Ludwik Rajchman: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
kat., drobne redakcyjne, drobne merytoryczne |
drobne redakcyjne |
||
(Nie pokazano 40 wersji utworzonych przez 23 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Biogram infobox |
{{Biogram infobox |
||
|imię i nazwisko = Ludwik Rajchman |
|imię i nazwisko = Ludwik Rajchman |
||
|grafika = Ludwik Rajchman - dyrektor Sekcji Higieny Sekretariatu Ligi Narodów NAC 1-C-56a.jpg |
|||
|imię i nazwisko org = |
|||
| |
|opis grafiki = Ludwik Rajchman (pocz. XX wieku) |
||
| |
|alt grafiki = |
||
| |
|data urodzenia = 1 listopada 1881 |
||
| |
|miejsce urodzenia = [[Warszawa]] |
||
|data śmierci = 13 lipca 1965 |
|||
|miejsce urodzenia = [[Warszawa]] |
|||
| |
|miejsce śmierci = [[Chenu]] |
||
|zawód = [[Bakteriologia|bakteriolog]]<br />działacz społeczny<br />Założyciel i prezes [[Fundusz Narodów Zjednoczonych na rzecz Dzieci|UNICEF]] |
|||
|miejsce śmierci = [[Chenu]], [[Francja]] |
|||
| |
|narodowość = [[Polska]] |
||
| |
|tytuł naukowy = Profesor akademicki |
||
| |
|Alma Mater = [[Kazański Uniwersytet Państwowy]] |
||
| |
|dzieci = [[Jan Rajchman]] (informatyk w [[Stany Zjednoczone|USA]]) |
||
|krewni i powinowaci = [[Helena Radlińska]] (siostra, pedagog), [[Aleksander Rajchman (matematyk)|Aleksander Rajchman]] (brat, matematyk), [[Michał Ludwik Baliński]] (wnuk, matematyk) |
|||
|odznaczenia = {{order|OOP|KKO}} |
|||
|commons = Category:Ludwik Rajchman |
|||
}} |
}} |
||
[[File:Ludwik Rajchman z wnukiem Michałem Balińskim (1942).jpg|thumb|Ludwik Rajchman z wnukiem [[Michał Ludwik Baliński|Michałem Balińskim]] (1942)]] |
|||
'''Ludwik Rajchman''' (ur. [[1 listopada]] [[1881]] w [[Warszawa|Warszawie]], zm. [[1965]] w [[Chenu]]) – [[Polacy|polski]] [[Bakteriologia|bakteriolog]] i działacz społeczny [[Żydzi|żydowskiego]] pochodzenia, jeden z założycieli [[UNICEF]], [[wolnomularstwo|wolnomularz]]<ref>SĘP, Forpoczty masonerii w Polsce |
'''Ludwik Witold Rajchman''' (ur. [[1 listopada]] [[1881]] w [[Warszawa|Warszawie]], zm. [[13 lipca]] [[1965]] w [[Chenu]]) – [[Polacy|polski]] [[Bakteriologia|bakteriolog]] i działacz społeczny [[Żydzi|żydowskiego]] pochodzenia, jeden z założycieli [[Fundusz Narodów Zjednoczonych na rzecz Dzieci|UNICEF]], [[wolnomularstwo|wolnomularz]]<ref>SĘP, ''Forpoczty masonerii w Polsce'', „[[Myśl Narodowa]]” 1933 nr 30, s. 345.</ref>{{Niewiarygodne źródło}}<ref>{{Cytuj stronę | url = https://www.newsweek.pl/polska/masoni-towarzysze-i-zegarmistrzowie-masoneria-wolnomularstwo/n5800hd | tytuł = Masoni: Towarzysze i zegarmistrzowie | strony = newsweek.pl | data dostępu = 2021-12-15}}</ref>. |
||
== Wczesne życie i edukacja == |
|||
