Chosrow II Parwiz

Złota moneta z wizerunkiem Chosroesa II.

Chosrow II Parwiz (Chosroes II) (pahl. "Zwycięski") (ur. ?, zm. 28 lutego 628) – władca z dynastii Sasanidów panujący w latach 591–628, syn Hormizda IV.

W 590, po śmierci swojego ojca z ręki Bahrama Czobina został uwięziony, wkrótce jednak udało mu się zbiec na dwór cesarza Bizancjum, Maurycjusza. Za cenę Armenii po jezioro Wan został przez niego przywrócony do władzy, a między obu państwami nastał kilkunastoletni okres pokoju. Gdy jednak Maurycjusz został obalony i zamordowany przez Fokasa, Chosrow, występując jako mściciel dynastii justyniańskiej wznowił wojnę z Bizancjum. Dzięki swym wodzom, Szarbarazowi i Szachinowi, odniósł w nich początkowo szereg świetnych sukcesów: w 611 zdobyto Antiochię, następnie Damaszek i Jerozolimę (614).

W 619 Persowie zdobyli Aleksandrię w Egipcie, a do 626 trzykrotnie atakowali Konstantynopol. Już jednak w 622 cesarz Herakliusz rozpoczął kontrofensywę z terenów obecnej Abchazji, jednocześnie bizantyjska dyplomacja skutecznie wyzyskała konflikt między Szarbarazem a Chosrowem, w wyniku jej działań spahbod wycofał się z wojny. W tej sytuacji Persowie zostali w 627 rozgromieni pod Niniwą, a cesarz Herakliusz zdobył Ktezyfon. Wyczerpana Persja nie była zdolna do dalszej walki, Chosrow został obalony i zabity przez syna Kawada – zapoczątkowało to okres chaosu którego Sasanidzi nie zdołali już przezwyciężyć.

Pomimo swego przydomka Chosrow cieszy się opinią władcy nieudolnego, zawdzięczającego sukcesy splotowi okoliczności oraz uzdolnionym podwładnym.