu [[I wojna światowa|I wojny światowej]] wstąpił do [[Legiony Polskie (1914–1918)|Legionów Polskich]] i służył jako szeregowiec od połowy sierpnia do czerwca 1915. Od tego czasu do kwietnia 1916 pracował jako nauczyciel w Gimnazjum Polskim w Wiedniu. Następnie był zatrudniony jako nauczyciel oraz dyrektor w gimnazjum w Katowicach od kwietnia 1916, a później w Myślenicach. |
Urodził się 8 lipca 1888<ref name="A">{{Cytuj stronę | url = http://base.auschwitz.org/wiezien.php?lang=pl&ok=osoba&id_osoba=145640 | tytuł = Informacje o więźniach. Zdzisław Londoński | opublikowany = auschwitz.org | data dostępu = 2020-01-05}}</ref> . Zdał maturę w [[II Liceum Ogólnokształcące im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie|III Gimnazjum im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie]] w 1907. Studiował filozofię na [[Wydział Filozoficzny Uniwersytetu Jagiellońskiego|Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego]] od 1907 do 1910 oraz na [[Uniwersytet w Lipsku|Uniwersytecie w Lipsku]] od 1911 do 1912. Pracował jako nauczyciel w Gimnazjum w Bochni od września 1912 do połowy 1914. Po wybuchu [[I wojna światowa|I wojny światowej]] wstąpił do [[Legiony Polskie (1914–1918)|Legionów Polskich]] i służył jako szeregowiec od połowy sierpnia do czerwca 1915. Od tego czasu do kwietnia 1916 pracował jako nauczyciel w Gimnazjum Polskim w Wiedniu. Następnie był zatrudniony jako nauczyciel oraz dyrektor w gimnazjum w Katowicach od kwietnia 1916, a później w Myślenicach. |
||
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1919 uzyskał tytuł naukowy [[Doktor (stopień naukowy)|doktora]] filozofii. Uczestniczył w [[III powstanie śląskie|III powstaniu śląskim]] jako dowódca batalionu od maja do czerwca 1921. W latach 20. opracował wydania dzieł [[Juliusz Słowacki|Juliusza Słowackiego]]<ref>{{Cytuj stronę | url = https://www.google.pl/search?tbm=bks&hl=pl&q=zdzis%C5%82aw+londo%C5%84ski | tytuł = Zdzisław Londoński | opublikowany = google.pl | data dostępu = 2015-08-24}}</ref>. W latach 20. był |
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1919 uzyskał tytuł naukowy [[Doktor (stopień naukowy)|doktora]] filozofii. Uczestniczył w [[III powstanie śląskie|III powstaniu śląskim]] jako dowódca batalionu od maja do czerwca 1921. W latach 20. opracował wydania dzieł [[Juliusz Słowacki|Juliusza Słowackiego]]<ref>{{Cytuj stronę | url = https://www.google.pl/search?tbm=bks&hl=pl&q=zdzis%C5%82aw+londo%C5%84ski | tytuł = Zdzisław Londoński | opublikowany = google.pl | data dostępu = 2015-08-24}}</ref>. W latach 20. był p. p. dyrektora [[II Liceum Ogólnokształcące im. Powstańców Śląskich w Mysłowicach|Państwowego Gimnazjum w Mysłowicach]], mieszczącego się przy ul. Mikołowskiej 5, a od 1 kwietnia 1925 etatowym dyrektorem<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Ruch służbowy | czasopismo = Dziennik Urzędowy Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Rzeczypospolitej Polskiej | wolumin = Nr 13 | strony = 247 | data = 15 sierpnia 1925 | url = https://www.pbc.rzeszow.pl/publication/12735}}</ref><ref>{{Cytuj książkę | autor = [[Zygmunt Zagórowski]] | tytuł = Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. R. 2 | url = http://www.pbc.rzeszow.pl/dlibra/docmetadata?id=6824| miejsce = Warszawa / Lwów | data = 1926 | strony = 335}}</ref>. W 1929 uzyskał tytuł [[profesor]]a filozofii. W okresie [[II Rzeczpospolita|II Rzeczypospolitej]] był dyrektorem [[Liceum Ogólnokształcące im. Stefana Czarnieckiego w Nisku|Państwowego Liceum i Gimnazjum im. Stefana Czarnieckiego w Nisku]]<ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.lo.nisko.pl/index.php/historia-lo | tytuł = Historia szkoły | opublikowany = lo.nisko.pl | data dostępu = 2015-08-24}}</ref>. |
||