Ukończył [[III Gimnazjum w Warszawie]]. Działał w [[Polska Partia Socjalistyczna|Polskiej Partii Socjalistycznej]]. Po masakrze robotników folwarcznych w [[Łanięta (województwo łódzkie)|Łaniętach]] w marcu 1905 roku, wydał odezwę wzywającą do strajków rolnych. Współautorami odezwy, sygnowanej przez Ludowe Koło Oświaty, byli m.in. Konstanty Krzeczkowski, Stefan Wolff i [[Stefan Brzeziński|Stefan Julian Brzeziński]] (współzałożyciel [[Polski Związek Ludowy|Polskiego Związku Ludowego]])<ref name=":0">{{Cytuj stronę|tytuł = Ludwik Witold Rajchman|url = http://www.ipsb.nina.gov.pl/index.php/a/ludwik-witold-rajchman|opublikowany = www.ipsb.nina.gov.pl|data dostępu = 2015-07-20}}</ref><ref>{{Cytuj stronę|tytuł = Rewolucja 1905 „Strajki rolne – to słuszna broń”|url = http://rewolucja1905.pl/strajki-rolne-to-sluszna-bron/|opublikowany = rewolucja1905.pl|data dostępu = 2015-07-20}}</ref>. Rajchman przemycił odezwę z Krakowa do [[Królestwo Polskie (kongresowe)|Królestwa Polskiego]]. Po rozłamie w PPS na IX zjeździe w Wiedniu w 1906 roku, przyłączył się do [[Polska Partia Socjalistyczna – Lewica (1906–1918)|PPS-Lewicy |
|||
Syn [[Aleksander Rajchman (dziennikarz)|Aleksandra]] i [[Melania Rajchmanowa|Melanii]] z Hirszfeldów. Ukończył [[III Gimnazjum w Warszawie]] w 1900 roku<ref>{{Cytuj |autor = Henryk Korczyk |tytuł = Ludwik Witold Rajchman |data = |data dostępu = 2019-11-22 |opublikowany = www.ipsb.nina.gov.pl |url = http://www.ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/ludwik-witold-rajchman |język = pl}}</ref>. Działał w [[Polska Partia Socjalistyczna|Polskiej Partii Socjalistycznej]]. Po masakrze robotników folwarcznych w [[Łanięta (województwo łódzkie)|Łaniętach]] w marcu 1905 roku, wydał odezwę wzywającą do strajków rolnych. Współautorami odezwy, sygnowanej przez Ludowe Koło Oświaty, byli m.in. Konstanty Krzeczkowski, Stefan Wolff i [[Stefan Brzeziński|Stefan Julian Brzeziński]] (współzałożyciel [[Polski Związek Ludowy|Polskiego Związku Ludowego]])<ref name="ipsb">{{Cytuj stronę|url = http://www.ipsb.nina.gov.pl/index.php/a/ludwik-witold-rajchman|tytuł = Ludwik Witold Rajchman|opublikowany = www.ipsb.nina.gov.pl|data dostępu = 2015-07-20}}</ref><ref>{{Cytuj stronę|url=https://rewolucja1905.online/strajki-rolne-to-sluszna-bron/|tytuł=Rewolucja 1905, "Strajki rolne – to słuszna broń"|opublikowany=rewolucja1905.online|data dostępu=2024-11-04|autor=Katarzyna Gauza|język=pl}}</ref>. Rajchman przemycił odezwę z Krakowa do [[Królestwo Polskie (kongresowe)|Królestwa Polskiego]]. Po rozłamie w PPS na IX zjeździe w Wiedniu w 1906 roku, przyłączył się do [[Polska Partia Socjalistyczna – Lewica (1906–1918)|PPS-Lewicy]]. Za działalność w czasie [[Rewolucja 1905 roku w Królestwie Polskim|rewolucji 1905 roku]] został aresztowany. Po czterech miesiącach pobytu w więzieniu został uwolniony dzięki pomocy finansowej teściów. Musiał opuścić Królestwo Polskie przez co wyjechał do Kazania, aby to tam nostryfikować dyplom lekarski{{odn|Balińska|2012|s=60}}. Następnie pojechał do Francji, by w latach 1907–1909 studiować w [[Instytut Pasteura|Instytucie Pasteura]] w Paryżu<ref name="ipsb" />. W 1919 zorganizował Państwowy Centralny Zakład Epidemiologiczny w Warszawie (przemianowany później na [[Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny|Państwowy Zakład Higieny]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Historia {{!}} Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny |data = 2018-07-14 |data dostępu = 2019-04-21 |opublikowany = web.archive.org |url = https://web.archive.org/web/20180714170330/http://www.pzh.gov.pl/o-nas/historia/}}</ref>), którego był pierwszym dyrektorem<ref name="ipsb" />. |
