Przejdź do zawartości

Wikipedysta:Kroton/brudnopis 10: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne
Nie podano opisu zmian
Linia 20: Linia 20:
[[Plik:Rynek w Mielcu mapa.jpg|mały|Rynek w Mielcu]]
[[Plik:Rynek w Mielcu mapa.jpg|mały|Rynek w Mielcu]]


Rynek znajduje się na osiedlu Kościuszki<ref>https://www.mielec.pl/podzial-miasta-mielca-na-osiedla/</ref>. Z rynku wychodzą ulice (po dwie z każdego narożnika): Adama Mickiewicza, Tadeusza Kościuszki, Krakowska, Legionów, Jana Kilińskiego, 3 Maja, Krótka<ref>{{Cytuj |tytuł = OpenStreetMap |data dostępu = 2024-09-06 |opublikowany = OpenStreetMap |url = https://www.openstreetmap.org/#map=19/50.286098/21.419750 |język = pl}}</ref>.
Rynek znajduje się na osiedlu Kościuszki<ref name=":3">https://www.mielec.pl/podzial-miasta-mielca-na-osiedla/</ref>. Z rynku wychodzą ulice (po dwie z każdego narożnika): Adama Mickiewicza, Tadeusza Kościuszki, Krakowska, Legionów, Jana Kilińskiego, 3 Maja, Krótka<ref>{{Cytuj |tytuł = OpenStreetMap |data dostępu = 2024-09-06 |opublikowany = OpenStreetMap |url = https://www.openstreetmap.org/#map=19/50.286098/21.419750 |język = pl}}</ref>.

== Nazwy ==
W swojej historii rynek nosił następujące nazwy:

* '''Rynek''' – do 1939
* '''Victoria Platz''' – w czasie okupacji niemieckiej
* Plac Generała Karola Świerczewskiego – w latach 1948-1990
* Rynek – od 1990<ref name=":3" />.


== Opis ==
== Opis ==

Wersja z 17:21, 14 wrz 2024

Rynek
Osiedle Kościuszki
Ilustracja
Rynek w Mielcu
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Miejscowość

Mielec

Poprzednie nazwy

Victoria Platz, plac gen. Karola Świerczewskiego

Położenie na mapie Mielca
Mapa konturowa Mielca, po lewej znajduje się punkt z opisem „Rynek”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Rynek”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Rynek”
Położenie na mapie powiatu mieleckiego
Mapa konturowa powiatu mieleckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Rynek”
Ziemia50°17′09,9″N 21°25′10,6″E/50,286081 21,419625

Lokalizacja

Rynek w Mielcu

Rynek znajduje się na osiedlu Kościuszki[1]. Z rynku wychodzą ulice (po dwie z każdego narożnika): Adama Mickiewicza, Tadeusza Kościuszki, Krakowska, Legionów, Jana Kilińskiego, 3 Maja, Krótka[2].

Nazwy

W swojej historii rynek nosił następujące nazwy:

  • Rynek – do 1939
  • Victoria Platz – w czasie okupacji niemieckiej
  • Plac Generała Karola Świerczewskiego – w latach 1948-1990
  • Rynek – od 1990[1].

Opis

Fontanna

Rzeźba Gryf

Gryf

23.12.2014 w rynku postawiono rzeźbę Gryfa, której autorami są Agnieszka Świerzowicz-Maślaniec i Marek Maślaniec[3].

Historia

1910
1932
1942
2006

W 1915 w wyniku austriackiego ostrzału artyleryjskiego spłonęła cała północna pierzaja rynku[4].

9 marca 2022 na elewacji budynku odsłonięto tablicę upamiętniającą ofiary Einsatz Reinhardt

Pólnocna pierzeja rynku.

Zabytki

Według stanu na 30 czerwca 2024 roku do rejestru zabytków nieruchomych wpisane są cztery domy[5]:

  • Rynek 3 (numer w rejestrze zabytków: A-1077 z 24.06.1981)[5] – zbudowany został pod koniec XIX wieku[6]. Jest to murowany i otynkowany budynek dwukondygnacyjny z płaskim dwuspadowym dachem, zbudowany na planie litery L. Elewacja frontowa jest jednoosiowa. Drzwi wejściowe umieszczone są pomiędzy dwoma oknami tworzą witrynę sklepową. Nad drzwiami znajduję się żelbetowy balkon z balustradą wykonaną z prętów. Ścianka kolankowa udekorowana jest girlandami, pomiędzy którymi znajdują się okienka poddasza. Dom był remontowany w 1931, 1950. 1976 i latach 1982-1985[7].
  • Rynek 22 (numer w rejestrze zabytków: A-1078 z 28.02.1983)[5] – dom zbudowany został w 1875 roku. Jest to budynek dwukondygnacyjny, murowany, otynkowany. Posiada mansardowy dach z blachy. Elewacja frontowa jest trójosiowa[8]. Fasada budynku jest bogato zdobiona motywami roślinnymi. Po obu stronach wejścia znajdują się szerokie witryny sklepowe. Nad wejściem znajduje się balkon z balustradą z kutych prętów o ornamencie geometryczno-roślinnym[8]. W sieni i na klatce schodowej znajdują się ładne dekoracje[9]. Na piętrze zachowały się dwa secesyjne piece kaflowe[8].
  • Rynek 23 (numer w rejestrze zabytków:A-1079 z 24.06.1981)[5] – dom zbudowany pod koniec XIX w. Dwukondygnacyjny dom jest murowany i otynkowany z dwuspadowym dachem z blachy. Elewacja frontowa jest dwuosiowa[10].
  • Rynek 25 (numer w rejestrze zabytków:A-1122 z 21.11.1988)[5] – dom zbudowany został na przełomie XIX i XX wieku. Dwukondygnacyjny, murowany i otynkowany dom jest przykryty jednospadowym dachem[11].
  • Legionów 1 (numer w rejestrze zabytków: A-1062 z 5.10.1998)[5] – dom z frontową elewacją przy ulicy Legionów i boczną od strony Rynku. Został zbudowany w 1902[12]. Jest to budynek dwukondygnacyjny, murowany i otynkowany. Elewacja od strony Rynku jest dwuosiowa, a od strony ulicy Legionów ośmioosiowa, z płytkim dwuosiowym ryzalitem zwieńczonym szczytem z dwoma okienkami i owalną tarczą pomiędzy nimi, na której umieszczono datę wybudowania domu (1902)[12]. Zbudowany został na planie nieregularnej litery C z wewnętrznym podwórkiem[12].
  • Mickiewicza 2, Łojczykówka (numer w rejestrze zabytków: A-986 z 10.10.1991[5]) – zbudowana w 1904 we wschodnim narożniku rynku. Budynek ma kształt litery L, dłuższy jego bok przylega do ulicy Adama Mickiewicza, a krótszy do ulicy Tadeusza Kościuszki. Dwukondygnacyjna kamienica jest zbudowana z cegły, otynkowana, boniowana. Przykryta jest dwuspadowym blaszanym dachem. Nad drzwiami wejściowymi w narożniku znajduje się balkon z ozdobną balustradą kutą w metalu. Powyżej balkonu znajduje się kopuła wsparta na ośmiokątnym tamburze. Przed II wojną światową mieściły się w nim sklepy, magistrat oraz posterunek policji, w czasie okupacji niemieckiej Zarząd Miasta (Stadtverwaltung). Po II wojnie światowej był siedzibą Prezydium Miejskiej Rady Narodowej, Ligi Kobiet oraz innych instytucji. Mieściły się tu także liczne sklepy i zakłady usługowe. Od 2012 jest siedzibą miejskiej biblioteki[13].

Transport

"Przecinająca rynek, ruchliwa trasa Dębica - Tarnów tworzy z placu męczący "kocioł" wypełniony szumem aut i ciężkim odorem spalin".[14] Na rynku znajdują się 2 przystanki MKS: Rynek 01 i Rynek 02[15] oraz Punkt Obsługi Klienta POK1 pod adresem Rynek 6[16].

Przystanek MKS Rynek 01

Przyroda

Rekreacja

Przypisy

  1. a b https://www.mielec.pl/podzial-miasta-mielca-na-osiedla/
  2. OpenStreetMap [online], OpenStreetMap [dostęp 2024-09-06] (pol.).
  3. https://www.mielec.pl/gryf-wyladowal/
  4. Czesław Kulczycki, Mielec i okolice, Krosno: "Roksana", 2004, s. 13, ISBN 978-83-7343-147-8 [dostęp 2024-09-06].
  5. a b c d e f g Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków
  6. Włodzimierz Gąsiewski, Leksykon Ziemi Mieleckiej: przewodnik historyczno-turystyczny, Mielec: Agencja Wydawnicza "Promocja", 2006, s. 15, ISBN 978-83-87549-23-7 [dostęp 2024-09-09].
  7. karta ewindencyjna zabytku
  8. a b c karta ewidencyjna zabytku
  9. Stanisław Wanatowicz, Spacerownik mielecki, Mielec: Księgarnia Dębickich s.c, 2022, s. 21, ISBN 978-83-913704-0-7 [dostęp 2024-09-12].
  10. Włodzimierz Gąsiewski, Leksykon Ziemi Mieleckiej: przewodnik historyczno-turystyczny, Mielec: Agencja Wydawnicza "Promocja", 2006, s. 16, ISBN 978-83-87549-23-7 [dostęp 2024-09-14].
  11. Włodzimierz Gąsiewski, Leksykon Ziemi Mieleckiej: przewodnik historyczno-turystyczny, Mielec: Agencja Wydawnicza "Promocja", 2006, s. 16, ISBN 978-83-87549-23-7 [dostęp 2024-09-12].
  12. a b c karta ewidencyjna zabytku
  13. Józef Witek, Encyklopedia miasta Mielca, hasło:BIBLIOTEKA PUBLICZNA (POWIATOWA, POWIATOWA I MIEJSKA, MIEJSKA)
  14. Czesław Kulczycki, Mielec i okolice, Krosno: "Roksana", 2004, s. 25, ISBN 978-83-7343-147-8 [dostęp 2024-09-14].
  15. MKS Mielec :: Rozkład Jazdy [online], mapa.mks-mielec.pl [dostęp 2024-09-14].
  16. Punkty sprzedaży biletów [online], mks-mielec.pl [dostęp 2024-09-14].