Po wybuchu [[II wojna światowa|II wojny światowej]] 1939 został aresztowany i był osadzony na [[Zamek w Rzeszowie|Zamku w Rzeszowie]]<ref>{{Cytuj stronę | url = http://swiadkowiehistorii.pl/relacje.php?a=swiadectwo&id=53 | tytuł = Zofia Chmiel. Rocznik 1929. Tajne nauczanie w powiecie niżańskim przez pryzmat jednej z uczennic. | opublikowany = /swiadkowiehistorii.pl | data dostępu = 2015-08-24}}</ref>. Po odzyskaniu wolności podjął działania w kierunku podjęcia kształcenia młodzieży po nastaniu [[Okupacja niemiecka ziem polskich (1939–1945)|okupacji niemieckiej ziem polskich]]. Od grudnia 1939 działał w [[Tajne nauczanie|tajnym nauczaniu]] w Nisku. 18 maja 1940 został powtórnie aresztowany przez Niemców<ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.powiat-nisko.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=53&Itemid=54 | tytuł = Historia Powiatu | data = 2011-01-04 | opublikowany = powiat-nisko.pl | data dostępu = 2015-08-24}}</ref><ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.echodnia.eu/apps/pbcs.dll/article?AID=/20120308/POWIAT0302/120309178 | tytuł = Niżańskie liceum doczeka się nowego opracowania swojej historii | autor = Konrad Sinica | data = 2012-03-08 | opublikowany = echodnia.eu | data dostępu = 2015-08-24}}</ref>. Był przetrzymywany w [[Tarnów|Tarnowie]], skąd – wraz z grupą ponad 700 młodych Polaków – 14 czerwca 1940 został |
Po wybuchu [[II wojna światowa|II wojny światowej]] 1939 został aresztowany i był osadzony na [[Zamek w Rzeszowie|Zamku w Rzeszowie]]<ref>{{Cytuj stronę | url = http://swiadkowiehistorii.pl/relacje.php?a=swiadectwo&id=53 | tytuł = Zofia Chmiel. Rocznik 1929. Tajne nauczanie w powiecie niżańskim przez pryzmat jednej z uczennic. | opublikowany = /swiadkowiehistorii.pl | data dostępu = 2015-08-24}}</ref>. Po odzyskaniu wolności podjął działania w kierunku podjęcia kształcenia młodzieży po nastaniu [[Okupacja niemiecka ziem polskich (1939–1945)|okupacji niemieckiej ziem polskich]]. Od grudnia 1939 działał w [[Tajne nauczanie|tajnym nauczaniu]] w Nisku. 18 maja 1940 został powtórnie aresztowany przez Niemców<ref>{{Cytuj stronę | url = http://web.archive.org/web/20160304111044/http://www.powiat-nisko.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=53&Itemid=54 | tytuł = Historia Powiatu | data = 2011-01-04 | opublikowany = powiat-nisko.pl | data dostępu = 2015-08-24}}</ref><ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.echodnia.eu/apps/pbcs.dll/article?AID=/20120308/POWIAT0302/120309178 | tytuł = Niżańskie liceum doczeka się nowego opracowania swojej historii | autor = Konrad Sinica | data = 2012-03-08 | opublikowany = echodnia.eu | data dostępu = 2015-08-24}}</ref>. Był przetrzymywany w [[Tarnów|Tarnowie]], skąd – wraz z grupą ponad 700 młodych Polaków – 14 czerwca 1940 został osadzony w [[Obozy niemieckie 1933–1945|niemieckim obozie]] [[obóz koncentracyjny|koncentracyjnym]] [[Auschwitz-Birkenau|KL Auschwitz]] – był to [[pierwszy masowy transport do Auschwitz]]<ref name="A"/>. Otrzymał tam [[Oznakowanie więźniów niemieckich obozów koncentracyjnych|numer obozowy 335]]<ref name="A"/><ref>{{cytuj stronę|url=http://www.chsro.pl/pierwszy-transport/lista.html|tytuł=Pierwszy Transport do KL Auschwitz|opublikowany=chsro.pl|data dostępu=2017-01-03}}</ref>. Za pomoc cierpiącym głód współosadzonym został rozstrzelany przez Niemców w obozie 6 października 1941. |
||
Jego żoną została Maria z domu Dutkiewicz (1892-1978, sanitariuszka w [[Powstanie wielkopolskie|Powstaniu Wielkopolskim]]), z którą miał córkę [[Halina Matysik|Halinę]] (1934-, po mężu Matysik, działaczka harcerska). W KL Auschwitz zginął także Norbert Dutkiewicz, brat Marii. |
Jego żoną została Maria z domu Dutkiewicz (1892-1978, sanitariuszka w [[Powstanie wielkopolskie|Powstaniu Wielkopolskim]]), z którą miał córkę [[Halina Matysik|Halinę]] (1934-, po mężu Matysik, działaczka harcerska). W KL Auschwitz zginął także Norbert Dutkiewicz, brat Marii. |
||
Linia 61: | Linia 61: | ||
* [[Krzyż na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi]] I klasy (1931) |
* [[Krzyż na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi]] I klasy (1931) |