|||
]]. Za działalność w czasie [[Rewolucja 1905 roku w Królestwie Polskim|rewolucji 1905 roku]] został aresztowany. Po czterech miesiącach pobytu w więzieniu został uwolniony dzięki pomocy finansowej teściów. Musiał opuścić Królestwo Polskie. Wyjechał do Kazania, aby nostryfikować dyplom lekarski<ref>{{Cytuj książkę|nazwisko = Balińska|imię = Marta Aleksandra|tytuł = Ludwik Rajchman. Życie w służbie ludzkości|rok = 2012|wydawca = Studio Emka|miejsce = Warszawa|strony = 60|isbn = 978-83-62304-43-1}}</ref>. Następnie pojechał do Francji, by w latach 1907–1909 studiować w [[Instytut Pasteura|Instytucie Pasteura]] w Paryżu<ref name=":0" />. |
|||
⚫ | W latach 1920–1921 |
||
== Emigracja i działania za granicą == |
|||
⚫ | W latach 1920–1921 był współorganizatorem Komisji Epidemiologicznej [[Liga Narodów|Ligi Narodów]]. W 1929 i 1930–1931 przebywał w [[Chiny|Chinach]] jako doradca medyczny [[Czang Kaj-szek]]a i [[Song Ziwen]]a, w latach 1931–1939 ekspert Narodowej Rady Ekonomicznej do Spraw Odbudowy Chin, 1940–1943 doradca Song Ziwena, jako specjalny przedstawiciel Chin w [[Stany Zjednoczone|USA]]. |
||
== Dziedzictwo == |
|||
Był pomysłodawcą i współzałożycielem UNICEF – Funduszu Narodów Zjednoczonych na Rzecz Dzieci<ref>{{Cytuj |tytuł = Polski naukowiec współzałożycielem UNICEF / Aktualności / O nas / UNICEF Polska – pomagamy dzieciom |data dostępu = 2019-06-17 |opublikowany = www.unicef.pl |url = https://www.unicef.pl/O-nas/Aktualnosci/Polski-naukowiec-wspolzalozycielem-UNICEF}}</ref>. Dzięki jego inicjatywie w latach 1948–1951, w 22 krajach na całym świecie wykonano około 30 milionów badań lekarskich i dostarczono 17 milionów szczepionek przeciwko gruźlicy{{odn|Balińska|2012|s=7}}. |
|||
W marcu 2018 roku powstała Fundacja na rzecz Polskiej Młodzieży im. Ludwika Rajchmana, której celem była pomoc młodzieży w osiąganiu sukcesów na rynku pracy oraz w rekrutacji na uniwersytety, poprzez zniesienie barier finansowych i pomoc merytoryczną<ref>[http://www.krs-online.com.pl/msig-5442-71665.html Krajowy Rejestr Sądowy.]</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Ludwik Rajchman Foundation » Patron |data dostępu = 2019-04-21 |opublikowany = rajchman.org |url = https://rajchman.org/patron/ |język = en}}</ref>. |
|||
Był ojcem informatyka [[Jan Rajchman|Jana Rajchmana]] i dziadkiem matematyka [[Michał Ludwik Baliński|Michała Ludwika Balińskiego]], oraz pradziadkiem pisarki Marty Balińskiej, która wydała jego dobrze przyjętą biografię<ref>{{Cytuj |autor = Mikołaj Gliński |tytuł = Biografia Ludwika Rajchmana po latach po polsku |data = |data dostępu = 2019-06-17 |opublikowany = Culture.pl |url = https://culture.pl/pl/dzielo/biografia-ludwika-rajchmana-po-latach-po-polsku |język = en}}</ref>. Jego siostrą była [[Helena Radlińska]] pedagog, a bratem [[Aleksander Rajchman (matematyk)|Aleksander Rajchman]] matematyk{{odn|Balińska|2012|s=33}}. |
