Tlenek cynku

Tlenek cynku

Sproszkowany tlenek cynku Struktura krystaliczna
Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna (IUPAC) tlenek cynku Inne nazwy i oznaczenia biel cynkowa (nazwa techniczna), biel chińska
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	ZnO
Masa molowa	81,408 g/mol
Wygląd	białe ciało stałe
Identyfikacja
Numer CAS	1314-13-2
PubChem	{{{nazwa}}}, [w:] PubChem [online], United States National Library of Medicine, CID:  (ang.).{{PubChem}} Brakujące pola: cid oraz nazwa. Nieznane pola: 1.
DrugBank	DB09321
SMILES Zn=O
Właściwości Gęstość 5,606 g/cm³; ciało stałe Rozpuszczalność w wodzie 0,16 mg/cm3 Temperatura topnienia 1975 °C Temperatura wrzenia 2360 °C
Niebezpieczeństwa Europejskie oznakowanie substancji oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne Na podstawie podanego źródłaSzablon:RL Groźny dla środowiska (N) Zwroty R R50/53 Zwroty S S60, S61 NFPA 704 Na podstawie podanego źródła 1 2 0 W
Podobne związki
Inne aniony	Siarczek cynku Tellurek cynku
Inne kationy	Tlenek rtęci(II)
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)

{{Związek chemiczny infobox}} Nieznane pola: "?", "pochodne ?" oraz "zewnętrzne dane MSDS". Linki zewnętrzne: "numer CAS" oraz "PubChem".

Tlenek cynku (ZnO, biel cynkowa, biel chińska, łac. oxidium zinci, nihil album) – związek chemiczny, tlenek, połączenie tlenu, stosowany głównie jako pigment do farb.

Związek ten jest otrzymywany w wyniku prażenia rudy cynkowej: siarczku cynku (ZnS) lub węglanu cynku (ZnCO₃) w obecności powietrza. Stosowany jest jako dodatek do farb i lakierów, w kosmetyce i ceramice oraz jako wypełniacz i stabilizator gumy, kauczuku i tworzyw sztucznych, do produkcji mas izolacyjnych, zasypek, środków do impregnacji drewna. Pierwotnie, jako pigment, został wprowadzony w 1779, od 1834 jako „biel chińska” stosowany w gwaszu, w farbach olejnych od ok. 1850. W oleju biel cynkowa jest słabiej kryjąca niż biel ołowiowa, nie działa sykatywowo, w grubszych warstwach pęka. Obecnie sproszkowaną biel cynkową stosuje się powszechnie (obok innych proszków, jak: grafit, sadza angielska, argentorat, tkanol) w kryminalistyce, w badaniu daktyloskopijnym metodą mechaniczną (obok metody chemicznej i metody optyczno-fotograficznej). Tlenek cynku ma lekkie działanie antybakteryjne i przyspiesza gojenie ran. Z tego powodu jest używany jako składnik maści i zasypek leczących rozmaite choroby skóry. Jest też używany w stomatologii do tymczasowych wypełnień.

Właściwości

• barwa biała (dotyczy sproszkowanego ZnO, kryształ ZnO bez zanieczyszczeń jest przezroczysty)
• ciało stałe,
• trudno rozpuszczalne w wodzie
• ma własności amfoteryczne:
  • w reakcji z kwasami tworzy sole cynku(II), np. chlorek cynku, siarczan cynku.
  • z mocnymi zasadami tworzy sole, które nazywa się cynkanami(II), np. cynkan(II) sodu.
  • w wodnym roztworze amoniaku związek ten tworzy jon kompleksowy: [Zn(NH₃)₄]²⁺ (kation tetraaminacynku(II)).