||
* [[Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości]] (1929) |
* [[Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości]] (1929) |
||
* Srebrny Medal za |
* Srebrny [[Medal za Długoletnią Służbę]] (1938) |
||
== Zobacz też == |
== Zobacz też == |
||
Linia 70: | Linia 70: | ||
== Bibliografia == |
== Bibliografia == |
||
* {{cytuj stronę|url=http://www.100lecieharcerstwa.cba.pl/viewpage.php?page_id=2|tytuł=Zdzisław Londoński|opublikowany=100lecieharcerstwa.cba.pl|data dostępu=2015-08-24}} |
* {{cytuj stronę|url=http://web.archive.org/web/20160304235718/http://www.100lecieharcerstwa.cba.pl/viewpage.php?page_id=2|tytuł=Zdzisław Londoński|opublikowany=100lecieharcerstwa.cba.pl|data dostępu=2015-08-24}} |
||
{{SORTUJ:Londoński, Zdzisław}} |
{{SORTUJ:Londoński, Zdzisław}} |
||
Linia 77: | Linia 77: | ||
[[Kategoria:Absolwenci Wydziału Filozoficzno-Historycznego Uniwersytetu Jagiellońskiego]] |
[[Kategoria:Absolwenci Wydziału Filozoficzno-Historycznego Uniwersytetu Jagiellońskiego]] |
||
[[Kategoria:Ludzie urodzeni w Bochni]] |
[[Kategoria:Ludzie urodzeni w Bochni]] |
||
[[Kategoria:Ludzie związani z Mysłowicami]] |
|||
[[Kategoria:Ludzie związani z Niskiem]] |
[[Kategoria:Ludzie związani z Niskiem]] |
||
[[Kategoria:Ludzie związani ze szkołą im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie]] |
[[Kategoria:Ludzie związani ze szkołą im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie]] |
||
Linia 82: | Linia 83: | ||
[[Kategoria:Odznaczeni Medalem Niepodległości]] |
[[Kategoria:Odznaczeni Medalem Niepodległości]] |
||
[[Kategoria:Odznaczeni Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości]] |
[[Kategoria:Odznaczeni Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości]] |
||
[[Kategoria:Odznaczeni Srebrnym Medalem za Długoletnią Służbę (II Rzeczpospolita)]] |
|||
[[Kategoria:Odznaczeni Śląskim Krzyżem Powstańczym]] |
[[Kategoria:Odznaczeni Śląskim Krzyżem Powstańczym]] |
||
[[Kategoria:Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)]] |
[[Kategoria:Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)]] |
Wersja z 15:08, 5 sty 2020
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przyczyna śmierci |
rozstrzelanie |
Zawód, zajęcie |
nauczyciel |
Miejsce zamieszkania | |
Narodowość |
polskai |
Tytuł naukowy |
profesor |
Edukacja | |
Alma Mater | |
Małżeństwo |
Maria |
Dzieci |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data śmierci | |
Przebieg służby | |
Siły zbrojne | |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
Zdzisław Londoński (ur. 8 lipca 1888 w Bochni, zm. 6 października 1941 w KL Auschwitz) – żołnierz, profesor filozofii, nauczyciel i dyrektor gimnazjum.
Życiorys
Urodził się 8 lipca 1888[1] . Zdał maturę w III Gimnazjum im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie w 1907. Studiował filozofię na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego od 1907 do 1910 oraz na Uniwersytecie w Lipsku od 1911 do 1912. Pracował jako nauczyciel w Gimnazjum w Bochni od września 1912 do połowy 1914. Po wybuchu I wojny światowej wstąpił do Legionów Polskich i służył jako szeregowiec od połowy sierpnia do czerwca 1915. Od tego czasu do kwietnia 1916 pracował jako nauczyciel w Gimnazjum Polskim w Wiedniu. Następnie był zatrudniony jako nauczyciel oraz dyrektor w gimnazjum w Katowicach od kwietnia 1916, a później w Myślenicach.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1919 uzyskał tytuł naukowy doktora filozofii. Uczestniczył w III powstaniu śląskim jako dowódca batalionu od maja do czerwca 1921. W latach 20. opracował wydania dzieł Juliusza Słowackiego[2]. W latach 20. był p. p. dyrektora Państwowego Gimnazjum w Mysłowicach, mieszczącego się przy ul. Mikołowskiej 5, a od 1 kwietnia 1925 etatowym dyrektorem[3][4]. W 1929 uzyskał tytuł profesora filozofii. W okresie II Rzeczypospolitej był dyrektorem Państwowego Liceum i Gimnazjum im. Stefana Czarnieckiego w Nisku[5].