|||
== Ordery i odznaczenia == |
|||
* Krzyż Komandorski [[Order Odrodzenia Polski|Orderu Odrodzenia Polski]] (10 listopada 1928)<ref>[https://dziennikustaw.gov.pl/M1928260000000.pdf M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 630] „za zasługi na polu narodowem i humanitarnem”.</ref> |
|||
== Zobacz też == |
|||
* [[Jan Rajchman]] – najstarszy syn Ludwika, absolwent [[Politechnika Federalna w Zurychu|Politechniki Federalnej w Zurychu]] i pionier informatyki |
|||
* [[Michał Ludwik Baliński]] – wnuk Ludwika Rajchmana, matematyk o wkładzie w [[Teoria gier|teorię gier]] |
|||
* [[Fundusz Narodów Zjednoczonych na rzecz Dzieci]] (UNICEF) |
|||
== Przypisy == |
== Przypisy == |
||
Linia 24: | Linia 45: | ||
== Bibliografia == |
== Bibliografia == |
||
* Marta A. Balińska, ''Ludwik Rajchman, lider międzynarodowej ochrony zdrowia'', |
* Marta A. Balińska, ''Ludwik Rajchman, lider międzynarodowej ochrony zdrowia'', „Medycyna Pracy”, XLIV, 1993, 4. |
||
* Marta A. Balinska, ''For the good of humanity: Ludwik Rajchman, medical statesman'', Central European University Press, Budapeszt 1998, {{ISBN|963-9116-17-3}} |
* Marta A. Balinska, ''For the good of humanity: Ludwik Rajchman, medical statesman'', Central European University Press, Budapeszt 1998, {{ISBN|963-9116-17-3}}. |
||
* {{Cytuj książkę |nazwisko = Balińska |imię = Marta A. |tytuł = Ludwik Rajchman. Życie w służbie ludzkości |inni = Maria Braunstein, Michał Krasicki (tłum.) |wydawca = Studio EMKA |miejsce = Warszawa |rok = 2012 |isbn = 9788362304431|odn = tak}} |
|||
* [[Jakub Polit]], ''Chiny'', Wydawnictwo Trio, Warszawa 2004, {{ISBN|83-88542-68-0}} |
|||
* {{Cytuj|autor = [[Jakub Polit]]; |tytuł = Chiny |data = 2004 |isbn = 83-88542-68-0 |miejsce = Warszawa |wydawca = Wydawnictwo Trio |oclc = 749405256}} |
|||
== Linki zewnętrzne == |
== Linki zewnętrzne == |
||
* |
* {{Cytuj stronę | url = http://www.pasteur.fr/infosci/archives/e-raj0.html | tytuł = Biogram Ludwika Rajchmana na stronie Instytutu Pasteura | opublikowany = pasteur.fr | archiwum = https://web.archive.org/web/20120204035813/http://www.pasteur.fr/infosci/archives/e-raj0.html | zarchiwizowano = 2012-02-04}} |
||
* [http://www.wolnaeuropa.pl/index.php?id=290&id2=274 Informacja o wydaniu w języku polskim biografii Ludwika Rajchmana] |
* [http://www.wolnaeuropa.pl/index.php?id=290&id2=274 Informacja o wydaniu w języku polskim biografii Ludwika Rajchmana] |
||
{{ |
{{Dyrektorzy Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego - Państwowego Zakładu Higieny}} |
||
{{Kontrola autorytatywna}} |
{{Kontrola autorytatywna}} |
||
{{SORTUJ:Rajchman, Ludwik}} |
{{SORTUJ:Rajchman, Ludwik}} |
||
[[Kategoria:Absolwenci III Rządowego Gimnazjum Filologicznego w Warszawie]] |
[[Kategoria:Absolwenci III Rządowego Gimnazjum Filologicznego w Warszawie]] |
||
[[Kategoria:Absolwenci Uniwersytetu Kazańskiego]] |
|||
