Przejdź do zawartości

Rusznica: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m Tworzę Szablon:Cytuj
merytoryczno-redakcyjne
Linia 1: Linia 1:
'''Rusznica''' (staropolskie ''ruśnica'' z [[język czeski|cz.]] ''ručnice'') – dawna [[broń ręczna|ręczna]] długa [[broń palna]], strzelba początkowo bez [[Zamek (broń)|zamka]], później z [[zamek lontowy|zamkiem lontowym]] albo [[zamek kołowy|kołowym]]. Używana w [[Europa|Europie]] od połowy [[XIV wiek|XIV]]<ref>Michał Gradowski, Zdzisław Żygulski, ''Słownik uzbrojenia historycznego'', PWN, Warszawa 1998, s. 97</ref> do początku [[XVII wiek|XVII]] wieku. Rusznice były wykorzystywane w Polsce już przez wojska obrony potocznej .
'''Rusznica''' (staropolskie ''ruśnica'' z [[język czeski|czes.]] ''ručnice'') – dawna [[broń ręczna|ręczna]] długa [[broń palna]], strzelba początkowo bez [[Zamek (broń)|zamka]], później z [[zamek lontowy|zamkiem lontowym]] albo [[zamek kołowy|kołowym]]. Używana w [[Europa|Europie]] od połowy [[XIV wiek|XIV]]<ref>Michał Gradowski, Zdzisław Żygulski, ''Słownik uzbrojenia historycznego'', PWN, Warszawa 1998, s. 97</ref> do początku [[XVII wiek|XVII]] wieku.


Produkcja luf rusznic polegała na okuwaniu rozżarzonej sztaby wokół okrągłego stalowego pręta. W rezultacie uzyskiwano lufy lekkie, a jednocześnie mocniejsze od odlewanych.
Lufy rusznic wytwarzano przez okuwanie rozżarzonej sztaby wokół okrągłego stalowego pręta. W rezultacie uzyskiwano lufy lekkie, a jednocześnie mocniejsze od odlewanych.


Strzelano z rusznic trzymając drewniane łoże pod pachą (dokładne celowanie nie było możliwe). Prowadzenie ognia miało przebieg następujący: [[Rota (oddział)|rota]] stawała w dziesięciu szeregach, po czym pierwszych dziewięć przyklękało, a ostatni dawał ognia salwą nad głowami kolegów. Po oddaniu salwy przystępował do ponownego nabijania, a w tym czasie kolejne szeregi powstawały i strzelały.
Strzelano z rusznicy trzymając drewniane łoże pod pachą (dokładne celowanie nie było możliwe). Prowadzenie ognia miało przebieg następujący: [[Rota (oddział)|rota]] stawała w dziesięciu szeregach, po czym pierwszych dziewięć przyklękało, a ostatni dawał ognia salwą nad głowami kolegów. Po oddaniu salwy przystępował do ponownego nabijania, a w tym czasie kolejne szeregi powstawały i strzelały.


Pierwsze rusznice pojawiły się w wojskach [[I Rzeczpospolita|Rzeczypospolitej]] za czasów panowania [[Zygmunt Stary|Zygmunta Starego]]<ref>Bołdyrew Aleksander, Piechota, ''Piechota zaciężna w Polsce w pierwszej połowie XVI wieku'', Warszawa 2011, s. 230</ref> – ze względu na to, że odpalenie ładunku odbywało się poprzez przyłożenie lontu lub tlącej się hubki – nazywano je ''ruśnicami hubczastymi'' lub ''brodatymi''.
Pierwsze rusznice pojawiły się w wojskach [[I Rzeczpospolita|Rzeczypospolitej]] za czasów panowania [[Zygmunt Stary|Zygmunta Starego]]<ref>Bołdyrew Aleksander, Piechota, ''Piechota zaciężna w Polsce w pierwszej połowie XVI wieku'', Warszawa 2011, s. 230</ref> – ze względu na to, że odpalenie ładunku odbywało się poprzez przyłożenie lontu lub tlącej się hubki – nazywano je ''ruśnicami hubczastymi'' lub ''brodatymi''. W Polsce były bronią częstą w wojskach obrony potocznej .

Mianem rusznicy przeciwpancernej określane są również [[karabin przeciwpancerny|karabiny przeciwpancerne]] powstałe w [[XX wiek|XX]] w.
Nazwą rusznicy przeciwpancernej określano [[karabin przeciwpancerny|karabiny przeciwpancerne]] powstałe w [[XX wiek|XX]] w.


== Zobacz też ==
== Zobacz też ==

Wersja z 10:02, 18 lis 2019

Rusznica (staropolskie ruśnica z czes. ručnice) – dawna ręczna długa broń palna, strzelba początkowo bez zamka, później z zamkiem lontowym albo kołowym. Używana w Europie od połowy XIV[1] do początku XVII wieku.

Lufy rusznic wytwarzano przez okuwanie rozżarzonej sztaby wokół okrągłego stalowego pręta. W rezultacie uzyskiwano lufy lekkie, a jednocześnie mocniejsze od odlewanych.

Strzelano z rusznicy trzymając drewniane łoże pod pachą (dokładne celowanie nie było możliwe). Prowadzenie ognia miało przebieg następujący: rota stawała w dziesięciu szeregach, po czym pierwszych dziewięć przyklękało, a ostatni dawał ognia salwą nad głowami kolegów. Po oddaniu salwy przystępował do ponownego nabijania, a w tym czasie kolejne szeregi powstawały i strzelały.

Pierwsze rusznice pojawiły się w wojskach Rzeczypospolitej za czasów panowania Zygmunta Starego[2] – ze względu na to, że odpalenie ładunku odbywało się poprzez przyłożenie lontu lub tlącej się hubki – nazywano je ruśnicami hubczastymi lub brodatymi. W Polsce były bronią częstą w wojskach obrony potocznej .

Nazwą rusznicy przeciwpancernej określano karabiny przeciwpancerne powstałe w XX w.

Zobacz też

Przypisy

  1. Michał Gradowski, Zdzisław Żygulski, Słownik uzbrojenia historycznego, PWN, Warszawa 1998, s. 97
  2. Bołdyrew Aleksander, Piechota, Piechota zaciężna w Polsce w pierwszej połowie XVI wieku, Warszawa 2011, s. 230

Bibliografia

  • Włodzimierz Kwaśniewicz, Leksykon dawnej broni palnej, Warszawa: Bellona, 2004, ISBN 83-11-09874-3, OCLC 69619189.