Po wybuchu II wojny światowej 1939 został aresztowany i był osadzony na Zamku w Rzeszowie[6]. Po odzyskaniu wolności podjął działania w kierunku podjęcia kształcenia młodzieży po nastaniu okupacji niemieckiej ziem polskich. Od grudnia 1939 działał w tajnym nauczaniu w Nisku. 18 maja 1940 został powtórnie aresztowany przez Niemców[7][8]. Był przetrzymywany w Tarnowie, skąd – wraz z grupą ponad 700 młodych Polaków – 14 czerwca 1940 został osadzony w niemieckim obozie koncentracyjnym KL Auschwitz – był to pierwszy masowy transport do Auschwitz[1]. Otrzymał tam numer obozowy 335[1][9]. Za pomoc cierpiącym głód współosadzonym został rozstrzelany przez Niemców w obozie 6 października 1941.
Jego żoną została Maria z domu Dutkiewicz (1892-1978, sanitariuszka w Powstaniu Wielkopolskim), z którą miał córkę Halinę (1934-, po mężu Matysik, działaczka harcerska). W KL Auschwitz zginął także Norbert Dutkiewicz, brat Marii.
Ordery i odznaczenia
- Złoty Krzyż Zasługi (1938)[10]
- Medal Niepodległości (1931)
- Krzyż na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi I klasy (1931)
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości (1929)
- Srebrny Medal za Długoletnią Służbę (1938)
Zobacz też
- Julian Gazda – także legionista, związany z Niskiem i więzień pierwszego transportu do Auschwitz
Przypisy
- ↑ a b c Informacje o więźniach. Zdzisław Londoński. auschwitz.org. [dostęp 2020-01-05].
- ↑ Zdzisław Londoński. google.pl. [dostęp 2015-08-24].
- ↑ Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 13, s. 247, 15 sierpnia 1925.
- ↑ Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. R. 2. Warszawa / Lwów: 1926, s. 335.
- ↑ Historia szkoły. lo.nisko.pl. [dostęp 2015-08-24].
- ↑ Zofia Chmiel. Rocznik 1929. Tajne nauczanie w powiecie niżańskim przez pryzmat jednej z uczennic.. /swiadkowiehistorii.pl. [dostęp 2015-08-24].
- ↑ Historia Powiatu. powiat-nisko.pl, 2011-01-04. [dostęp 2015-08-24].
- ↑ Konrad Sinica: Niżańskie liceum doczeka się nowego opracowania swojej historii. echodnia.eu, 2012-03-08. [dostęp 2015-08-24].
- ↑ Pierwszy Transport do KL Auschwitz. chsro.pl. [dostęp 2017-01-03].
- ↑ Odznaczenia Krzyżem Zasługi wśród Legionistów Okręgu Lwowskiego. „Gazeta Lwowska”, s. 3, nr 204 z 9 września 1938.
Bibliografia
- Zdzisław Londoński. 100lecieharcerstwa.cba.pl. [dostęp 2015-08-24].
- Absolwenci i studenci Uniwersytetu Jagiellońskiego (okres zaborów)
- Absolwenci i studenci Uniwersytetu w Lipsku
- Absolwenci Wydziału Filozoficzno-Historycznego Uniwersytetu Jagiellońskiego
- Ludzie urodzeni w Bochni
- Ludzie związani z Mysłowicami
- Ludzie związani z Niskiem
- Ludzie związani ze szkołą im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie
- Nauczyciele II Rzeczypospolitej
- Odznaczeni Medalem Niepodległości
- Odznaczeni Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Odznaczeni Srebrnym Medalem za Długoletnią Służbę (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Śląskim Krzyżem Powstańczym
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Polscy nauczyciele
- Polskie ofiary niemieckich obozów koncentracyjnych
- Powstańcy śląscy
- Uczestnicy tajnego nauczania na ziemiach polskich 1939–1945
- Urodzeni w 1888
- Więźniowie KL Auschwitz
- Więźniowie więzienia w Tarnowie (okupacja niemiecka)
- Zmarli w 1941
- Żołnierze Legionów Polskich 1914–1918 (Austro-Węgry)