[[Kategoria:Członkowie Polskiej Partii Socjalistycznej-Lewica (1906–1918)]] |
|||
[[Kategoria:Dyrektorzy Państwowego Zakładu Higieny w Warszawie]] |
|||
[[Kategoria:Ludzie urodzeni w Warszawie]] |
|||
[[Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)]] |
|||
[[Kategoria:Politycy Polskiej Partii Socjalistycznej (1892–1906)]] |
|||
[[Kategoria:Polscy działacze społeczni]] |
[[Kategoria:Polscy działacze społeczni]] |
||
[[Kategoria:Polscy mikrobiolodzy]] |
[[Kategoria:Polscy mikrobiolodzy]] |
Aktualna wersja na dzień 02:14, 5 sty 2025
Ludwik Rajchman (pocz. XX wieku) | |
Data i miejsce urodzenia |
1 listopada 1881 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
13 lipca 1965 |
Zawód, zajęcie |
bakteriolog |
Narodowość | |
Tytuł naukowy |
Profesor akademicki |
Alma Mater | |
Dzieci |
Jan Rajchman (informatyk w USA) |
Krewni i powinowaci |
Helena Radlińska (siostra, pedagog), Aleksander Rajchman (brat, matematyk), Michał Ludwik Baliński (wnuk, matematyk) |
Odznaczenia | |
Ludwik Witold Rajchman (ur. 1 listopada 1881 w Warszawie, zm. 13 lipca 1965 w Chenu) – polski bakteriolog i działacz społeczny żydowskiego pochodzenia, jeden z założycieli UNICEF, wolnomularz[1][niewiarygodne źródło?][2].
Wczesne życie i edukacja
[edytuj | edytuj kod]Syn Aleksandra i Melanii z Hirszfeldów. Ukończył III Gimnazjum w Warszawie w 1900 roku[3]. Działał w Polskiej Partii Socjalistycznej. Po masakrze robotników folwarcznych w Łaniętach w marcu 1905 roku, wydał odezwę wzywającą do strajków rolnych. Współautorami odezwy, sygnowanej przez Ludowe Koło Oświaty, byli m.in. Konstanty Krzeczkowski, Stefan Wolff i Stefan Julian Brzeziński (współzałożyciel Polskiego Związku Ludowego)[4][5]. Rajchman przemycił odezwę z Krakowa do Królestwa Polskiego. Po rozłamie w PPS na IX zjeździe w Wiedniu w 1906 roku, przyłączył się do PPS-Lewicy. Za działalność w czasie rewolucji 1905 roku został aresztowany. Po czterech miesiącach pobytu w więzieniu został uwolniony dzięki pomocy finansowej teściów. Musiał opuścić Królestwo Polskie przez co wyjechał do Kazania, aby to tam nostryfikować dyplom lekarski[6]. Następnie pojechał do Francji, by w latach 1907–1909 studiować w Instytucie Pasteura w Paryżu[4]. W 1919 zorganizował Państwowy Centralny Zakład Epidemiologiczny w Warszawie (przemianowany później na Państwowy Zakład Higieny[7]), którego był pierwszym dyrektorem[4].
Emigracja i działania za granicą
[edytuj | edytuj kod]W latach 1920–1921 był współorganizatorem Komisji Epidemiologicznej Ligi Narodów. W 1929 i 1930–1931 przebywał w Chinach jako doradca medyczny Czang Kaj-szeka i Song Ziwena, w latach 1931–1939 ekspert Narodowej Rady Ekonomicznej do Spraw Odbudowy Chin, 1940–1943 doradca Song Ziwena, jako specjalny przedstawiciel Chin w USA.
Dziedzictwo
[edytuj | edytuj kod]Był pomysłodawcą i współzałożycielem UNICEF – Funduszu Narodów Zjednoczonych na Rzecz Dzieci[8]. Dzięki jego inicjatywie w latach 1948–1951, w 22 krajach na całym świecie wykonano około 30 milionów badań lekarskich i dostarczono 17 milionów szczepionek przeciwko gruźlicy[9].
W marcu 2018 roku powstała Fundacja na rzecz Polskiej Młodzieży im. Ludwika Rajchmana, której celem była pomoc młodzieży w osiąganiu sukcesów na rynku pracy oraz w rekrutacji na uniwersytety, poprzez zniesienie barier finansowych i pomoc merytoryczną[10][11].
Był ojcem informatyka Jana Rajchmana i dziadkiem matematyka Michała Ludwika Balińskiego, oraz pradziadkiem pisarki Marty Balińskiej, która wydała jego dobrze przyjętą biografię[12]. Jego siostrą była Helena Radlińska pedagog, a bratem Aleksander Rajchman matematyk[13].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1928)[14]
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- Jan Rajchman – najstarszy syn Ludwika, absolwent Politechniki Federalnej w Zurychu i pionier informatyki
- Michał Ludwik Baliński – wnuk Ludwika Rajchmana, matematyk o wkładzie w teorię gier
- Fundusz Narodów Zjednoczonych na rzecz Dzieci (UNICEF)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ SĘP, Forpoczty masonerii w Polsce, „Myśl Narodowa” 1933 nr 30, s. 345.
- ↑ Masoni: Towarzysze i zegarmistrzowie. s. newsweek.pl. [dostęp 2021-12-15].
- ↑ Henryk Korczyk , Ludwik Witold Rajchman [online], www.ipsb.nina.gov.pl [dostęp 2019-11-22] (pol.).
- ↑ a b c Ludwik Witold Rajchman. www.ipsb.nina.gov.pl. [dostęp 2015-07-20].
- ↑ Katarzyna Gauza: Rewolucja 1905, "Strajki rolne – to słuszna broń". rewolucja1905.online. [dostęp 2024-11-04]. (pol.).
- ↑ Balińska 2012 ↓, s. 60.
- ↑ Historia | Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny [online], web.archive.org, 14 lipca 2018 [dostęp 2019-04-21] [zarchiwizowane z adresu 2018-07-14] .
- ↑ Polski naukowiec współzałożycielem UNICEF / Aktualności / O nas / UNICEF Polska – pomagamy dzieciom [online], www.unicef.pl [dostęp 2019-06-17] .
- ↑ Balińska 2012 ↓, s. 7.
- ↑ Krajowy Rejestr Sądowy.
- ↑ Ludwik Rajchman Foundation » Patron [online], rajchman.org [dostęp 2019-04-21] (ang.).
- ↑ Mikołaj Gliński , Biografia Ludwika Rajchmana po latach po polsku [online], Culture.pl [dostęp 2019-06-17] (ang.).
- ↑ Balińska 2012 ↓, s. 33.
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 630 „za zasługi na polu narodowem i humanitarnem”.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Marta A. Balińska, Ludwik Rajchman, lider międzynarodowej ochrony zdrowia, „Medycyna Pracy”, XLIV, 1993, 4.
- Marta A. Balinska, For the good of humanity: Ludwik Rajchman, medical statesman, Central European University Press, Budapeszt 1998, ISBN 963-9116-17-3.
- Marta A. Balińska: Ludwik Rajchman. Życie w służbie ludzkości. Maria Braunstein, Michał Krasicki (tłum.). Warszawa: Studio EMKA, 2012. ISBN 978-83-62304-43-1.
- Jakub Polit, Chiny, Warszawa: Wydawnictwo Trio, 2004, ISBN 83-88542-68-0, OCLC 749405256 .
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Biogram Ludwika Rajchmana na stronie Instytutu Pasteura. pasteur.fr. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-04)].
- Informacja o wydaniu w języku polskim biografii Ludwika Rajchmana
- Absolwenci III Rządowego Gimnazjum Filologicznego w Warszawie
- Absolwenci Uniwersytetu Kazańskiego
- Członkowie Polskiej Partii Socjalistycznej-Lewica (1906–1918)
- Dyrektorzy Państwowego Zakładu Higieny w Warszawie
- Ludzie urodzeni w Warszawie
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)
- Politycy Polskiej Partii Socjalistycznej (1892–1906)
- Polscy działacze społeczni
- Polscy mikrobiolodzy
- Polscy wolnomularze (II Rzeczpospolita)
- Polscy Żydzi
- Urodzeni w 1881
- Zmarli w 1965